Σήμερα, ζει στο παραλιακό σπίτι της στο Λος Αντζελες- όταν δεν παίζει σε κάποιο τουρνουά ανά τον κόσμο, οδηγεί Porsche και ανησυχεί για το αν η υγρασία θα πειράξει το... τρίχωμα του Ντόλτσε, του τετράποδου φίλου της, ένα Πομεράνιαν που συνήθως τη συντροφεύει παντου.
Η Μαρία Σαράποβα μπορεί να καθηλώσει τον κάθε ακροατή αν διηγηθεί την ιστορία της ζωής της. Την κι αν αθλητικά ζει στη σκιά της Σερένα Γουίλιαμς, αυτής της κορυφαίας τενίστριας με την οποία είχε την ατυχία να συνυπάρξει στα κορτ. Οι καταθέσεις και τα περιουσιακά στοιχεία της μπορούν να την παρηγορήσουν.
Μεγάλωσε δύσκολα. Οι γονείς της έφυγαν για το Νιαγκάν της Σιβηρίας, τέσσερις μήνες μετά από το πυρηνικό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ, καθώς ανησυχούσαν για τα επίπεδα της ραδιενέργειας στο Γκόμελ, την πόλη που ζούσαν έως τότε. Τα επόμενα χρόνια μετακόμισαν αρκετές φορές σε περιοχές της Ρωσίας. Μέχρι που όταν η μικρή Μαρία ήταν έξι ετών και κέρδισε την προσοχή της Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, σε ένα κορτ στο Σότσι. Η θρυλική τενίστρια πρότεινε αμέσως στην πιτσιρίκα να τα μαζέψει και να φύγει για την ακαδημία Nick Bollettieri στη Φλόριντα.
«Το μόνο που θυμάμαι είναι να πακετάρω τα βιβλία μου», έχει πει η Σαράποβα σε ένα ντοκιμαντέρ του ESPN για την παιδική της ηλικία. Η μητέρα της δεν εξασφάλισε βίζα, οπότε η Σαράποβα και ο πατέρας της, Γιούρι, ξεκίνησαν οι δυο τους τη νέα τους ζωή. Κατά την εφηβεία της, ο πατέρας της έκανε αρκετές δουλειές παράλληλα, για να πληρώνει τα δίδακτρα στην ακαδημία. Εξαιτίας του προγράμματός του, σπανίως βλέπονταν κατά τη διάρκεια της ημέρας, με εκείνον να της αφήνει έτοιμα γεύμα στο σπίτι. «Πέρασα αρκετό χρόνο μόνη μου», έχει πει.
Το πλάνο τους απέδωσε. Στις αρχές του 2000 η Σαράποβα έκανε αίσθηση. Είχε την ομορφιά της Αννα Κουρνίκοβα, αλλά έπαιζε πολύ καλύτερα. Επίσης, είχε και την αποφασιστικότητα που φαινόταν να λείπει από τη συμπατριώτισσά της, επίσης τενίστρια. Μόλις στα 17 της, κέρδισε την Γουίλιαμς στον τελικό του 2004 στο Γουίμπλεντον και ακολούθησε σύντομα ένας τίτλος στο Αμερικανικό Οπεν. Από τότε κέρδισε μία φορά το Αυστραλιανό Οπεν και δύο φορές το Ρολάν Γκαρός, φτάνοντας στα πέντε Γκραν Σλαμ.
Από τότε, οι κόντρες της με την Γουίλιαμς αρκετές, αλλά η Αμερικανίδα έχει το πάνω χέρι. Ομως, η δεύτερη θέση της παγκόσμιας κατάταξης έχει μία καλή... παρηγοριά, ειδικά αν είσαι ψηλή και ξανθιά, όπως εκείνη. Γιατί η Σαράποβα είναι η πιο ακριβοπληρωμένη αθλήτρια στον κόσμο σύμφωνα με το Forbes, λίστα στην οποία κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια.
Το 2014 έβγαλε 22 εκατομμύρια δολάρια από συμβόλαια με χορηγούς- συν τα 6,7 εκατ. που πήρε από πριμ σε αγώνες- ανάμεσά τους ένα οκταετές με την Nike αντί 70 εκατομμυρίων δολαρίων, μία πενταετή συμφωνία με την Εvian και άλλες με εταιρείες όπως οι Cole Haan και Tag Heuer. Παρότι και η Γουίλιαμς έχει αρκετούς χορηγούς, κερδίζει τουλάχιστον 10 εκατ. λιγότερα το χρόνο από συμβόλαια.
Αν και το κοινό του τένις δεν είναι τόσο ευρύ όσο εκείνο του ποδοσφαίρου, είναι εξίσου παγκόσμιας εμβέλειας και πολύ πλουσιότερο. Στο BNP Paribas Open, σχεδόν το 90% εκείνων που το παρακολουθούν είναι πτυχιούχοι, το 70% έχουν εισοδήματα που ξεπερνούν τα 100.000 δολάρια. Στο Αμερικανικό Οπεν, το μέσο οικογενειακό εισόδημα των φιλάθλων είναι 156.000 δολάρια. «Το τένις είναι σαν την ιππασία, το γκολφ ή την ιστιοπλοΐα. Συνδέεται με το ευρύτερο κοινό με λάμψη, πλούτο και λέει στο Bloomberg η Λούκα Σόλκα, αναλύτρια της Exane BNP Paribas.
Κάπως έτσι, μετά από το τουρνουά Indian Wells από το οποίο αποχώρισε νωρίτερα από ότι θα ήθελε, το Μάρτιο, η Σαράποβα βρέθηκε σε ένα κοκτέιλ πάρτι της Porsche, για δεύτερη χρονιά και έφτασε με ένα μαύρο Panamera που οδηγούσε ο άνθρωπος που την εκπροσωπεί από τα 12 της χρόνια, ο μάνατζερ της Μαξ Ειζενμπαντ.
Μόλις βγήκε, άγγιξε το αυτοκίνητο τρυφερά, για τους φωτογράφους, μοιάζοντας με μοντέλο σε έκθεση αυτοκινήτου. Η ομορφιά της δεν είναι ο μόνος λόγος που την «προσέλαβαν», λέει η επικεφαλής μάρκετινγκ της Porsche, Βικτόρια Βόλραπ. Η εταιρεία είναι η πιο επικερδής αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο, αλλά το 85% των πελατών της είναι άνδρες. Για χρόνια, αναζητούν τον τρόπο να πουλήσουν και στις γυναίκες, έτσι επιστράτευσαν μία σπουδαία αθλήτρια που ελπίζουν ότι θα εξισορροπήσει αυτή τη φυλετική ανισορροπία.
Φορώντας ένα φόρεμα με λουλούδια και κίτρινα ψηλοτάκουνα παπούτσια, η Σαράποβα αρχίζει να ιδρώνει. «Φέρτε της ένα χαρτομάντιλο», λέει χαμηλόφωνα ο Ειζενμπαντ σε κάποιον από τις δημόσιες σχέσεις. Διακριτικά εκείνη ταμπονάρει το μέτωπο και το σαγόνι της. Λίγα λεπτά αργότερα, έχουν τελειώσει οι υποχρεώσεις της και φεύγοντας δηλώνει ότι ήταν φαν της Porsche πολύ πριν την προσλάβει η εταιρεία. «Λατρεύω την αίσθηση ενός σπορ αυτοκινήτου», λέει. Μία εβδομάδα αργότερα, έχοντας αρκετό ελεύθερο χρόνο, δημοσιεύει στο Twitter μία φωτογραφία στην οποία κάθεται πίσω από το τιμόνι μίας Porsche, την οποία είδαν οι 1,58 εκατομμύρια followers της.
Μπορεί όντως η Σαράποβα να πουλήσει αυτοκίνητα; «Δύσκολο να το πούμε», παραδέχεται η Βόλραπ. «Αλλά για εμάς, είναι θέμα εικόνας. Ηταν σημαντικό να βρούμε κάποιον που ταιριάζει με την εταιρεία», προσθέτει. Σύμφωνα με μία μελέτη της Ανίτα Ελμπερς, καθηγήτρια του Χάρβαρντ, το 2010, με αντικείμενο την «μάρκα» Σαράποβα, η διαφήμιση με μία διασημότητα μπορεί να δώσει ώθηση έως και 4% σε μία εταιρεία.
Αυτό είναι εύκολο να «μετρηθεί» στην περίπτωση της Nike, που πουλάει τη σειρά ρούχων τένις που φέρουν το όνομα της Σαράποβα αλλά και την υπογραφή της, καθώς τα έχει σχεδιάσει. Η απαίτηση για αυτά τα ρούχα είναι ενδεικτική της αξίας της. Με τα αυτοκίνητα και τα ρολόγια είναι λίγο δυσκολότερο να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος. Αλλά η Ελμπερς τονίζει πως οι πολυτελείς μάρκες έχουν απτά οφέλη από τις χορηγίες. «Δεν θα το έκαναν αν δεν έβλεπαν κάποια αξία σε αυτό», εξηγεί απλά.
Το 2012 η Σαράποβα λάνσαρε και το Sugarpova, τα γλυκά που έχουν σχήμα μπαλάκια του τένις ή χείλια, ενώ ακολούθησαν οι σειρές ρούχων και αξεσουάρ με το όνομά της. Ξόδεψε 500.00 δολάρια από την περιουσία της για να χρηματοδοτήσει την εταιρεία, που πούλησε 30.000 σακουλάκια από τα γλυκά online, τους πρώτους έξι μήνες.
«Λατρεύω το τένις, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου σε ένα στούντιο να σχολιάζω», έχει πει, εξηγώντας προφανώς ότι έπρεπε να φροντίσει το μέλλον της αναζητώντας διαφορετικά μονοπάτια.
Η Μαρία Σαράποβα μπορεί να καθηλώσει τον κάθε ακροατή αν διηγηθεί την ιστορία της ζωής της. Την κι αν αθλητικά ζει στη σκιά της Σερένα Γουίλιαμς, αυτής της κορυφαίας τενίστριας με την οποία είχε την ατυχία να συνυπάρξει στα κορτ. Οι καταθέσεις και τα περιουσιακά στοιχεία της μπορούν να την παρηγορήσουν.
Μεγάλωσε δύσκολα. Οι γονείς της έφυγαν για το Νιαγκάν της Σιβηρίας, τέσσερις μήνες μετά από το πυρηνικό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ, καθώς ανησυχούσαν για τα επίπεδα της ραδιενέργειας στο Γκόμελ, την πόλη που ζούσαν έως τότε. Τα επόμενα χρόνια μετακόμισαν αρκετές φορές σε περιοχές της Ρωσίας. Μέχρι που όταν η μικρή Μαρία ήταν έξι ετών και κέρδισε την προσοχή της Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, σε ένα κορτ στο Σότσι. Η θρυλική τενίστρια πρότεινε αμέσως στην πιτσιρίκα να τα μαζέψει και να φύγει για την ακαδημία Nick Bollettieri στη Φλόριντα.
«Το μόνο που θυμάμαι είναι να πακετάρω τα βιβλία μου», έχει πει η Σαράποβα σε ένα ντοκιμαντέρ του ESPN για την παιδική της ηλικία. Η μητέρα της δεν εξασφάλισε βίζα, οπότε η Σαράποβα και ο πατέρας της, Γιούρι, ξεκίνησαν οι δυο τους τη νέα τους ζωή. Κατά την εφηβεία της, ο πατέρας της έκανε αρκετές δουλειές παράλληλα, για να πληρώνει τα δίδακτρα στην ακαδημία. Εξαιτίας του προγράμματός του, σπανίως βλέπονταν κατά τη διάρκεια της ημέρας, με εκείνον να της αφήνει έτοιμα γεύμα στο σπίτι. «Πέρασα αρκετό χρόνο μόνη μου», έχει πει.
Το πλάνο τους απέδωσε. Στις αρχές του 2000 η Σαράποβα έκανε αίσθηση. Είχε την ομορφιά της Αννα Κουρνίκοβα, αλλά έπαιζε πολύ καλύτερα. Επίσης, είχε και την αποφασιστικότητα που φαινόταν να λείπει από τη συμπατριώτισσά της, επίσης τενίστρια. Μόλις στα 17 της, κέρδισε την Γουίλιαμς στον τελικό του 2004 στο Γουίμπλεντον και ακολούθησε σύντομα ένας τίτλος στο Αμερικανικό Οπεν. Από τότε κέρδισε μία φορά το Αυστραλιανό Οπεν και δύο φορές το Ρολάν Γκαρός, φτάνοντας στα πέντε Γκραν Σλαμ.
Από τότε, οι κόντρες της με την Γουίλιαμς αρκετές, αλλά η Αμερικανίδα έχει το πάνω χέρι. Ομως, η δεύτερη θέση της παγκόσμιας κατάταξης έχει μία καλή... παρηγοριά, ειδικά αν είσαι ψηλή και ξανθιά, όπως εκείνη. Γιατί η Σαράποβα είναι η πιο ακριβοπληρωμένη αθλήτρια στον κόσμο σύμφωνα με το Forbes, λίστα στην οποία κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια.
Το 2014 έβγαλε 22 εκατομμύρια δολάρια από συμβόλαια με χορηγούς- συν τα 6,7 εκατ. που πήρε από πριμ σε αγώνες- ανάμεσά τους ένα οκταετές με την Nike αντί 70 εκατομμυρίων δολαρίων, μία πενταετή συμφωνία με την Εvian και άλλες με εταιρείες όπως οι Cole Haan και Tag Heuer. Παρότι και η Γουίλιαμς έχει αρκετούς χορηγούς, κερδίζει τουλάχιστον 10 εκατ. λιγότερα το χρόνο από συμβόλαια.
Αν και το κοινό του τένις δεν είναι τόσο ευρύ όσο εκείνο του ποδοσφαίρου, είναι εξίσου παγκόσμιας εμβέλειας και πολύ πλουσιότερο. Στο BNP Paribas Open, σχεδόν το 90% εκείνων που το παρακολουθούν είναι πτυχιούχοι, το 70% έχουν εισοδήματα που ξεπερνούν τα 100.000 δολάρια. Στο Αμερικανικό Οπεν, το μέσο οικογενειακό εισόδημα των φιλάθλων είναι 156.000 δολάρια. «Το τένις είναι σαν την ιππασία, το γκολφ ή την ιστιοπλοΐα. Συνδέεται με το ευρύτερο κοινό με λάμψη, πλούτο και λέει στο Bloomberg η Λούκα Σόλκα, αναλύτρια της Exane BNP Paribas.
Κάπως έτσι, μετά από το τουρνουά Indian Wells από το οποίο αποχώρισε νωρίτερα από ότι θα ήθελε, το Μάρτιο, η Σαράποβα βρέθηκε σε ένα κοκτέιλ πάρτι της Porsche, για δεύτερη χρονιά και έφτασε με ένα μαύρο Panamera που οδηγούσε ο άνθρωπος που την εκπροσωπεί από τα 12 της χρόνια, ο μάνατζερ της Μαξ Ειζενμπαντ.
Μόλις βγήκε, άγγιξε το αυτοκίνητο τρυφερά, για τους φωτογράφους, μοιάζοντας με μοντέλο σε έκθεση αυτοκινήτου. Η ομορφιά της δεν είναι ο μόνος λόγος που την «προσέλαβαν», λέει η επικεφαλής μάρκετινγκ της Porsche, Βικτόρια Βόλραπ. Η εταιρεία είναι η πιο επικερδής αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο, αλλά το 85% των πελατών της είναι άνδρες. Για χρόνια, αναζητούν τον τρόπο να πουλήσουν και στις γυναίκες, έτσι επιστράτευσαν μία σπουδαία αθλήτρια που ελπίζουν ότι θα εξισορροπήσει αυτή τη φυλετική ανισορροπία.
Φορώντας ένα φόρεμα με λουλούδια και κίτρινα ψηλοτάκουνα παπούτσια, η Σαράποβα αρχίζει να ιδρώνει. «Φέρτε της ένα χαρτομάντιλο», λέει χαμηλόφωνα ο Ειζενμπαντ σε κάποιον από τις δημόσιες σχέσεις. Διακριτικά εκείνη ταμπονάρει το μέτωπο και το σαγόνι της. Λίγα λεπτά αργότερα, έχουν τελειώσει οι υποχρεώσεις της και φεύγοντας δηλώνει ότι ήταν φαν της Porsche πολύ πριν την προσλάβει η εταιρεία. «Λατρεύω την αίσθηση ενός σπορ αυτοκινήτου», λέει. Μία εβδομάδα αργότερα, έχοντας αρκετό ελεύθερο χρόνο, δημοσιεύει στο Twitter μία φωτογραφία στην οποία κάθεται πίσω από το τιμόνι μίας Porsche, την οποία είδαν οι 1,58 εκατομμύρια followers της.
Μπορεί όντως η Σαράποβα να πουλήσει αυτοκίνητα; «Δύσκολο να το πούμε», παραδέχεται η Βόλραπ. «Αλλά για εμάς, είναι θέμα εικόνας. Ηταν σημαντικό να βρούμε κάποιον που ταιριάζει με την εταιρεία», προσθέτει. Σύμφωνα με μία μελέτη της Ανίτα Ελμπερς, καθηγήτρια του Χάρβαρντ, το 2010, με αντικείμενο την «μάρκα» Σαράποβα, η διαφήμιση με μία διασημότητα μπορεί να δώσει ώθηση έως και 4% σε μία εταιρεία.
Αυτό είναι εύκολο να «μετρηθεί» στην περίπτωση της Nike, που πουλάει τη σειρά ρούχων τένις που φέρουν το όνομα της Σαράποβα αλλά και την υπογραφή της, καθώς τα έχει σχεδιάσει. Η απαίτηση για αυτά τα ρούχα είναι ενδεικτική της αξίας της. Με τα αυτοκίνητα και τα ρολόγια είναι λίγο δυσκολότερο να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος. Αλλά η Ελμπερς τονίζει πως οι πολυτελείς μάρκες έχουν απτά οφέλη από τις χορηγίες. «Δεν θα το έκαναν αν δεν έβλεπαν κάποια αξία σε αυτό», εξηγεί απλά.
Το 2012 η Σαράποβα λάνσαρε και το Sugarpova, τα γλυκά που έχουν σχήμα μπαλάκια του τένις ή χείλια, ενώ ακολούθησαν οι σειρές ρούχων και αξεσουάρ με το όνομά της. Ξόδεψε 500.00 δολάρια από την περιουσία της για να χρηματοδοτήσει την εταιρεία, που πούλησε 30.000 σακουλάκια από τα γλυκά online, τους πρώτους έξι μήνες.
«Λατρεύω το τένις, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου σε ένα στούντιο να σχολιάζω», έχει πει, εξηγώντας προφανώς ότι έπρεπε να φροντίσει το μέλλον της αναζητώντας διαφορετικά μονοπάτια.