Μετατίθεται χρονικά η έναρξη της Συνόδου σήμερα, καθώς Αγκυρα και Ευρώπη δεν μπορούν να συμφωνήσουν - Κίνδυνος να «χαθεί» και η σημερινή μέραΕνα άγριο παζάρι είναι σε εξέλιξη τις τελευταίες ώρες στην τετραμερή Αχμέτ Νταβούτογλου, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ της Κομισιόν, Ντόναλντ Τουσκ και του Ολλανδού πρωθυπουργού που προεδρεύει της ΕΕ Μαρκ Ρούτε, η οποία δεν βρίσκει άκρη σε κρίσιμα θέματα, με αποτέλεσμα να πάει πιο πίσω χρονικά η επανάληψη της συνόδου των "28", που αρχικά προγραμματιζόταν για τις 2 ώρα Ελλάδας.
Οι συζητήσεις στην τετραμερή φαίνεται να συναντούν διαφωνίες σε θέματα όπως το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας, με τον κ. Νταβούτογλου να ζητά πιο σαφείς και δεσμευτικές αναφορές, εκ μέρους των Ευρωπαίων.
Συμφωνία δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε στο θέμα με την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες, καθώς η ευρωπαϊκή πλευρά θέτει σειρά προϋποθέσεων.
Πολλοί προβλέπουν μία ολοήμερη διαπραγμάτευση, με κίνδυνο να μην βρεθεί ούτε σήμερα συμφωνία.
Ένδεικτικές της κατάστασης που επικρατεί στην τετραμερή συνάντηση είναι οι συνεχείς διακοπές: Αρχικά η συνάντηση διεκόπη λίγα λεπτά μετά τις 12, όπως ανακοίνωσε στο Twitter ο εκπρόσωπος του κ. Τουσκ, «προκειμένου να γίνει τεχνική δουλειά». Τελικά έπειτα από 40 λεπτά διακοπή, οι πολιτικοί κάθισαν και πάλι στο τραπέζι για να συνεχιστεί το παζάρι... Περίπου στις 1.30 όμως η συνάντηση διεκόπη ξανά, για άγνωστους λόγους.
Θέτοντας τους στόχους της Τουρκίας για τη σημερινή άτυπη σύνοδο με την Ευρωπαϊκή Ένωση ο Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε πριν την τετραμερή συνάντηση ότι «πρέπει να βρούμε τρόπο να έχουν ωφέλη και οι δύο ήπειροι αλλά και το πώς θα συνεχίσουμε την καλή συνεργασία». Θα δουλέψουμε για το ανθρωπιστικό ζήτημα, αυτό δεν είναι κάτι που θέτουμε σε διαπραγμάτευση αλλά θα πρέπει να πάρουμε υπόψη μας και τον μεγάλο αριθμό των προσφύγων που κατευθύνονται προς την Ευρώπη, είπε ο κ. Νταβούτογλου. «Πρέπει να δούμε και το θέμα των αριθμών και το ανθρωπιστικό ζήτημα» συμπλήρωσε. «Ελπίζω ότι θα πετύχουμε το στόχο μας να λύσουμε το θέμα το προσφυγικό αλλά και να συσφίξουμε τη σχέση μας με την ΕΕ» κατέληξε ο Τούρκος πρωθυπουργός.
Τι συμφώνησαν χθες
Χθες οι Ευρωπαίοι κατέληξαν σε ένα πλαίσιο χαμηλής δεσμευτικής αξίας, καθώς δεν επιτυγχάνεται ισότιμη συμμετοχή όλων των ευρωπαϊκών κρατών στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Το πλαίσιο της συμφωνίας των 28 βασίζεται στο κείμενο που κατέληξε ήδη από την Τετάρτη η ευρωπαϊκή επιτροπή. Ανώτερος κοινοτικός αξιωματούχος τηρώντας την ανωνυμία του είπε χαρακτηριστικά ότι δεν θα παρουσιαστούν οι λεπτομέρειες της κοινής θέσης των 28 καθώς «σε ένα παιχνίδι χαρτιών, δεν δείχνεις τα χαρτιά σου στον αντίπαλο».
Όλα όμως θα εξαρτηθούν από τις απαιτήσεις της τουρκικής κυβέρνησης σε θεσμικά και άλλα ανταλλάγματα - από την αύξηση της οικονομικής βοήθειας, έως το ξεπάγωμα των κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας και την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που θα ταξιδεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ έδειξαν μεγάλες επιφυλάξεις για την ικανοποίηση των αιτημάτων αυτών, ενώ η Κύπρος δια του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη δείχνει αποφασισμένη να ασκήσει ακόμη και βέτο εάν ο κ. Νταβούτογλου προβάλει υπερβολικές απαιτήσεις και οι Ευρωπαίοι συζητήσουν καίριες υποχωρήσεις. Οι Ευρωπαίοι έχουν άλλωστε, έτσι κι αλλιώς επιφυλάξεις απέναντι στις τουρκικές διαθέσεις και πιθανόν η όλη διαδικασία προσέγγισης με την Άγκυρα θα πάει βήμα-βήμα: Όσο η Τουρκία ανταποκρίνεται προϊόντος του χρόνου στις ευρωπαϊκές προσδοκίες για μείωση των ροών, τόσο θα της παραχωρούνται ανταλλάγματα. Απομένει να ξεκαθαριστεί και πώς θέλει τη συμφωνία η Άγκυρα.
Τα οκτώ σημεία του προσχεδίου
Προς το παρόν μόνο το προσχέδιο της συμφωνίας που είχε δώσει ο Ντόναλντ Τουσκ και παρέδωσε στους ηγέτες των κρατών μελών, μπορεί να προσεγγίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για συμφωνία με την Τουρκία και το οποίο έχει οκτώ βασικά σημεία:
1. Όλοι οι νέοι παράτυποι μετανάστες που έρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Όλοι οι μετανάστες που έρχονται στα νησιά θα καταγράφονται και όσοι δεν κάνουν αίτηση ασύλου ή εκείνοι των οποίων η αίτηση ασύλου απορρίπτεται θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Η Τουρκία και η Ελλάδα, με την συνδρομή των θεσμών και οργάνων της ΕΕ, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα συμφωνήσουν διμερώς σε κάθε αναγκαία ρύθμιση, συμπεριλαμβανόμενης και της παρουσίας Τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά, για να διασφαλιστεί η συνεργασία και η ομαλή λειτουργία των ρυθμίσεων αυτών. Τα έξοδα θα καλυφθούν από την ΕΕ. Οι μετανάστες που βρίσκονται ήδη στα ελληνικά νησιά θα μεταφερθούν σε κέντρα υποδοχής στην ηπειρωτική Ελλάδα.
2. Για κάθε Σύρο που θα επιστρέφεται από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία, άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην Ε.Ε. Προτεραιότητα θα δίνεται σε πρόσφυγες που δεν έχουν προσπαθήσει να μπουν παράτυπα ή δεν έχουν μπει στο παρελθόν παράτυπα στην Ε.Ε. Σε περίπτωση που καλυφθούν οι θέσεις προσφύγων που έχουν προβλεφθεί, θα αναθεωρηθεί ο μηχανισμός.
3. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα να εμποδίσει τη δημιουργία νέων θαλάσσιων ή χερσαίων μεταναστευτικών οδών από την Τουρκία στην Ε.Ε. και θα συνεργαστεί με γειτονικές χώρες και την Ε.Ε. για το σκοπό αυτό.
4. Όταν έχουν σταματήσει ή τουλάχιστον μειωθεί σημαντικά οι παράνομοι είσοδοι είσοδοι μεταξύ της Τουρκίας και της Ε.Ε., θα ενεργοποιηθεί το Εθελοντικό Σχέδιο Ανθρωπιστικής Εισόδου και τα μέλη της Ε.Ε. θα συνδράμουν σε εθελοντική βάση στο σχέδιο αυτό.
5. Θα επιταχυνθεί η διαδικασία κατάργησης της βίζας για Τούρκους υπηκόους που ταξιδεύουν στην Ε.Ε. το αργότερο μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2016.
6. Η Ε.Ε., σε συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει την καταβολή της αρχικής χορήγησης των 3 δισ. ευρώ για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και θα διασφαλίσειχρηματοδότηση για άτομα που βρίσκονται υπό προσωρινή προστασία στην Τουρκία πριν από το τέλος Μαρτίου. Το ανώτατο όριο που μπορεί να δοθεί στην Τουρκία από την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες είναι άλλα 3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2018.
7. Η Ε.Ε., σε συνεργασία με την Τουρκία, θα προετοιμαστεί για την απόφαση του ανοίγματος νέων κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις για ένταξη στην Ε.Ε. το συντομότερο δυνατόν, βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Οκτωβρίου (το Κεφάλαιο 17 άνοιξε τον περασμένο Δεκέμβριο).
8. Η Ε.Ε. και τα μέλη της θα συνεργαστούν με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για τη βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών στη Συρία, η οποία θα επιτρέψει στον πληθυσμό της χώρας και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε περιοχές που είναι περισσότερο ασφαλείς.
Αποστολή στις Βρυξέλλες, Γιάννης Μακρυγιάννης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ