13 Οκτωβρίου 2016

Συνέδριο μετακλητών και διορισμένων

Συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ: Τίποτα δεν είναι όπως παλιά


Της Βασιλικής Σιούτη

Το δεύτερο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, που ξεκινάει αύριο 13 Οκτωβρίου, δεν πρόκειται να θυμίζει σε τίποτα το ιδρυτικό του κόμματος, που έγινε τον Ιούλιο του 2013. Έχουν περάσει μόνο τρία χρόνια από τότε, αλλά ο πολιτικός χρόνος ήταν πυκνός και έφερε τόσες αλλαγές, που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον άλλο κόμμα. Ποσοτικά και ποιοτικά.
Τότε ήταν στην αντιπολίτευση, σήμερα είναι ήδη σχεδόν δύο χρόνια στην εξουσία. Τότε ήταν αντιμνημονιακός, σήμερα είναι μνημονιακός. Τότε ήταν ριζοσπαστική αριστερά, σήμερα κυβερνά με την εθνικολαϊκιστική δεξιά και πλήθος στελεχών του βαθέος ΠΑΣΟΚ, αλλά και της καραμανλικής δεξιάς. Τότε, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ φώναζε «Go back, κυρία Μέρκελ», σήμερα πλέκει το εγκώμιο της Γερμανίδας καγκελαρίου και την παρουσιάζει ως μία υπεύθυνη ηγέτη.

Οι απουσίες
Δεν άλλαξαν μόνο οι συνθήκες, οι επιλογές και τα συνθήματα. Ούτε τα πρόσωπα είναι τα ίδια. Μετά την ψήφιση του μνημονίου του ΣΥΡΙΖΑ πέρυσι, αποχώρησε από το κόμμα σχεδόν το ένα τρίτο των μελών και των στελεχών του. Από τους στενούς συνεργάτες και παλιούς προσωπικούς φίλους του Αλέξη Τσίπρα (Ανδρέας Καρίτζης, Γιάννης Αλμπάνης, Θοδωρής Κόλλιας,  Κορωνάκης, Κώστας Μαρματάκης κ.α.) μέχρι τον πρώην γραμματέα και επίσης στενό του φίλο –μέχρι να δοκιμάσει τη σχέση τους η εξουσία –Τάσο Κορωνάκη και βέβαια τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη.

Η ομάδα των «53» αποδεκατίστηκε, με τους μισούς σχεδόν να έχουν αποχωρήσει και τους υπόλοιπους να τοποθετούνται σε θέσεις κλειδιά (είτε ως υπουργοί, είτε σε καίρια κρατικά πόστα) από όπου υλοποιούν πλέον τη μνημονιακή πολιτική που κατήγγειλαν στο προηγούμενο συνέδριο.

Οι κακές γλώσσες του κόμματος κατηγορούν τους «53» ότι ενώ θεωρούσαν τους εαυτούς τους πιο αριστερούς από τους άλλους (π.χ. από την ομάδα Παππά και τους προεδρικούς εν γένει) τελικά εξαγόρασαν ακριβότερα από όλους την παραμονή τους στον μνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, με τις θέσεις που διεκδίκησαν όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για μέλη των οικογενειών τους. Με δυο λόγια τόσο αυτοί που έφυγαν, όσο και τα στελέχη της δεξιάς πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ, τους κατηγορούν ότι έπιασαν τα περισσότερα και καλύτερα πόστα.

Εκτός κόμματος βρίσκεται και η Αριστερή Πλατφόρμα του Παναγιώτη Λαφαζάνη, ο Γιάννης Μηλιός που ήταν ο υπεύθυνος Οικονομικής Πολιτικής του κόμματος, η Ζωή Κωνσταντοπούλου που ήταν η πρώτη πρόεδρος της Βουλής μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός κόμματος είναι και ο Μανόλης Γλέζος, όπως και η Σοφία Σακοράφα, τα δύο πρόσωπα που έχουν ψηφιστεί από τους περισσότερους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός και ο Αλέξης Μητρόπουλος, ο Ρούντι Ρινάλντι, η Ελένη Πορτάλιου καθώς και πολλές από τις συλλογικότητες και προσωπικότητες της αριστεράς, που είχαν βρεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια.

Αντιθέτως, έχουν βρεθεί εντός του ΣΥΡΙΖΑ πρόσωπα που στο προηγούμενο συνέδριο δεν θα τολμούσε κανείς ούτε να φανταστεί, όπως οι Χρήστος Σπίρτζης, Μάρκος Μπόλαρης, Θεοδώρα Τζάκρη, Δημήτρης Μάρδας και άλλοι.
«Συνέδριο μετακλητών και ειδικών συμβούλων»

Το κομματικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κανένα ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο πέρα από το να επικυρώσει πολιτικές που έχουν ήδη αποφασιστεί και να εκλέξει τη νέα Κεντρική Επιτροπή, η οποία στην ουσία διαλύθηκε πέρυσι μετά την αποχώρηση των μισών περίπου μελών της. Η έντονη κριτική που ασκήθηκε τότε από τα μέλη που αποχώρησαν, ήταν ότι δεν συνεκλήθη η Επιτροπή πριν από την απόφαση για τη στροφή και την αποδοχή του μνημονίου, ώστε να υπάρχει κομματική έγκριση ή απόρριψη. Κάποιοι τότε υποστήριζαν ότι η μνημονιακή στροφή θα είχε πολιτική νομιμοποίηση μόνο αν την αποφάσιζε το συνέδριο. Τελικά, την αποφάσισε μόνο του το γραφείο του προέδρου και την επέβαλε εκ των υστέρων στο κόμμα και στην κοινοβουλευτική ομάδα, με αποτέλεσμα τη διάσπαση που ακολούθησε. Ο Αλέξης Τσίπρας αντί για κομματικό συνέδριο προτίμησε τις εθνικές εκλογές και αυτή η τακτική κίνηση του βγήκε. Κατάφερε με αυτόν τον τρόπο να πετάξει έξω από το κόμμα όσους αμφισβήτησαν τη συνθηκολόγηση και έγινε ο απόλυτος κυρίαρχος χωρίς καμία αμφισβήτηση.

Ακριβώς αυτό καλείται να επικυρώσει το δεύτερο συνέδριο. Την κυριαρχία του Αλέξη Τσίπρα και τη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ στην πράξη σε αρχηγικό κόμμα.

«Πρόκειται απλώς για ένα συνέδριο χειροκροτητών», λένε όσοι έφυγαν. Όσο για τη μοναδική “αντιπολιτευτική” τάση των «53», την κατηγορούν ότι ασκεί προσχηματική κριτική, καθώς οι διαφορές της είναι περισσότερο προσωπικές, χωρίς να αμφισβητούν την κεντρική πολιτική γραμμή επί της ουσίας, αφού ως επικεφαλής της φέρεται ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο πιο σκληρός εφαρμοστής του μνημονίου και –εκ των πραγμάτων– ο πιο “μνημονιακός” από όλο το υπουργικό συμβούλιο.

«Το συνέδριο αυτό έπρεπε να είχε γίνει πέρσι, πριν το μνημόνιο, για να έχει σημασία και να παίξει κάποιον ρόλο», αναφέρει στο inside story πρώην στέλεχος της ομάδας των «53», που έφυγε πέρσι το καλοκαίρι. «Τώρα δεν πρόκειται παρά για ένα συνέδριο μετακλητών και ειδικών συμβούλων», μας λέει τόσο εκείνος όσο και σχεδόν όλοι οι αποχωρήσαντες. Τα στοιχεία του ρεπορτάζ εν πολλοίς τον επιβεβαιώνουν.

Αναζητούνται σύνεδροι
Μια άλλη ποιοτική διαφορά με το παρελθόν, όπως παραδέχονται σχεδόν όλοι, είναι ότι τον τελευταίο καιρό τα κατά τόπους μέλη του ΣΥΡΙΖΑ δεν “πατάνε” και τόσο πολύ στις τοπικές οργανώσεις. Ακόμα και στις προσυνεδριακές συνελεύσεις, η προσέλευση ήταν κατώτερη των προσδοκιών, παρά τις προσκλήσεις και μάλιστα από ένα κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία. Σε κάποιες οργανώσεις υπήρχε πρόβλημα να εκλέξουν τον αριθμό των συνέδρων που είχαν ως στόχο, καθώς το μέτρο ήταν ένας σύνεδρος για κάθε 10 μέλη. Σε οργάνωση επαρχίας που στο πρώτο συνέδριο είχε στείλει 4 συνέδρους και φιλοδοξούσε και στο δεύτερο τώρα να στείλει τον ίδιον αριθμό, κατάφεραν να εκλέξουν μόνο έναν σύνεδρο. Σε άλλη οργάνωση, κλαδική, δεν έκαναν καν εκλογές για να εκλέξουν τους συνέδρους καθώς οι ενδιαφερόμενοι δεν ξεπερνούσαν τους συνέδρους που θα εξέλεγε η οργάνωση...

Παράλληλα, ένα θέμα που συζητήθηκε πολύ είναι ότι πολλά “αγαπημένα παιδιά” του κυβερνητικού και κομματικού μηχανισμού δεν κατάφεραν καν να εκλεγούν σύνεδροι από τις οργανώσεις τους. Ανάμεσα στα στελέχη αυτά ξεχωρίζουν τα ονόματα των Μαντά, Καρανίκα, Σταματάκη, Δουζίνα και άλλων, ενώ ο Θεόδωρος Δρίτσας κατάφερε και εξελέγη μόλις στην τελευταία θέση, ενώ την προηγούμενη φορά ήταν στους πρώτους.

Πάντως, όσοι εξελέγησαν θα έχουν τη χαρά να απαντήσουν στο γνωστό πλέον ερωτηματολόγιο, που θα μοιράσει το κόμμα στους συνέδρους, χωρίς να είναι καθόλου ξεκάθαρο τι περιμένει να μάθει από αυτό και πώς θα αξιοποιήσει τις απαντήσεις.

Αλλά και η εικόνα των οργανώσεων είναι πολύ διαφορετική από αυτή που ήταν παλιά. Στη μεταμνημονιακή κυβερνητική περίοδο, έπειτα από κάθε ομιλία υψηλόβαθμου στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο της “ουράς”, από άτομα που περιμένουν να χαιρετήσουν για να ζητήσουν στη συνέχεια δουλειά ή κάποιο ρουσφέτι.



Το σύνθημα του συνεδρίου είναι πανομοιότυπο με αυτό της Χίλαρι Κλίντον, διεκδικήτριας της αμερικανικής προεδρίας.

Οι ομάδες
Αν και πλέον δεν είναι καθόλου έντονες οι διαφοροποιήσεις, η προεδρική τάση της «Ενωτικής Κίνησης» είναι η μαζικότερη, με την «Πλατφόρμα 2010» (στην οποίαν ανήκουν οι Δημήτρης Παπαδημούλης, Γιάννης Μπαλάφας, Ρένα Δούρου και Κώστας Ζαχαριάδης) από δίπλα. Ο άτυπος αρχηγός της «Ενωτικής Κίνησης» και δημιουργός της είναι ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς, ο οποίος επιδιώκει την απόλυτη επικράτηση και σε προσωπικό επίπεδο ο στόχος του είναι να έρθει πρώτος σε σταυροδοσία. Σύμμαχοί του στο συνέδριο αυτό είναι εκτός των άλλων και οι πασοκογενείς Παναγιώτης Κουρουμπλής και Χρήστος Σπίρτζης. Μαζί με την ομάδα αυτή είναι και η Όλγα Γεροβασίλη.

Μια άλλη συμμαχία που διαμορφώνεται στο εσωκομματικό πεδίο και κάποιοι την παρομοιάζουν με την πάλαι ποτέ ομάδα Σημίτη των “τεσσάρων” στο ΠΑΣΟΚ, είναι αυτή των Δημήτρη Παπαδημούλη, Γιάννη Δραγασάκη και Ρένας Δούρου (η οποία ενδιαφέρεται εντόνως για την επόμενη μέρα, αν υπάρξει). Και οι τρεις τους ανήκουν στην πιο συντηρητική πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ. Η ομάδα αυτή έχει τους πιο ισχυρούς δεσμούς με το οικονομικό-τραπεζικό-μηντιακό σύστημα, το οποίο τους θεωρεί τους πιο “σοβαρούς” και “εκσυγχρονιστές” του ΣΥΡΙΖΑ.

«Διαφορές μεταξύ των ομάδων που έχουν μείνει δεν υπάρχουν», μας λέει ένας από τους αποχωρήσαντες από την προεδρική πλειοψηφία. «Πρόκειται για συσσωματώσεις νομής εξουσίας».

Πολλά από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έφυγαν από την ομάδα των «53» λένε σήμερα ότι οι εναπομείναντες έπαιξαν σημαντικό ρόλο «για να μην φύγουν περισσότεροι και να κρατήσουν την πλειοψηφία στον μνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ». Τους το χρεώνουν όμως οι πρώην σύντροφοί τους, καθώς λένε ότι χωρίς τους εναπομείναντες «53» δεν θα υπήρχε το λεγόμενο «αριστερό μνημόνιο».

Δική της παρουσία έχει και η τετράδα της πάλαι ποτέ ανανεωτικής αριστεράς, η οποία αναφέρεται στον Αλέξη Τσίπρα απευθείας και αποτελείται από τους Φίλη, Σκουρλέτη, Βούτση και Φλαμπουράρη. Στο συνέδριο θα συμμαχήσουν, προκειμένου να εκλεγούν, και με τους «53».

Οι δύο αντίπαλοι
Το ισχυρότερο πρόσωπο του συνεδρίου θεωρείται από όλους ο Νίκος Παππάς, ο οποίος υποτίθεται ότι θα αναμετρηθεί με την ομάδα των «53» του Ευκλείδη Τσακαλώτου που όμως, όπως λέγεται στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν κάνει τίποτα χωρίς να συμβουλευθεί τον Χριστόφορο Παπαδόπουλο, ο οποίος για πολλούς είναι ο άτυπος αλλά ουσιαστικός καθοδηγητής των «53». Ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος έχει στενή σχέση με τον Αλέξη Τσίπρα, ανήκει κι αυτός στην παρέα της Αίγινας, τοποθετήθηκε βουλευτής στις εκλογές του Σεπτεμβρίου με λίστα ενώ η σύζυγός του,Όλγα Χαρίτου, διορίστηκε πρόσφατα στο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Ουσιαστικές πολιτικές διαφορές ανάμεσα στον Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον Νίκο Παππά δεν υπάρχουν, υπάρχει όμως θέμα χημείας και η σχέση τους δεν είναι η καλύτερη δυνατή. Ισχυρό όπλο του υπουργού Οικονομικών όμως θεωρείται η προτίμηση που του έχουν οι δανειστές.

Ο νέος γραμματέας
Το θέμα του γραμματέα έχει απασχολήσει τελευταία έντονα τον Αλέξη Τσίπρα, που το έχει συζητήσει σύμφωνα με πληροφορίες με τον Νίκο Παππά, αλλά μέχρι την τελευταία στιγμή δεν είχε γίνει γνωστό αν και τι αποφάσισαν. Ο νυν γραμματέας Πάνος Ρήγας, από τα πιο ουδέτερα και συντηρητικά στελέχη, που τοποθετήθηκε εκεί πέρυσι από τον Αλέξη Τσίπρα για να αντικαταστήσει τον Τάσο Κορωνάκη, φέρεται να επιθυμεί πολύ να παραμείνει. Πλην όμως, στο Μαξίμου θεωρούν ότι δεν περνάει στον κόσμο και οι εμφανίσεις του στα ΜΜΕ (κάτι στο οποίο δίνουν ιδιαίτερη σημασία στον ΣΥΡΙΖΑ) χαρακτηρίζονται ως σχεδόν αδιάφορες.

Είναι ωστόσο πιστό και υπάκουο στέλεχος, κάτι που εκτιμάται από την ηγεσία ότι ισορροπεί τις άλλες ελλείψεις του. Για τη θέση του γραμματέα είχε συζητηθεί και το όνομα του νυν υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, αλλά τα κακά ελληνικά του λέγεται ότι τους έκαναν να απορρίψουν τη σκέψη. Άλλο όνομα που έχει ακουστεί είναι αυτό του προερχόμενου από την πάλαι ποτέ νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, Νάσου Ηλιόπουλου, που φέρεται να ανήκει στην ομάδα Παππά, παρότι εκφέρει μια αριστερότερη ρητορική και συμμαχεί και με τους «53». Επίσης έχει ακουστεί και το όνομα του Πάνου Σκουρλέτη, ο οποίος θέλει μεν να παραμείνει υπουργός, αλλά χωρίς να φαίνεται ότι εφαρμόζει μνημόνιο, πράγμα όχι απλώς δύσκολο, αλλά αδύνατο στην περίπτωση του δικού του υπουργείου. Η έξοδος από την κυβέρνηση και η ανάληψη των καθηκόντων του γραμματέα του κόμματος θα μπορούσε, ωστόσο, να τον γλιτώσει από τη βέβαιη φθορά και τις αρνητικές συνέπειες της διακυβέρνησης, συντηρώντας τον στην πρώτη γραμμή. «Θεωρείται υποβάθμιση, αλλά θα διασωζόταν το “αριστερό προφίλ” του, ανέφεραν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ.

Κανένας δεν αποκλείει πάντως όλο αυτό το διάστημα και κάποιο όνομα-έκπληξη, που γνωρίζουν μόνο οι Τσίπρας-Παππάς. Υπήρχε η σκέψη πάντως, να μην κάνουν γραμματέα κάποιον από την προεδρική και πλειοψηφική «Ενωτική Κίνηση», αλλά να προτιμήσουν κάποιον από την «αριστερή πτέρυγα», αφού έτσι κι αλλιώς στην πράξη θα ήταν το ίδιο. Η διαφορά είναι μόνο στη ρητορική και για λόγους τακτικής και επικοινωνίας το Μαξιμου θα προτιμούσε το κόμμα να φαίνεται ένα κλικ πιο αριστερά από την κυβέρνηση. Άλλωστε αυτό που επιθυμεί ο Αλέξης Τσίπρας είναι το κόμμα να έχει την εικόνα της αριστερής συνείδησης (παρότι θέλει να το ανοίξει προς τους ψηφοφόρους του, δηλαδή να το μετακινήσει πιο δεξιά, προς το κέντρο) αλλά παρά την όποια κριτική, να επιδοκιμάζει στην πράξη την κυβέρνηση. Ο λόγος είναι προφανώς για να μπορεί να “ψαρεύει” και δεξιά και αριστερά.

Σύμφωνα πάντως με πολιτικούς αναλυτές που βασίζονται σε στοιχεία δημοσκοπήσεων, το μεγαλύτερο μέρος των αριστερών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να τον έχει εγκαταλείψει από τις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου και η απώλεια αυτή έχει αντικατασταθεί σε έναν βαθμό από άλλους, συντηρητικότερους ψηφοφόρους. Η απώλεια ψηφοφόρων έτσι κι αλλιώς όχι μόνο παραμένει, αλλά διευρύνεται.


Βασιλική Σιούτη

Έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες Ελευθεροτυπία και Επενδυτή, στα ραδιόφωνα Flash 961, Alpha 989 και Αθήνα 984 και σε περιοδικά. Έχει κάνει αποστολές σε Βαλκάνια, Παλαιστίνη, Ιράκ και Σερβία. Τα τελευταία χρόνια συνεργάστηκε με τα ThePressProject, Newpost, TVXS.

https://insidestory.gr/article/synedrio-syriza?token=YF0SO615K6