Σοκάρουν οι απώλειες από την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) σε συνδυασμό με την κατάσταση της οικονομίας, καθώς υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν σε 4 έως 10 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ το 2015, ανάλογα με το ποσοστό της ύφεσης, βάσει και των προβλέψεων της Κομισιόν.Μετά τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων -οι οποίοι δεν θα καταργηθούν σε καμία περίπτωση άμεσα- οι επιπτώσεις διευρύνονται καταλυτικά.
Η μείωση του εβδομαδιαίου ΑΕΠ εκτιμάται από 1,75 δισ. ευρώ έως και 2,8 δισ. ευρώ με capital controls για την περίοδο Ιούλιο-Σεπτέμβριο.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του γραφείου προύπολογισμού της Βουλής «η αναγωγή του τριμηνιαίου ΑΕΠ της περιόδου Ιουλίου-Σεπτεμβρίου σε εβδομαδιαία βάση ανέρχεται σε 3,9 δισ. ευρώ. Η μείωση του εβδομαδιαίου ΑΕΠ αγγίζει τα 2,8 δισ. ευρώ ανά εβδομάδα με capital controls και έλλειψη ρευστότητας ή το 1,5% του ύψους ΑΕΠ του 2014 στην περίπτωση που η μείωση της κατανάλωσης αγγίζει το 80% και τα 1,75 δισ. ευρώ ανά εβδομάδα ή 0,9% του ΑΕΠ όταν η μείωση της κατανάλωσης κυμαίνεται 50%.
Πριν λίγες μέρες κοινωνικοί εταίροι το ΕΒΕΑ, η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων και οι ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΤΕ και ΓΣΕΕ κατέγραψαν λίστα με 39 συγκεκριμένα προβλήματα που προκάλεσαν οι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων και κάνουν λόγο για κατεπείγουσα και επιτακτική ανάγκη στήριξης και σταθεροποίησης της οικονομίας, προκειμένου να αποφευχθεί η παγίωση των επιπτώσεων στις επιχειρήσεις και την απασχόληση.
Τα μέτρα που προτείνουν αφορούν στη ρευστότητα, στις φορολογικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, στη διευκόλυνση των εξαγωγών και των επενδύσεων. Ζητούν μεταξύ άλλων μεγαλύτερη διαφάνεια ως προς τις επιτρεπόμενες συναλλαγές, πλήρη εξυπηρέτηση μέσω ΕLA των εισαγωγών παραγωγικών επιχειρήσεων καθώς και για την τροφοδοσία της τουριστικής βιομηχανίας, συμψηφισμούς φορολογικών υποχρεώσεων με επιστροφές καθώς και ζημιών με κέρδη, επιτάχυνση της επιστροφής ΦΠΑ στους εξαγωγείς, αναθεώρηση και επιτάχυνση του νέου ΕΣΠΑ προκειμένου να αυξηθεί ο προϋπολογισμός των προγραμμάτων που απευθύνονται σε επιχειρήσεις, άμεση εφαρμογή της νομοθεσίας για απλοποίηση της αδειοδότησης βιομηχανικων δραστηριοτήτων, μείωση του κόστους της ενέργειας (ηλεκτρισμός και φυσικό αέριο).
Οι φορείς της αγοράς ζητούν επίσης να ενταθούν οι έλεγχοι για την ανασφάλιστη εργασία που στερεί πόρους από το ασφαλιστικό σύστημα και εντείνει τον αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς και αποσυμφόρηση των τραπεζών “από μη εξυπηρετούμενα (κόκκινα) δάνεια και επιχειρηματικά zombies προς την κατεύθυνση της δεύτερης επιχειρηματικής ευκαιρίας, της αναδιοργάνωσης επιχειρήσεων σε οικονομική κρίση, της δρομολόγησης πόρων προς υγιείς και βιώσιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες”.
Η καταγραφή των προβλημάτων στην παραγωγή, διανομή, εισαγωγές/εξαγωγές, πληρωμές, επενδύσεις κλπ. εξαιτίας των ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων περιλαμβάνει τα εξής, (με την επισήμανση αν πρόκειται για υφιστάμενα προβλήματα που εντάθηκαν ή για νέα που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια ισχύος των περιορισμών).
Καταγραφή επιπτώσεων στις επιχειρήσεις από την επιβολή capital controls
I. Επιπτώσεις στην Παραγωγή:
1. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Η απαίτηση «τοις μετρητοίς» πλέον καλύπτει σχεδόν το σύνολο της παραγωγής, ακόμα και τις μεγαλύτερες μεταποιητικές / βιομηχανικές μονάδες, σε κλάδους με παραδοσιακή διεθνή παρουσία και εδραιωμένη ανταγωνιστικότητα
2. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Η συνεχιζόμενη δυσκολία στη διακίνηση Α΄ υλών στην εσωτερική αγορά επιβραδύνει ακόμα περισσότερο την τοπική παραγωγή
3. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Η μη εξαίρεση της βιομηχανίας από τους περιορισμούς της ΠΝΠ διευρύνει τα ήδη μεγάλα προβλήματα στην τήρηση εμπορικών και οικονομικών όρων και παραδόσεων στο εξωτερικό.
II. Επιπτώσεις στη Διάθεση:
4. ΝΕΟ! Ο εφοδιασμός πραγματοποιείται πλέον με χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες δημιουργώντας ανάγκες ενίσχυσης της ασφάλειας.
Σε συνδυασμό με τις αλλαγές του εργασιακού ωραρίου της αποθήκης αλλά και της διανομής επιβαρύνει τις επιχειρήσεις με επιπρόσθετα κόστη.
5. ΝΕΟ! Εδραιώθηκε σε πολλούς τομείς η μείωση της διανομής προϊόντων, λόγω συνεχούς πτώσης των παραγγελιών αλλά και της ακύρωσης παραδόσεων.
6. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Συνεχώς μειούμενη διαθεσιμότητα φορτηγών (συνεπώς και δυνατότητα μεταφορών) παρά τη μειωμένη ζήτηση. Το πρόβλημα μέχρι σήμερα ξεκινά κυρίως σε περιοχές/δρομολόγια επαρχίας ή μικρότερους μεταφορείς.
7. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Οι δυσμενείς όροι έχουν επεκταθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα και ειδικότερα στις διεθνείς μεταφορές (forwarding)
8.ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Η έλλειψη ανταλλακτικών για μηχανήματα διακίνησης εμπορευμάτων (πχ περονοφόρα, κλαρκ, κτλ), δημιουργεί καθυστερήσεις στις παραγγελειοληψίες
9. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Από τη στιγμή που τα εμβάσματα δεν εκκαθαρίζονται στους (εκτός συνόρων) τραπεζικούς λογαριασμούς των προμηθευτών οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εκτελωνίσουν φορτία. Αυτό συνεπάγεται σημαντικές καθυστερήσεις στα τελωνεία με επιπτώσεις στα ευπαθή προϊόντα
III.Επιπτώσεις στις Εισαγωγές/Εξαγωγές:
10. ΝΕΟ! Εδραιωμένες επιπτώσεις στην εξαγωγή λόγω σημαντικών καθυστερήσεων διακίνησης και εξασφάλισης εγγυήσεων προς στους ξένους μεταφορείς για την έγκαιρη πληρωμή τους.
11. ΝΕΟ! Επιπτώσεις στην αγορά τροφίμων καθώς εισάγεται το 75-80% του σταριού που προορίζεται για αλευροποίηση/παρασκευή ψωμιού, το 100% του σογιάλευρου (είτε αυτούσιου είτε ως πρώτη ύλη) και μεγάλο μέρος σε καλαμπόκι, κριθάρι, βρώμη, σίκαλη, ηλιάλευρο κ.ά.
12. ΝΕΟ! Συσσωρεύονται πολλά προβλήματα στην εξόφληση των εισαγωγών λόγω καθυστερήσεων της απαιτούμενης έγκρισης από την αρμόδια Επιτροπή, αλλά και λόγω έλλειψης ρητής πρόνοιας για εγκρίσεις συνηθισμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στο ΠΝΠ (όπως στην περίπτωση της Κύπρου)
13. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Καθυστέρηση αποπληρωμής υποχρεώσεων του Δημοσίου σε συγχρηματοδοτούμενες επενδύσεις και προγράμματα με σημαντική επιβάρυνση του cash-flow των επιχειρήσεων. Ενώ οι δράσεις έχουν εξοφληθεί στο 100% από τις επιχειρήσεις, λόγω αδυναμίας καταβολής της εθνικής συμμετοχής καθυστερεί η εκταμίευση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους. Αυτό δημιουργεί αφαίμαξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων με αποτέλεσμα την αναβολή/ακύρωση επενδυτικών πλάνων, τη δυσφήμιση σε προμηθευτές του εξωτερικού από διαρκείς αναβολές/ακυρώσεις, την πτώση πωλήσεων/εξαγωγών, κτλ
14. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Εντείνονται οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες εισαγωγών Α’ και Β’ υλών από το εξωτερικό (εντός και εκτός Ε.Ε.) και σε πολλές περιπτώσεις, ακυρώσεις από την πλευρά των προμηθευτών 15. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Διευρύνεται η ακύρωση παραγγελιών λόγω μεγάλης δυσλειτουργίας των αντικαταβολών.
16. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ ! Συνεχίζεται η αδυναμία προστασίας έναντι συναλλαγματικών και παρεμφερών κινδύνων για αγορές και πωλήσεις σε νόμισμα διαφορετικό του € (USD, GBP, SEK κλπ).
IV. Επιπτώσεις στη Ρευστότητα και στις Πληρωμές:
17. ΝΕΟ! Δημιουργείται νέο περιβάλλον στις συναλλαγές («οικονομία των μετρητών») με τους προμηθευτές να ζητούν την πληρωμή αποκλειστικά με μετρητά αποφεύγοντας οποιαδήποτε άλλη μορφή υπό τον φόβο του «κουρέματος» των καταθέσεων. Αυτή η πρακτική η οποία ενέχει αυξημένο κίνδυνο κλοπής, πλαστών χαρτονομισμάτων, κτλ αλλά και ασφάλειας εγκαταστάσεων και προσωπικού
18. ΝΕΟ! Σημαντικά προβλήματα και διαφυγόντα έσοδα από την διακοπή συναλλαγών με ξένες επενδυτικές πλατφόρμες, χρηματιστήρια, επενδυτικούς οίκους, ασφαλιστικά προγράμματα, κτλ
19. ΝΕΟ! Αδυναμία τιμολόγησης και είσπραξης αναλογούντων εσόδων με αρνητικές επιπτώσεις στην ανταπόκριση σε δανειακές και λοιπές υποχρεώσεις
20. ΝΕΟ! Δεν αναλαμβάνεται από Τράπεζες του εξωτερικού η ευθύνη εμβάσματος των ποσών που οφείλονται από εξαγωγές επηρεάζοντας αρνητικά τη ρευστότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων
21. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Προμηθευτές του εξωτερικού ήδη ζητούν δυσμενέστερους όρους συναλλαγών, ακόμη και 100% προπληρωμή, ακόμα και σε μεγαλύτερες και φερέγγυες ελληνικές επιχειρήσεις
22. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Διευρύνονται τα προβλήματα πληρωμών σε όσους εισπράττουν είτε μετρητά είτε πληρώνονται μέσω αντικαταβολής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μεταφορείς. Αυτό συνεπάγεται με αδυναμία αποστολής προϊόντων σε πελάτες του εξωτερικού
23. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Σε εταιρίες με παρουσία σε χώρες του εξωτερικού απαιτούνται διαρκώς μετακινήσεις και ταξίδια στελεχών. Η έλλειψη ρευστότητας και η μη χρήση (ή/και αποδοχή) ελληνικών πιστωτικών καρτών στο εξωτερικό, συνεχίζει να προκαλεί αναβολές και ματαιώσεις ταξιδιών, καθυστερήσεις προθεσμιών, αθετήσεις συμβατικών υποχρεώσεων και φυσικά ανάσχεση/αναστολή επιχειρηματικής δραστηριότητας
V. Επιπτώσεις στις Επενδύσεις:
24. ΝΕΟ! Απώλεια χρηματοδοτικών πόρων για επενδύσεις σε εξοπλισμό, πάγια στοιχεία, κτλ λόγω διακοπής χρηματοδότησης, αναστολής επενδύσεων, κτλ
25. ΝΕΟ! Αύξηση του κόστους εκτέλεσης έργων
26. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Η αβεβαιότητα αλλά και οι έλεγχοι κεφαλαίων καθυστερεί ή/και αναστέλλει την έναρξη νέων (εγκεκριμένων) συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Αυτό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους λήξης προθεσμιών με αποτέλεσμα την οριστική απώλεια πόρων και πτώση πωλήσεων μακροχρόνια
VI. Επιπτώσεις στο Ανθρώπινο Δυναμικό:
27. ΝΕΟ! Λόγω μείωσης της παραγωγής, πτώσης των πωλήσεων, δυσκολιών διάθεσης, κτλ παγιώνεται η κάλυψη των αναγκών από προσωπικό ασφαλείας.
28. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Λόγω μείωσης της παραγωγής οι επιχειρήσεις προχωρούν σε αναθεώρηση των βαρδιών, των αδειών, του αριθμού των θέσεων εργασίας, των προσλήψεων, κτλ.
29. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Με την «αργία» των τραπεζών εντείνονται ακόμα περισσότερο τα προβλήματα καταβολής μισθών (για εταιρείες χωρίς e-banking).
VII. Επιπτώσεις της Τραπεζικής «Αργίας»:
30. ΝΕΟ! Σημαντικές πλέον οι επιπτώσεις στην ολοκλήρωση έργων που (αν και βρίσκονται στο τελικό στάδιο υλοποίησης) κινδυνεύουν να ακυρωθούν λόγω αδυναμίας εμβασμάτων στο εξωτερικό
31. ΝΕΟ! Εμφανής πλέον η αποσταθεροποίηση της αξιοπιστίας των ελληνικών επιχειρήσεων λόγω ακύρωσης παραγγελιών, συμμετοχής σε αναθέσεις έργων, παραδόσεων, κτλ ως άμεση συνέπεια της τραπεζικής αργίας και χωρίς άλλη (συμβατική) ευθύνη των ελληνικών επιχειρήσεων
32. ΝΕΟ! Επιπτώσεις σε επενδύσεις, διαγωνισμούς, κτλ λόγω της λήξης ισχύος των εγγυητικών επιστολών που έχουν εκδοθεί με ημερομηνία λήξης κατά τη χρονική περίοδο της υποχρεωτικής τραπεζικής αργίας
33. ΝΕΟ! Κατάπτωση εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης και επιβολή ποινικών ρητρών «default» για την αθέτηση συμβατικών όρων, στασιμότητα τραπεζικών συναλλαγών (πχ λήξεις δανείων, συμβάσεων ανταλλαγής νομισμάτων μελλοντικής εκπλήρωσης “forwardforex”, κτλ)
34. ΝΕΟ! Αδυναμία πληρωμής παρόχων υπηρεσιών ΤΠΕ (πχ cloud) και on-line διαφήμισης στο εξωτερικό.
35. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Λόγω της τραπεζικής «αργίας» παρατηρούνται πλέον σημαντικές δυσκολίες στην εκτέλεση πληρωμών λόγω διαφορετικών πολιτικών ανά Τράπεζα στις μεταφορές χρημάτων.
36. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Στον τομέα των εισπράξεων, απαιτήσεις που έχουν ωριμάσει (πχ επιταγές), καθυστερούν και επηρεάζουν πλέον καταλυτικά τις χρηματοροές, τις λοιπές πληρωμές, κτλ.
37. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Η αδυναμία πρόσβασης σε λοιπά τραπεζικά προϊόντα (πχ εγγυητικές επιστολές) έχει σαν αποτέλεσμα τον αποκλεισμό επιχειρήσεων από διαγωνισμούς σε Ελλάδα και εξωτερικό.
38. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Διευρύνεται η ανάγκη για επιπρόσθετα μέτρα ασφάλειας (security) ειδικά για καταστήματα λιανικής που συγκεντρώνουν μετρητά αλλά έχουν δυσχερή πρόσβαση σε τραπεζικά καταστήματα για κατάθεση των μετρητών
39. ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ! Οι εξαγωγές καθώς και οι παραγγελίες με ενέγγυες πιστώσεις (LC) εξακολουθούν να μην μπορούν να εκτελεστούν λόγω της «αργίας» των τραπεζών. Το ίδιο ισχύει για όλους τους όρους πληρωμής που περιλαμβάνουν εμπλοκή της τράπεζας (π.χ. CAD).