Στα δικαστήρια οδηγείται η υπόθεση της αλλαγής του ονόματος της οδού Αθανασίου Χρυσοχόου στη Θεσσαλονίκη σε οδό Αλμπέρτου Ναρ (στην περιοχή του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης). Η αλλαγή έγινε με το επιχείρημα ότι ο Αθανάσιος Χρυσοχόου ήταν δωσίλογος, γεγονός που αμφισβητούν οι απόγονοι του συνταγματάρχη, ο οποίος έχει συγγράψει σειρά βιβλίων με τίτλο «Η Κατοχή εν Μακεδονία-Η δράσις του ΚΚΕ».Η απόφαση της μετονομασίας έγινε με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης -πλην της Χρυσής Αυγής- και επικυρώθηκε και από την αρμόδια επιτροπή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης.
Η αλλαγή προωθήθηκε από δημοτικούς συμβούλους με δράση κατά της δικτατορίας και απογόνους αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, και ειδικά από τον υποψήφιο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Τριαντάφυλλο Μηταφίδη (ΣΥΡΙΖΑ), ο οποίος τώρα, μαζί με άλλους αντιμετωπίζει την αγωγή των απογόνων του Αθανάσιου Χρυσοχόου.
Τι ισχυρίζονται οι απόγονοι του Αθανάσιου Χρυσοχόου
Τα παιδιά του συνταγματάρχη Αθανάσιου Χρυσοχόου κατέθεσαν αγωγή σε βάρος του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στην Α’ Θεσσαλονίκης και εναντίον των πρώην αντιστασιακών Σπύρου Σακέττα και Αλέκου Γρίμπα, οι οποίοι πρωτοστάτησαν ώστε να μετονομαστεί η οδός Χρυσοχόου σε οδό Αλβέρτου Ναρ.
Ο Τριαντάφυλλος Μηταφίδης κατηγορείται από τα παιδιά του Αθανάσιου Χρυσοχόου ότι… κοινοποίησε στο Facebook την παραπάνω επιστολή «διευρύνοντας τον κύκλο των προσώπων που έλαβαν γνώση των ψευδών, ανυπόστατων, συκοφαντικών και προσβλητικών για την τιμή και την υπόληψη του πατέρα μας, χαρακτηρισμών και κρίσεων» όπως σημειώνεται μεταξύ άλλων στην αγωγή.
Τα δύο παιδιά του Αθανάσιου Χρυοχόου με την αγωγή που κατέθεσαν ζητούν να τους επιδικαστεί αποζημίωση συνολικού ύψους 600.000 ευρώ για προσβολή μνήμης νεκρού αλλά και την προσωπική κράτηση για 6 μήνες, για τον καθένα από τους τρεις εναγόμενους. Στην αγωγή μεταξύ άλλων οι απόγονοι του συνταγματάρχη επικαλούνται δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες ο Αθανάσιος Χρυσοχόου «απαλλάχτηκε όλων των κατηγοριών που του απέδωσαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι για δωσιλογισμό και συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις».
Επιπλέον στην αγωγή τονίζεται ότι ο Αθανάσιος Χρυσοχόου συμμετείχε στην κατασκοπευτική αντιστασιακή οργάνωση «ΖΕΥΣ» και οι απόγονοι του Αθανάσιου Χρυσοχόου επικαλούνται δηλώσεις και επίσημα έγγραφα που υπογράφει ο αρχηγός της παραπάνω οργάνωσης Γεώργιος Μαργέτης.
Ποια ήταν η δράση του Αθανάσιου Χρυσοχόου επί κατοχής
Ο Αθανάσιος Χρυσοχόου ήταν επικεφαλής της οργάνωσης «Υπερασπισταί Βορείου Ελλάδος» στην οποία συμμετείχαν πρώην αξιωματικοί και ανέπτυσσε μία έντονη αντιβουλγαρική δραστηριότητα. Αργότερα ο Χρυσοχόου εντάσεται και στο δίκτυο κατασκοπίας «Ζευς», το οποίο είχαν δημιουργήσει ο αστυνομικός Γεώγιος Μαργέτης με τον ασυρματιστή Σπύρο Βρεττό, μεταδίδοντας επί δύο χρόνια πολύτιμες πληροφορίες στους συμμάχους για τις δραστηριότητες των Γερμανών στην περιοχή. Στο δίκτυο αυτό, ο Επιθεωρητής Νομαρχιών είχε τον κωδικό αριθμό «3».
Ο Χρυσοχόου λίγο πριν από το τέλος της κατοχής τοποθετήθηκε από τον τελευταίο κατοχικό πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη ως Γενικός Διοικητής Μακεδονίας (h κυβέρνηση Ράλλη τον πρότεινε στις 2/9/1944, οι Γερμανοί στις 21/9/1944 και ο ίδιος αποδέχθηκε το διορισμό στις 7/10/1944). Λίγες ημέρες πριν από το τέλος της Κατοχής, ο Χρυσοχόου συνελήφθη από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στη Θεσσαλονίκη. Δικάστηκε από λαϊκό δικαστήριο ως δωσίλογος και απελευθερώθηκε από τους Άγγλους, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας.
Ο ίδιος ο Χρυσοχόου είχε καταστρώσει το δικό του σχέδιο για την μετά την αποχώρηση των Γερμανών εποχή – και στα τέλη Ιουλίου 1944 το γνωστοποίησε τόσο στην κυβέρνηση Ράλλη όσο και στην κυβέρνηση Παπανδρέου.
«Η εκδηλωθείσα πλέον εμφανώς κομμουνιστική κατεύθυνσις του ανταρτικού αγώνος του ΕΑΜ», έγραφε, «εδημιούργησεν ήδη σαφή εντύπωσιν εις σύμπαντα τον εθνικόφρονα λαόν περί του επικρεμαμένου σοβαροτάτου εθνικού κινδύνου. Απόρροια τούτου υπήρξεν η υπό του λαού λήψις σαφούς θέσεως εν τω εσωτερικώ ζητήματι, προ του οποίου παν έτερον ζήτημα παραμερίζεται. [...] Προβάλλει επιτακτική η ανάγκη γενικής περισυλλογής των εθνικών δυνάμεων και μέσων ανασυγκροτήσεως αυτών», τα οποία πρέπει να παράσχουν κατά δύναμη, τόσο «η κυβέρνησις των Αθηνών» όσο και «το εξωτερικόν»· για προφανείς λόγους, η δεύτερη σύσταση απευθύνεται πάντως μόνο στο Κάιρο, που καλείται να συμβάλει με «αρρωγήν εις μέσα και χρήμα δι’ αποστολών ή ρίψεων».
Το ενιαίο αντικομμουνιστικό μέτωπο θα συγκροτούνταν από τη Χωροφυλακή, τους αξιωματικούς, τις «υπάρχουσες [αντιΕΑΜικές] οργανώσεις» με μόνη εξαίρεση το σώμα του Πούλου.
«Αι εξωπλισμέναι υπό των αρχών κατοχής ομάδες να πλαισιωθώσι καταλλήλως και κατά το δυνατόν υπό αξιωματικών και να ενισχυθώσιν εις οικονομικά μέσα», συμβουλεύει τον Ράλλη, ενώ από το Κάιρο απαιτεί πρωτίστως πολιτική κάλυψη:
«Ο προσεταιρισμός των υπό των Αρχών Κατοχής εξωπλισμένων ομάδων και η πλαισίωσις αυτών υπό Αξιωματικών, ώστε να καταστώσιν αύται υποχείριοι της ενιαίας κατευθύνσεως, επιβάλλεται όπως τύχη της εγκρίσεως της Ελληνικής Κυβερνήσεως. Η έγκρισις αύτη θα προσδώση ηθικήν ισχύν εις την όλην ενέργειαν και θα διαλύση πάσαν αμφιβολίαν και των πλέον διστακτικών, ώστε να εκλείψη η εξ αμφιβολίας αδράνεια, ήτις τόσον εζημίωσε κατά το παρελθόν το εθνικόν συμφέρον».
Η σαρωτική προέλαση του ΕΛΑΣ κι η απροθυμία των Βρετανών για πρόωρη μετωπική αναμέτρηση μαζί του αχρήστευσαν πλήρως αυτά τα σχέδια.
Ο Χρυσοχόου παραδόθηκε στο ΕΑΜ (27/10/1944) και κατά τα Δεκεμβριανά μεταφέρθηκε ως όμηρος στην Αριδαία ενώ μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας απαλλάχθηκε με βούλευμα από την κατηγορία του δωσιλογισμού (16/3/1946) και στη διάρκεια του εμφυλίου ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία.
Το 1948 πραγματοποιεί ραδιοφωνικές ομιλίες με τίτλο «Το ΚΚΕ εις την υπηρεσίαν των εχθρών της πατρίδος» και το 1949 εκδίδει το πρώτο από τα επτά βιβλία του της σειράς «Η Κατοχή εν Μακεδονία», με θέμα «Η δράσις του ΚΚΕ» και περιεχόμενο την αποκάλυψη των φρικαλεοτήτων των δήθεν «αντιστασιακών» δωσίλογων της Μόσχας.
Τα έξοδα κάλυψε η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, με το σκεπτικό πως οι «αποκαλύψεις» του «θέλουσι συντελέσει εις την διαφώτισιν του Ελληνικού λαού επί της πραγματικής δράσεως του κομμουνισμού κατά την περίοδον της κατοχής» και «την ανάνηψιν των εισέτι πλανωμένων».
Ακολούθησαν τέσσερις τόμοι για τη βουλγαρική προπαγάνδα (1950-1952) κι ένας για την «ιταλορουμανική» (1951).
Ποιος ήταν ο Αθανάσιος Χρυσοχόου σύμφωνα με τα ΚΟΜΜΟΥΝΙΑ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ
Ο Αθανάσιος Χρυσοχόου, σύμφωνα με τις υπάρχουσες ιστορικές πηγές, τοποθετήθηκε από την κατοχική κυβέρνηση στην θέση του Γενικού Επιθεωρητή Νομαρχιών Μακεδονίας. Κύρια δραστηριότητά του ήταν η συγκέντρωση αναφορών της Χωροφυλακής για τις αντιστασιακές ενέργειες κατά των Γερμανών στη Βόρεια Ελλάδα. Υπάρχουν έγγραφά του που καλεί τους Ελληνες να αποφύγουν την άσκηση βίας κατά του στρατού κατοχής και να επιδεικνύουν νομιμόφρονα στάση και επαινεί «τη «φιλελληνική» στάση των Γερμανών».
Αργότερα στη δίκη Μέρτεν προσήλθε ως μάρτυρας υπεράσπισης και με την κατάθεσή του απάλλασσε ή απέδιδε ελαφρυντικά στον Μέρτεν για τα εγκλήματά του εναντίον των χιλιάδων Εβραίων της Θεσσαλονίκης που οδηγήθηκαν στα κρεματόρια, παρότι στην κατάθεσή του και σε βιβλίο του έγραφε άλλα. Ο Χρυσοχόου μετά τον πόλεμο δεν τιμωρήθηκε, αλλά το όνομά του δόθηκε στον δρόμο της πόλης από το διορισμένο από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης.
Η απάντηση Μηταφίδη στην αγωγή
«Την αγωγή θα την αντικρούσουμε όχι μόνο με τα συντριπτικά στοιχεία και έγγραφα στα οποία στηρίχτηκε και η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης, αλλά και με όσα νεότερα στοιχεία έφερε στο φως η ιστορική έρευνα», αναφέρουν στην κοινή δήλωσή τους οι τρεις αντιδικτατορικοί αγωνιστές.
Ποιος ήταν ο Αλβέρτος Ναρ
Ο Αλβέρτος Ναρ (1947-2005) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου πέρασε όλη τη ζωή του. Γιος σεφαραδιτών Εβραίων, επιζώντων του Ολοκαυτώματος.
Παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ και εργάστηκε ως γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1985 με το βιβλίο "Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Τα τραγούδια μας", με πρόλογο του Γιώργου Ιωάννου.
