Σε νέα φάση περνά πολύ σύντομα ο ακήρυκτος πόλεμος για τον έλεγχο των ελληνικών τραπεζών, καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση, δια της οποίας θα ανοίξει ο δρόμος για την... απομάκρυνση των ξένων τραπεζικών στελεχών, που έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια μεγάλη επιρροή στις διοικήσεις, προκαλώντας δυσφορία στους Έλληνες τραπεζίτες.Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο βρίσκεται σε επεξεργασία από τα τέλη του καλοκαιριού και είναι πλέον έτοιμο για να κατατεθεί στη Βουλή, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα... επιβιώσει από τον έλεγχο που θα κάνουν οι θεσμοί των Ευρωπαίων δανειστών.
Με το τρίτο μνημόνιο, οι Ευρωπαίοι επέβαλαν ένα πλέγμα διατάξεων, που άλλαξε ριζικά τις ισορροπίες στις τραπεζικές διοικήσεις, καθώς είχαν διαμορφώσει την άποψη ότι οι Έλληνες τραπεζίτες ευθύνονται για την κακή κατάσταση των πιστωτικών ιδρυμάτων και θα έπρεπε να τεθούν, ουσιαστικά, υπό κηδεμονία τραπεζιτών από το εξωτερικό.
Έτσι, εισήχθησαν στη νομοθεσία για τη διακυβέρνηση των τραπεζών δύο ρυθμίσεις, που κατέληξαν να μεταφέρουν σε ξένα τραπεζικά στελέχη την ευθύνη για την άσκηση διοίκησης:
1. Αφενός, σε όλα τα διοικητικά συμβούλιο μπήκαν τρία ανεξάρτητα, μη εκτελεστικά μέλη, τα οποία, όπως όρισε ο νόμος, θα είχαν την προεδρία σε όλες τις εσωτερικές επιτροπές που «τρέχουν» τη λειτουργία των τραπεζών.
2. Αφετέρου, εκδόθηκε... απαγορευτικό στην ανάδειξη Ελλήνων τραπεζιτών σε αυτές τις στρατηγικής σημασίας τριάδες ανεξάρτητων μελών. Αποκλείσθηκαν, ειδικότερα, όλοι οι υποψήφιοι που είχαν εμπειρία διοίκησης σε ελληνικές τράπεζες την τελευταία δεκαετία.
Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών περίμενε τη λήξη του μνημονίου για να αναστρέψει αυτή τη δυσμενή ισορροπία και την μάλλον ταπεινωτική μεταχείριση των τραπεζικών στελεχών από την Ελλάδα.
Από το καλοκαίρι, ο πρόεδρος της ΕΕΤ, Νίκος Καραμούζης, τόνιζε: «Υπάρχει μια πρωτοφανής διάκριση μεταχείρισης, κατά των Ελλήνων πολιτών, καθώς ο νόμος ορίζει ότι δεν μπορούν να συμμετέχουν στα δ.σ. των τραπεζών στελέχη που είχαν σχέση τα τελευταία 10 χρόνια με τον τραπεζικό τομέα».
Η κυβέρνηση είδε θετικά τις παραινέσεις των τραπεζιτών για αλλαγή του νόμου, διακρίνοντας, ενδεχομένως, ότι υπάρχει μια ευκαιρία για αλλαγές που θα ενισχύσουν και τη δική της επιρροή στο τραπεζικό σύστημα, σπάζοντας κάποια από τα στεγανά που είχαν δημιουργήσει οι δανειστές.
Αντιδρούν οι Βρυξέλλες
Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, η παρατηρούμενη «δυστοκία» στην προώθηση των νομοθετικών αλλαγών δεν είναι άσχετη με τις αρνητικές αντιδράσεις της Κομισιόν, η οποία θεωρεί ότι δεν πρέπει να γίνουν αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο και επιμένει στην καλή εφαρμογή όλων των συστάσεων που έχουν γίνει στις τραπεζικές διοικήσεις από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Στην έκθεσή της για τον πρώτο μεταμνημονιακό έλεγχο, η Κομισιόν σημειώνει ότι οι διοικήσεις εργάζονται για την εφαρμογή των συστάσεων, που έγιναν μετά το δεύτερο έλεγχο από το ΤΧΣ, το καλοκαίρι, όπου διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μεν πρόοδος, αλλά χρειάζονται περισσότερες ενέργειες για τη βελτίωση της κουλτούρας διαχείρισης κινδύνων, συμμόρφωσης στο θεσμικό πλαίσιο και εσωτερικού ελέγχου.
«Και οι τέσσερις τράπεζες χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο και προσπάθεια για να εφαρμόσουν τις συστάσεις πλήρως», τονιζόταν στην έκθεση, και σημειωνόταν ότι από τις 169 συστάσεις οι 65 είχαν υλοποιηθεί και οι 89 (ποσοστό 53%) βρίσκονταν σε εξέλιξη.
Η Κομισιόν δεν φαίνεται να επιθυμεί οποιαδήποτε αλλαγή στο πλαίσιο, η οποία θα οδηγήσει σε νέες ανακατατάξεις στις διοικήσεις και είναι ικανοποιημένη από τις μαζικές εκκαθαρίσεις τραπεζικών στελεχών που έγιναν μετά την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας.
Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία που είχε παρουσιάσει σε παλαιότερη έκθεση η Επιτροπή, έξι στα δέκα μέλη διοικήσεων των συστημικών τραπεζών απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους, με το «ξεσκαρτάρισμα» που έγινε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ενώ τα ποσοστά συμμετοχής αλλοδαπών τραπεζιτών σε μη εκτελεστικές θέσεις ξεπέρασαν ακόμη και το 70% των θέσεων αυτών σε ορισμένες τράπεζες.
Οι κυβερνητικές προτάσεις για αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της διακυβέρνησης των τραπεζών αναμένεται να συζητηθούν μέσα στον Ιανουάριο, στη διάρκεια της δεύτερης, μεταμνημονιακής αξιολόγησης και η διαπραγμάτευση αυτή, όπως όλα δείχνουν, δεν θα είναι καθόλου εύκολη...