Αναρτήσεις με πολλή συγκίνηση, δάκρυα, αγωνία, αλλά κυρίως αλληλεγγύη…Η τρομακτική φωτιά στο Μάτι έβαλε φωτιά και στο Διαδίκτυο, όπου επώνυμοι και ανώνυμοι, Ελληνες και ξένοι, με τις αναρτήσεις τους έδωσαν το στίγμα των τραγικών αυτών ημερών. Αναρτήσεις με πολλή συγκίνηση, δάκρυα, αγωνία, αλλά κυρίως αλληλεγγύη…
1. Κουράγιο από την Μπάρτσα
Με τη γαλανόλευκη στο φόντο και την ομάδα σε παράταξη αγκαλιασμένη στους ώμους, η Μπαρτσελόνα έκανε μια διαφορετική επίδειξη δύναμης, αυτή τη φορά όχι δύναμης ποδοσφαιρικής, αλλά δύναμης ανθρωπιάς. «Το ποδοσφαιρικό σωματείο Μπαρτσελόνα στέκει στο πλευρό των θυμάτων της πρόσφατης φοβερής πυρκαγιάς στην Ελλάδα», έγραφε το συγκινητικό tweet των Μπλαουγκράνα. Και το σύντομο, αλλά τόσο ηχηρό μήνυμα συνεχίζει ως εξής: «Η Μπαρτσελόνα εκφράζει την αμέριστη συμπαράστασή της στον ελληνικό λαό σε αυτή τη δύσκολη στιγμή». Ξαφνικά δεν έχει σημασία αν με τη συνολική αξία των σούπερ σταρ της Μπάρτσα μια χώρα όπως η Ελλάδα θα μπορούσε να ανοικοδομήσει εξ ολοκλήρου έναν οικισμό όπως το κατακαμένο Μάτι. Οπως δεν έχει σημασία αν ο Λιονέλ Μέσι, ο Λουίς Σουάρες και οι λοιποί θυμηθούν τη χώρα μας όταν θα αναζητούν έναν ηλιόλουστο τόπο διακοπών. Αυτό που μετρά είναι ότι κάποιοι μέσα σε αυτό το ποδοσφαιρικό μεγαθήριο σκέφτηκαν να δώσουν κουράγιο στους Ελληνες. Δεν θα το έκανε οποιαδήποτε ομάδα - αλλά ακριβώς επειδή η Μπαρτσελόνα το έκανε, δεν είναι και δεν θα γίνει ποτέ «οποιαδήποτε».
2.Σεβασμός
Αμέτρητες είναι οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τους πυροσβέστες, με συγκλονιστικές φωτογραφίες και σχόλια που προκαλούν ρίγος. Η λέξη «ήρωες» επαναλαμβάνεται τόσο συχνά και σε τόσες παραλλαγές ώστε καταντά κλισέ. Και ως τέτοια γίνεται ανεπαρκής. «Ο Θεός να ευλογεί τους πυροσβέστες μας που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους για 800-900 ευρώ τον μήνα. Ενώ ένας πολιτικός, τα λιγότερα που παίρνει είναι 5 χιλιάρικα» γράφει κάποιος στο Twitter, με την οργή να εναλλάσσεται με τον θαυμασμό. Δηλαδή περίπου ό,τι νιώθουν όλοι γι’ αυτούς που ως επάγγελμα διάλεξαν τη διαρκή μάχη με έναν αντίπαλο ύπουλο, δαιμόνιο, απρόβλεπτο, θανάσιμα ισχυρό. Και απολύτως ανελέητο.
3.Εφυγες, Χρύσα;
Η μορφή της Χρύσας Σπηλιώτη, αναγνωρίσιμη και δημοφιλής, κατά κάποιον τρόπο συνέδεσε ένα σύνολο ανθρώπων με το Μάτι, πολύ ευρύτερο από όσους είχαν πραγματικούς λόγους να αγωνιούν για συγγενείς, φίλους και γνωστούς. Το θρίλερ για την τύχη της Χρύσας και του συζύγου της εξελίχθηκε παράλληλα με τον καταιγισμό των αποτρόπαιων ειδήσεων που μεταδίδονταν αδιάκοπα από τον τόπο της καταστροφής. Οι ηθοποιοί, ιδιαίτερα όσοι έχουν λάβει μέρος σε τηλεοπτικά σίριαλ, όπως η Χρύσα με το «Καρέ της Ντάμας» στο MEGA, έχουν το προνόμιο να αποκτούν ένα πλήθος ανθρώπων που τους νοιάζεται. Γι’ αυτό ακόμη και όσοι δεν τη γνώριζαν, εύχονταν να μην είχε την τραγική κατάληξη των υπόλοιπων άτυχων. Διηγήσεις για τις τελευταίες, αμέριμνες στιγμές της Χρύσας Σπηλιώτη μαζί με τον σύζυγό της, Δημήτρη Τουρναβίτη, στην παραλία. Κατόπιν το σκυλάκι και κάποια αντικείμενά της που βρέθηκαν καμένα, αλλά που προς στιγμήν δημιούργησαν αισιόδοξες σκέψεις. Ωσπου ταυτοποιήθηκε η σορός του άντρα της. Και, στο τέλος, όπως ανακοίνωσε πρώτος και συντετριμμένος ο Γιάννης Ζουγανέλης, της ίδιας της Χρύσας.
4. Αυτό είναι το παιδί μου
Στα social media εμφανίστηκαν πολλές φωτογραφίες ανήλικων αγνοουμένων και, όπως είναι φυσικό, για καθεμία από αυτές υπάρχει και μια ιστορία. Καθώς οι πανικόβλητοι κάτοικοι του Ματιού έτρεχαν να σωθούν από τις φλόγες, μέσα στον καπνό, στην αλλοφροσύνη και τον πανικό, αποτυπώθηκαν εικόνες και βίντεο. Σε αυτά όσοι αναζητούν οικείους, και ιδιαίτερα τα παιδιά τους, πολύ συχνά βλέπουν εκείνο που θέλουν να δουν. Σε πολλές περιπτώσεις η απεγνωσμένη επιθυμία οδηγεί σε παραπλάνηση και συγχύσεις προσώπων. Οι άνθρωποι γαντζώνονται από σιλουέτες που αχνοφαίνονται μέσα στους καπνούς, από ένα ρούχο, από ένα σωματικό χαρακτηριστικό, ελπίζοντας ότι ο εφιάλτης τους δεν είναι πραγματικότητα. Οτι τα παιδιά δεν μπορεί να γίνονται αγνοούμενοι. Δεν μπορεί να χάνονται.
5.Πυροσβεστική αλληλεγγύη
Στα greeklish ένας σταθμός πυροσβεστών από τους Αντίποδες, από την πόλη Νιούταουν στη Νέα Νότια Ουαλία της Αυστραλίας, στέλνει μήνυμα συμπαράστασης στη χώρα μας. «Οι καρδιές και οι προσευχές μας για την Ελλάδα», γράφει η πινακίδα στη φωτογραφία. Και στο tweet οι Αυστραλοί συμπληρώνουν ότι συμπονούν όλους όσοι επλήγησαν από τις πυρκαγιές, συμπεριλαμβανομένων των συναδέλφων τους. Οι οποίοι «προσπαθούν με όλες τους τις δυνάμεις να σώσουν ζωές και περιουσίες».
6. Η τέχνη της οδύνης
Ο Αδάμ Αρθούρος Μαρτινάκης είναι κάτι ανάμεσα σε ζωγράφο και γλύπτη, καθώς αξιοποιεί τις δυνατότητες των τρισδιάστατων απεικονίσεων με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Το έργο που εμπνεύστηκε από τις κολασμένες εικόνες της πυρκαγιάς στο Μάτι μοιάζει με ανάγλυφο πόνο. Ενα μπούστο που κατατρώγεται από τη φωτιά - μια φωτιά όμως που καίει από μέσα προς τα έξω. Και καθώς λιώνει το περίβλημα, το μπλε και άσπρο περίβλημα, υπομένει βουβά και κάπως καρτερικά το μαρτύριο της αυτοκαταστροφής. Ο 46χρονος Ελληνοπολωνός καλλιτέχνης διάλεξε ως πρώτη ύλη τη φρίκη και έφτιαξε ένα αλλόκοτα γοητευτικό, συνταρακτικό έργο τέχνης.
7.Πόσοι πια;
Στο θολωμένο κομμάτι της εικόνας, ολόγυρα από τον σαστισμένο αστυνομικό, υπάρχουν πτώματα στο «οικόπεδο του θανάτου» στο Μάτι, ένα ανοιχτό νεκροταφείο για άταφους, άτυχους, άδικα χαμένους. «Εφυγα σήμερα το πρωί για τη δουλειά μου που είναι στην Αθήνα. Οι νεκροί ήταν 54... Επέστρεψα και οι νεκροί είχαν γίνει 78... Ελεος, Θεέ μου», έγραφε ένας χρήστης του Twitter. Οι νεκροί ανέβηκαν κι άλλο. Χωρίς έλεος.
8.Fake εικόνες, αληθινά αισθήματα
Μία από τις παρενέργειες του δράματος ήταν η έκρηξη ενός συγκεκριμένου είδους αναρτήσεων στα social media. Το κοινό τους χαρακτηριστικό ήταν ότι εκβίαζαν τη συγκίνηση χρησιμοποιώντας σπαρακτικά στιγμιότυπα, κατά προτίμηση με μικρά ζώα να πρωταγωνιστούν. Στην πορεία χάθηκε ο έλεγχος ανάμεσα στις φωτογραφίες που είχαν όντως τραβηχτεί στις πυρκαγιές της Αττικής και σε ψεύτικες παρεμφερείς, οι οποίες όμως ήταν από διαφορετικούς τόπους και διαφορετικές χρονικές στιγμές. Ωστόσο, εφόσον υπήρξαν πραγματικά πυροσβέστες που περιέθαλψαν ή διέσωσαν κατοικίδια, τα σχετικά ενσταντανέ λειτουργούν περισσότερο συμβολικά και όχι ως ντοκουμέντα. Μόνο που αυτή η ερμηνεία των fake φωτογραφιών νομιμοποιεί τα trolls και τους σαδιστές του Διαδικτύου και, εννοείται, αδικεί εκείνους που στ’ αλήθεια τάισαν ή πότισαν ένα δύστυχο ζωντανό μέσα στο χάος.
Βασίλης Τσακίρογλου
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ