Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Κυριακής οι εξελίξεις που έχουν δρομολογηθεί για τις επόμενες μέρες, εβδομάδες και μήνες λίγο έως καθόλου μπορούν να αλλάξουν.
Μερικές από τις καταλυτικές εξελίξεις θα είναι οι εξής:
Οι τράπεζες θα αργήσουν να ανοίξουν ξανά. Η επάνοδος μιας ομαλοποίησης θα πάρει τουλάχιστον μήνες και η πλήρης ομαλοποίηση χρόνια. Τα σενάρια αν θα ανοίξουν με ευρώ ή δραχμή θα τα εξετάσουμε στη συνέχεια.
Όσοι εγγυώνται καταθέσεις ή είναι ψεύτες ή δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Οι τράπεζες χρωστάνε 125 δισ. στον ELA, όση είναι και η λογιστική απεικόνιση των καταθέσεων. Συν "κόκκινα" δάνεια κλπ. Αυτό που έγινε στην Κύπρο νομίζω πως θα θυμίζει παιδική εκδρομή…
Οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα είτε καταβληθούν είτε όχι λίγο θα βοηθήσουν με κλειστές τράπεζες. Οι επιχειρήσεις μαζικά αδυνατούν να καταβάλλουν μισθούς. Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα ήδη μπαίνουν μαζικά σε διαθεσιμότητα και η ανεργία θα εκτοξευθεί.
Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που είχαν επιβιώσει τα τελευταία χρόνια θα βάλει λουκέτο. Αν το προηγούμενο ήταν ύφεση αυτό που ξεκίνησε θα είναι Αρμαγεδδών.
Τα έσοδα του δημοσίου και οι ασφαλιστικές εισφορές θα καταρρεύσουν ήδη από τον Ιούνη και πλήρως από τον Ιούλη. Άρα, μισθοί και συντάξεις του δημοσίου καταβάλλονται για τελευταία φορά ολόκληρα.
Μέσα στους επόμενους μήνες ασχέτως αν θα πρόκειται να γίνει με δραχμή ή με ευρώ, μισθοί και συντάξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα επαναπροσδιοριστούν από μηδενική βάση.
Θυμάστε που λέγαμε καλύτερα μείωση 20, 30 ή 50% οργανωμένα παρά χάος και επαναπροσδιορισμός από μηδενική βάση; Ήρθε η ώρα να αποδειχτεί ποιοι ήταν οι πραγματικοί φίλοι του λαού ως συνόλου και ιδίως των πιο αδυνάμων που θα υποφέρουν πιο πολύ σε αυτές τις ανακατατάξεις.
Τα μόνα συναλλαγματικά διαθέσιμα που διαθέτει η χώρα είναι τα 30-40 δισ. ευρώ που βρίσκονται στα στρώματα. Αν το κράτος επιχειρήσει να τα υφαρπάξει από τα στρώματα όπως είχε προβλέψει τις προάλλες ένας Ευρωβουλευτής, θα κρυφτούν στα όρη και τα ποτάμια της επικράτειας.
Άρα, σύντομα θα παρατηρηθούν ελλείψεις στα ράφια και τα πρατήρια.
Το να επιχειρήσουν να βάλουν δελτίο ο Λαφαζάνης και ο Λαπαβίτσας και κάποιοι άλλοι που είναι ανεπαρκείς ακόμη και να τυλίγουν σουβλάκια στον Κάβουρα, το θεωρώ εκ των προτέρων αποτυχία. Οι πολιτικές εξελίξεις θα σαρώσουν τα πάντα...
Ασχέτως λοιπόν αποτελέσματος δημοψηφίσματος την Κυριακή, οι εξελίξεις αυτές έχουν δρομολογηθεί και εξελίσσονται ραγδαία πλέον.
Ευρώ ή δραχμή...
Αν υποθέσουμε πως επικρατήσει το ΟΧΙ. Ο κύριος Τσίπρας ίσως έχει τη ψευδαίσθηση πως αυτός θα παίξει κάποιο ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Κατά την γνώμη μου είναι απίθανο να συμβεί αυτό... Ούτε μια στο εκατομμύριο να κάνουν βήμα πίσω.
Υπάρχουν οι εξής επιλογές είτε να υποχωρήσει, είτε να παραιτηθεί, είτε να σχεδιάσει τη μετάβαση στη δραχμή. Μόνο κάποιες διάνοιες του μεγέθους Λαπαβίτσα και Μακρή μπορούν να καθίσουν σοβαρά να σχεδιάσουν την μετάβαση στη δραχμή εν μέσω ανθρωπιστικής κρίσης.
Μετάβαση σε εθνικό νόμισμα χωρίς συναλλαγματικά αποθέματα για εισαγωγή καυσίμων και τροφίμων δεν έχει καμιά τύχη. Ανθρωπιστική κρίση σημαίνει "σκληρή" διαπραγμάτευση με τον Σόιμπλε και τον Μοσκοβισί για την αποστολή τραίνων με ρύζι και μακαρόνια.
Τα περί Ρωσίας και Κίνας είναι αστειότητες. Η Ελλάδα έχει αξία για τις χώρες αυτές σαν μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης.
Ποιος απομένει ικανός να μας δώσει 30-40 δισ. τα επόμενα χρόνια για να σηκώσουμε την χώρα από τα ερείπια; Η ΕΕ και η Ευρωζώνη με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Είναι απίθανο όλοι αυτοί όμως να κάνουν οποιαδήποτε συμφωνία με τον κ. Τσίπρα και το κ. Βαρουφάκη.
Άρα, στην πρώτη φάση οι πολιτικές εξελίξεις αφορούν κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας και μετά εκλογές.
Στην εκδοχή αυτή η χώρα μόνο από ατύχημα μπορεί να βρεθεί εκτός ευρώ. Αν εξυπηρετούσε την κυβέρνηση το σενάριο αυτό θα το επεδίωκε. Όμως δεν λύνει κανένα πρόβλημα ίσα-ίσα που τα περιπλέκει. Παρόλα αυτά επειδή η ιστορία είναι κυρίως μια σειρά από ατυχήματα, οι πιθανότητες ενός Grexit είναι κοντά στο 50%.
Αν επικρατήσει το ΝΑΙ
Και στην περίπτωση αυτή οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές και άδειες. Οι μισθοί δεν θα καταβληθούν κλπ κλπ. Θα υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις κατά μερικές μέρες νωρίτερα.
Στο σενάριο αυτό οι πιθανότητες Grexit είναι κάτω από το 50%.
Πιστεύω σταθερά πως η Ελλάδα είναι καλύτερα να μείνει στο ευρώ για λόγους οικονομικούς, γεωπολιτικούς και κυρίως πολιτισμικούς. Το μέσα ή έξω σε σχέση με αυτά που έχουν δρομολογηθεί να γίνουν τις επόμενες εβδομάδες και μήνες είναι επουσιώδες.
Αυτό που είναι πιο επικίνδυνο από το ΝΑΙ ή το ΟΧΙ στο Ευρώ είναι ο υφέρπων εθνικός διχασμός, που έχει καλλιεργήσει η κυβέρνηση στην προσπάθεια να καλύψει τις τεράστιες ευθύνες που φέρει για την κατάληξη των πραγμάτων.
Όλοι πρέπει να δείξουμε ψυχραιμία καθώς βρισκόμαστε πάνω στο ίδιο καράβι και όπου είναι να πάμε θα πάμε όλοι μαζί. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και οι εχέφρονες της κάθε πλευράς θα πρέπει να νουθετήσουν τους θερμοκέφαλους.
Συνέλληνες ψηλά το κεφάλι, καταιγίδα είναι θα περάσει. Είχαμε χτίσει ένα κάστρο στην άμμο και το νερό το έχει διαβρώσει. Θα το ξαναχτίσουμε λίγο πιο πέρα...
Κώστας Στούπας
kostas.stoupas@capital.gr
Μερικές από τις καταλυτικές εξελίξεις θα είναι οι εξής:
Οι τράπεζες θα αργήσουν να ανοίξουν ξανά. Η επάνοδος μιας ομαλοποίησης θα πάρει τουλάχιστον μήνες και η πλήρης ομαλοποίηση χρόνια. Τα σενάρια αν θα ανοίξουν με ευρώ ή δραχμή θα τα εξετάσουμε στη συνέχεια.
Όσοι εγγυώνται καταθέσεις ή είναι ψεύτες ή δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Οι τράπεζες χρωστάνε 125 δισ. στον ELA, όση είναι και η λογιστική απεικόνιση των καταθέσεων. Συν "κόκκινα" δάνεια κλπ. Αυτό που έγινε στην Κύπρο νομίζω πως θα θυμίζει παιδική εκδρομή…
Οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα είτε καταβληθούν είτε όχι λίγο θα βοηθήσουν με κλειστές τράπεζες. Οι επιχειρήσεις μαζικά αδυνατούν να καταβάλλουν μισθούς. Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα ήδη μπαίνουν μαζικά σε διαθεσιμότητα και η ανεργία θα εκτοξευθεί.
Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που είχαν επιβιώσει τα τελευταία χρόνια θα βάλει λουκέτο. Αν το προηγούμενο ήταν ύφεση αυτό που ξεκίνησε θα είναι Αρμαγεδδών.
Τα έσοδα του δημοσίου και οι ασφαλιστικές εισφορές θα καταρρεύσουν ήδη από τον Ιούνη και πλήρως από τον Ιούλη. Άρα, μισθοί και συντάξεις του δημοσίου καταβάλλονται για τελευταία φορά ολόκληρα.
Μέσα στους επόμενους μήνες ασχέτως αν θα πρόκειται να γίνει με δραχμή ή με ευρώ, μισθοί και συντάξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα επαναπροσδιοριστούν από μηδενική βάση.
Θυμάστε που λέγαμε καλύτερα μείωση 20, 30 ή 50% οργανωμένα παρά χάος και επαναπροσδιορισμός από μηδενική βάση; Ήρθε η ώρα να αποδειχτεί ποιοι ήταν οι πραγματικοί φίλοι του λαού ως συνόλου και ιδίως των πιο αδυνάμων που θα υποφέρουν πιο πολύ σε αυτές τις ανακατατάξεις.
Τα μόνα συναλλαγματικά διαθέσιμα που διαθέτει η χώρα είναι τα 30-40 δισ. ευρώ που βρίσκονται στα στρώματα. Αν το κράτος επιχειρήσει να τα υφαρπάξει από τα στρώματα όπως είχε προβλέψει τις προάλλες ένας Ευρωβουλευτής, θα κρυφτούν στα όρη και τα ποτάμια της επικράτειας.
Άρα, σύντομα θα παρατηρηθούν ελλείψεις στα ράφια και τα πρατήρια.
Το να επιχειρήσουν να βάλουν δελτίο ο Λαφαζάνης και ο Λαπαβίτσας και κάποιοι άλλοι που είναι ανεπαρκείς ακόμη και να τυλίγουν σουβλάκια στον Κάβουρα, το θεωρώ εκ των προτέρων αποτυχία. Οι πολιτικές εξελίξεις θα σαρώσουν τα πάντα...
Ασχέτως λοιπόν αποτελέσματος δημοψηφίσματος την Κυριακή, οι εξελίξεις αυτές έχουν δρομολογηθεί και εξελίσσονται ραγδαία πλέον.
Ευρώ ή δραχμή...
Αν υποθέσουμε πως επικρατήσει το ΟΧΙ. Ο κύριος Τσίπρας ίσως έχει τη ψευδαίσθηση πως αυτός θα παίξει κάποιο ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Κατά την γνώμη μου είναι απίθανο να συμβεί αυτό... Ούτε μια στο εκατομμύριο να κάνουν βήμα πίσω.
Υπάρχουν οι εξής επιλογές είτε να υποχωρήσει, είτε να παραιτηθεί, είτε να σχεδιάσει τη μετάβαση στη δραχμή. Μόνο κάποιες διάνοιες του μεγέθους Λαπαβίτσα και Μακρή μπορούν να καθίσουν σοβαρά να σχεδιάσουν την μετάβαση στη δραχμή εν μέσω ανθρωπιστικής κρίσης.
Μετάβαση σε εθνικό νόμισμα χωρίς συναλλαγματικά αποθέματα για εισαγωγή καυσίμων και τροφίμων δεν έχει καμιά τύχη. Ανθρωπιστική κρίση σημαίνει "σκληρή" διαπραγμάτευση με τον Σόιμπλε και τον Μοσκοβισί για την αποστολή τραίνων με ρύζι και μακαρόνια.
Τα περί Ρωσίας και Κίνας είναι αστειότητες. Η Ελλάδα έχει αξία για τις χώρες αυτές σαν μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης.
Ποιος απομένει ικανός να μας δώσει 30-40 δισ. τα επόμενα χρόνια για να σηκώσουμε την χώρα από τα ερείπια; Η ΕΕ και η Ευρωζώνη με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Είναι απίθανο όλοι αυτοί όμως να κάνουν οποιαδήποτε συμφωνία με τον κ. Τσίπρα και το κ. Βαρουφάκη.
Άρα, στην πρώτη φάση οι πολιτικές εξελίξεις αφορούν κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας και μετά εκλογές.
Στην εκδοχή αυτή η χώρα μόνο από ατύχημα μπορεί να βρεθεί εκτός ευρώ. Αν εξυπηρετούσε την κυβέρνηση το σενάριο αυτό θα το επεδίωκε. Όμως δεν λύνει κανένα πρόβλημα ίσα-ίσα που τα περιπλέκει. Παρόλα αυτά επειδή η ιστορία είναι κυρίως μια σειρά από ατυχήματα, οι πιθανότητες ενός Grexit είναι κοντά στο 50%.
Αν επικρατήσει το ΝΑΙ
Και στην περίπτωση αυτή οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές και άδειες. Οι μισθοί δεν θα καταβληθούν κλπ κλπ. Θα υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις κατά μερικές μέρες νωρίτερα.
Στο σενάριο αυτό οι πιθανότητες Grexit είναι κάτω από το 50%.
Πιστεύω σταθερά πως η Ελλάδα είναι καλύτερα να μείνει στο ευρώ για λόγους οικονομικούς, γεωπολιτικούς και κυρίως πολιτισμικούς. Το μέσα ή έξω σε σχέση με αυτά που έχουν δρομολογηθεί να γίνουν τις επόμενες εβδομάδες και μήνες είναι επουσιώδες.
Αυτό που είναι πιο επικίνδυνο από το ΝΑΙ ή το ΟΧΙ στο Ευρώ είναι ο υφέρπων εθνικός διχασμός, που έχει καλλιεργήσει η κυβέρνηση στην προσπάθεια να καλύψει τις τεράστιες ευθύνες που φέρει για την κατάληξη των πραγμάτων.
Όλοι πρέπει να δείξουμε ψυχραιμία καθώς βρισκόμαστε πάνω στο ίδιο καράβι και όπου είναι να πάμε θα πάμε όλοι μαζί. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και οι εχέφρονες της κάθε πλευράς θα πρέπει να νουθετήσουν τους θερμοκέφαλους.
Συνέλληνες ψηλά το κεφάλι, καταιγίδα είναι θα περάσει. Είχαμε χτίσει ένα κάστρο στην άμμο και το νερό το έχει διαβρώσει. Θα το ξαναχτίσουμε λίγο πιο πέρα...
Κώστας Στούπας
kostas.stoupas@capital.gr