Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου
Κρίσιμες ώρες περνάει η ελληνική οικονομία που καταρρέει το τελευταίο τετράμηνο με εκροές καταθέσεων που προσεγγίζουν τα 30 δισ., ενώ μόνο την Τετάρτηξεπέρασαν τα 800 εκατ. ευρώ, μείωση της κατανάλωσης, πάγωμα των επενδύσεων, στάση πληρωμών όλων προς όλους και αύξηση της ανεργίας.Ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 2,1% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνοκαι η απασχόληση μειώθηκε κατά 0,9%.
Ο εμπορικός κόσμος είναι ο πρώτος κλάδος που επηρεάζεται, αφού η κατανάλωση είναι ψυχολογία.Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν περιέλθει σε τραγική θέση, καθώς η κατανάλωση έχει κάνει βουτιά 10%, ενώ από την άλλη πλευρά έχουν στερέψει οι πηγές ρευστότητας.Το μπλοκάρισμα του ΕΣΠΑ και το πάγωμα τουλάχιστον προσωρινά σημαντικών ιδιωτικοποιήσεων και, κυρίως, η αβεβαιότητα αποθαρρύνουν όχι μόνο τις επενδύσεις, αλλά και τις αναγκαίες δαπάνες.
Η συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση,η αβεβαιότητα και ο φόβος χρεοκοπίας έχουν κοστίσει σε κάθε οικονομική δραστηριότητα και σε κάθε κλάδο, όμως, κάποιοι επηρεάζονται περισσότερο.
Τουρισμός
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι για τον τουρισμό, τον κλάδο-αιμοδότη της ελληνικής οικονομίας, που φέτος αναμένεται να ξεπεράσει στο σύνολο της χρονιάς το 2014.Η κακή πορεία,όμως, της διαπραγμάτευσης θέτει σε κίνδυνο τη φετινή σεζόν, καθώς η Ελλάδα κυριαρχεί στα διεθνή μέσα αρνητικά και μαζί ο φόβος χρεοκοπίας. Όπως είναι φυσικό, κανείς δεν θέλει να βρεθεί στις διακοπές του σε μια χώρα με οικονομική-κοινωνική κρίση και να μην έχει πρόσβαση στα χρήματά του. Όπως σημειώνουν οι ξενοδόχοι, έχουν ήδη αρχίσει ακυρώσειςκατά 10-15%, ενώ οι ερωτήσεις για δυνατότητα ακύρωσης ανέρχονται στο 40%-50%, κάτι που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, αφού προοιωνίζεται τι θα συμβεί σε περίπτωση ρήξης και capital-controls. Σημειώνεται ότι η αυστραλιανή πρεσβεία έχει, ήδη, στείλει σύσταση στους ενδιαφερόμενους ταξιδιώτες προς την Ελλάδα, ενημερώνοντας για το πρόβλημα ρευστότητας που μπορεί να αντιμετωπίσουν, συμβουλεύοντας να έχουν μαζί τους μετρητά και πιστωτικές κάρτες για να μην εξαρτώνται από τα ΑΤΜ.
Όπως αναφέρει ο Γ. Τσιχλής, διευθυντής μάρκετινγκ της Grecotel, η πορεία των κρατήσεων κάθε μέρα είναι ανάλογη με τα δελτία ειδήσεων… Τις ημέρες με τις καλές ειδήσεις για τη διαπραγμάτευση αυξάνονται οι κρατήσεις, ενώ τις ημέρες με τα αρνητικά νέα οι κρατήσεις πέφτουν…Σημαντική πτώση παρουσιάζουν οι Γερμανοί τουρίστες, όπως ανέφερε ο Ν.Δασκαλαντωνάκης, ιδρυτής του ομίλου, λέγοντας: «Έχουμε πτώση στους Γερμανούς πελάτες και, μάλιστα, κάποιοι από αυτούςπου μας επισκέπτονταν χρόνια, μας παίρνουντηλέφωνο να μας εξηγήσουν τους λόγους που φέτος δεν θα έρθουν». «Άλλοιρωτάνε», σημειώνει άλλος ξενοδόχος, «αν μπορούν να μας εξοφλήσουν τον Σεπτέμβριο…σε δραχμές».
Πέρα,όμως, από τις μεγάλες αλυσίδες, φέτος το μεγαλύτερο πλήγμα –όσο δεν τελειώνει το πρόβλημα με τη διαπραγμάτευση– αναμένεται να δεχθεί γενικά ο αυθόρμητος τουρισμός, τα κλεισίματα της τελευταίας στιγμής, οι μικρές μονάδες και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, όπου οι τουρίστες δεν έχουν ήδη κλείσει ή δεν δεσμεύονται από μεγάλες προκαταβολές.
Όπως τονίζει ο Μ. Κόνσολας, τομεάρχης Τουρισμού της Νέας Δημοκρατίας, για πρώτη φορά τα διεθνή ταξιδιωτικά πρακτορεία ζητούν ρήτρα πτώχευσης, ενώ ο Κ. Γιαλίδης, του πολυτελούς ξενοδοχείου «Ιmaret» της Καβάλας, που μέχρι σήμερα λειτουργεί δώδεκα μήνες τον χρόνο, τονίζει ότιεξετάζεται σοβαρά η περίπτωση να μη λειτουργήσει του χρόνου τον χειμώνα.
Αβεβαιότητα στις επενδύσεις
Η αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα της οικονομίας, η ανησυχία και ο φόβος μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα εκεί που δεν υπάρχει, όπως γίνεταιμε την απόσυρση καταθέσεων από τις τράπεζες.Στο περιβάλλον αυτό, οι επιχειρήσεις είναι «τελειωμένες», όπως είναι και οι ξένες επενδύσεις. Το μπλοκάρισμα του ΕΣΠΑ, το στοπ στις ιδιωτικοποιήσεις και οι αλλαγές στρατηγικής σε πολλούς τομείςαπομάκρυνε έτοιμες επενδύσεις. Ειδικά οι ξένοι επενδυτές δεν είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν σε μια οικονομία υπό κατάρρευση.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η επένδυση στα υδροπλάνα πουαναβάλλεται κάθε χρόνο, αφού για να ξεκινήσουν να πετάνε χρειάζονται μια σειρά αδειοδοτήσεων σε υδατοδρόμια. Η αλλαγή κυβέρνησης κόστισε άλλη μια χαμένη σεζόν. Στο μεταξύ, οι ξένοι επενδυτές έχουν αποστασιοποιηθεί πλήρως και για την ολοκλήρωση του σχεδίου, η κινητήριος δύναμη της Hellenic Seaplanesτου Γ. Χαραλάμπους στρέφεται σε Έλληνες επενδυτές, για να επενδύσουν σε υδατοδρόμια και υδροπλάνα. H Globiledήταν η πρώτη που συμφώνησε να επενδύσει και ακολούθησε ο Αλ. Χανδρής της NRG, ο οποίος θα επενδύσει στα υδατοδρόμια στη Χίο και στις Οινούσες. Όπως ο ίδιος υποστηρίζει, «εμείς οι Έλληνες επενδυτές πρέπει να μπούμε μπροστά σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία. Οι ξένοι είναι φυσικό να φοβούνται να ρισκάρουν, όμως για μας είναι διαφορετικό, πρέπει να συνεχίσουμε, αφού είναι η χώρα μας».
Το ίδιο συμβαίνει και με τονμεγάλοδιαγωνισμό για τα ελληνικά κοιτάσματα σε Ιόνιο και Κρήτη,που εκπνέει στις 14 Ιουλίου.
Από την έντυπη έκδοση του Παρασκηνίου