Έτσι, εκτός από τις μειώσεις στις μελλοντικές συντάξεις, οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι θα βρεθούν άμεσα μπροστά σε νέες, σημαντικές απώλειες εισοδημάτων.
Οι ειδικοί εκτιμούν πως δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί με εισοδήματα άνω των 24.000 ευρώ όπως και έμποροι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ με εισόδημα άνω των 19.000 ευρώ επιβαρύνονται σημαντικά από το νέο ασφαλιστικό, αφού θα κληθούν από τον Ιανουάριο του 2017 να πληρώσουν εισφορές 20% για σύνταξη και 6,95% για υγεία καθώς και 7% για επικούρηση και 4% για εφάπαξ, εφόσον προβλέπεται αντίστοιχη παροχή στον κλάδο τους.
Μόνη ανάσα, οι εκπτώσεις για τους νέους επιστήμονες, που ενδέχεται να ισχύσουν και για το σύνολο των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ (και όχι μόνο για τους οικονομολόγους), υπό την προϋπόθεση ότι θα αποτελούν μελλοντική "ασφαλιστική οφειλή" καθώς και τα μειωμένα ασφάλιστρα για τους επιστήμονες, που θα ισχύσουν την τετραετία 2017-2020.
Αναλυτικά, οι κυριότερες αλλαγές για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες που φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι:
1. Από 1.1.2017, το ποσοστό της ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης, που καταβάλλουν όλοι οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και το ΕΤΑΑ, ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 20%. Ειδικά για τα τους ασφαλισμένους που κάνουν έναρξη επαγγέλματος και είναι εγγεγραμμένοι σε επιμελητήρια, το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 14% για τα πρώτα 2 έτη από την πρώτη τους υπαγωγή στην ασφάλιση, σε ποσοστό 17% για τα επόμενα 3 και σε ποσοστό 20% για το διάστημα μετά το 5ο έτος της υπαγωγής τους στην ασφάλιση. Προσοχή, όμως, το συνολικό ποσό που υπολείπεται του ποσοστού 20% της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κατά τα πέντε πρώτα έτη ασφάλισης αποτελεί ασφαλιστική οφειλή.
Τα ποσοστά υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την ασκούμενη δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Ως ετήσιο εισόδημα των προσώπων που είναι μέλη προσωπικών εταιρειών νοείται το πηλίκο της διαίρεσης του συνολικού μερίσματος της εταιρίας δια του ποσοστού συμμετοχής εκάστοτε μέλους σε αυτή. Σε περίπτωση ζημιών ή μηδενικού μερίσματος, τα μέλη των προσωπικών εταιριών καταβάλλουν την κατώτερη εισφορά (20% επί του κατώτατου μισθού).
2. Υποχρέωση εισφοράς έχουν πλέον και:
• Τα μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, Κοινοπραξιών ή κάθε μορφής Εταιρειών, πλην των Ανωνύμων και των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών, των οποίων ο σκοπός συνιστά δραστηριότητα για την οποία τα ασκούντα αυτή πρόσωπα υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ.
• Τα μέλη του Δ.Σ. των Α.Ε. με αντικείμενο επιχειρήσεως επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα σε όλη την επικράτεια, εφόσον αυτά είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον.
• Οι μέτοχοι των Α.Ε. των οποίων ο σκοπός είναι η μεταφορά προσώπων ή πραγμάτων επί κομίστρω με αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, εφόσον είναι κάτοχοι ονομαστικών μετοχών.
• Οι διαχειριστές Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων.
• Ο μοναδικός εταίρος Μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας.
3. Από 1-7-2016 τα ένσημα υπέρ της κοινωνικής ασφάλισης για τους δικηγόρους, συμβολαιογράφους, δικαστικούς επιμελητές και υποθηκοφύλακες καταργούνται. Επίσης, καταργούνται οι πάσης φύσεως αναλογικές εισφορές υπέρ των Τομέων Ασφάλισης, Πρόνοιας και Υγείας Συμβολαιογράφων του ΕΤΑΑ επί των αναλογικών δικαιωμάτων από τη σύνταξη συμβολαίων.
Ειδικά για τους δικηγόρους, καταβάλλεται ποσοστό 20% επί της ελάχιστης αμοιβής ανά δικηγορική πράξη ή παράσταση, για την οποία προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία έκδοση γραμματίου προείσπραξης.
4. Όσοι ασφαλισμένοι συμπληρώνουν 40 χρόνια ασφάλισης, με αίτησή τους μπορούν να καταβάλουν, μειωμένη κατά το 50%, ασφαλιστική εισφορά, παραιτούμενοι από την προσαύξηση της σύνταξής τους ως προς τα επόμενα έτη ασφάλισης.
5. Από 1η Ιανουαρίου 2016 καταργείται η εισφορά που καταβαλλόταν για την ειδική προσαύξηση ΤΣΜΕΔΕ καθώς και οι εισφορές του κλάδου μονοσυνταξιούχων του ΤΣΑΥ.
"Χτύπημα στην επιχειρηματικότητα" και κίνητρα για εισφοροδιαφυγή
Φόβους πως οι προωθούμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό των ελεύθερων επαγγελματιών θα ενισχύσει τα φαινόμενα αδήλωτης εργασίας εκφράζουν οι εκπρόσωποι της ΕΣΕΕ και της ΓΣΕΒΕΕ, επισημαίνοντας παράλληλα ότι βρίθει αδικιών ακόμη και μεταξύ των ασφαλισμένων, παρότι ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας επιμένει ότι πρόκειται για ένα σύστημα που επιφέρει κοινωνική δικαιοσύνη.
Για παράδειγμα, επισημαίνεται ότι το νέο σύστημα επιβαρύνει υπέρμετρα τους παράλληλα ασφαλισμένους, χωρίς να προβλέπει κάποιες ωφέλειες ως προς τον υπολογισμό του ασφαλιστικού χρόνου και την πιθανότητα καταβολής διπλών εισφορών για υγειονομική περίθαλψη. Επίσης, δεν προβλέπεται μεταβατική περίοδος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπως συμβαίνει με τον κλάδο αγροτών και επιστημόνων, δεν έχει διασαφηνιστεί ο τρόπος υπολογισμού των ποσών συντάξεων για μελλοντικούς συνταξιούχους του ΟΑΕΕ, οι οποίοι έχουν ήδη δημιουργήσει ασφαλιστικό δικαίωμα μέσα από την υπαγωγή τους σε ασφαλιστικές κλάσεις (τόσο παλαιοί όσο και νέοι ασφαλισμένοι).
Παράλληλα, δεν περιλαμβάνεται κανένας μηχανισμός ένταξης των οφειλετών οι οποίοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές. Δεν προβλέπεται η δημιουργία ενός παγίου και ρεαλιστικού συστήματος ρύθμισης οφειλών.
Αντίθετα, ακολουθείται μια πολιτική υποκατάστασης των υφιστάμενων απωλειών από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές (τις οποίες τις θεωρεί τελεσίδικα χαμένες), με υψηλή επιβάρυνση των μεσαίων εισοδημάτων.
Οι εκπρόσωποι των ασφαλισμένων επισημαίνουν επίσης ότι πρέπει να ληφθεί πρόνοια για τα μέλη οικογενειών που δραστηριοποιούνται στην ίδια επιχείρηση και προτείνουν τη μείωση της εισφοράς για ένα από τα 2 μέλη στο κατώτατο όριο, ενώ επισημαίνουν ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί ο τρόπος καταβολής των εισφορών μέσα στο έτος και διαδικασία εκκαθάρισης.
Τέλος, οι συνδικαλιστές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι επανέρχεται η αλληλέγγυα και εις ολόκληρο ευθύνη εταίρων ή μετόχων με ποσοστό τουλάχιστον 10%, για οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, η οποία μάλιστα διευρύνεται και για χρέη προς τους εργαζόμενους. Πρόκειται για μια ρύθμιση που όπως λένε οι εκπρόσωποι των μικρομεσαίων καθιστά απλούς μετόχους συνυπεύθυνους για πράξεις ή παραλείψεις αυτών που ασκούν τη διοίκηση και στην πράξη καταργεί την έννοια της «ανώνυμης εταιρείας».
Το άρθρο 53 του ασφαλιστικού νομοσχεδίου ορίζει ότι τα πρόσωπα που είναι νόμιμοι εκπρόσωποι, πρόεδροι, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 3 του ν. 4174/2013, Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (Α' 170), κατά τον χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσής τους, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα και εις ολόκληρον για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, πρόσθετων τελών, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων που οφείλονται από αυτά τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους καθώς και για κάθε είδους ληξιπρόθεσμη απαίτηση των εργαζομένων των νομικών προσώπων ή οντοτήτων αυτών που πηγάζουν από τις συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας που έχουν συνάψει οι πρώτοι με αυτά και έχουν επιδικασθεί με εκτελεστές δικαστικές αποφάσεις.
Προβλήματα δημιουργεί σύμφωνα με τους εκπροσώπους της ΓΣΕΒΕΕ και η διάταξη του άρθρου 46 που προβλέπει ότι με Προεδρικό Διάταγμα θα καθοριστεί ένας ελάχιστος αριθμός εργαζομένων ανά επιχείρηση. Οι μικρομεσαίοι εκτιμούν ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας διάταξης θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην επιχειρηματική δραστηριότητα και θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που θέλει να θεραπεύσει. Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια διάταξη δεν μπορεί να εισέλθει με την μορφή Προεδρικού Διατάγματος, επισημαίνει, καθώς αποτελεί μια πολύ σοβαρή και σύνθετη αλλαγή για να υιοθετηθεί υπό την μορφή διοικητικής πράξης.
Ενστάσεις εκφράζονται, τέλος, και για τη διάταξη της παρ. 10, του άρθρου 38, που προβλέπει την καταβολή εισφορών μέσα από τραπεζικό λογαριασμό από 01.07.2016 καθώς κρίνεται ότι στην παρούσα φάση, θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα διοικητικού κόστους και συμμόρφωσης στις ΜμΕ.
Ρούλα Σαλούρου
salourou@euro2day.gr