Το χειρότερο στην πολιτική δεν είναι η δεξιά ή η αριστερή γραμμή, αλλά η ανυπαρξία γραμμής. Το κόμμα σαν ένα καρυδότσουφλο προσπαθεί να επιπλεύσει στη φουρτουνιασμένη θάλασσα, χωρίς πυξίδα και με άπειρο καπετάνιο. Το ναυάγιο είναι βέβαιο.
Σε μία παρόμοια κατάσταση βρίσκεται ο Σύριζα από τις 13 Ιουλίου, όταν και υπέγραψε το αριστερό μνημόνιο. Μέχρι τότε η πολιτική του ήταν ευδιάκριτη, με κύριο χαρακτηριστικό της τον αντιμνημονιακό λόγο και τις διαχωριστικές γραμμές που προέκυπταν από αυτόν. Μάλιστα το απόγευμα της 26ης Ιουνίου πήρε τη μορφή ρήξης με τους δανειστές και το δημοψήφισμα ήταν η λαϊκή επιδοκιμασία αυτής της πορείας. Όσο ετερόκλιτο και να ήταν το πλήθος που συγκρότησε αυτό το 61,3%, έδινε το πράσινο φως στον πρωθυπουργό για το επόμενο βήμα, που με βάση την λογική ακολουθία έπρεπε να ήταν η περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης με την ευρωζώνη. Καλώς ή κακώς (κάκιστα), μέχρις εδώ η πολιτική που ακολουθήθηκε είχε μία συνέπεια.
Δεν εξετάζω πώς συντελέσθηκε η μετάλλαξη της 13ης Ιουλίου. Ούτε τη σχολιάζω, καθώς το θέμα έχει εξαντληθεί. Ενδιαφέρον παρουσιάζει πώς αυτή η μετάλλαξη αντί να αποτελέσει την αφετηρία μιας νέας πολιτικής για το Σύριζα, με αναμφίβολο κόστος, οδήγησε την ηγετική ομάδα στην πολιτική παραλυσία. Στην πλήρη αφωνία.
Γιατί, τι ποιό λογικό, αν ο Αλ. Τσίπρας αναλάμβανε πλήρως τη στήριξη της αναθεωρημένης πολιτικής του; Εφόσον αυτή ήταν απόρροια του συσχετισμού δυνάμεων, που έστω καθυστερημένα τον αντιλήφθηκε, το αναμενόμενο θα ήταν, με βάση πλέον τη νέα πραγματικότητα, να διαμορφώσει το καινούργιο προφίλ του Σύριζα. Δηλαδή, μία μετατόπιση σε πιο μετριοπαθείς θέσεις, ώστε να καλύψει κυριαρχικά το ζωτικό χώρο της σοσιαλιστικής αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας. Το ελληνικό Μπάντ Γκόντεσμπεργκ (1) που θα προσέφερε στο Σύριζα την ηγεμονία σε έναν πολυδιασπασμένο χώρο. Αυτή η επιλογή, θα έδινε τη δυνατότητα στην ηγετική του ομάδα να ελέγξει τις αναπόφευκτες απώλειες προς τα αριστερά, καθώς θα υπήρχε ισοζύγιο εισροών- εκροών.
Δεν το έπραξε γιατί δεν το πίστευε. Απεναντίας, πίστευε πως με φτηνιάρικα επιχειρήματα για εκβιασμούς και πραξικοπήματα θα διέσωζε την αριστερή του συνείδηση και θα έπειθε το ακροατήριο του πως το μνημόνιο ήταν ένας τακτικός ελιγμός λενινιστικού χαρακτήρα. Μάλιστα, προσφάτως προχώρησε στην απάτη του "παράλληλου προγράμματος", που θα ακυρώσει εν τοις πράγμασι το μνημόνιο. Με προτάσεις -κυρίως στο ασφαλιστικό- που ήδη γνωρίζει πως οι δανειστές τις απορρίπτουν, προσπαθεί ο Σύριζα να εξαπατήσει πλέον, μόνον όσους έχουν διάθεση να εξαπατηθούν, καλλιεργώντας συγχρόνως την εικόνα μιας διαρκούς διαπραγμάτευσης και αποσιωπώντας πως πιθανόν να απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα λόγω εκτροχιασμού των οικονομικών μεγεθών το τελευταίο δίμηνο.
Αυτή η πολιτική παλινδρόμηση δηλώνει την ανυπαρξία πολιτικής γραμμής, ξεκάθαρης και άμεσα αντιληπτής από το εκλογικό σώμα. Με συγκεκριμένες στοχεύσεις. Και επειδή τα κοινωνικά σωσίβια του Σύριζα αρχίζουν και ξεφουσκώνουν, η πτώση του μπορεί να μετατραπεί σε κατάρρευση, αν συνεκτιμήσουμε πως η εφτάμηνη διακυβέρνηση του κατέρριψε το χρόνιο αντιπολιτευτικό επιχείρημα του, πως "χειρότερα δεν γίνεται". Αποδείχθηκε πως γίνεται. Και αυτή η απειλή ελεύσεως του "χειρότερου" ίσως αποκτήσει και διαπαιδαγωγητική σημασία για τον Έλληνα ψηφοφόρο. Θα φανεί.
(1) Το συνέδριο του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας στην ομώνυμη πόλη το 1959, όπου επικυρώθηκε καταστατικά η συντελεσθείσα στροφή σε πιο μετριοπαθείς θέσεις.
* Ο κ. Σάκης Μουμτζής είναι συγγραφέας
capital.gr