Της Αγγελικής Κώττη
Τεράστια και δυσάρεστη έκπληξη αναμένει τους κατοίκους των σύγχρονων δήμων Αλίμου και Ελληνικού. Η εφορεία αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, έχει εντάξει μέσα στην έκταση στην οποία θέλει να κηρύξει αρχαιολογικές ζώνες, εκτεταμένες κατοικημένες περιοχές- μαζί με τουλάχιστον το μισό αεροδρόμιο. Δηλαδή, ένα πρωινό οι κάτοικοι αυτών των περιοχών, που έχουν νομίμως πολεοδομηθεί και οικοδομηθεί, κινδυνεύουν να ξυπνήσουν με τη δαμόκλειο σπάθη της αρχαιολογίας να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια τους. Ενώ δεν είχαν ποτέ την παραμικρή ιδέα ότι αυτό μπορεί να τους συμβεί.
Την πρόταση για κήρυξη των κατοικημένων περιοχών «έξω από τον χώρο της επένδυσης» όπως χαρακτηριστικά είπε η έφορος αρχαιοτήτων Στέλλα Χρυσουλάκη κατά την συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου την περασμένη εβδομάδα, τη συναρτά με την κήρυξη στο μισό αεροδρόμιο. Κατά την αρχαιότητα εκεί εκτείνονταν οι δήμοι Ευωνύμου και Αλιμούντος, ανέφερε. Η εφορεία θεωρεί λοιπόν πως υπάρχουν αρχαιότητες στο υπέδαφος. Παρότι στις περιοχές που έχουν κτιστεί δεν έχουν εντοπιστεί ευρήματα.
Αρχαία έχουν βρεθεί στις παρυφές του χώρου της μισής επένδυσης του Ελληνικού, προς βορρά (ρέμα Τραχώνων με διαμορφώσεις και λατομεία) και προς ανατολάς (κυρίως νεκροταφεία, που, μάλιστα, έχουν καταχωσθεί όπως αυτό στο αμαξοστάσιο του τραμ). Δεκατρία είναι τα σημεία στα οποία υπάρχουν αρχαιότητες και αυτά είναι σπαρμένα αραιά. Όμως η εφορεία αρχαιοτήτων επιμένει πως πρέπει να γίνει κήρυξη σε αρχαιολογικές ζώνες.
Τι σημαίνει αυτό; Στην Α’ Ζώνη απολύτου προστασίας δεν είναι δυνατόν να υπάρξει οποιαδήποτε οικοδόμηση, καθώς είναι ακριβώς ο χώρος όπου υπάρχουν πυκνές αρχαιότητες. Στη Β’ Ζώνη όμως, σημαίνει πως ανάλογα με τους όρους που θα μπουν, ο πολίτης- όπως και ο επενδυτής- θα βάλει στη ζωή του μεγάλη γραφειοκρατία. Τίποτα δεν θα μπορεί πλέον να γίνει χωρίς έλεγχο θεμελίων. Για να μπει μπουλντόζα ή ακόμα και φτυάρι, πρέπει να είναι παρόντες αρχαιολόγοι. Αυτό δεν είναι απαραίτητα προβληματικό, αλλά για να γίνει ανασκαφή οικοπέδου πρέπει ο ιδιώτης να την πληρώσει και οι ελάχιστοι αρχαιολόγοι να την προγραμματίσουν ανάμεσα σε άλλες παρόμοιες ασχολίες.
Σε περίπτωση ανεύρεσης αρχαιοτήτων θα μπουν συγκεκριμένοι όροι για το οικόπεδο όπου θα εντοπισθούν αλλά και για την περιοχή. Εδώ ίσως είναι και ένα «μυστικό» των κηρύξεων που επιχειρούνται. Εάν το μισό αεροδρόμιο κηρυχθεί, όλα αλλάζουν. Στη μεν Ζώνη Α ελάχιστα πράγματα επιτρέπονται. Η οικοδόμηση δεν συγκαταλέγεται σε αυτά. Στη δε Ζώνη Β΄ δεν μπαίνουν μόνο όροι, αλλά θα πρέπει κάποιο συμβούλιο, τοπικό ή το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, να γνωμοδοτήσει αν το αρχαίο υφίσταται ή όχι άμεση αλλά και έμμεση βλάβη με οποιαδήποτε κατασκευή. Το τελευταίο χωρά πολλή συζήτηση, καθώς το συμβούλιο μπορεί να απορρίψει οτιδήποτε ακόμα και με τη λογική του ότι δεν συνάδει με τον χώρο.
Με δυο λόγια: αγοράζει κανείς ένα οικόπεδο ή ένα σπίτι σε περιοχή που δεν είναι αρχαιολογική και ξαφνικά ξυπνά με την αρχαιολογία στο προσκεφάλι του. Γιατί δεν είχαν γίνει κηρύξεις τόσα χρόνια; Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη απέναντί του; Φυσικά κανείς.
Δεν τελειώσαμε εδώ όμως. Η εφορεία Αρχαιοτήτων ανέφερε στην πρότασή της πως δεν προτείνει κήρυξη της άλλης μισής έκτασης, στην οποία κατά την αρχαιότητα ήταν και ο Δήμος Αιξωνής, επειδή δεν έχουν γίνει έρευνες και δεν υπάρχουν ευρήματα. Φυσικά και δεν μπορεί να κάνει κήρυξη και εκεί, αφού θα κατέπιπτε σε οποιαδήποτε προσφυγή. Τίποτα όμως δεν την εμποδίζει να το κάνει στο μέλλον, συμπεριλαμβάνοντας και άλλες κατοικημένες περιοχές, ανάμεσα στις οποίες και του δήμου Γλυφάδας.
Η αρχαιολογία θεωρεί εδώ και καιρό ότι είναι κράτος εν κράτει (και δεν αναφερόμαστε στις υπηρεσίες, που κάνουν τη δουλειά τους άριστα). Κάνει ό,τι θέλει σε χώρους που έχουν επιλεγεί για επενδύσεις και κανείς δεν τη σταματά. Ενδεικτικό είναι πως η κυβέρνηση προτιμά να μη γίνει η σημερινή προγραμματισμένη συνεδρίαση του ΚΑΣ, επειδή δεν μπορεί να πείσει για τη μη κήρυξη του χώρου. Προτιμά να γίνει καταγέλαστη, παρά να βάλει μια τάξη στο υπουργείο Πολιτισμού. Δικαίωμά της. Αλλά ας ρωτήσει και κανέναν ενδιαφερόμενο. Όχι μονάχα τον επενδυτή. Κυρίως τους κατοίκους.
http://www.liberal.gr/arthro/165264/epikairotita/2017/i-archaiologia-diekdikei-to-aerodromio-ton-alimo-kai-to-elliniko.html