06 Μαρτίου 2017

Οι ελληνικοί νόμοι δεν υπερασπίζονται τις γυναίκες-θύματα βιασμού

Από το Βέλγιο μέχρι και το Μπαχρέιν, ο βιασμός εξακολουθεί να αποτελεί ηθικό έγκλημα και όχι έγκλημα βίας, με τους δράστες να μπορούν να γλυτώσουν την ποινή που τους έχει επιβληθεί είτε με το να παντρευτούν τα θύματά τους είτε με το να καταλήξουν σε συμβιβαστική συμφωνία με αυτά.

Τα παραπάνω προκύπτουν από την έρευνα του Equality Now για τους νόμους σχετικά με τη σεξουαλική βία που έγινε σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα άλλο ανησυχητικό στοιχείο που αποκαλύπτει η έρευνα είναι ότι στην Ελλάδα, τη Σερβία, τη Ρωσία και την Ταϊλάνδη οι δράστες σεξουαλικής βίας έχουν τη δυνατότητα να απαλλαχθούν νομίμως της τιμωρίας σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα αν η κοπέλα «κριθεί πολύ μικρή για να συναινέσει» στο σεξ.

Οι διεθνείς οργανώσεις δικαιωμάτων από την πλευρά τους χαρακτηρίζουν τον βιασμό ως μία παγκόσμια επιδημία που αν και επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια αγνοείται σε μεγάλο βαθμό. Ταυτόχρονα σημειώνουν ότι οι νόμοι στις χώρες τους αποτυγχάνουν να τις υπερασπιστούν.

Σύμφωνα με την μελέτη, πρόκειται για νόμους οι οποίοι αρνούνται να αποδώσουν δικαιοσύνη στο θύμα, στέλνοντας το μήνυμα ότι ο βιασμός δεν είναι ένα σοβαρό αδίκημα και μεταφέροντας παράλληλα το στίγμα της ντροπής στο θύμα αντί για το δράστη.

Από την πλευρά του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι περίπου το 35% των γυναικών παγκοσμίως έχουν βιώσει φυσική ή σεξουαλική βία , ενώ ένα στα δέκα κορίτσια, ή 120 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο έχουν βιώσει «αναγκαστική επαφή ή καταναγκαστική σεξουαλική πράξη» σε κάποιο σημείο στη ζωή τους.

Ο βιασμός μίας γυναίκας ή ενός κοριτσιού από τον σύζυγό της είναι νόμιμος σε 10 από τα 82 δικαστικά σώματα των 73 χωρών των Ηνωμένων Εθνών που ρωτήθηκαν από την οργάνωση.

Με βάση τα παραπάνω, η Αντόνια Κίρκλαντ, η συγγραφέας της έκθεσης και νομική διευθύντρια του Equality Now, τονίζει ότι οι γυναίκες δεν αντιμετωπίζονται ισάξια με τους άντρες απέναντι στο νόμο, ενώ καλεί τις κυβερνήσεις να κάνουν τις απαραίτητες αλλαγές στη νομοθεσία τους.

Σύμφωνα με την ίδια, οι χειρότεροι νόμοι είναι εκείνοι που επιτρέπουν στους βιαστές ή τους σεξουαλικούς παραβάτες να γλυτώσουν της τιμωρίας αν συμφωνήσουν να παντρευτούν τα θύματά τους. Σε αυτή τη περίπτωση η Κίρκλαντ έφερε ως παράδειγμα ένα περιστατικό που συγκλόνισε το Μαρόκο οδηγώντας το 2014 στην αλλαγή του νόμου. Τότε μία 16χρονη κοπέλα η Αμινα Φιλαλι οδηγήθηκε στην αυτοκτονία αφού αναγκάστηκε να παντρευτεί τον βιαστή της.

Η έρευνα του Equality Now με τίτλο «The World’s Shame: the Global Rape Epidemic» έρχεται μετά από μία μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας σύμφωνα με την οποία 155 από τις 173 έχουν νόμους που περιορίζουν τις οικονομικές ευκαιρίες των γυναικών, και διεξήχθη σε συνεργασία με τον Διεθνή Δικηγορικό Σύλλογο.

Ενα ακόμα σημαντικό εύρημα της ήταν ότι οι κυρώσεις που επιβάλλονται για το σεξ επί πληρωμή με ανήλικους μπορεί να είναι σημαντικά μικρότερες σε σχέση με τις τιμωρίες που επιβάλλονται σε άλλες μορφές παιδικού βιασμού. Στην Ινδονησία για παράδειγμα ο βιασμός ανηλίκου τιμωρείται με ποινή έως και 15 χρόνια, ενώ αντίθετα το σεξ επί πληρωμή με ανήλικο τιμωρείται με ποινή μέχρι μόλις 5 χρόνια.

Επιπλέον, έπειτα από έρευνα σε 82 συστήματα δικαιοσύνης διαπιστώθηκε ότι στα 15 από αυτά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Βελγίου, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου, της Ιορδανίας, της Νιγηρίας, του Πακιστάν, του Αφγανιστάν, και της Υεμένης, ο βιασμός αντιμετωπίζεται ως ζήτημα ηθικής παρά βίας.

Την ίδια στιγμή η έρευνα στέκεται στους νόμους ή τις πρακτικές που έχουν καθυστερήσει την διερεύνηση κάποιας υπόθεσης σεξουαλικής βίας σε χώρες όπως η Ισπανία, το Λουξεμβούργο και το Μαρόκο, σημειώνοντας ότι δίνουν τη δυνατότητα στους δικαστές να μειώσουν ποινές ή να δεχθούν στοιχεία, επιτρέποντας τους να επηρεαστούν από στερεότυπα γύρω από τη συμπεριφορά των θυμάτων.

Ιδιαίτερη αναφορά πάντως γίνεται και στην περίπτωση μίας 16χρονης από τη Σιέρα Λεόνε την οποία ο δάσκαλος ανάγκαζε να μεταφέρει νερό στο σπίτι του με αντάλλαγμα βασικά σχολικά είδη και καλούς βαθμούς. Ο δάσκαλος κακοποίησε και βίασε το κορίτσι το οποίο έμεινε έγκυος. Παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε η οικογένεια του παιδιού, η μικρή απεβλήθη από το σχολείο λόγω της εγκυμοσύνης, ενώ ο δάσκαλος συνέχισε να διδάσκει κανονικά σε αυτό.

Η οργάνωση Equality Now θα υποβάλει αναφορά στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, τον Ιούνιο. Η έκθεση της αναγνωρίζει ότι η σεξουαλική βία ασκείται επίσης εις βάρος αγοριών και ανδρών, αλλά επικεντρώνεται στις γυναίκες και τα κορίτσια, επειδή οι περισσότεροι δράστες είναι άνδρες και πολλοί νόμοι περιέχουν ρητή διάκριση εις βάρος των γυναικών.