Παρά τις επανειλημμένες κρούσεις προς το υπουργείο Υγείας, πολύ μεγάλες ελλείψεις εξακολουθούν να σημειώνονται σε εμβόλια όπως το Pentavac και το Tetravac (εμβόλια διφθερίτιδας - τετάνου - ακυτταρικό κοκκύτη -πολιομυελίτιδας), το Priorix (εμβόλιο ιλαράς - παρωτίτιδας- ερυθράς -ανεμοβλογιάς) και το Havrix (εμβόλιο ηπατίτιδας Α). Είναι μάλιστα ενδεικτικό πως αν και πριν από λίγο διάσημα και ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος είχε επισήμως επισημάνει τη ανεπάρκεια σε μια σειρά εμβολίων άκρως σημαντικών για την δημόσια υγεία, καθώς υπάγονται στο πρόγραμμα Εθνικού Εμβολιασμού, εντούτοις η κατάσταση, όπως λέει το ρεπορτάζ, δείχνει να μην έχει βελτιωθεί, ενώ για πολλές από την ελλείψεις ο επαρκής εφοδιασμός των φαρμακείων εκτιμάται πως δεν πρόκειται να αποκατασταθεί άμεσα.
Για ποιους όμως λόγους παρατηρούνται εδώ και καιρό τόσο σημαντικές ελλείψεις σε πολλές κατηγορίες εμβολίων και αντιβιοτικών; Όπως εξηγούν οι φαρμακοποιοί, το πρόβλημα εστιάζεται στις φαρμακευτικές εταιρείες που δεν εφοδιάζουν επαρκώς την αγορά. Όπως επισημαίνουν, πολλές εταιρείες φαρμάκου δεν τηρούν τα αποθέματα διμήνου ή τριμήνου που είναι υποχρεωμένες να έχουν ανάλογα με το σκεύασμα που εμπορεύονται, ενώ την ίδια ώρα υπάρχει μια τάση να γίνονται όλο και πιο δυσεύρετα τα φθηνά εμβόλια, η εμπορία των οποίων για πολλές εταιρείες καθίσταται ασύμφορη στην ελληνική αγορά. Αντίθετα, τα εμβόλια με χαμηλότερη τιμή φαίνεται, όπως εξηγούν οι φαρμακοποιοί, να έχουν αντικατασταθεί από πολυδύναμα, τα οποία όμως είναι αρκετά πιο ακριβά. Για παράδειγμα, ενώ η τιμή για το απλό εμβόλιο κατά της ιλαράς είναι 14 ευρώ, το αντίστοιχο πολυδύναμο κοστίζει περίπου στα 52 ευρώ.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές επίσης, πολλές εταιρείες έχουν μειώσει την παραγωγή τους λόγω έλλειψης ρευστότητας, είτε σε συνδυασμό με τους περιορισμούς των capital controls έχουν πραγματοποιήσει μειωμένες εισαγωγές. Οι φαρμακοποιοί εξηγούν πως οι ελλείψεις αναμένεται να γίνουν πιο έντονες τους επόμενους μήνες, ειδικά όσο οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς τις εταιρείες εξακολουθήσουν να αυξάνονται και κρούουν το κώδωνα του κινδύνου για τον εφοδιασμό με αντιβιοτικά, δεδομένου πως από εδώ και στο εξής αναμένεται να σημειωθούν και τα πρώτα κρούσματα γρίπης.
Πριν από λίγες ημέρες άλλωστε ο ΕΟΦ προχώρησε σε διευκρινήσεις για το θέμα, έχοντας ήδη προβεί στην απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών συνδυασμένων εμβολίων που περιέχουν αντιγόνα κοκκύτη, προκειμένου να διασφαλισθεί η επάρκεια. Σύμφωνα με την ενημέρωση του Οργανισμού, η αυξημένη ζήτηση των εμβολίων κοκκύτη παγκοσμίως σε συνδυασμό με τη μείωση της παραγωγής λόγω των αυστηρότερων ποιοτικών ελέγχων των προϊόντων, ιδιαίτερα όσον αφορά την "ισχύ" του ακυτταρικού αντιγόνου κοκκύτη, ευθύνονται για τις ελλείψεις των εμβολίων.
Όπως επισήμανε τέλος ο ΕΟΦ, η επάρκεια των φαρμακευτικών προϊόντων για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών είναι ένα θέμα που δεν απασχολεί μόνο την Ελλάδα, αλλά όλη την Ευρώπη, και τη διεθνή κοινότητα γενικότερα, και σημειώνει ότι συχνά παρουσιάζονται ελλείψεις σε προϊόντα που μπορεί να οφείλονται σε προβλήματα παραγωγής ή ποιότητας, απρόβλεπτη αύξηση της ζήτησης και άλλους παράγοντες που δεν είναι πάντοτε εφικτό να προβλεφθούν.
Βασιλική Κουρλιμπίνη
vicky.kourlibini@capital.gr
Έρχεται μείωση 50% σε φάρμακα από τις αλλαγές στο καθεστώς προστασίας πατέντας
Στόχος η φαρμακευτική δαπάνη να μειωθεί κατά 1,9 δισ. ευρώ - Σήμερα η προστασία πατέντας είναι δέκα χρόνια
Αλλαγές στο καθεστώς προστασίας, και συνεπώς στην τιμολόγηση, των πρωτότυπων φαρμάκων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα του μνημονίου, το οποίο καταθέτει σήμερα στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών.
Ειδικότερα, το άρθρο 12 του σχεδίου νόμου «Μέτρα για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», θεσπίζει την άμεση μείωση της τιμής κατά 50% όλων των πρωτοτύπων σκευασμάτων αυστηρά μετά την παρέλευση της περιόδου προστασίας της πατέντας τους. Σήμερα η προστασία πατέντας είναι δέκα χρόνια αλλά στην πράξη οι φαρμακευτικές εταιρίες - και προκειμένου να κάνουν απόσβεση κόστους έρευνας και ανάπτυξης ενός νέου φαρμάκου - παρατείνουν με διάφορες πρακτικές την περίοδο της προστασίας των πρωτότυπων φαρμάκων.
Σύμφωνα με το άρθρο, «οι τιμές των φαρμακευτικών προϊόντων αναφοράς, μετά την λήξη της περιόδου προστασίας των δεδομένων (data protection period), σύμφωνα με τις διατάξεις της φαρμακευτικής νομοθεσίας, μειώνονται στο 50% της τιμής του προϊόντος σε κατάσταση εντός της περιόδου προστασίας των δεδομένων είτε στο μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανάλογα με το ποια είναι σε κάθε περίπτωση η χαμηλότερη τιμή».
Μείωση κατά 50% στην τιμή πολλών φαρμάκων της αγοράς
Το καθεστώς της προστασίας ενός πρωτότυπου φαρμάκου ισχύει διεθνώς προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στην παραγωγό εταιρεία να αποσβέσει το κόστος έρευνας και ανάπτυξής του. Έτσι, από την κυκλοφορία ενός πρωτοτύπου φαρμάκου και για τα επόμενα οκτώ χρόνια δεν έχει κανείς πρόσβαση στον φάκελό του και για μια δεκαετία δεν μπορεί να διατεθεί στην αγορά αντίγραφο (γενόσημο) του φαρμάκου. Βεβαίως, στην πράξη όλες οι εταιρίες με πρωτότυπα φάρμακα, και με δεδομένη τη δυσκολία της παραγωγής νέου φαρμάκου, ακολουθούν διάφορες πρακτικές παράτασης της προστασίας της πατέντας, πχ κάνουν βελτιώσεις στο φάρμακο ή διαμορφώνουν νέα δεδομένα στο σκεύασμα ώστε να συνεχίζει να θεωρείται και να αποτιμάται ως πρωτότυπο στην αγορά.
Στην ελληνική αγορά υπάρχουν πολλά φάρμακα που βρίσκονται σε φάση παράτασης της περιόδου προστασίας της πατέντας τους. Πλέον η τιμή αυτών των πρωτοτύπων φαρμάκων θα μειωθεί στο 50% της σημερινής τους τιμής, ενώ μέχρι σήμερα χάνουν το 20% μετά την λήξη της πατέντας (δεκαετία) και εφόσον στο μεταξύ έχει κυκλοφορήσει αντίγραφό τους στην αγορά. Το μέτρο στοχεύει σε περαιτέρω μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης στη χώρα μας η οποία έχει οριστεί στα 1,9 δις ευρώ ετησίως για τα επόμενα τρία χρόνια.
Παναγιώτα Καρλατήρα
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ