Μια τεράστια «άσπρη τρύπα» 1,1 δισ. ευρώ, αντί να ενισχύει τα αποθεματικά του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (που σήμερα εμφανίζει έλλειμμα 400 εκατ. ευρώ), «φουσκώνει» μόνο τις τσέπες ορισμένων ευνοημένων ημετέρων. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Π», κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της β΄ αξιολόγησης, τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών «έπεσαν» πάνω σε αυτό το κονδύλι του 1,1 δισ. ευρώ, το οποίο τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας κρύβουν επιμελώς από τους λογαριασμούς της γενικής κυβέρνησης, για να μπορούν να τα εκμεταλλεύονται χωρίς έλεγχο φίλοι συνδικαλιστές. Αν το κονδύλι αυτό –1,1 δισ. ευρώ– είχε περιληφθεί στους λογαριασμούς της γενικής κυβέρνησης, η πρόσφατη περικοπή των επικουρικών συντάξεων δεν θα ήταν αναγκαία
Το ιστορικό
Η υπόθεση έχει ξεκινήσει από το 2012, αλλά οι χειρισμοί της σημερινής ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας έχουν μετατρέψει μια –τότε– καλή ιδέα σε «κρυφό ταμείο» εξυπηρέτησης ημετέρων. Το 2012, η τότε κυβέρνηση είχε νομοθετήσει με τον Ν. 4052/12 τη δυνατότητα μετατροπής ορισμένων ασφαλιστικών ταμείων Δημοσίου Δικαίου σε ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης Ιδιωτικού Δικαίου. Εκείνη την εποχή επτά Ταμεία υπέβαλλαν αίτημα μετατροπής. Τελικά μόνον τέσσερα είχαν την οικονομική δυνατότητα να μετατραπούν σε επαγγελματικά, δηλαδή από διανεμητικά συστήματα σε κεφαλαιοποιητικά (όχι άμεσα, αλλά με περίοδο προσαρμογής 12 ετών).
Πρόκειται για τα εξής:
1. Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Επικούρησης Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων (ΤΕΑ- ΕΑΠΑΕ – ΝΠΙΔ).
2. Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών (ΤΕΑ-ΥΦΕ – ΝΠΙΔ).
3. Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Εμπορίου Τροφίμων (ΤΕΑΥΕΤ – ΝΠΙΔ).
4. Επαγγελματικό Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Εταιρειών Πετρελαιοειδών (ΕΤΕΑΠΕΠ – ΝΠΙΔ).
Μετά από σύμφωνη γνώμη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, σε αυτά τα τέσσερα ασφαλιστικά ταμεία χορηγήθηκε η διοικητική έγκριση μετατροπής τους σε Επαγγελματικά Ταμεία, με σχετικές υπουργικές αποφάσεις. Έτσι ιδρύθηκαν στην Ελλάδα τα πρώτα Επαγγελματικά Ταμεία υποχρεωτικής ασφάλισης, που υποκαθιστούν την υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση Δημοσίου Δικαίου. Με στα ειδική ρητή νομοθετική απαγόρευση, που θέσπιζε το ασυμβίβαστο προέδρου ΔΣ Επαγγελματικού Ταμείου και ταυτοχρόνως προέδρου, αντιπροέδρου, γραμματέα ή μέλους ΔΣ συνδικαλιστικής οργάνωσης.
Η κυβέρνηση… στενοχωρήθηκε
Αυτή ακριβώς η απαγορευτική ρήτρα στεναχώρησε τα στελέχη της «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνησης αυτής της δύσμοιρης χώρας. Όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ο Κανονισμός Δεοντολογίας και η υπαγωγή στην εποπτεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς «ανεστάλησαν προσωρινά». Η προσωρινή αναστολή με συνεχείς παρατάσεις μετατράπηκε σε μόνιμη κατάσταση.
Το αποτέλεσμα είναι τραγικά επικίνδυνο: Τα τέσσερα Επαγγελματικά Ταμεία λειτουργούν χωρίς κανένα διοικητικό και οικονομικό έλεγχο, χωρίς εποπτικούς μηχανισμούς, χωρίς δυνατότητα επιτόπιων ελέγχων, χωρίς να τηρείται μητρώο, κατά παράβαση και των υποχρεώσεων της χώρας προς την ΕΙΟPA (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων). Ενώ έχει αγοραστεί και ειδικό μηχανογραφικό πρόγραμμα από το υπουργείο, αυτό παραμένει βολικά αναξιοποίητο. Αυτό όμως, δυστυχώς, δεν ήταν το μόνο λάθος της ΠΦΑ κυβέρνησης.
Άγνοια και διοικητική ανεπάρκεια
Η παροιμιώδης άγνοια, η διοικητική ανεπάρκεια και η έλλειψη στοιχειώδους διαχειριστικής διοικητικής εμπειρίας οδήγησαν τα στελέχη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ σε τραγικά νομοθετικά ατοπήματα. Ενώ λοιπόν τα αποθεματικά των τεσσάρων Επαγγελματικών Ταμείων βρίσκονται εκτός της γενικής κυβέρνησης, για να υποχρεώσουν τους ασφαλισμένους των συγκεκριμένων Ταμείων να πληρώσουν τις εισφορές, νομοθετήθηκε η είσπραξη των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών, ως δημοσίων εσόδων, από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οργανισμών (ΚΕΑΟ). Εφόσον όμως οι εισφορές εισπράττονται από το ΚΕΑΟ, τότε τα έσοδα θεωρούνται δημόσιο χρήμα, χρήμα που θα έπρεπε να υπολογίζεται στη γενική κυβέρνηση και να στηρίζει τον Ενιαίο Φορέα Επι- κουρικής Ασφάλισης!
Κατάλαβαν το κόλπο
Οι ελεγκτές της τρόικας διαπίστωσαν το «κόλπο» και τώρα οι καρεκλοκένταυροι του υπουργείου Εργασίας τρέχουν να εξηγήσουν τα ανεξήγητα. Η ταξινόμηση εντός ή εκτός γενικής κυβέρνησης δεν είναι μια τυπική διαδικασία χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Τα πλεονάσματα ή τα ελλείμματα των τεσσάρων Επαγγελματικών Ταμείων προσαυξάνουν ή μειώνουν το έλλειμμα ή το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης.
Με δεδομένο ότι τα Ταμεία αυτά έχουν ένα χαρτοφυλάκιο της τάξεως του 1.020.980.156,26 ευρώ, μόνο τα υποχρεωτικής, τα προαιρετικής 115.027.264,90 ευρώ, σύνολο 1.136.007.421,06 ευρώ, καθίσταται προφανές ότι τα Ταμεία αυτά, αν είχαν ταξινομηθεί εντός γενικής κυβέρνησης, δεν θα είχε έλλειμμα η επικουρική 400 εκατ. ευρώ και άρα δεν θα ήταν αναγκαίες οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις! Με απλά λόγια, η «αριστερή» κυβέρνηση αυτής της χώρας «έκρυψε» τα αποθεματικά των Ταμείων αυτών από το Δημόσιο Λογιστικό, τους επιτρέπει να διαχειρίζονται τα χρήματα των ασφαλισμένων (που υποχρεωτικώς καταβάλλον- ται) από «φίλους συνδικαλιστές», αυτοί με τη σειρά τους βοηθούν με τις επενδύσεις τους τις «βραχυπρόθεσμες ανάγκες της κυβέρνησης» (π.χ. συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίου της Τρ. Αττικής) και φυσικά διατηρούν όλα τα προνόμια της ανεξέλεγκτης, χωρίς επαγγελματική εποπτεία, διαχείρισης τεράστιων ποσών. Εκατομμύρια συνταξιούχοι βλέπουν τις συντάξεις τους να μειώνονται, επειδή λείπουν λεφτά από τα δημόσια ταμεία. Για μερικούς ημετέρους, ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική…
Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου έχουν τα εξής νομικά χαρακτηριστικά:
α) Είναι υποχρεωτικής εκ του νόμου ασφάλισης (Ν. 4052/2012), δηλαδή οι εργαζόμενοι ή οι απασχολούμενοι εν προκειμένω ασφαλίζονται υποχρεωτικά εκ του νόμου στα εν λόγω Ταμεία.
β) Οι εργαζόμενοι ή οι απασχολούμενοι καταβάλλουν υποχρεωτικά εκ του νόμου (Ν. 4052/2012) εισφορά επί των αποδοχών τους. Οι εργοδότες ομοίως καταβάλλουν εισφορά υποχρεωτικά εκ του νόμου (Ν. 4052/2012) επί των αποδοχών των εργαζομένων ή ενδέχεται η εισφορά να ανέρχεται σε ποσοστό επί του κύκλου εργασιών της επιχείρησης (κοινωνικός πόρος), όπως στην περίπτωση του ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ και του ΕΤΕΑΠΕΠ πριν τη κατάργησή τους (Ν. 4254/2014, ΦΕΚ Α΄85).
γ) Επίσης με τις ακόλουθες διατάξεις έχουν ρυθμιστεί εκ του νόμου τα παρακάτω:
i) Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 4 του Ν. 4225/2014 (ΦΕΚ Α΄2), οι αποφάσεις των αρμόδιων οργάνων τους σχετικά με την υπαγωγή στην ασφάλιση, τις παροχές και τη βεβαίωση εισφορών αποτελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις.
ii) Έχουν σε εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης διφυή νομικό χα- ρακτήρα (Εγκύκλιος αρ. πρωτ. Φ. 51020/οικ. 3355/39/21.2.2014), λόγω της υποχρεωτικότητας της υπαγωγής στην ασφάλιση και συνακόλουθης υποχρεωτικής καταβολής εισφορών και της υποχρεωτικής ανάληψης υποχρέωσης καταβολής της παροχής επικουρικής σύνταξης.
Έχουν δηλαδή τον ίδιο σκοπό με τα ΝΠΔΔ που παρέχουν υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, διέπονται από την ίδια νομική υποχρεωτικότητα υπαγωγής στην ασφάλιση και επιβολής εισφοράς εργοδοτών και εργαζομένων, οπότε ως προς τα σημεία αυτά έχουν δημόσιο χαρακτήρα.
iii) Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 29 του Ν. 4325/2015 (ΦΕΚ Α΄47), «οι απαιτήσεις των Ταμείων υποχρεωτικής επικουρικής ασφάλισης του άρθρου 36 παρ. 2 του Ν. 4052/2012 από εισφορές και αχρεώστητα καταβληθείσες παροχές, σε περίπτωση ολικής ή μερικής καθυστέρησης της εξόφλησής τους συμπεριλαμβανομένων και των επιβαρύνσεων αυτών από προσαυξήσεις ή/και τόκους υπερημερίας, εισπράττονται κατά τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (Ν.Δ. 356/1974, Α΄90) […]. Με αποφάσεις του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, που εκδίδονται με τη σύμφωνη γνώμη των Ταμείων και κατόπιν αίτησής τους, μπορεί να ανατίθεται στο ΚΕΑΟ ή σε άλλο δημόσιο ταμείο η είσπραξη των αναφερόμενων στην παράγραφο 1 απαιτήσεών τους».
Ήδη με απόφαση του ΔΣ το ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ αιτείται την ανάθεση στο ΚΕΑΟ της είσπραξης των απαιτήσεων από καθυστερούμενες εισφορές και αχρεώστητα καταβληθείσες παροχές και από επιβαρύνσεις αυτών, την ηλεκτρονική διαχείριση των απαιτήσεων από το ΚΕΑΟ και τον καθορισμό των στοιχείων της πράξης βεβαίωσης οφειλής. Η απόφαση αυτή δημοσιεύτηκε με αριθμ. Φ. 51020/οικ. 51376/638, ΦΕΚ 2518/2015.
Του Χρήστου Ν. Κώνστα
Το άρθρο δημοσιεύθηκε με την έντυπη έκδοση της εφημερίδας Παρασκήνιο που κυκλοφόρησε εκτάκτως την Παρασκευή 28/10