Ηταν ξημερώματα Τρίτης 19 Μαΐου 2009 όταν το motorship «Μιθριδάτης» έπλεε ακυβέρνητο στη βόρεια Εύβοια… Προσάραξε στην ακτή αλλά τα απόνερά του έπληξαν την ελληνική πολιτική σκηνή ακριβώς οκτώ χρόνια αργότερα.Στο μεταξύ, η ΣΕΚΑΠ είχε αλλάξει χέρια. Ο νέος ιδιοκτήτης, ο ομογενής επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης, προσέφυγε στα δικαστήρια για να μην πληρώσει ένα πρόστιμο -38 εκατομμυρίων ευρώ- για το οποίο δεν ευθύνεται. Και στο σημείο αυτό εισέρχεται η -γνωστή για τις κυβιστήσεις της- κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τα στελέχη και οι βουλευτές της οποίας όχι μόνο είχαν αντιδράσει στην ιδιωτικοποίηση της βιομηχανίας αλλά ως αντιπολίτευση είχαν καταθέσει ερώτηση ζητώντας να μάθουν: «τα βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο θα εισπραχθούν στο σύνολό τους ή θα τύχει η Donskoy Tabak JSC ευνοϊκής μεταχείρισης-ρύθμισης, με αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων για το Ελληνικό Δημόσιο;». Κάνοντας στροφή 360 μοιρών (καθόλου πρωτότυπο για τη συγκεκριμένη κυβέρνηση) διέγραψαν με τροπολογία το πρόστιμο…
Ο ρόλος Σαββίδη
Το πρώτο εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι: «γνώριζε η πλευρά Σαββίδη την εκκρεμότητα του προστίμου όταν αγόρασε τη ΣΕΚΑΠ;». Η απάντηση είναι «όχι». Και η κατηγορηματική απάντηση έρχεται από τα χείλη ανθρώπων που συμμετείχαν ενεργά στη διαδικασία της αγοραπωλησίας. Μεγαλομέτοχος της ΣΕΚΑΠ ήταν η Αγροτική Τράπεζα, η οποία είχε αναθέσει στον γνωστό οίκο Deloitte να τρέξει τη διαδικασία του διαγωνισμού για την εύρεση αγοραστή.
Οταν στα τέλη του 2012 και τις αρχές του 2013 ο Ιβάν Σαββίδης είχε προσεγγίσει τη ΣΕΚΑΠ ως υποψήφιος αγοραστής, πουθενά δεν υπήρχε αναφορά σε επικείμενο πρόστιμο. Ο ομογενής επιχειρηματίας αγόρασε στις 19 Ιουλίου 2013 και το ποσοστό της ΑΤΕ στη ΣΕΚΑΠ και έγινε ο βασικός μεγαλομέτοχος. Αλλωστε, ενδεικτική της έκπληξης της πλευράς Σαββίδη ήταν και η δήλωση που έκανε σε ανύποπτο χρόνο και πιο συγκεκριμένα στις 29 Ιουνίου 2016 ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΣΕΚΑΠ, κ. Arthur Davidyan: «Δεν ήμασταν ενήμεροι για τις φοβερές εκκρεμότητες που υπήρχαν από το παρελθόν».
Κρατική επιχείρηση
Πώς όμως φτάσαμε μέχρι την επιβολή προστίμου; Το 2009 η ΣΕΚΑΠ ελεγχόταν από την κρατική Αγροτική Τράπεζα. Ηταν στην ουσία μία «κρατική» επιχείρηση. Η διοίκηση της ΣΕΚΑΠ διοριζόταν από την ΑΤΕ, η οποία ανήκε στο κράτος. Αρχές 2009 ένα φορτίο με τσιγάρα αναχωρεί από το εργοστάσιο της Ξάνθης με προορισμό την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Αρχικά μεταφέρεται οδικώς μέχρι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Εκεί μπαίνει σε πλοίο και αναχωρεί για την Αίγυπτο. Ομως, εν πλω… λοξοδρομεί και κάνει μία στάση σε λιμάνι της… βόρειας Ιταλίας! Στη συνέχεια, βάζει ρότα για την Αίγυπτο. Ωστόσο και ενώ, σύμφωνα με τα σχετικά παραστατικά, φαίνεται πως τα τσιγάρα κατέληξαν τελικώς στην Αίγυπτο, στη συνέχεια εντοπίστηκαν πάνω στον «Μιθριδάτη», ανοιχτά της Εύβοιας. Σύμφωνα με τα όσα είχαν γραφεί εκείνη την περίοδο, «η μεταφορά των τσιγάρων ήταν εικονική, ενώ η υπεράκτια εταιρία ήταν ανύπαρκτη, μιας και άλλαζε συνεχώς διευθύνσεις».
Πάντως, η ΣΕΚΑΠ είχε ισχυριστεί πως δεν είχε καμία σχέση με την υπόθεση, ότι τα τσιγάρα της παραδόθηκαν κανονικά στην Αλεξάνδρεια και πως δεν ευθύνεται για τις ενέργειες οποιουδήποτε αγοραστή τσιγάρων μετά τη συναλλαγή.
Το «περίφημο» πρόστιμο επιβλήθηκε από το Τελωνείο Ξάνθης πέντε χρόνια μετά την προσάραξη του πλοίου στην Εύβοια! Δηλαδή, ενώ η υπόθεση αποκαλύφθηκε το 2009 το πρόστιμο των δέκα εκατομμυρίων ευρώ επιβλήθηκε το… 2014! Μάλιστα, με τις προσαυξήσεις είχε φτάσει πια το δυσθεώρητο ποσό των 38 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ η ΣΕΚΑΠ είχε ήδη αλλάξει χέρια… Αλλωστε, είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη αναφορά για το πρόστιμο σε ισολογισμό της ΣΕΚΑΠ γίνεται στις 9 Ιουνίου 2016 και αφορά τη χρήση του 2015.
Ο λογιστής
Ο ορκωτός λογιστής Γιώργος Παπακυρίλλου έκανε «αναφορά στο γεγονός ότι με σχετική Καταλογιστική Πράξη του Τελωνείου Ξάνθης στη χρήση 2016 καταλογίστηκαν σε βάρος της εταιρίας πρόσθετοι φόροι και πολλαπλά τέλη ποσού 38,23 εκατ. ευρώ ως αστικά συνυπεύθυνη για τελωνειακές παραβάσεις του ν.2960/2001 που αφορούν εξαγωγές που έλαβαν χώρα το έτος 2009».
Αυτή είναι η μοναδική αναφορά που γίνεται στον ισολογισμό της εταιρίας. Οπως ήταν φυσικό, η διοίκηση Σαββίδη προσέφυγε στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Κομοτηνής ζητώντας τη διαγραφή του προστίμου με το –ορθό– σκεπτικό ότι δεν ασκούσε διοίκηση όταν τελέστηκε η πράξη. Δεν δικαιώθηκε και έχει ασκήσει έφεση.
Στο μεταξύ, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ανέλαβε να «ξεπλύνει» τον ομογενή επιχειρηματία. Με μία τροπολογία που πέρασε… «νύχτα» διέγραψε το πρόστιμο. Παρά τις οργισμένες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση με δυσκολία και μισόλογα άφησε να εννοηθεί ότι αφορά «και τη ΣΕΚΑΠ». Αλήθεια, ποιον άλλον αφορά; Σε μία χρονική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας η Ελληνική Πολιτεία πουλάει σχεδόν ό,τι έχει στην κατοχή της, ποιος μπορεί να εγγυηθεί στον ελληνικό λαό ότι οι νέοι αγοραστές δεν θα ισχυρίζονται πως δεν ήξεραν για πρόστιμα που είχαν επιβληθεί πριν την αγοραπωλησία; Πόσα ακόμη πρόστιμα κινδυνεύουν να παραγραφούν; Η τροπολογία με την οποία διαγράφονται πρόστιμα και μάλιστα με αναδρομική ισχύ αφήνει ορθάνοιχτη την πόρτα στους επιχειρηματίες να δηλώνουν άγνοια για τα πρόστιμα και να αποφεύγουν την πληρωμή τους…
Να σημειωθεί ότι για την απόπειρα λαθρεμπορίας τσιγάρων είχε ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος τεσσάρων προσώπων. Τον Φεβρουάριο του 2015 το τριμελές Πλημμελειοδικείο Ξάνθης επέβαλε ποινή της φυλάκισης τεσσάρων ετών στον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της ΣΕΚΑΠ Ιωάννη Ζήνα. Για το ίδιο αδίκημα καταδικάστηκε ο αγοραστής των λαθραίων τσιγάρων Κωνσταντίνος Παχής ενώ αθωώθηκε ο πρώην πρόεδρος της εταιρίας Νίκος Παπάς και ο 4ος κατηγορούμενος Πάρις Ευαγγελινός, ναυτιλιακός πράκτορας. Στις 18 Μαΐου 2016 ο Ιωάννης Ζήνας κρίθηκε ομόφωνα αθώος από το τριμελές Εφετείο Θράκης.
ΆΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ
aaggelidis@e-typos.com
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου