Χαιρετίζουν την εξέλιξη οι Βρυξέλλες - Ερήμην της Ελλάδας η συζήτηση Μέρκελ - Νταβούτογλου για τα σύνορα - Ένα τηλεφώνημα στη Μέρκελ η μοναδική αντίδραση του ΤσίπραΩς καθαρά αρνητική εξέλιξη που καθιστά την Ελλάδα ουραγό των εξελίξεων στο προσφυγικό και προσδίδει και εθνική διάσταση στο ζήτημα, θεωρείται η γερμανοτουρκική συνεννόηση και η ενδεχόμενη εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην φύλαξη των θαλασσίων συνόρων στο Αιγαίο.
Και μόνο το ότι η Αγγέλα Μέρκελ συζήτησε με την τουρκική ηγεσία ερήμην της Ελλάδας το θέμα που αφορά και τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο είναι υποτιμητικό για την ελληνική κυβέρνηση.
Η αντίδραση της Αθήνας στην γερμανοτουρκική συνεννόηση περιορίστηκε στο τηλεφώνημα του πρωθυπουργού στην Ανγκέλα Μέρκελ, στο οποίο σύμφωνα με την κυβερνητική εκπρόσωπο, ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι η εμπλοκή της Συμμαχία θα πρέπει να αφορά στα χωρικά ύδατα της Τουρκίας και να μην απειλεί κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.
Η κ. Μέρκελ βέβαια μπορεί να μην είχε ενημερώσει την Αθήνα και το σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχε όμως ενημερώσει το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Η κ. Μέρκελ με την δεύτερη μέσα σε ένα μήνα επίσκεψή της στην Τουρκία μετατρέπει το προσφυγικό σε διμερές θέμα. Είχε όμως συνεννοηθεί με τον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, όπως και την γραφειοκρατία των Βρυξελλών η οποία στην ανακοίνωση της εμπλοκής του ΝΑΤΟ αντέδρασε σαν έτοιμη από καιρό “χαιρετίζοντας την εξέλιξη αυτή”. Στην δήλωση του ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς αναφέρει ότι “Η Επιτροπή χαιρετίζει όλες τις συζητήσεις που αφορούν πιθανά μέτρα αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης, διάσωσης ανθρώπινων ζωών και διαχείρισης των προσφυγικών ροών και των εξωτερικών συνόρων...τα 10 χιλιόμετρα που χωρίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία δεν μπορούν να είναι παράδεισος για διακινητές».
Το ΝΑΤΟ από την πλευρά του δηλώνει έτοιμο να βοηθήσει. Ο Γενικός Γραμματέας του Γενς Στόλτεμπεργκ, δήλωσε «το ΝΑΤΟ θα εξετάσει σοβαρά την γερμανο - τουρκική πρόταση». Πάντως δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί εάν η εμπλοκή του ΝΑΤΟ θα επικεντρώνεται στα τουρκο-συριακά σύνορα ή θα περιλαμβάνει και περιπολίες στο Αιγαίο για την αποτροπή των διακινητών. Όσον αφορά το μέτωπο της Συρίας όπου η Άγκυρα έχει ανοικτά θέματα με την Ρωσία είναι ευνόητη η επιθυμία της να εμπλέξει και το ΝΑΤΟ. Όσον αφορά όμως το Αιγαίο μοιάζει με θέατρο του παραλόγου. Θα υπάρχουν περιπολίες στα θαλάσσια σύνορα για να εμποδίζονται οι διακινητές που ξεκινούν από τα τουρκικά παράλια και όπου είναι πολύ εύκολο για τις τουρκικές αρχές να τους συλλάβουν. Παρά την διευκρίνιση του κ. Τσίπρα, εάν υπάρξει τέτοια εξέλιξη είναι σαφές ότι εκ των πραγμάτων θα τεθεί θέμα θαλάσσιων συνόρων και γκρίζων ζωνών.
Ενώ όμως η Αθήνα εξακολουθεί να πιέζεται υπό τον ωμό εκβιασμό της εξόδου από την Σένγκεν να ολοκληρώσει τα hot spots και τα κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας για δεχθεί δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, η Τουρκία με το μαξιμαλιστιό παιχνίδι της ηγεσίας της φαίνεται να επιβάλλει το σύνολο των απαιτήσεών της. Κατ αρχήν είναι σαφές ότι δεν αποδέχεται action plan στο οποίο αρχικά είχε συμφωνήσει. Ακολούθως απαιτεί να τις δοθούν τα 3 δις ευρώ που έχουν αποφασιστεί από την ΕΕ, χωρίς ουσιαστικές προυποθέσεις και το πέτυχε σύμφωνα με τις προχθεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Νταβούτογλου -ότι η Τουρκία θα ενημερώσει την επόμενη εβδομάδα τις Βρυξέλλες για τα πρότζεκτ που σχεδιάζει, αφού λάβει τα 3 δισ. ευρώ. Επιπλέον έχει απαιτήσει να προχωρήσει η ενταξιακή της διαδικασία παρακάμπτοντας τις ενστάσεις της Ελλάδας και της Κύπρου.
Αντιθέτως η ΕΕ διατηρεί την απειλή εξόδου της Σένγκεν για την Ελλάδα και αναμένεται σήμερα στο Κολλέγιο των Επιτρόπων όπως και την επόμενη εβδομάδα στην Σύνοδο Κορυφής να ασκηθούν πιέσεις όχι μόνο για να δεχθεί την εμπλοκή του ΝΑΤΟ αλλά και για την Frontex και την συνοριοφυλακή, η οποία θα φροντίζει να διασφαλίζει ότι αφενός θα τηρούνται οι διαδικασίες της ταυτοποίησης και αφετέρου πρόσφυγες και μετανάστες θα παραμένουν εντός των ελληνικών συνόρων. Προς αυτό και η ενίσχυση της Frontex στα ελληνοσκοπιανά σύνορα που συνδυάζεται με την απειλή ότι αν δεν τους δεχθεί η Ελλάδα θα αναπτυχθούν από την άλλη πλευρά των συνόρων. Παράλληλα είναι καθαρό πια ότι ναυάγησε η μόνη πρόταση που θα βοηθούσε την Ελλάδα να δημιουργηθούν τα hot spots στα τουρκικά παράλια ώστε να προωθούνται κατευθείαν στην Ευρώπη οι πρόσφυγες.
Σπύρος Γκουτζάνης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ