Ίσως να οφείλεται στο γνωστό "ηθικό πλεονέκτημα" της κυβέρνησης. Ίσως στα όσα λέγονταν, από το 2012 μέχρι το 2015, περί διαπλοκής από τους νυν κυβερνητικούς. Ίσως (το πιθανότερο) λόγω του τεράστιου βάρους το οποίο έριξε η κυβερνητική προπαγανδιστική μηχανή στον διαγωνισμό-φαρσοκωμωδία για τις τηλεοπτικές άδειες. Με αποτέλεσμα, να μετατρέπονται τα προβλήματα μιας μικρής και όχι σημαντικής για το σύνολο της οικονομίας, σε κεντρικό θέμα συζήτησης και σκάνδαλο εθνικής εμβέλειας...
Ανεξάρτητα από την αιτία πάντως, το πράγμα έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Οι δε πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις του είναι τόσες και τέτοιες, ώστε να μην αναμένεται να καταλαγιάσουν οι αναταράξεις ούτε εύκολα, ούτε σύντομα…
Φυσικά, επειδή ζούμε στην Ελλάδα, έχουν ήδη αρχίσει να ακούγονται πάρα πολλές τερατώδεις φήμες και να ξετυλίγεται το συνηθισμένο γαϊτανάκι παραπλάνησης, παραπληροφόρησης. Στηριγμένο κυρίως στο ότι το ευρύ κοινό δεν έχει (και δεν θα μπορούσε, ούτε θα έπρεπε να έχει) πλήρη γνώση του τραπεζικού αντικειμένου.
Π.χ. η συντριπτική πλειοψηφία σήμερα, ρωτά αν τα δάνεια του επιχειρηματία κυρίου Καλογρίτσα, είναι ενήμερα. Η νέα διοίκηση απάντησε, κατά την διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης, ότι είναι. Όμως ο χαρακτηρισμός "ενήμερο δάνειο" δίνεται ακόμη και αν δεν έχει αποπληρωθεί δόση επί 89 (ογδόντα εννέα) ημέρες. Χωρίς τίποτα ν’ αποκλείει ότι τα δάνεια του συγκεκριμένου επιχειρηματία είναι απολύτως εντάξει μέχρι και το τελευταίο σεντ, ούτε να υπάρχει καμία υπόνοια για τις προθέσεις της νέας διοίκησης, η σωστή απάντηση θα έπρεπε είναι ότι "τα δάνεια αποπληρώνονται (εξυπηρετούνται) κανονικά"...
Αλλά ακόμη και αν εξυπηρετούνται, δεν πρόκειται για το πρώτιστο ζήτημα όσον αφορά τα δάνεια μιας τράπεζας και τη βιωσιμότητά της. Το πρώτιστο θέμα είναι εάν τα δάνειά της, δίνονται με αυστηρά τραπεζικά κριτήρια. Διότι, εάν δεν χρησιμοποιούνται τα ειδικά εργαλεία τραπεζικής από ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για τη χορήγηση δανείων, η βιωσιμότητα της τράπεζας είναι καθαρά, θέμα τύχης. Εκείνοι δε που τα χορηγούν, είναι υπόλογοι στη Δικαιοσύνη. Για σοβαρότατα ποινικά αδικήματα...
Σύμφωνα με τα όσα είπε η νέα διοίκηση της Τράπεζας Αττικής στη Γενική Συνέλευση, υπάρχει σοβαρό τέτοιο πρόβλημα στην συγκεκριμένη περίπτωση. Καθώς, όπως π.χ. αναφέρθηκε, δεν υπήρχε πολιτική τιμολόγησης δανείου (και επομένως κινδύνου) για τις πιστώσεις οι οποίες παρέχονταν...
Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση είναι εξαιρετικά σοβαρή και, κατά πάσα βεβαιότητα, θα γίνει ακόμη σοβαρότερη στο μέλλον. Καλό θα είναι λοιπόν, να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για το τι ισχύει με βάση τα δημοσιευμένα στοιχεία της τράπεζας.
Καταρχήν, είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι η τράπεζα κατέχει το (αμφιβόλου αξίας) ρεκόρ στο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων με το εκρηκτικό 60 (ΕΞΗΝΤΑ)%, στις 30 Ιουνίου 2016! Από 45% στις 31 Δεκεμβρίου και 56% στο τέλος του 2015! Δηλαδή, εντός 18 μηνών, τα κόκκινα δάνεια αυξήθηκαν κατά 33%! Αυτό και αν είναι ρεκόρ...
Το σύνολο των απαιτήσεων της τράπεζας φτάνει τα €4 δισ. με τις μη εξυπηρετούμενες (Non Performing Exposures- NPEs) να αγγίζουν τα €2,3 δισ. Τα δάνεια τα οποία έχουν χορηγηθεί έχουν ύψος €2,9 δισ. Με τα NPLs να φτάνουν το €1,75 δισ...
Όλα αυτά με το σύνολο των καταθέσεων, στις 30 Ιουνίου 2016, να βρίσκεται στα €2 δισ. Συνεχώς μειούμενο, για πολλά χρόνια. Το 2015 μόνο η μείωση ήταν της τάξης του €1 δισ. (σχεδόν 30%). Παρόλα αυτά οι χορηγήσεις αυξάνονταν και πληθύνονταν. Συνεχώς...
Επίσης, είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι, καθ’ όλη την διάρκεια της κρίσης, η τράπεζα έχει λάβει από τον κύριο μέτοχο (το ασφαλιστικό Ταμείο των μηχανικών- ΤΣΜΕΔΕ, δηλαδή από ασφαλιστικές εισφορές συγκεκριμένου κλάδου) περί τα €900 εκατομμύρια, μέσω τριών ανακεφαλαιοποιήσεων (2011, 2014, 2015)! Τα κεφάλαια αυτά, με βάση την αποτίμηση της εταιρείας στο Χ.Α., έχουν υποστεί μείωση της τάξης του 90+%!
Ευτυχώς, υπάρχει και φωτεινή πλευρά. Έχουν ληφθεί προβλέψεις στο 51% (€1,18 δισ.) των NPEs και ο κεφαλαιακός δείκτης είναι υψηλότατος και βρίσκεται στο 17,6%...
Εκτός από τους αριθμούς όμως, υπάρχει και ζήτημα πολιτικών παρεμβάσεων. Διότι, παρότι η Τράπεζα της Ελλάδας είχε ζητήσει να ενημερώνεται και ν’ απαιτείται έγκρισή της για οποιοδήποτε δάνειο άνω των €100.000, η παροχή πιστώσεων συνεχίστηκε κανονικότατα. Με την τράπεζα να αγνοεί επιδεικτικά και με μέγιστο θράσος την εντολή της Κεντρικής Τράπεζας. Δύσκολο να γίνει πιστευτό από οποιονδήποτε, ότι αυτή η συμπεριφορά υπήρξε, χωρίς να υπάρχει πολιτική στήριξη προς την διοίκηση του ιδρύματος. Σε αυτό τον κόσμο όλα είναι πιθανά βέβαια, αλλά υπάρχουν όρια. Ακόμη και στην επιστημονική φαντασία...
Τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Και χρειάζεται να ειπωθούν με τ’ όνομά τους. Η κατάσταση στην Attica Bank, είναι εξαιρετικά κακή. Η νέα διοίκηση έχει απίστευτα δύσκολο έργο μπροστά της. Και, παρόλο που αναμφισβήτητα διαθέτει τις ικανότητες για να το φέρει εις πέρας, δεν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτήν.
Οι πολιτικές διαστάσεις τις οποίες πήρε το θέμα, η μεγάλη εμπλοκή της τράπεζας στον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες, η "οσμή σκανδάλου" και οι περαιτέρω πολιτικές εξελίξεις οι οποίες μοιάζουν αναπόφευκτες, κάνουν το έργο του κυρίου Πανταλάκη και της ομάδας η οποία αναλαμβάνει τώρα, απίστευτα δύσκολο. Απείρως πιο δύσκολο απ’ ό,τι θα ήταν, εάν αντιμετώπιζαν, απλά, μια κατάσταση τράπεζας-θύμα μόνο κακοδιαχείρισης και κακοδιοίκησης. Μακάρι να επιτύχουν. Για χάρη μιας μικρής αλλά ιστορικής τράπεζας, για χάρη του προσωπικού της και των καταθετών της. Το κυριότερο όμως, για χάρη όλων των απλών μικρομεσαίων μηχανικών οι οποίοι, μέχρι σήμερα, στήριζαν τα όνειρά τους για μια αξιοπρεπή συνταξιοδότηση στην "τράπεζά τους"…
Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr
Twitter: @Marketelf
Σ.Σ. Ορισμένοι στην κυβερνησάρα, συμπεριφέρονται σαν να έχουν ξεχάσει ότι υπάρχει Ε.Κ.Τ. Κάτι μου λέει ότι θα υποχρεωθούν να το θυμηθούν. Και μάλιστα σύντομα και επίπονα…