ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΩΣΤΑΚΗΣ
Θεωρώ ανοησία να γράψω αυτό που λέμε δημοσιογραφικό «πρόλογο» σε μία συνέντευξη με τον Αντώνη Κανάκη. Τι να γράψω δηλαδή που δεν το γνωρίζει ο κόσμος γιά την τηλεοπτική του πολύχρονη απολύτως πετυχημένη καριέρα;
Να χρησιμοποιήσω γιά λόγους εντυπωσιασμού κάτι «πιασάρικο» που έχει απαντήσει; Μα αφού ό,τι έχει πει θα το διαβάσετε παρακάτω σε λίγο. Και άλλωστε δεν έχει καμία ανάγκη από «πιασάρικες» απαντήσεις ή «δηθενιές».
Θέλω μόνο να επισημάνω ότι ο Αντώνης Κανάκης είναι ένας ειλικρινής και ακέραιος άνθρωπος. Είναι ένας υπέροχος πατέρας. Είναι ένας τύπος με υψηλή αίσθηση του χιούμορ. Σπανιότατα παραχωρεί συνεντεύξεις και είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού την τελευταία δεκαετία.
Ένα ευχαριστώ είναι πολύ λίγο γιά την επιλογή του να παραχωρήσει συνέντευξη, μετά από – ούτε ο ίδιος θυμάται πόσα – χρόνια! Και υποθέτω ότι ήταν θετικός στο αιτημά μου, γιατί αφενός με «σκάναρε» για το ήθος μου και αφετέρου ήθελε να στείλει ένα συμβολικό μήνυμα στήριξης νέων μέσων ενημέρωσης, που έχουν ως φιλοσοφία την έντιμη και αξιοπρεπή ενημέρωση.
Μακριά από παραπλανητικά κλικαρίσματα και πολιτικά ή τηλεοπτικοεπιχειρηματικά συμφέροντα κάθε είδους. Μακριά από «ροζ» και «κίτρινους» τίτλους. Μακριά από …»ράδιο αρβύλα»! Ο τίτλος της εκπομπής του άλλωστε σχετίζεται και με την πρώτη ερώτηση
«Ράδιο Αρβύλα». Υπάρχει σήμερα, 14 Σεπτεμβρίου που το iselida.gr«βουτάει» στον «ωκεανό» του διαδικτύου, κάποια είδηση;
Μάλλον όχι. Σκέφτομαι και ζυγίζω διάφορα πράγματα, αλλά ακόμα δεν έχω κατασταλάξει κάπου συγκεκριμένα. Πάντως σε γενικές γραμμές και σε ότι αφορά ειδικά το «Ράδιο Αρβύλα», θα κινηθούμε κοντά σε όσα είχα πει στο τελευταίο επεισόδιο της προηγούμενης σεζόν. Από κει και πέρα και παρά τα όσα γράφονται ή ακούγονται, δεν έχω καταλήξει ακόμα σε συγκεκριμένες αποφάσεις.
Τι πραγματικά σε ενοχλεί – στον «πυρήνα» της ψυχής και της αισθητικής σου – στην ελληνική τηλεόραση;
Είναι πολλά αυτά που δεν μου ταιριάζουν, αλλά αυτά που με ενοχλούν και απογοητεύουν, είναι η άγνοια στη καλύτερη και μάλλον συνηθέστερη περίπτωση και η αδιαφορία στην χειρότερη περίπτωση, για τη δύναμη του μέσου αυτού και τις σημαντικές και δυσάρεστες κοινωνικές συνέπειές του, που φαίνεται να διακρίνει την πλειονότητα των προσώπων που το έχουν στα χέρια τους.
Η απόλυτη έλλειψη κοινωνικής ευθύνης στη χρήση του με ενοχλεί. Η εκτόξευση προς την κοινωνία, ασταμάτητων και πολλές φορές συγκαλυμμένων με το πέπλο της ελαφριάς ψυχαγωγίας ή της σοβαροφανούς ενημέρωσης, οπισθοδρομικών μηνξυμάτων, αρνητισμού, μικροαστισμού, κλειδαρότρυπας, λαϊκισμού, φασισμού, εθνικισμού, ρατσισμού, σεξισμού, ομοφοβίας, δεισιδαιμονίας και θρησκοληψίας με εξοργίζουν και με θλίβουν.
Μήπως συμβαίνει το ίδιο και στο διαδίκτυο;
Βεβαίως. Η ανάδειξη όλης αυτής της ανόητης στη βάση της κατάστασης, πλέον συμβαίνει εξίσου, αν όχι και σε μεγαλύτερο βαθμό και στο διαδίκτυο, όπου το κομμάτι της τηλεοπτικής ανοησίας και το τίποτα αναδεικνύονται και πολλές φορές αποθεώνονται από ένα σύστημα που διψάει αδίστακτα για κλικ.
Ξέρουν όλοι ότι δεν διστάζεις να μιλάς πολιτικά και «με γωνίες». Ποιό ήταν κατά την άποψή σου το χειρότερο ψέμα που εκστόμισε ο Αλέξης Τσίπρας;
Το έχω ξαναπεί ότι τον Τσίπρα δεν τον πίστεψα ποτέ. Όχι μόνο γιατί τα ψέματά του ήταν κωμικών διαστάσεων, αλλά και γιατί ο άνθρωπος αυτός ανδρώθηκε πολιτικά μέσα από τους πλέον παλαιοκομματικούς μηχανισμούς με την κακή έννοια του όρου. Ο Τσίπρας είναι η φανερή απόδειξη πως ο εγκεφαλικά νέος άνθρωπος και ο ηλικιακά νέος άνθρωπος, πολλές φορές δεν είναι καθόλου ταυτόσημες έννοιες.
Από αυτόν λοιπόν τον πρωταθλητή του ψέματος (και μάλιστα πολύ ικανό πρωταθλητή, αφού κατάφερε να διαπρέψει ανάμεσα σε μία dream team ψευτών, οι οποίοι πέρασαν από τη χώρα τα τελευταία 30 χρόνια) και από την πλούσια σε ποσότητα και ποιότητα ανθολογία ψεμάτων του, ξεχωρίζω είναι η αλήθεια ένα ψέμα, το οποίο ήταν και η τελευταία του ισχνή ελπίδα να περισώσει κατιτίς από την πολιτική του αξιοπρέπεια και αυτό το ψέμα ήταν το:
«Δεν είμαι πρωθυπουργός παντός καιρού», το οποίο είπε στην αρχή της καριέρας του ως πρωθυπουργός, εννοώντας, πως αν δεν καταφέρει να εφαρμόσει όλα αυτά που έλεγε και να μείνει πιστός στην υποτιθέμενη ιδεολογία του και υποχρεωθεί τελικώς να κάνει τα ίδια με τους προηγούμενους, τότε θα εγκαταλείψει την πρωθυπουργία.
Όμως, φίλε μου, όταν σε επισκέπτεται η Αντζελίνα Τζολί στο γραφείο σου εξαιτίας της καρέκλας που κάθεσαι, τότε η καρέκλα αυτή γίνεται τόσο γλυκιά που τελικά κολλάει στον πισινούλη σου και οι «ιδεολογίες» πάνε περίπατο.
Θα μπορούσες να φανταστείς ποτέ τον εαυτό σου βουλευτή?
Βουλευτή ειδικά, όχι.
Τι είναι αυτό που πραγματικά σε τρομάζει και συμβαίνει στα σκοτεινά δωμάτια της εξουσίας;
Θα ήθελα να απαντήσω, «κάτι μοχθηρό, πονηρό, σατανικό κτλ.»,γιατί τουλάχιστον αυτό θα συνεπαγόταν κάποιες ικανότητες γι’ αυτούς που σχεδιάζουν τα μοχθηρά αυτά πράγματα. Πολύ φοβάμαι όμως, ότι τουλάχιστον στην Ελλάδα, τίποτα τέτοιο δεν συμβαίνει στα σκοτεινά δωμάτια της εξουσίας, γιατί το σκοτάδι των δωματίων αυτών, οφείλεται κυρίως στην ανικανότητά τους και την απίστευτη ανοησία τους η οποία δεν παύει να μας εκπλήσσει. Ούτε το στόρι δεν μπορούν να ανοίξουν με επιτυχία να μπει λίγο φως.
Και εδώ βέβαια υπάρχουν εξαιρέσεις, αλλά στο σύνολό του ο πολιτικός κόσμος και οι επιδόσεις του, χαρακτηρίζονται από πρωτόγνωρη ανικανότητα, ανοησία και αναποτελεσματικότητα και αυτό θα πρέπει να θορυβεί και να προβληματίζει ιδιαίτερα εμάς τους πολίτες, γιατί οι πολιτικοί μας δεν είναι εξωγήινοι (αν και φέρονται σαν ούφο), αλλά προέρχονται από την κοινωνία μας και αναδεικνύονται από εμάς.
Πρώτος ο Αλμπέρ Καμύ από το 1951 μίλησε για την επιβολή του παράλογου στη λογική. Δεν έχει παραγίνει όμως το κακό στις μέρες μας;
Αν και εκτιμώ ιδιαίτερα τον «ξένο» αυτόν φίλο μας και δεν επιθυμώ να του στερήσω την πρωτιά, πιθανολογώ ότι ακόμα και οι άνθρωποι των σπηλαίων θα προηγήθηκαν στην διαπίστωση αυτή, πολύ πριν τον Καμύ.
Όχι απλά έχει παραγίνει, αλλά πολύ φοβάμαι ότι στο μέλλον θα κάνουμε λόγο για την επιβολή της λογικής στο κατεστημένο παράλογο. Πολλά και πολλοί είναι υπεύθυνοι για την επιβολή αυτή, αλλά οφείλουμε, αν θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί, να ξεχωρίσουμε σε επίπεδο ευθυνών τις οργανωμένες θρησκείες και τον εθνικισμό.
Τελικά πόσους αληθινούς φίλους – αδελφούς μπορεί να έχει, ένας άνθρωπος στη ζωή του; Υπάρχει «όριο»;
Κοινότυπη η απάντηση, αλλά αληθινή, νομίζω. Μπορεί να έχει σημαντικά λίγους. Αυτό βέβαια δεν μας εμποδίζει να φαντασιωνόμαστε έναν κόσμο όπου όλοι θα είναι φίλοι-αδέλφια.
Όταν απέκτησες το παιδί σου Αντώνη, ποια ήταν η άγνωστη «πόρτα» που άνοιξε εκείνη τη στιγμή στη ζωή σου?
Μπορώ να απαντάω – μιλάω για ώρες για το θαύμα αυτό. Φοβάμαι ότι δεν θα απαντήσω με ακρίβεια σε αυτό που με ρωτάς, αλλά θα ήθελα να μοιραστώ το εξής: πάντοτε μου προκαλούσε θλίψη και πάντοτε κουβαλούσα σαν βάρος μέσα μου την απανθρωπιά του ανθρώπου και τα δεινά που αυτή προκαλεί, ιδίως στα παιδιά του κόσμου.
Από την στιγμή όμως, που όπως όλες οι παιδικές ψυχούλες και βλέμματα, η γεμάτη αγάπη ψυχούλα και το απόλυτα καθαρό βλέμμα του κοριτσιού μου, μπήκε τόσο βαθιά στη δική μου ψυχή, η απανθρωπιά αυτή έγινε για μένα ακόμα πιο ακατανόητη και ασύλληπτη και το βάρος της θλίψης για την δυστυχία που η απανθρωπιά αυτή προκαλεί κυρίως στα παιδιά, γιγαντώθηκε μέσα μου.
Πώς είναι δυνατόν να επιτρέπουμε έστω και ένα παιδί στον κόσμο αυτόν, να κακοποιείται, να πεινάει, να δολοφονείται, να φοβάται; Πώς είναι δυνατόν να επιτρέπουμε να υπάρχει οτιδήποτε άλλο, παρά μόνο γέλιο στα μουτράκια τους;
Τι σε έμαθε εκείνο το όμορφο ταξίδι κοντά στα παιδιά της Αφρικής?
Επειδή τα είπα όλα στο ντοκιμαντέρ, θα περιοριστώ λέγοντάς, πως θεωρώ έως και απαραίτητο ένα τέτοιο ταξίδι στη ζωή κάθε ανθρώπου του δυτικού κόσμου. Θα χαρακτήριζα, χρησιμοποιώντας απολύτως συνειδητά τον όρο αυτόν, ως άκρως «ξεστραβωτική» την εμπειρία αυτή, σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις πτυχές της ύπαρξής μας. Μέσα σε όλη αυτή τη φτώχεια, συγκλονίστηκα από τον πλούτο των ψυχών.
Μέσα σε όλο αυτό το φαινομενικά απολίτιστο μέρος, συγκλονίστηκα από τον πολιτισμό των ανθρώπων και των κοινωνιών τους. Μέσα σε όλη αυτή τη φαινομενική δυστυχία, συγκινήθηκα από τη χαρά και την ελπίδα των ανθρώπων.
Σε ποια μεγάλη παγκόσμια ιστορική στιγμή θα ήθελες να ήσουν στο κάδρο της φωτογραφίας;
Όταν οι γονείς του Τραμπ έκαναν σεξ, προσφέροντας στον πατέρα του ένα ωραιότατο προφυλακτικό!
Υποθετικό σενάριο. Κάποτε θα εφευρεθεί η «χρονομηχανή» κι έναντι υψηλού εισιτηρίου μπορείς να γυρίσεις για 24 ώρες στο παρελθόν. Θέλεις να μοιραστείς μαζί μου, πού και πότε θα ήταν;
Δεν θα ήθελα να πάω στο παρελθόν, αλλά θα ήθελα πολύ να κάνω μια επίσκεψη στο μέλλον και μάλιστα στο ιδιαίτερα μακρινό μέλλον, αν και νομίζω ότι δεν θα καταφέρω να ολοκληρώσω το ταξίδι, αφού οι χειριστές της χρονομηχανής στην Ελλάδα του 3017 θα… απεργούν.
Ιεράρχησέ μου τις αξίες: αξιοπρέπεια, εντιμότητα, ευγένεια, καλοσύνη, ειλικρίνεια.
Δυσκολεύομαι πολύ και δεν βρίσκω τον λόγο. Θεωρώ δομικές και θεμέλιες τις αξίες που αναφέρεις και αλληλοσυνδεόμενες. Θα ξεχώριζα ίσως την καλοσύνη, η οποία εδώ που τα λέμε εμπεριέχει τις υπόλοιπες.
Τι είναι χειρότερο; Να μην αποκτήσεις ποτέ φτερά στη ζωή σου ή να αποκτήσεις κάποτε και να στα κάψουν?
Επειδή τα φτερά στα οποία αναφέρεσαι είναι μεταφορικά, νομίζω ότι αυτά δεν μπορεί να στα κόψει κανένας τελικά. Επίσης πιστεύω, ότι λίγο ή πολύ, όλοι οι άνθρωποι τα έχουμε. Το θέμα είναι αν ξέρουμε ότι τα έχουμε, αν τα χρησιμοποιούμε και τι είδους χρήση κάνουμε.
Προσωπικά, βρίσκω χειρότερο το να ζεις σε ένα περιβάλλον χωρίς αέρα το οποίο καθιστά τα φτερά σου ανενεργά. Aλλά ακόμα και τότε, θα βρεις έναν τρόπο, να ανοίξεις ένα παράθυρο ώστε να μπει τόσος αέρας, όσος χρειάζεται για να απογειωθείς.
Έχεις μόνο μία ευκαιρία. Τι θα ζητούσες αν η απάντηση ήταν ναι;
Αν και είσαι…πολύ σκληρός, αφού ακόμα και στα παραμύθια ή στα ανέκδοτα, τα τζίνι δίνουν τρεις ευχές συνήθως, θα ζητούσα η κόρη μου, αλλά και όλα τα παιδιά του κόσμου από δω και πέρα να ζήσουν μία ευτυχισμένη, γεμάτη και ουσιαστική ζωή σε έναν κόσμο που θα επιτρέπει και θα προωθεί κάτι τέτοιο.
Ποιο είναι το τραγούδι της ζωής σου, αυτό που χάραξε ανεξίτηλα το «βινύλιο» της καρδιάς σου?
Αργύρη, είναι αδύνατον να ξεχωρίσω ένα τραγούδι στη ζωή μου. Πραγματικά αδύνατον. Ακριβώς επειδή η καρδιά μου είναι φτιαγμένη από βινύλιο, αδυνατώ να επιλέξω μόνο ένα. Μπορώ όμως σαν παλιός ραδιοφωνικός πειρατής να σου αφιερώσω ένα παλιό τραγούδι,που για άγνωστους λόγους μου έρχεται αυτή τη στιγμή στο μυαλό και αυτό είναι το The Year Of The Cat του Al Steward.
Τελευταία ερώτηση. Το διαδίκτυο έκανε καλό ή κακό στην ενημέρωση της κοινωνίας?
Θεωρώ πως έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, σε συνθήκες καθημερινότητας, το διαδίκτυο κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Με δεδομένο ότι η ελευθερία που το χαρακτηρίζει, θυμίζει πλέον περισσότερο ασυδοσία, αντικατοπτρίζοντας παράλληλα τον πολιτισμό και την παιδεία της σημερινής μας κοινωνίας, η ενημέρωση, οι συμπεριφορές και γενικότερα τα συνολικά ήθη και έθιμα του διαδικτύου (πάντα υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις) αναδίδουν μια δυσοσμία.
Από την άλλη, η βασική του ιδιότητα, αυτή της ελευθερίας, είναι ανεκτίμητη σε συνθήκες περιορισμού της ελευθερίας και μπορεί να παίξει καθοριστικό και ανατρεπτικό ρόλο.
Ευχαριστώ θερμά που μίλησες για πρώτη φορά μετά από χρόνια – και μάλιστα – σε μια νέα ηλεκτρονική εφημερίδα…
Κι εγώ ευχαριστώ για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και εύχομαι καλό ξεκίνημα!