Του Νίκου Ρωμανού*
Κυριακή μεσημέρι, γύρω από το οικογενειακό τραπέζι. Ο αδερφός μου πετάει την ιδέα για ένα μαγαζί εστίασης με καλό παγωτό και καφέ που έλειπε από την ευρύτερη περιοχή. Εγώ μέχρι τότε άσχετος με τον χώρο. 24 χρονών έχοντας ολοκληρώσει πρόσφατα το MBA και έχοντας δουλέψει αποκλειστικά στον τομέα του marketing. Φύγαμε για σεμινάρια παγωτού στην Ιταλία.
Μετά πήγα Qatar για μια δουλειά που είχα ήδη αποδεχτεί στο marketing των Ασιατικών Αγώνων του 2006. Εν τω μεταξύ ο αδερφός μου πίσω στην Ελλάδα, προετοίμασε τα πάντα, έκλεισε τον χώρο, έβγαλε τις άδειες, πέρασε από τα 40 κύματα της γραφειοκρατίας και ξεκίνησε τις πρώτες εργασίες. Δανειστήκαμε με ευκολία από τις τράπεζες, βάλαμε όσα είχαμε στην άκρη και λίγους μήνες μετά την επιστροφή μου το 2007 ανοίξαμε: 8% ΦΠΑ, 20% φόρος εισοδήματος, 0% εισφορά αλληλεγγύης. Με αυτά τα δεδομένα κάναμε το business plan μας. Με αυτά τα δεδομένα τιμολογήσαμε. Πέσαμε με τα μούτρα στην δουλειά. Ξεπεράσαμε τις δυσκολίες της αδερφικής συνεργασίας, βρήκαμε τις ισορροπίες μας, βάλαμε όλη μας την ενέργεια, το μεράκι και την δημιουργικότητα. Τον πρώτο χρόνο δυσκολευτήκαμε πολύ. Επιμείναμε! Τον δεύτερο χρόνο ξεκίνησαν να μας μαθαίνουν! Τον τρίτο χρόνο αρχίσαμε να πηγαίνουμε καλά. Μαζί με την επιτυχία όμως ξεκίνησε και η κρίση.
Κάπως έτσι, με καθημερινό αγώνα φτάσαμε στο σήμερα. 10 χρόνια μετά ο ΦΠΑ έχει πάει από το 8% στο 24% στα περισσότερα προϊόντα μας! Έχει υποστεί 6 αυξήσεις και 1 μείωση (το 2013). Έχει συνολικά τριπλασιαστεί! Ο φόρος εισοδήματος (για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ΟΕ & ΕΕ) έχει αυξηθεί σχεδόν 50% πηγαίνοντας από το 20% στο 29%. Προστέθηκε και η εισφορά αλληλεγγύης που δεν υπήρχε όταν ανοίξαμε (και αυξήθηκε το 2016 φτάνοντας μέχρι και το 10% κλιμακωτά)! Οι εργοδοτικές εισφορές έχουν φτάσει στο 25% (με μία μικρή μείωση το 2014). Και μέσα σε όλα ήρθε και ο νέος φόρος στον καφέ που αύξησε 25% το κόστος του (σε άλλα μαγαζιά πολύ περισσότερο, όσο πιο φτηνός ο καφές, τόσο μεγαλύτερη η ποσοστιαία αύξηση).
Το δε "κερασάκι" είναι πως οι ασφαλιστικές μας εισφορές σχεδόν πενταπλασιάζονται ενώ η προκαταβολή φόρου πάει στο 100% από φέτος. Τι είναι η προκαταβολή φόρου; Άτοκο «αέναο» δάνειο του επιχειρηματία προς το κράτος δεν είναι; Άρα όχι μόνο πληρώνω ασταμάτητα υπέρογκους φόρους σε ένα κράτος που επί μία δεκαετία σχεδόν προσθέτει βάρη στην πλάτη μου (με εξαίρεση την διετία 2013-2014), όχι μόνο η δουλειά πάει από το κακό στο χειρότερο (ή από το καλό στο λιγότερο καλό) λόγω κρίσης, όχι μόνο οι τράπεζες δανείζουν όλο και πιο δύσκολα έως καθόλου, αλλά επειδή δεν ξέρω τι να κάνω με την εξαιρετική ρευστότητα μου, το κράτος μου βρίσκει διέξοδο αναγκάζοντας με να του δώσω και ένα άτοκο δάνειο ισάξιο με τον φόρο μου (το οποίο κρατάει ως ιδιότυπο cash collateral)…
Φυσικά δεν με ρωτάει αν αποπληρώνω ακόμα δάνεια και άλλες υποχρεώσεις, ή αν για να κρατήσω όρθια την επιχείρηση μου σε μια περίοδο που κατέρρευσαν οι πωλήσεις, μειώθηκαν οι πιστώσεις προμηθευτών και τα κεφάλαια κίνησης (πλαφόν των τραπεζών), αναγκάστηκα να ρυθμίσω οφειλές κοκ… Ούτε φυσικά ενδιαφέρεται από πού θα βγουν τα λεφτά για όλα τα παραπάνω, καταφέρνοντας παράλληλα να είμαι εντάξει στις νέες διαρκώς αυξανόμενες υποχρεώσεις μου… Και όλα αυτά όχι μόνο απορροφώντας τις απανωτές αυξήσεις βαρών αλλά ρίχνοντας και τις τιμές. Μόνο από την αύξηση του ΦΠΑ το έξτρα κόστος ήταν 16% του καθαρού τζίρου μέχρι πολύ πρόσφατα που αναγκαστήκαμε να μετακυλήσουμε μέρος του στον καταναλωτή. Που σημαίνει πως το περιθώριο λειτουργικού κέρδους συμπιέστηκε κατά 30-50% μόνο από την απορρόφηση των απανωτών αυξήσεων ΦΠΑ την τελευταία οκταετία.
Για να μην σας κουράσω άλλο με νούμερα το αποτέλεσμα είναι πως από τα 100 ευρώ ΚΕΡΔΟΣ σου κρατάνε: 29% για φόρο εισοδήματος, 29% (δηλαδή 100% του φόρου) για προκαταβολή φόρου, 27% για ασφαλιστικές εισφορές, 8% εισφορά αλληλεγγύης (για την ακρίβεια 5-10, ανάλογα την κλίμακα). Κρατηθείτε: Από τα 100 σου μένουν 7! Δίνεις 93% ΜΟΝΟ στην εφορία! Το επαναλαμβάνω: Κερδίζεις 100 για να σου μείνουν 7! Και από αυτά τα 7 έχεις να ζήσεις, να πληρώσεις τις ρυθμίσεις σου, τα δάνεια σου και οποιαδήποτε επιβάρυνση παλιά ή νέα δεν ματοκυλίσεις στον καταναλωτή!
Και όλα αυτά φυσικά ΑΝ καταφέρεις να έχεις κέρδος πράγμα πολύ δύσκολο με τον εξουθενωμένο οικονομικά αγοραστή, τις εξοντωτικές εργοδοτικές εισφορές, το τεράστιο κόστος ενέργειας, τα νοίκια «άλλων εποχών» σε πολλές περιοχές, τις διάφορες εταιρίες πνευματικών δικαιωμάτων που πρέπει να πληρώνεις αν παίζεις μουσική, τα ποσοστά στις τράπεζες για τις κάρτες, τα δημοτικά τέλη, ta capital controls που σου δυσκολεύουν έτη περαιτέρω την ζωή και το δίλημμα μεταξύ εξοντωτικά μειωμένου περιθωρίου κέρδους και μη ανταγωνιστικών τιμών… Α ξέχασα… Υπάρχει και μια τρίτη επιλογή… Να φοροδιαφύγεις… Εν ολίγοις το δίλημμα που τίθεται σε κάθε επιχειρηματία είναι: λουκέτο ή φοροδιαφυγή; Και για όσους απορρίπτουμε το δεύτερο, το δίλημμα είναι: Μέσω ποιας οδού να καταλήξουμε στο λουκέτο…
Αντί λοιπόν να καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια δεχόμενοι τον αφανισμό του Έλληνα μικρομεσαίου επιχειρηματία, μήπως να κινητοποιηθούμε; Αντί να αναπολούμε την διετία (Σαμαρά) 2013-2014 που φαντάζει σαν όαση, αφού είναι η μόνη περίοδος μέσα στην τελευταία δεκαετία που αφαιρέθηκαν κάποια βάρη από τις πλάτες μας μήπως να αντιδράσουμε στα όσα αντιμετωπίζουμε σήμερα; Για πρώτη φορά τo 2013 μειώθηκε o ΦΠΑ. Το 2014 μειώθηκαν οι εργοδοτικές εισφορές και η εισφορά αλληλεγγύης. Οι ασφαλιστικές μας εισφορές τότε ήταν 3-4 φορές κάτω! Η προκαταβολή φόρου ήταν 50% κάτω, ο φόρος ήταν τουλάχιστον 10% κάτω και ο ΦΠΑ ήταν σχεδόν 3 φορές κάτω… Και όλα αυτά από μια κυβέρνηση που παρέλαβε την χώρα στην έξοδο του ευρώ, με τεράστια ελλείμματα και έκλεισε 4 αξιολογήσεις σε 2 χρόνια. Χωρίς επαναστάσεις, χωρίς 100 δις κόστος και χαμένους μήνες, χωρίς νέα αχρείαστα μνημόνια, χωρίς capital controls, χωρίς να είμαστε διεθνές ανέκδοτο.
Πόσο ωραίο και πόσο μακρινό παράλληλα μοιάζει σήμερα για τον Έλληνα επιχειρηματία (της εστίασης και όχι μόνο) το 2014; Πόσα λουκέτα θα γλιτώναμε; Πόσοι άνεργοι θα έβρισκαν ή θα διατηρούσαν την δουλειά τους; Πόσα μπλοκάκια θα παρέμεναν ενεργά; Πόσες εταιρίες που τώρα παλεύουν μην κλείσουν θα είχαν μεγαλώσει επεκτείνοντας ή αυξάνοντας τα μαγαζιά τους; Την απάντηση δεν θα την μάθουμε ποτέ γιατί έτσι επέλεξε ο σοφός λαός. H μόνη απάντηση που μπορούμε και πρέπει να δώσουμε είναι: Τώρα τι κάνουμε; Εγώ λέω να βγούμε στους δρόμους. Να δώσουμε ραντεβού στο Σύνταγμα με ένα λουκέτο στο χέρι ο καθένας! Πριν βρεθούμε εμείς και το προσωπικό μας μόνιμα στον δρόμο και το λουκέτο στην πόρτα του μαγαζιού μας! Γιατί όσο αργούμε αυτοί δεν φεύγουν! Και όσο μένουν, οι επιχειρηματίες και οι ελεύθεροι επαγγελματίας θα συνεχίσουμε να αντιμετωπιζόμαστε (αντισυνταγματικά) ως δεύτερης κατηγορίας πολίτες και ως εκ προοιμίου απατεώνες! Και θα διωκόμαστε σαν εγκληματίες! Μέχρι να καταλήξουμε άνεργοι (μαζί τους) στα καφενεία που ανδρώθηκαν πολιτικά αλλά πολεμούν με τόσο μένος!
ΥΓ: Οι μόνοι συντελεστές που έριξε ο Σύριζα τα δύο χρόνια που κυβερνά και εξοντώνει non-stop τον Έλληνα επιχειρηματία, είναι οι συντελεστές των προστίμων για φοροδιαφυγή!
*Ο Νίκος Ρωμανός είναι Επιχειρηματίας - Ψυχολόγος, MBA, BA Psychology.
http://www.liberal.gr/arthro/108022/apopsi/arthra/i-politiki-tou-kafeneiou-pou-kleinei-ta-kafeneia.html