Πάνω από 400 εκατ. ευρώ επιβαρύνθηκε το δημόσιο χρέος από την πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ, με το μεγαλύτερο τμήμα να αφορά τα δάνεια που έλαβε η χώρα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η επιβάρυνση του χρέους από τις αλλαγές στην ισοτιμία ανήλθε σε 402 εκατ. ευρώ, με την αποτίμηση της 30ής Απριλίου 2015, εκ των οποίων το ποσό των 364 εκατ. ευρώ αφορά τα δάνεια του μηχανισμού στήριξης (ΕΤΧΣ/ ΕΣΜ/ΔΝΤ), αλλά βασικά τα δάνεια του ΔΝΤ, καθώς τα υπόλοιπα είναι εκφρασμένα σε ευρώ.
Η επιβάρυνση αυτή προκύπτει, παρά το γεγονός πως ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους είχε ανακοινώσει πως για την προστασία έναντι συναλλαγματικών ανατιμήσεων διενεργούνται swaps στα δάνεια του ΔΝΤ, τα οποία όμως απέτυχαν να αποτρέψουν την επιβάρυνση του χρέους.
Σημειώνεται πως τα δάνεια του ΔΝΤ είναι εκφρασμένα σε SDR (ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα), η ισοτιμία των οποίων διαμορφώνεται από το «καλάθι» των νομισμάτων ευρώ, δολαρίου, στερλίνας και γιεν.
Η μεταβολή της ισοτιμίας που προκύπτει έναντι του ευρώ ανεβάζει το υπόλοιπο των δανείων που έχει λάβει η χώρα από το ΔΝΤ (περίπου 21 δισ. ευρώ ήταν στο τέλος Απριλίου) κατά 364 εκατ. ευρώ.
Συνολικά το υπόλοιπο των δανείων του Μηχανισμού Στήριξης (Ευρωζώνη, ΔΝΤ και EFSF) στο τέλος του Απριλίου είχε υποχωρήσει σε 204,41 δισ. ευρώ, από 217,93 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Δεκεμβρίου 2014.
Η μείωση οφείλεται τόσο στις αποπληρωμές προς το ΔΝΤ στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, όσο κυρίως στην επιστροφή στον EFSF των 10,9 δισ. ευρώ που υπήρχαν στο ΤΧΣ.
Στο πλαίσιο αυτό, το ύψος του χρέους Κεντρικής Διοίκησης στο τέλος Απριλίου διαμορφώθηκε στο ποσό των 312,65 δισ. ευρώ, από 324,13 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Δεκεμβρίου 2014.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ το χρέος Κεντρικής Διοίκησης υποχώρησε στο 169,7%, από 180,9% που ήταν στο τέλος Δεκεμβρίου 2014.
Διευκρινίζεται πάντως ότι πρόκειται για το χρέος Κεντρικής Διοίκησης και όχι για το χρέος Γενικής Κυβέρνησης που αποτελεί τον δείκτη παρακολούθησης.
Το χρέος Γενικής Κυβέρνησης προκύπτει μετά την αφαίρεση από το συνολικό χρέος Κεντρικής Διοίκησης των ομολόγων που κατέχουν τα ασφαλιστικά Ταμεία και άλλοι δημόσιοι φορείς (ενδοκυβερνητικό χρέος), τα οποία όμως «κουρεύτηκαν» με το PSI και έχουν συρρικνωθεί δραστικά.
Ακόμη το συνολικό ύψος των κρατικών εγγυήσεων αυξήθηκε σημαντικά, αλλά αυτό οφείλεται στο ELA που υποχρεώνονται να αντλούν οι τράπεζες από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Το σύνολο των κρατικών εγγυήσεων ανήλθε στο τέλος Απριλίου σε 134,3 δισ. ευρώ, από 59,7 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2014, αλλά στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται και τα 74,3 δισ. ευρώ του ELA των τραπεζών.
Αυξήθηκαν 1 δισ. τα «φέσια» του Δημοσίου το τετράμηνο
Κατά 399 εκατ. ευρώ αυξήθηκαν τον Απρίλιο οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις όλων των υπηρεσιών και φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προς τους ιδιώτες, καθώς συνεχίστηκε η άτυπη στάση πληρωμών που έχει κηρύξει το Δημόσιο κυρίως απέναντι στους προμηθευτές του, εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας που έχει προκαλέσει η ατέρμονη διαδικασία διαπραγμάτευσης της χώρας με τους δανειστές για το νέο πρόγραμμα δημοσιονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής και την αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε χθες το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου ανήλθαν σε 4.132 εκατ. ευρώ τον περασμένο Απρίλιο έναντι 3.737 εκατ. ευρώ τον περασμένο Μάρτιο. Επιπλέον, τον Απρίλιο οι απλήρωτες επιστροφές φόρου έφθασαν τα 692 εκατ. ευρώ, από 688 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο.
Μεταξύ Απριλίου και Μαρτίου οι συνολικές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου αυξήθηκαν κατά 399 εκατ. ευρώ, από 4.425 εκατ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου σε 4.824 εκατ. ευρώ στο τέλος Απριλίου.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα καταγράφονται στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, δηλαδή στα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία στο τέλος Απριλίου είχαν συνολικές οφειλές 2.165 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, 1.515 εκατ. ευρώ είναι οφειλές του ΕΟΠΥΥ και 400 εκατ. ευρώ είναι χρέη του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων.
Οι συνολικές οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων αυξήθηκαν κατά 157 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο. Τα νοσοκομεία όφειλαν 949 εκατ. ευρώ στο τέλος Απριλίου και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης 304 εκατ. ευρώ.
Σημαντικού ύψους οφειλές έχουν αρχίσει να συσσωρεύουν και τα υπουργεία, καθώς και άλλοι φορείς που χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το συνολικό ποσό των οφειλών των υπουργείων και των φορέων αυτών έφθασε τα 478 εκατ. ευρώ στο τέλος Απριλίου, σημειώνοντας αύξηση 204 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το τέλος Μαρτίου.
Το πρώτο τετράμηνο του έτους τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου προς ιδιώτες αυξήθηκαν κατά 1,1 δισ. ευρώ.
Πλεόνασμα: Σημαντική συρρίκνωση
Αισθητά μειωμένο είναι το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης το πρώτο τετράμηνο του έτους. Ειδικότερα, περιορίστηκε σε 651 εκατ. ευρώ, από 1,6 δισ. ευρώ το αντίστοιχο τετράμηνο του 2014.
Η πτώση προήλθε βασικά από την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία στο τετράμηνο εμφάνισαν έλλειμμα ύψους 738 εκατ. ευρώ, από πλεόνασμα ύψους 438 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Η Κεντρική Κυβέρνηση (κρατικός προϋπολογισμός) εμφάνισε πλεόνασμα ύψους 1,6 δισ. ευρώ, από πλεόνασμα 300 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Οι ΟΤΑ παρουσίασαν πλεόνασμα ύψους 171 εκατ. ευρώ, από 254 εκατ. ευρώ πέρυσι και τα ΝΠΔΔ Κεντρικής Κυβέρνησης εμφάνισαν έλλειμμα ύψους 314 εκατ. ευρώ, από πλεόνασμα 670 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Του Πάνου Κακούρη
pkak@naftemporiki.gr
pkak@naftemporiki.gr