Το 3οπακέτο μέτρων με τις αυξήσεις των έμμεσων φόρων, που θα υποχρεώσουν τους πολίτες να βάλουν βαθιά το χέρι σε μια, ενδεχομένως… άδεια τσέπη, θα υποχρεωθεί να δημοσιεύσει ή ακόμα και να ψηφίσει η κυβέρνηση, μέχρι τις 9 Μαΐου, ημέρα διεξαγωγής του νέου Eurogroup.Κατά την ελληνική πλευρά, τα μέτρα που θα περιλαμβάνει το πακέτο έχουν συμφωνηθεί με τους δανειστές. Πρόκειται για μια λίστα 13 μέτρων που θα προκαλέσει νέες αντιδράσεις αυτή τη φορά από πλήθος επιχειρηματικών κλάδων. Κινητά, τσιγάρα, συνδρομητική τηλεόραση ακόμη και μπύρες και καφέδες και φόρο στις διανυκτερεύσεις των ξενοδοχείων. Πρόκειται για καθαρά εισπρακτικά μέτρα που, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, θα αποδώσουν περίπου 1,8 δις ευρώ. Α
Από τα μέτρα αυτά, τις μεγαλύτερες αντιδράσεις, αναμένεται να προκαλέσουν η αύξηση του ΦΠΑ από 23% σε 24% και η αύξηση των συντελεστών υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, προκειμένου να καλυφθεί η δημοσιονομική τρύπα που προέκυψε από την πρόσφατη μείωση των αντικειμενικών αξιών.
Το τελευταίο πακέτο μέτρων έχει κρατηθεί «μυστικό» μέχρι τώρα από την ελληνική πλευρά. Ωστόσο μέσα στις επόμενες ημέρες, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να καταθέσει τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις στη Βουλή, οι οποίες ανεξάρτητα από το πότε θα ισχύσουν, θα πρέπει να ψηφιστούν από τη Βουλή.
Το βαρύτερο μέτρο –από πλευράς δημοσιονομικής απόδοσης- θα είναι αναμφίβολα ο ΦΠΑ και η αύξηση του βασικού συντελεστή από το 23% στο 24%. Με απόδοση 430 εκατ. ευρώ, θα καλύψει το «κενό» που αφήνει η αδυναμία της κυβέρνησης να αντλήσει έσοδα από τη φορολόγηση των τυχερών παιχνιδιών. Ήδη, με την κατάργηση του τέλους των πέντε λεπτών ανά στήλη και την αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των μεικτών κερδών του ΟΠΑΠ από το 30% στο 35%, προκύπτει «κενό» της τάξεως των 160 εκατ. ευρώ καθώς από τα 210 εκατ. ευρώ που υπολογίζεται να εισπράξει σε ετήσια βάση το δημόσιο, θα πέσει τελικώς στα 56 εκατ. ευρώ, βάσει των εκτιμήσεων του Γενικού Λογιστήριου του Κράτους.
Δεύτερο βαρύτερο μέτρο του «πακέτου» θα είναι ο… ΕΝΦΙΑ. Το δημοσιονομικό κενό που έχει προκύψει από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών, έχει προσδιοριστεί περίπου στα 270 εκατ. ευρώ οπότε η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει μείωση του αφορολογήτου στον συμπληρωματικό φόρο, προκειμένου να καλυφθεί αυτό το κενό.
Ακόμη και αυτά τα δύο μέτρα δεν αποδίδουν περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ. Οι προσδοκίες όμως της κυβέρνησης φθάνουν στα 1,8 δις ευρώ. Από πού θα βρεθούν τα υπόλοιπα έσοδα; Το πακέτο με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες διαμορφώνεται ως εξής:
1. Φόρος στη βενζίνη: Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης αναμένεται να διαμορφωθεί στα 700 ευρώ ανά 1000 λίτρα από τα 670 που είναι σήμερα. Μαζί με τον νέο ΦΠΑ η επιβάρυνση θα φτάσει στα 6-7 λεπτά
2. Φόρος στο φυσικό αέριο ακόμη και αυτό της βιομηχανικής χρήσης
3. Φόρος στο τσιγάρο με τα εκτιμώμενα έσοδα να ανέρχονται περίπου στα 100 εκατ. ευρώ.
4. Φόρος στην κινητή τηλεφωνία. Ο ελάχιστος συντελστής από το 12% που είναι σήμερα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 15%
5. Φόρος στον καφέ. Το πιο πιθανό είναι ότι θα μπει με τη μορφή ειδικού τέλους που θα επηρεάσει και τις τιμές λιανικής τόσο στο ράφι όσο και στον σερβιριζόμενο καφέ ο οποίος άλλωστε θα επηρεαστεί και από την αύξηση του βασικού συντελεστή από το 23% στο 24%.
6. Φόρος στη συνδρομητική τηλεόραση ο οποίος θα θεσπιστεί για πρώτη φορά και θα επιβαρύνει τις τελικές τιμές περίπου κατά 10%
7. Φόρος στη… μπύρα όπου αναμένεται να αυξηθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης. Ήδη έχει προκληθεί αντίδραση από τον κλάδο της ζυθοποιίας.
8. Τέλος στις διανυκτερεύσεις των ξενοδοχείων το οποίο θα υπολογίζεται με ένα ευρώ ανά αστέρι για κάθε διανυκτέρευση. Μαζί με τον ΦΠΑ, ο φόρος στα ξενοδοχεία θα ξεπεράσει το 17% και θα γίνει ο υψηλότερος της μεσογείου αλλά και από τους υψηλότερους στην Ευρώπη.
9. Τέλος στις τραπεζικές επιταγές. Το τέλος σε όλες τις τραπεζικές συναλλαγές δεν πέρασε από την ΕΚΤ ωστόσο το τέλος στις επιταγές παραμένει πάνω στο τραπέζι.
10. Τέλος στις στοιχηματικές εταιρίες
11. Αύξηση των τελών ταξινόμησης στα ΙΧ και ενδεχομένως επιβολή τέλους διέλευσης από την ελληνική επικράτεια των αυτοκινήτων με ξένες πινακίδες.
Σαρωτικές αλλαγές στο καθεστώς προστασίας για τα κόκκινα δάνεια- Τι προβλέπει η συμφωνία
Σε καθεστώς προστασίας για ενάμιση χρόνο μπαίνουν τα «κόκκινα δάνεια» που συνδέονται με την πρώτη κατοικία- με αντικειμενική αξία έως 140.000 ευρώ - όπως προβλέπει η συμφωνία της κυβέρνησης με τους δανειστές με την οποία καθορίζεται επίσης το πλαίσιο για την «επόμενη μέρα».
Με τη συμφωνία εξαιρούνται όλα τα δάνεια που συνδέονται με πρώτη κατοικία. Πρόκειται για στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ και χωρίς κάποιο εισοδηματικό κριτήριο.
Η προστασία αντί των τριών χρόνων που επεδίωκε η κυβέρνηση περιορίζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017.
Οπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας το όριο των 140.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας, και καθώς δεν υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια, καλύπτει το 94% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας (στοιχεία 2013 - τα τελευταία διαθέσιμα).
Σε αυτά προστίθενται επισκευαστικά, καταναλωτικά και επαγγελματικά δάνεια, καθώς και δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που συνδέονται με πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας μέχρι 140.000 ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες η συμφωνία κυβέρνησης-δανειστών προβλέπει:
- Για τους δανειολήπτες που τα δάνειά τους θα μεταβιβαστούν σε μη τραπεζικές εταιρείες να μην υπάρξει καμία ουσιαστική διαφορά, καθώς το πλαίσιο προστασίας είναι το ακριβώς το ίδιο με αυτό που ισχύει για τις τράπεζες, ενώ δεν θα μπορούν σε καμία περίπτωση να επιδεινώνονται οι όροι του δανείου. Υπάρχει, επίσης, ειδική πρόνοια για συμβάσεις με μεταβλητό επιτόκιο.
- Οι μη τραπεζικές εταιρείες στις οποίες θα μπορούν να μεταβιβάζονται δάνεια, υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων με έδρα την Ελλάδα, που θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος με βάση ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο. Αυτό θα προβλέπει διαφάνεια στην ταυτότητα των μετόχων, υποβολή των βασικών αρχών της στρατηγικής τους, του επιχειρησιακού πλάνου και της μεθοδολογίας διεκδίκησης των δανείων (με έμφαση στην αναδιάρθρωση) κ.α. Επιτροπή των Υπουργείων θα γνωμοδοτεί επί των αιτήσεων αδειοδότησης και το μητρώο των αδειοδοτούμενων θα δημοσιεύεται στο site της ΤτΕ.
- Όλοι οι κανόνες προστασίας καταναλωτή, ο Κώδικας Δεοντολογίας των τραπεζών, οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης για τον καθορισμό των δόσεων με βάση την πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής, ο αναμορφωμένος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος "Κατσέλη") κλπ που ισχύουν για τις τράπεζες, θα ισχύουν και για αυτές τις εταιρείες. Ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια (π.χ. αυξημένο ελάχιστο όριο μετοχικού κεφαλαίου) θα διέπουν το πλαίσιο λειτουργίας μη τραπεζικών ιδρυμάτων, που θα αναχρηματοδοτούν τα δάνεια μετά την αναδιάρθρωσή τους.
- Πριν τη μεταβίβαση μη εξυπηρετούμενων δανείων οι τράπεζες οφείλουν να έχουν κάνει πρόσφατη εμπεριστατωμένη και ουσιαστική πρόταση ρύθμισης στους δανειολήπτες, ενώ οφείλουν να επιδεικνύουν αυξημένη ευαισθησία για τις ευπαθείς ομάδες. Μετά τη μεταβίβαση των δανείων, οι μη τραπεζικές εταιρείες θα πρέπει να ακολουθήσουν εκ νέου τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας και να κάνουν πρόταση ρύθμισης, με βάση τη δυνατότητα αποπληρωμής και λαμβάνοντας υπ' όψιν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
- Μέχρι τα τέλη Ιουνίου θα υπάρξει βελτίωση του Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών, για να αντιμετωπιστούν κενά και αδυναμίες, ώστε να καταστεί προσιτός και λειτουργικός, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της προστασίας που προσφέρει σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη.
Θεσμοί υποστήριξης
- Ιδρύεται και τίθεται σε λειτουργία Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, που θα επεξεργάζεται τα δεδομένα και θα προτείνει βελτιωτικές παρεμβάσεις προς το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, το οποίο επανενεργοποιείται με ουσιαστικές αρμοδιότητες.
- Αναπτύσσεται ένα ευρύ Δίκτυο Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών με 30 Κέντρα σε όλη τη χώρα. Η ενημέρωση και νομική/οικονομική συμβουλευτική υποστήριξη των δανειοληπτών (νοικοκυριών, επαγγελματιών και μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων) για ζητήματα χρεών και γενικότερα χρηματοοικονομικής διαχείρισης αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική υπηρεσία για τους ασθενέστερους, που συνήθως έχουν ελλιπή ενημέρωση και αδυναμία πρόσβασης σε εξειδικευμένες υπηρεσίες. Κατά συνέπεια ο συγκεκριμένος πυλώνας της στρατηγικής στο χρηματοοικονομικό σύστημα αποτελεί και εργαλείο άσκησης κοινωνικής πολιτικής.
- Ενισχύονται τα δικαστήρια και βελτιώνονται οι σχετικές διαδικασίες, ώστε να επιταχυνθεί η εκδίκαση υποθέσεων υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Με τον τρόπο αυτό θα προστατεύεται η μεγάλη πλειοψηφία όσων το έχουν πραγματικά ανάγκη και όχι οι λίγοι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
- Ενεργοποιείται το επάγγελμα των διαχειριστών αφερρεγυότητας, κάτω από ένα αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας, που θα συνδράμουν και θα μεσολαβούν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υπερχρέωσης.
- Θα δημιουργηθεί Φορέας Πιστοποίησης Φερεγγυότητας, που θα διασφαλίζει τη δίκαιη και αντικειμενική πιστοληπτική αξιολόγηση και θα διευκολύνει την πρόσβαση σε νέο δανεισμό.
Αναδιάρθρωση επιχειρηματικών δανείων
- Θα υπάρξει κατάλληλο πλαίσιο εξωδικαστικών επιλύσεων για υπερχρεωμένες μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, που θα αντιμετωπίζει συνολικά τα χρέη προς τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ίση και δίκαιη μεταχείριση μικρών και μεγάλων οφειλετών. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει ουσιαστική ελάφρυνση (κούρεμα τέτοιο ώστε να επιτυγχάνεται σύγκλιση με το εξειδικευμένο πρόγραμμα αποπληρωμής που θα υποβάλλει η κάθε επιχείρηση) και θα διασωθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας.
- Η κυβέρνηση θα εγγυηθεί για τις βασικές αρχές του ελέγχου βιωσιμότητας και για τα εργαλεία αναδιάρθρωσης, με γνώμονα την εξυγίανση των επιχειρήσεων και την αξιοπρεπή διαβίωση των ελ. επαγγελματιών.
- Ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης είναι κατάλληλα δομημένος ώστε να αποκλείει επιχειρήσεις που δεν αποπληρώνουν χρέη κατ’ επιλογή τους (κακοπληρωτές) και να επικεντρώνεται στη διάσωση κατά τα άλλα υγιών επιχειρήσεων.
- Θα υπάρξει πρόβλεψη για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τη φορολόγηση της ωφέλειας που προκύπτει από τις διαγραφές τραπεζικών χρεών.