Δύο εβδομάδες μετά την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία εμφανίστηκε το φαινόμενο της εκροής καταθέσεων από ελληνικές τράπεζες. Αρκετοί μικροκαταθέτες, υπό το φόβο μιας σύγκρουσης με την Ευρωζώνη, αποφάσισαν να σώσουν τα χρήματά τους.Ένας εξ αυτών, ο 55χρονος επιχειρηματίας Παναγιώτης Φωτιάδης, λέει στους Financial Times που προχώρησαν σε ένα εκτενές άρθρο για το θέμα, «ένιωσα ότι θα υπάρξει αντιπαράθεση με την Τρόικα και έτσι σήκωσα τα χρήματά μου».
Το άρθρο αναφέρει πως παρόμοια σκέψη με τον κ. Φωτιάδη έκαναν και άλλοι επιχειρηματίες μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων – φοβούνταν πως οι σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τους πιστωτές της χώρας θα επιδεινωθούν απότομα. Αρκετοί για να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους αγοράζουν ακριβά αυτοκίνητα και τα υπόλοιπα τα τοποθετούν σε αμοιβαία κεφάλαια αγορών χρήματος που εδρεύουν στο Λουξεμβούργο.
Ο βασικός φόβος τους είναι να μην πάθουν τα ίδια με την Κύπρο όπου επιβλήθηκαν έλεγχοι κεφαλαίων, ενώ κουρεύτηκαν και οι καταθέσεις που υπερέβαιναν το όριο των 100.000 ευρώ. Το φαινόμενο της αύξησης στην αγορά των αυτοκινήτων δεν είναι αδιάφορο με τα χρήματα που βγαίνουν από τις τράπεζες. Οι ταξινομήσεις νέων αυτοκινήτων έχει εκτινάχθηκε τον Μάρτιο (27,9% αύξηση) και τον Απρίλιο (47,2%).
Επικίνδυνη εκροή
Το άρθρο αναφέρει πως η σταθερή εκροή καταθέσεων από τις τράπεζες δημιουργεί μια επικίνδυνη ευπάθεια στο σύστημα και επιδεινώνει την ανεπάρκεια ταμειακών διαθέσιμων του κράτους, τη στιγμή που δεν έχει καταλήξει σε συμφωνία με τους δανειστές της. Οι ήδη εξασθενημένες τράπεζες βλέπουν τη ρευστότητά τους να μειώνεται και η πρόσβεσή τους στην ΕΚΤ γίνεται ακόμη εντονότερη.
Κίνδυνος αναταραχής
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η Αθήνα, τελικά, θα μπορούσε να επιβάλει ελέγχους κεφαλαίων, αλλά αυτό θα δημιουργούσε περαιτέρω κινδύνους αναταραχής στις επιχειρηματικές και χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και θα απειλούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες στην ευρύτερη οικονομία.
Η Moody’s, ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα, είχε προειδοποιήσει ότι η συνέχιση των εκροών ανεβάζει τον κίνδυνο για επιβολή ελέγχων κεφαλαίου. Ειδικά όσο η Ελλάδα δεν καταλήγει σε συμφωνία και δεν βρίσκει χρήματα από τους δανειστές.
Οι εκροές ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα, τότε που φαινόταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα νικήσει και εντάθηκαν μετά την εκλογή του. Ο Φωκίων Καραβίας, διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, αναφέρει πως από το Δεκέμβριο έχουν κάνει φτερά 30 δισεκατομμύρια ευρώ. «Υπάρχει μια συνεχόμενη εκροή καταθέσεων, κάθε εβδομάδα, από τον Δεκέμβριο και μετά. Ήταν λιγότερη κατά το δεύτερο τρίμηνο, σε σχέση με το πρώτο, αλλά οι εκροές συνεχίζονται», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το έξυπνο χρήμα
Άλλος τραπεζικός αναλυτής αναφέρει: «Το έξυπνο χρήμα έφυγε νωρίς. Οι εφοπλιστές έβγαλαν τα χρήματά τους σε ξένες τράπεζες, ώστε να είναι βέβαιοι ότι θα συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους». Οι λιγότερο μυημένοι βγάζουν τα χρήματα τους τώρα που η κυβέρνηση δεν πλήρωσε το ΔΝΤ και κινδυνεύει ακόμη και με Grexit.
Η Ελένη Παπαγεωργίου, πρώην υπάλληλος του υπουργείου Οικονομικών, αναφέρει: «Έβγαλα τα χρήματά μου όταν δεν πληρώσαμε το ΔΝΤ γιατί φοβήθηκα και μετά τα επέστρεψα. Φοβήθηκα ότι θα πάμε σε χρεοκοπία. Αλλά πόσο μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι;»
Οι μεγάλοι καταθέτες
Όπως αναφέρει στους FT τραπεζικός αναλυτής: «Οι μεγάλοι καταθέτες έχουν τραβήξει τα χρήματά τους. Τον περασμένο μήνα τα ποσά που μετακινήθηκαν ήταν μεταξύ 100-200 χιλιάδων ευρώ. Έχουμε φτάσει πλέον στον πάτο του βαρελιού». Από την μεριά της, η Αρετή Σιμοπούλου, συνταξιούχος, παραδέχθηκε πως έβγαλε τα χρήματά της σύνταξής της από την τράπεζα, υπό το φόβο ότι θα τα χάσει.
«Συνήθως σηκώνω τα μισά και αφήνω τα υπόλοιπα στο λογαριασμό για μια έκτακτη ανάγκη. Τώρα αισθάνομαι περισσότερο ανακουφισμένη που δεν είναι μέσα και σηκώνω μέχρι και το τελευταίο σεντ».