«Το ελληνικό έθνος δεν είναι ουδετερόθρησκο. Είναι ομόθρησκο και ομόδοξο», δηλώνει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο μητροπολίτης Πειραιώς, κ. Σεραφείμ, ο οποίος διαπιστώνει νομικά κενά στη συμφωνία μεταξύ Αλέξη Τσίπρα και Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου.Συναντήσαμε τον μητροπολίτη Πειραιώς, κ. Σεραφείμ, μόλις λίγες ημέρες μετά τα γεγονότα που ακολούθησαν τη συμφωνία Τσίπρα - Ιερώνυμου στο εσωτερικό της Εκκλησίας της Ελλάδος, όπου ο μητροπολίτης και αρκετοί άλλοι ιεράρχες πρωτοστάτησαν στην τεκμηριωμένη αποδόμηση των προταθέντων από τον πρωθυπουργό και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών 15 σημείων «σύγκλισης» Πολιτείας - Εκκλησίας. Η συμφωνία αυτή δεν προετοιμάστηκε επαρκώς από το νομικό τιμ του Αρχιεπισκόπου, με αποτέλεσμα να έχει πολλά και σημαντικά νομικά κενά, αναφέρει στα «Π» ο κ. Σεραφείμ, επισημαίνοντας τους κινδύνους να πάψει η Εκκλησία να είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Ο ίδιος, ευφυής και άριστος γνώστης και χειριστής της ελληνικής γλώσσας, σχολιάζοντας το ενδεχόμενο να νομοθετήσει μονομερώς η κυβέρνηση την επίμαχη «συμφωνία», δηλώνει ότι αυτό είναι «μια ερμηνεία μεταφυσικής υφής», ενώ, υποστηρίζοντας τον χαρακτήρα του ελληνικού έθνους ως «ομόθρησκου και ορθόδοξου» , τονίζει ότι η Αριστερά έχει διαχρονικά διεθνιστικά οράματα και ινδάλματα, που γκρεμίστηκαν το 1990 με το τείχος του αίσχους. Ο σεβασμιώτατος καταλήγει λέγοντας όλο νόημα ότι «το εργοστάσιο του κομμουνισμού έκλεισε».
Ο δυναμικός ιεράρχης δεν αποφεύγει να σχολιάσει τα σενάρια διαδοχής του κ. Ιερώνυμου, ενώ δίνει συγχώρεση στη δημοσιογράφο Κατερίνα Ακριβοπούλου, που, ενώ τον χαρακτήρισε «ακροδεξιό», στη συνέχεια τού ζήτησε συγγνώμη, αποδίδοντας τους χαρακτηρισμούς στον... πυρετό που είχε.
Ξεκινώντας, να πω ότι... δεν έχω πυρετό. Εξομολογούμαι ότι δεν έχω πυρετό.
Ο,τι θα πούμε επομένως θα είναι με καθαρό νου.
Ξεκινάω από αυτό το σημείο και θέλω να σας ρωτήσω αν αισθάνεστε λίγο φασίστας ή λίγο χρυσαυγίτης.
Στην ταπεινή μου ζωή -τώρα είμαι 62 ετών-, πάντοτε, ως ένας άνθρωπος που μεγάλωσε μέσα στον παλαιό, καλό αθηναϊκό χώρο, με τις αξίες, με τα νεοκλασικά σπίτια, με τους κήπους, με τις αυλάδες, με την πραγματική, αληθινή κοινότητα ανθρώπων και με την αληθινή διαπροσωπική σχέση, ανέπτυξα μια αντίληψη αγάπης, οικογενειακής ειρήνης και ενότητας των ανθρώπων. Συνεπώς, τέτοια κακέκτυπα και τέτοια μορφώματα παθοψυχολογίας δεν είναι δυνατόν ποτέ να είχαν βρει μέσα στην ύπαρξή μου χώρο. Υπήρξα πάντοτε άνθρωπος ο οποίος θεωρούσε τους συνανθρώπους του ότι είναι αδελφοί του, εικόνες του Θεού.
Υποθέτω ότι ακούτε, φτάνει στα αυτιά σας, ότι σας θεωρούν μια ακραία φωνή της Εκκλησίας.
Σας λέω ειλικρινώς ότι δεν έχω ποτέ αρθρώσει δικό μου λόγο. Ο,τι ταπεινά λέω είναι αυτό που η Εκκλησία διαχρονικά, επί 2.000 χρόνια, ευαγγελίζεται στον παλαιό, στον τότε, και στον σύγχρονο άνθρωπο. Επομένως, δεν έχω προσωπικό λόγο ποτέ. Αρθρώνω, λοιπόν, εκκλησιαστικό λόγο, ταπεινό λόγο, όπως οι πατέρες μας.
Πιστεύετε ότι ένας από τους βασικούς λόγους που η κυβέρνηση έκανε πίσω στη συμφωνία Τσίπρα-Ιερώνυμου είναι ότι φοβήθηκε τους 10.000 παπάδες;
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να πω, για να οριοθετήσουμε τα πράγματα και για να είμαι και τίμιος με τον Θεό και τους αδελφούς μου, ότι ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος είναι ένας άνθρωπος -όπως το έχω δηλώσει πολλές φορές- νουνεχής, σοφός και επιδιώκει να είναι πάντα αποτελεσματικός. Και βέβαια ο πόθος του και η καρδιά του είναι να μπορέσει να αξιοποιήσει η Εκκλησία τα δεδομένα της και να μπορέσει να επιτελέσει το μεγάλο της αποστολικό και ευαγγελικό έργο. Είναι ένας άνθρωπος ρηξικέλευθος και δυναμικός. Αλλά το συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι ούτε θεολογικό ούτε κοινωνικό. Είναι καθαρά νομικό. Το κείμενο που παρουσιάστηκε ως πλαίσιο συμφωνίας ή ως πρόθεση συμφωνίας έχει τεράστια νομικά προβλήματα.
Δηλαδή, παρανομεί ο Αρχιεπίσκοπος; Σας ακούω να λέτε ότι έχει νομικά θέματα η συμφωνία.
Με συγχωρείτε. Ο Αρχιεπίσκοπος δεν είναι νομικός.
Οπότε κάνει κάποιο λάθος...
Δεν είναι νομικός... Είναι αρχαιολόγος, είναι θεολόγος, είναι ένας άνθρωπος με μεγάλη εμπειρία και με μεγάλη αγάπη στα πράγματα της Εκκλησίας. Αυτό του το αναγνωρίζουμε όλοι και γι’ αυτό τον έχουμε και Αρχιεπίσκοπο. Και γι’ αυτό τον εκλέξαμε Αρχιεπίσκοπο. Επειδή τον εκτιμούσαμε και τον αγαπούσαμε και τον αγαπούμε και τον σεβόμεθα. Αλλά εδώ είναι νομικά ζητήματα τεράστια, τα οποία εκφεύγουν της απλής προσέγγισης ενός κειμένου. Κι εγώ την ευθύνη για τη συμφωνία αυτή την επιμερίζω στο νομικό τιμ, που συνεργάστηκε εκ μέρους της Εκκλησίας γι’ αυτήν τη συμφωνία. Θα σας εκθέσω δε τα νομικά προβλήματα, τα οποία εξέθεσα και στην Ιεραρχία. Και θα ήθελα να πω ότι η Εκκλησία δεν αντιπολιτεύεται κανέναν.
Η Εκκλησία είναι μητέρα όλων. Η Εκκλησία δεν κομματίζεται. Λοιπόν, αναγνωρίζει η κυβέρνησις -και καλώς κάνει- ότι η εκκλησιαστική περιουσία προσελήφθη από την ελληνική Πολιτεία με τρόπο ανοίκειο, με τρόπο αισχροκερδή, με τρόπο αρπακτικό, χωρίς καμία αποζημίωση ή με ελαχίστη αποζημίωση, με καταδολίευση των πραγμάτων. Το αναγνωρίζει, λοιπόν, αυτό. Και τι κάνει την ίδια στιγμή; Μας ζητείται να παραιτηθούμε από τη διεκδίκηση των απαιτήσεών μας για τη συγκεκριμένη περιουσία. Εδώ μπαίνει, λοιπόν, το πρώτο θέμα. Εχει αποτιμηθεί αυτή η περιουσία; Από πού μας ζητείται να παραιτηθούμε; λάβετε υπόψη ότι την ίδια στιγμή έχουμε δικαιωθεί με δύο αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το 1994 και το 1997.
Η Εκκλησία έχει κάθε έννομο δικαίωμα να έχει περιουσία με τους όρους και το νομικό καθεστώς που ίσχυε όταν έγινε η πρόσκτησις των δικαιωμάτων της. Αρα, να γιατί αυτά που ευτελίζουν κάποιοι -οι οποίοι δεν έχουν επίγνωση νομική, είναι αδαείς νομικά- που λέγονται χρυσόβουλλα, που λέγονται σουλτανικά φιρμάνια, είναι νόμιμοι τίτλοι. Γιατί η ισχύς των είναι και σημερινή, όπως προβλέπουν οι αρχές του Αστικού Δικαίου των κρατών Δικαίου.
Αυτό όμως φαίνεται ότι δεν ενδιαφέρει την κυβέρνηση...
Α, δεν την ενδιαφέρει. Παραιτούμεθα, λοιπόν, από τη διεκδίκηση και την απαίτηση για την περιουσία, την οποία προσέλαβαν παρανόμως, δεν έχουμε το δικαίωμα να προσφύγουμε στα ευρωπαϊκά όργανα έτσι, δεν υπάρχει ποινική ρήτρα στη σύμβαση που να αποτιμά την περιουσία, για να μπορούμε και να πάρουμε τα χρήματα αυτά, οπότε να αποτραπεί οποιοσδήποτε να καταδολιεύσει τη συμφωνία, και την ίδια στιγμή ο τρόπος που επιλέγεται για τη μισθοδοσία του Κλήρου είναι στον αέρα. Ευρίσκεται μέσα σε ένα κενό. Λοιπόν, αυτά συνάδουν με αρχές κράτους Δικαίου; Συνάδουν με την Αριστερά, η οποία πάντοτε υπερασπίζει τα δικαιώματα των ανθρώπων; Και δεν είναι ένας αγώνας για τα χρήματα, όπως είπαν κάποιοι εντελώς ασταθέστατοι. Είναι για την επιβίωση του έργου της Εκκλησίας. Διότι η Εκκλησία δεν έχει την οικονομική δυνατότητα, έχει στερηθεί όλης της περιουσίας. Και εδώ μπαίνει το τελευταίο δίλημμα. Ερωτώ: υπάρχουν μελέτες, αξιόπιστες, καθηγητών Συνταγματικού Δικαίου και Διοικητικού Δικαίου, που να μας βεβαιώνουν ότι αυτή η μεταβολή, της μισθολογικής σχέσεως με το ελληνικό Δημόσιο, δεν θα συμπαρασύρει τη νομική προσωπικότητα του Δημοσίου Δικαίου της Εκκλησίας; Γιατί αν η Εκκλησία παύσει να είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και γίνει sui generis, ελλοχεύει ένας τεράστιος κίνδυνος.
Σεβασμιώτατε, τηρήθηκε η συνοδικότητα για τη συμφωνία; Γιατί ο Αρχιεπίσκοπος διαπραγματεύεται εδώ και τρία χρόνια, απ’ ό,τι διαβάζουμε, ουσιαστικά μυστικά. Η Ιερά Σύνοδος είχε δώσει εξουσιοδότηση στον Αρχιεπίσκοπο να διαπραγματευθεί τη συγκεκριμένη συμφωνία;
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, όπως ο ίδιος ανέφερε, είχε μια γνώση του θέματος. Βέβαια, οι συζητήσεις αυτές έγιναν σε υψηλά κλιμάκια από την άποψη τόσο της Εκκλησίας όσο και της κυβερνήσεως. Εγώ θεωρώ ότι δεν υπήρξε σωστή μελέτη των νομικών παραμέτρων αυτού του ζητήματος. Και θέλω να πιστεύω, και αυτό ζητώ και παρακαλώ την κυβέρνησή μας να μην ξεχνάμε τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση μας, ότι απέναντί μας έχουμε έναν τεράστιο εχθρό, που έχει το μεγαλύτερο όπλο στον κόσμο, τη δημογραφική έκρηξη. Τι θα αντιτάξουμε, λοιπόν, σε αυτή την κατάσταση; Τι; Ιδεοληψίες; Διεθνιστικές αρλούμπες; Ή μια εθνική ενότητα, ομοψυχία και σύνεση; Γι’ αυτό, λοιπόν, χρειάζεται ενότητα. Εχουμε ένα έθνος ομογενές... Εχει τα τέσσερα χαρακτηριστικά: το όμαιμο, το ομόγλωσσο, το ομότροπο, το ομόθρησκο. Οφείλουμε, λοιπόν, να προστατέψουμε και την πραγματικότητα της πατρίδος μας.
Εχετε σκεφθεί ότι η κυβέρνηση αυτή είναι συνεπής απέναντι στο πολιτικό ακροατήριό της μιλώντας για τον διαχωρισμό κράτους – Εκκλησίας;
Δεν κατανοούν τι λένε. Διαχωρισμός κράτους και Εκκλησίας έχει γίνει. Υπάρχει στο Σύνταγμα του 1975. Εδώ και 43 χρόνια. Το προβλέπει το Αρθρο 13, όπου το κράτος ισοτίμως φέρεται απέναντι όλων των γνωστών θρησκειών. Συμβάλλει. Φτιάχνει τζαμί στον Βοτανικό, πληρώνει τους ιεροδιδασκάλους του ισλάμ, δίδει άδειες ευκτηρίων οίκων σε μάρτυρες του Ιεχωβά.
Τους παπάδες πληρώνει, δεν πληρώνει τους ιεχωβάδες.
Τους παπάδες τους πληρώνει, όπως σας είπα, ως αφηρημένη, κατ’ αποκοπήν αποζημίωση για την περιουσία που πήρε. Η διαφορά είναι ότι το έθνος το ελληνικό δεν είναι ουδετερόθρησκο. Είναι ομόθρησκο, είναι ορθόδοξο. Νομίζω ότι εδώ υπάρχει διάσταση πραγματικότητος και μιας εικονικής πραγματικότητος. Η Αριστερά, διαχρονικά, έχει διεθνιστικά οράματα και ινδάλματα, που γκρεμίστηκαν το 1990 με το τείχος του αίσχους και δεν το έχουν καταλάβει ίσως μερικοί, γιατί η πατρίδα μας έχει παγκόσμια πρωτοτυπία σε πολλά θέματα, μία είναι και αυτή: Το εργοστάσιο του κομμουνισμού έκλεισε στην Ανατολική Ευρώπη και κρατείται εδώ, μετά μανίας, η αντιπροσωπία, με πατέντες. Αυτό είναι παγκόσμια πρώτη. Γιατί περνάς από τον Περισσό και βλέπεις, ας πούμε, «Ζήτω ο μαρξισμός». Βρε παιδιά, δοκιμάστηκε και κατέπεσε. Δεν το έχετε πάρει χαμπάρι; Δεν μπορείς να παντρέψεις κομμουνιστικό κοσμοείδωλο και νομικό πολιτισμό κρατών Δικαίου της Ευρώπης. Αυτά τα δύο μεγέθη είναι, δυστυχώς, ασύμβατα.
Βλέπετε αποχριστιανοποίηση της ελληνικής κοινωνίας;
Εγώ θεωρώ ότι οι προσπάθειες παγκοσμίως από γνωστά κέντρα για την αποχριστιανοποίηση του δυτικού κόσμου είναι δεδομένες. Ομως εμπιστεύομαι τη χάρη και την αλήθεια του Θεού και έτσι θεωρώ ότι όλες αυτές οι προσπάθειες, που γίνονται και με νομοθετικά μέτρα και με διάφορες άλλες κατασκευές, δεν μπορεί να ευοδωθούν, δεν πρόκειται να ευοδωθούν. Ασφαλώς, βέβαια, τα νομοθετήματα που ψηφίζονται είναι τραγικά, όταν θεσμοθετείται στο ελληνικό Κοινοβούλιο η ανατροπή της ανθρώπινης οντολογίας και προβάλλεται ως δήθεν προοδευτισμός. Ταυτόχρονα, επιβάλλεται ο πολιτικός όρκος σε όλους τους αιρετούς και δημοσίους λειτουργούς και εδώ προσβάλλεται σαφέστατα η θρησκευτική ελευθερία. Αυτό, λοιπόν, προσβάλλει την ελευθερία της συνειδήσεως και αποτελεί, αν θέλετε, έναν ψόγο για την Αριστερά.
Με τη στάση σας ορισμένοι ιεράρχες δεν συμβάλλετε στην πολιτικοποίηση του θέματος; Λένε πολλοί ότι ο αιρετικός λόγος που διατυπώνετε στα μέσα ενημέρωσης βοηθάει την αντιπολίτευση και συγκεκριμένα τον κ. Μητσοτάκη.
Εγώ έχω εναντιωθεί και σε πολλές επιλογές της αντιπολιτεύσεως. Σας αναφέρω την Κυριακή αργία και τον έτερον γενετήσιο προσανατολισμό, με δημόσιες τοποθετήσεις. Σας είπα: είμαι εντελώς ακομμάτιστος, γιατί είμαι Εκκλησία.
Σας ρώτησα αν με τον λόγο σας βοηθάτε τον κ. Μητσοτάκη, γιατί αποκαλύφθηκε μια μυστική συνάντηση που φέρεται να είχατε με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης λίγο πριν από τη συμφωνία του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου με τον κ. Τσίπρα.
Ξέρουν οι πάντες ότι ο εορτασμός των Θεοφανείων γίνεται κάθε χρόνο στο λιμάνι του Πειραιά, όπως προβλέπεται από παλαιό Βασιλικό Διάταγμα. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο εγώ κάθε χρόνο προεδρεύω σε μια διαδικασία προσκλήσεως των υπεροχικών προσώπων της ελληνικής Πολιτείας. Του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών, του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως.
Το ίδιο έκανα και φέτος. Επέδωσα και φέτος στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών την πρόσκληση για τα Θεοφάνεια, όπως και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως κατόπιν συναντήσεως, την οποία εγώ εζήτησα το απόγευμα της 22ας Οκτωβρίου 2018, δηλαδή 13 μέρες πριν από την ανακοίνωση του επτασφραγίστου μυστικού που έγινε στο πόντιουμ του Μεγάρου Μαξίμου από τον Μακαριώτατο και τον Εξοχώτατο κ. πρωθυπουργό. Και, επομένως, δεν είναι δυνατόν, όπως η πολύ καλή «Εφημερίδα των Συντακτών» έγραψε, εγώ να έχω τέτοια χάρη από τον Θεό ώστε να γνωρίζω τι θα συμβεί έπειτα από 13 ημέρες. Επομένως, αυτά είναι φαιδρά, διότι επιδεικνύουν μια προχειρότητα και μια στράτευση. Και αλίμονο στον δημοσιογράφο που είναι στρατευμένος και δεν αναδεικνύει την αλήθεια των πραγμάτων.
Στον πρωθυπουργό δεν δώσατε πρόσκληση;
Στον κύριο πρωθυπουργό, τον οποίο σέβομαι, εκτιμώ και αγαπώ, δεν επέδωσα διότι του έχω στείλει τρεις χρονιές συνέχεια και ουδέποτε ανταποκρίθηκε, ούτε μου έστειλε έστω μία απάντηση ότι «κωλύομαι». Θεώρησα ότι δεν χρειάζεται πλέον, αφού ο άνθρωπος δεν θέλει να έρθει. Για αυτόν τον λόγο και δεν έστειλα στον πρωθυπουργό.
Οι απειλές της Χρυσής Αυγής σάς φοβίζουν;
Εχω σημειώσει κριτική εναντίον αυτού του μορφώματος και μου δίνετε και την ευκαιρία να πω ότι έχω καταδείξει τον παγανιστικό χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής. Εχω καταδείξει τα κείμενά της, γι’ αυτό δεν τόλμησαν ποτέ να μου κάνουν έγκληση στα δικαστήρια. Γιατί εγώ δεν έκανα χαρακτηρισμούς, αλλά απλώς ανέφερα, ad hoc, τα αποδεικτικά στοιχεία. Οταν ο κ. γενικός γραμματέας της Χρυσής Αυγής προλογίζει το βιβλίο του κ. Οδυσσέα Πατεράκη «Το αστραφτερό σκοτάδι του Εωσφόρου» και αναφέρεται στον ποιητή Γέιτς, που ήταν ένας εκ των ιδρυτών του ερμητικού τάγματος «Χρυσή Αυγή» του 19ου αιώνα, στο οποίο ανήκαν ο Πεσόα, ο σατανιστής Κρόουλι και άλλοι, έχω την ευθύνη εγώ γι’ αυτό; Είχα πει ότι ανέβαιναν στα βουνά για να λατρέψουνε τον θεό Ηλιο, τον Απόλλωνα, στα περίφημα ηλιοστάσια, έτσι; Και ότι τότε ένας εκ των βουλευτών τους είχε πει ότι εγώ θρησκεύομαι με το Δωδεκάθεο και είχα καλέσει αυτούς να τα αποκηρύξουνε αυτά. Δεν μπορώ να ασχοληθώ με τέτοιες φαιδρότητες.
Υπάρχει θέμα διαδοχής του Αρχιεπισκόπου;
Εγώ θεωρώ και πιστεύω ότι ουδείς εκ των 81 αρχιερέων μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος έχει στον νου του μια τέτοια σκέψη και μια τέτοια διάθεση. Περιβάλλουμε με πολλή αγάπη και πολλή αφοσίωση τον Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος εξελέγη από εμάς και τον οποίο θεωρούμε άνθρωπο νουνεχή και με βαθιά περίσκεψη.
Δεχθήκατε τη συγγνώμη της κυρίας Ακριβοπούλου;
Το σφάλλειν ανθρώπινον, το μετανοείν θείον, το εμμένειν σατανικόν. Οταν, λοιπόν, ο Χριστός μάς καλεί να συγχωρούμε τους αδερφούς μας εβδομήκοντα επτά φορές, ποιος είμαι εγώ που δεν θα δεχθώ την συγγνώμην μιας αγαπητής κυρίας, η οποία έκανε κάποιο λάθος, αλλά νομίζω ότι δικαιώθηκε μετά ταύτα με την αποκατάσταση την οποία δημοσία μας προσέφερε. Εκ μέρους της ταπεινότητός μου, το θέμα θεωρείται λήξαν.
Κάτι τελευταίο. Στην περίπτωση που υλοποιηθεί, έστω και ετεροχρονισμένα, η δέσμευση, μάλλον η ανακοίνωση διά του κυβερνητικού εκπροσώπου, ότι η κυβέρνηση θα νομοθετήσει στις αρχές του χρόνου και θα θέσει εκτός Δημοσίου τους ιερείς (μονομερείς ενέργειες, δηλαδή) τι θα συμβεί;
Ο κ. Τζανακόπουλος στη συνέντευξη Τύπου που δίδει εκεί στο υπουργείο Τύπου έδωκε μια ερμηνεία του αμέσως μεταφυσικής υφής. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Συνέντευξη του Μητροπολίτη στους Γιάννη Κουρτάκη και Δημήτρη Κουνιά
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 24/11/2018