Δύο δεκαετίες μετρούν οι αντιδράσεις κατά των εξορύξεων στη Χαλκιδική από τα διάφορα κινήματα πολτιών, στο πλευρό των οποίων βρέθηκε από την πρώτη στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ. Η επένδυση πρώτα της καναδικής TVX, και εν συνεχεία του διαδόχου σχήματος, δηλαδή της Eldorado Gold, αποτέλεσε εξ αρχής μια από τις "κόκκινες σημαίες" για τον ΣΥΡΙΖΑ, τόσο προεκλογικά, όσο και μετεκλογικά.Πριν τις εκλογές του 2015, το κόμμα υποστήριζε ότι η τεχνολογία που προτάσσει η εταιρεία για τη μεταλλουργική μονάδα χαλκού, και χρυσού έχει υψηλή περιεκτικότητα αρσενικού, και άρα θα βλάψει ανεπανόρθωτα το περιβάλλον. Μετά τις εκλογές, οι ισχυρισμοί αυτοί πλαισώθηκαν από προσκόμματα στην εξέλιξη της επένδυσης, απόρριψη υφιστάμενων τεχνικών μελετών, επανεξέταση εγκεκριμένων αδειών και καθυστέρηση στην έκδοση νέων.
Διάχυτη ήταν σε όλους η αίσθηση ότι ο πόλεμος είχε περισσότερο ιδεολογικά χαρακτηριστικά, παρά ουσία. Πολλώ δε μάλλον όταν η εταιρεία έχει μέχρι σήμερα δικαιωθεί 18 συνολικά φορές από την ελληνική Δικαιοσύνη για τη χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου εξόρυξης. Στην πορεία, ο πόλεμος αυτός απέκτησε χαρακτήρα εμμονής, και σήμερα αρκετοί είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι σε μια περίοδο που η κυβέρνηση υποχωρεί παντού, κάποιες μόνιμα υψωμένες "κόκκινες σημαίες", σαν αυτή στην Χαλκιδική, αποσκοπούν στο να προσφέρουν ελπίδα στο αριστερό της ακροατήριο.
Η κόντρα της κυβέρνησης με την Eldorado Gold κορυφώθηκε μέσα στο 2016. Τον περασμένο Νοέμβριο, η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας απέρριψε την τεχνική μελέτη για την κατασκευή της μεταλλουργικής μονάδας, της οποίας η αίτηση είχε κατατεθεί από τις 22 Δεκεμβρίου 2014. Η υποχρέωση της διοίκησης βάσει του νόμου είναι να απαντά σε τέτοια αιτήματα εντός τριών μηνών. Σαν αποτέλεσμα η Ελληνικός Χρυσός προσέφυγε στις 28 Δεκεμβρίου 2016 στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του ελληνικού Δημοσίου.
Πάμπολλα εκρεμμούν ακόμη. Από την έγκριση της τεχνικής μελέτης για τη νέα μονάδα εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο, όπου η καθυστέρηση ξεπερνά τους 31 μήνες, έως την έγκριση της τεχνικής μελέτης για το κλείσιμο του παλαιού εξοφλημένου τμήματος του μεταλλείου της Ολυμπιάδας, με την καθυστέρηση να φτάνει εδώ τους 17 μήνες. Εκρεμμούν επίσης οι τροποποιήσεις αδειών σχετικών με τη μονάδα εμπλουτισμού στις Σκουριές, όπως και άδεια για ανακατασκευή της μονάδας επεξεργασίας υδάτων του μεταλλείου της Ολυμπιάδας. Το αίτημα για αυτή την τελευταία αδειοδότηση είχε υποβληθεί στις 8 Σεπτεμβρίου 2016.
Οι εκρεμμότητες δεν σταματούν εδώ. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο καθυστερεί εδώ και δύο χρόνια να εκδώσει γνωμοδότηση για τις αρχαιότητες που ανακαλύφθηκαν στο κοίτασμα των Σκουριών.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις τα συνεχή προσκόμματα δεν οφείλονται σε νομικούς ή τεχνικούς λόγους, όπως εξηγούν πηγές της εταιρείας, καθώς τα σχετικά έγγραφα έχουν υποβληθεί εδώ και πάρα πολλούς μήνες.
Τα πράγματα έδειχναν εδώ και καιρό ότι έχουν φτάσει στα άκρα, και οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν όταν τον Ιούνιο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει στην Διατησία για τις Σκουριές, αλλά και μετά από άκαρπη συνάντηση του υπουργού Γιώργου Σταθάκη με τον Τζόρτζ Μπέρνς, επικεφαλής της καναδικής εταιρείας στην Αθήνα.
Σαν αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, η ηγεσία της Ελληνικός Χρυσός ανακοίνωσε στις αρχές Αυγούστου ότι αναστέλει μέχρι νεωτέρας τα εγκαίνια της επένδυσης στην Ολυμπιάδα, που είχαν προγραμματιστεί για τις 15 Σεπτεμβρίου. Η αιτία ήταν ότι εδώ και δώδεκα μήνες οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έχουν ακόμη εκδώσει την σχετική άδεια, κατ' επέκταση εγκαίνια δίχως εξασφαλισμένη άδεια, δεν θα είχαν κανένα απολυτως νόημα.
Η απόφαση αναστολής των εγκαινίων πυροδότησε τότε φήμες για αποχώρηση της εταιρείας από την Ελλάδα, που είχαν διαψευσθεί από πηγές της Eldorado. Η τελική απόφαση, έλεγαν τότε οι ίδιοι κύκλοι, θα ληφθεί από τους μετόχους της εταιρείας, που κάθε άλλο παρά ικανοποιημένοι είναι από την μέχρι τώρα στάση της ελληνικής κυβέρνησης. Ο στόχος πάντως ήταν η παραγωγή στην Ολυμπιάδα να ξεκινούσε εντός του έτους.
Κάπως έτσι η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο και η μητρική "Eldorado Gold" έλαβε τις οριστικές της αποφάσεις, τις οποίες και ανακοίνωσε σήμερα, ενώ στις 11 παραχωρεί συνέντευξη Τύπου.
Τούτο σημαίνει αναστολή μέχρι νεωτέρας κάθε επένδυσης στη χώρα μας, παύση για 2.400 εργαζόμενους, πάγωμα μιας επένδυσης κοντά στα 3 δισ ευρώ, και πλήγμα για μια ακόμη φορά της εικόνας της χώρας, παρά την προσπάθεια του Πρωθυπουργού να υποστηρίξει την φιλοεπενδυτική στροφή της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της καναδικής εταιρείας, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες για εποικοδομητική συνεργασία με κυβέρνηση, υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος και άλλες υπηρεσίες, οι καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών συνεχίζονται, επηρεάζοντας αρνητικά τα χρονοδιαγράμματα και το κόστος των έργων της Eldorado, και εμποδίζοντας τελικά την ικανότητα της να προωθήσει αποτελεσματικά την ανάπτυξη και τη λειτουργία αυτών των μεταλλευτικών έργων.
Ετσι, από τις 22 Σεπτεμβρίου και μετά σταματά κάθε είδους μεταλλευτική δραστηριότητα στις Σκουριές Χαλκιδικής όπου απασχολούνται σήμερα 530 εργαζόμενοι και εργολάβοι, στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής (950 άτομα), και στο Στρατώνι (830 άτομα). Παγώνουν επίσης οι εργασίες στο Πέραμα και τις Σάπες Θράκης.
Φιντικάκης Γιώργος
ΤΟ ΒΗΜΑ