Αντεστραμμένο 2015 απειλεί την Κουμουνδούρου - Από τις τρεις εκλογικές νίκες κινδυνεύει με τρεις εκλογικές ήττες τον ΜάιοΣτις 29 Δεκεμβρίου 2014 η Βουλή δεν κατάφερε να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο εκλεκτός της τότε κυβέρνησης (Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ) Σταύρος Δήμας στην τρίτη και τελική ψηφοφορία πήρε μόλις 168 ψήφους, δώδεκα λιγότερες από όσες (180) απαιτούσε η εκλογή. Την επομένη, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς πήγε στον Κάρολο Παπούλια και ζήτησε, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, την προκήρυξη εκλογών.
Τη μεθεπομένη, Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα 173/2014 που όριζε ότι οι εκλογές θα γίνουν στις 25 Ιανουαρίου. Η συνέχεια είναι γνωστή. Τέσσερα χρόνια τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στην κυβέρνηση. Στο ενδιάμεσο -και εντός του 2015- ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε δύο ακόμη αναμετρήσεις: το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου και τις (έκτακτες) εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου.
Το 2019, το Νέον Ετος που ανατέλλει την Τρίτη, ο πρωθυπουργός και το κόμμα του θα δοκιμαστούν σε τρεις ακόμη εκλογικές αναμετρήσεις. Μία για το Ελληνικό Κοινοβούλιο, μία για το Ευρωκοινοβούλιο και μία για την Αυτοδιοίκηση σε πρώτο (δήμοι) και δεύτερο (περιφέρειες) βαθμό. Δυστυχώς, για τον ίδιο και τους συντρόφους του, τα προγνωστικά, σύμφωνα τουλάχιστον με τις δημοσκοπήσεις, είναι άσχημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να ηττηθεί και στις τέσσερις κάλπες. Και στην εθνική και στην ευρωπαϊκή και στις δύο της Αυτοδιοίκησης. Ακόμη και οι πλέον αισιόδοξοι και φανατικοί οπαδοί της Κουμουνδούρου θεωρούν την ήττα βέβαιη, απλώς διαφωνούν με τους υπολοίπους ως προς το εύρος. Ελπίζουν πως στις εθνικές εκλογές η διαφορά από τη Ν.Δ. θα είναι μικρή και σε ποσοστό που δεν θα δίνει στο κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη αυτοδυναμία, ενώ θα επιτρέπει στον ΣΥΡΙΖΑ αφενός να συνεχίσει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο από τα έδρανα της αντιπολίτευσης στον νέο διπολισμό που διαμορφώνεται και αφετέρου να κυριαρχήσει στον ευρύτερο αντιδεξιό χώρο του Κέντρου και της Αριστεράς.
Η «χαλαρή ψήφος»
Για τις ευρωεκλογές οι φιλοδοξίες τους δεν είναι μεγάλες καθώς γνωρίζουν ότι η λεγόμενη «χαλαρή ψήφος» δεν ευνοεί τα κυβερνητικά κόμματα και ιδιαίτερα εάν υπάρχει, όπως τώρα, συσσωρευμένη δυσαρέσκεια. Για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές οι ελπίδες τους είναι ακόμη πιο λίγες. Και είναι μάλλον λογικό αφού στην Αυτοδιοίκηση, όπως και στον συνδικαλισμό, η επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ παραδοσιακά είναι περιορισμένη. Τα υψηλόβαθμα στελέχη της Κουμουνδούρου θεωρούν πάντως ότι στις εκλογές του Μαΐου θα αυξήσουν τις δυνάμεις τους επειδή, κατά τη γνώμη τους, η απλή αναλογική σε συνδυασμό με το γεγονός ότι για τέσσερα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στο γκουβέρνο τούς ευνοεί.
Βεβαίως υπάρχει ένα ερώτημα: Πότε θα γίνουν οι εκλογές; Θα γίνουν όλες μαζί; Μήπως οι εθνικές προηγηθούν ή θα γίνουν αργότερα, στο τέλος της τετραετίας; Από την απάντηση που θα δώσει ο πρωθυπουργός -αφού αυτός είναι που θα αποφασίσει πότε θα στηθούν οι κάλπες- θα εξαρτηθούν σε σημαντικό βαθμό τόσο το αποτέλεσμα όσο και οι εξελίξεις. Την περίπτωση να γίνουν εκλογές πριν από τον Μάιο θα πρέπει, σύμφωνα με τα λεγόμενα των στενών συνεργατών του Αλέξη Τσίπρα, αλλά και του ίδιου σε προνομιακούς συνομιλητές του, να την αποκλείσουμε. «Το νωρίτερο που μπορεί να γίνουν εθνικές εκλογές είναι ο Μάιος», υποστηρίζουν. Ο προβληματισμός που υπάρχει είναι αν θα γίνουν στις 19 Μαΐου μαζί με τον πρώτο γύρο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, όπου εκλέγονται και όλοι οι σύμβουλοι στους δήμους και τις περιφέρειες, ή στις 26 μαζί με τις ευρωεκλογές και τον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών, όπου κανείς ψηφίζει μόνο για όσους δημάρχους και περιφερειάρχες δεν εξελέγησαν από την πρώτη Κυριακή.
...Και η νευρικότητα του Καμμένου
Ενας από τους λόγους που αποκλείουν τις εκλογές στο επόμενο τρίμηνο είναι επειδή η επόμενη κυβέρνηση, εκτός δραματικού απροόπτου, θα είναι του Μητσοτάκη και ο πρώτος νόμος που θα ψηφίσει αμέσως θα είναι η κατάργηση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Κάτι που δεν συμφέρει τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή, όπως προείπαμε, έχει λίγες δυνάμεις στην Αυτοδιοίκηση. Με την απλή αναλογική ο ΣΥΡΙΖΑ θα συμμετέχει στο αλισβερίσι της δημιουργίας πλειοψηφιών σε δήμους και περιφέρειες και επομένως θα συγκρατήσει δυνάμεις. Αν όμως γίνουν, όπως λένε κάποιοι, εκλογές τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, τότε οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου δεν θα γίνουν με απλή αναλογική, αλλά με το παλιό πλειοψηφικό σύστημα και επομένως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορεί να μετέχει στις διεργασίες. Σημειώνουμε ότι για να ισχύσει αμέσως ο νέος νόμος στις αυτοδιοικητικές εκλογές χρειάζεται απλή πλειοψηφία και όχι η ενισχυμένη των 2/3 που απαιτείται για τις εθνικές εκλογές.
Ενας δεύτερος λόγος που αποκλείουν τις εκλογές πριν από τον Μάιο είναι και οι διαβεβαιώσεις που φέρεται να έχει δώσει ο πρωθυπουργός στους εταίρους-δανειστές προκειμένου να εξασφαλίσει τη συναίνεσή τους για τη μη περικοπή των συντάξεων και τη λήψη των υπόλοιπων θετικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί και ψηφίζονται. «Αλέξη, σου δίνουμε αυτά που ζητάς, αλλά εκλογές μπορείς να κάνεις από τον Μάιο και μετά. Και ο λόγος είναι ότι δεν θέλουμε να κατηγορηθούμε ότι σε πριμοδοτούμε έναντι του Μητσοτάκη που, όπως φαίνεται, θα σε διαδεχθεί στην πρωθυπουργία», θα ήταν, σε ελεύθερη απόδοση, το περιεχόμενο της συμφωνίας - εφόσον έχει υπάρξει τέτοια ανάμεσα στον πρωθυπουργό και τη Μέρκελ, ενδεχομένως και τον Μακρόν.
Και βέβαια, ο πιο σπουδαίος λόγος για να μη γίνουν εκλογές νωρίτερα από τον Μάιο είναι επειδή στην περίπτωση αυτή το Μακεδονικό θα έπαιζε καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος. Η Βουλή των Σκοπίων θα αποφασίσει εντός του Ιανουαρίου για τις συνταγματικές αλλαγές για τις οποίες έχει δεσμευτεί στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αν λοιπόν αμέσως μετά, ίσως και εντός του Ιανουαρίου, κυρωθεί και από την Ελληνική Βουλή για να γίνουν εκλογές τον Φεβρουάριο ή το αργότερο τον Μάρτιο, όπως υποστηρίζουν κάποιοι, τότε η «μακεδονική γλώσσα» και η «μακεδονική εθνότητα» θα κυριαρχήσουν έναντι όλων στην πολιτική αντιπαράθεση και οπωσδήποτε ωφελημένα θα βγουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης και πρωτίστως η Ν.Δ. αφού οι «Μακεδονομάχοι» είναι πλειοψηφία, ενώ όσοι συμφωνούν με τη λύση των Πρεσπών δεν είναι αποκλειστικά ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ ή μόνο της Αριστεράς.
Ο πρωθυπουργός μπορεί να θέλει να καταγραφεί στην Ιστορία ότι επί των ημερών του διευθετήθηκε η διαφορά για το όνομα του γειτονικού κράτους και αποσαφηνίστηκε ότι η αρχαία Μακεδονία και ο Μεγαλέξανδρος ανήκουν στους Ελληνες και τον πολιτισμό τους, προτιμά όμως οι πολίτες στις κάλπες να μην αποφασίσουν για τον Βουκεφάλα, την Ολυμπιάδα και τον Γρανικό ποταμό, αλλά για την έξοδο από τα μνημόνια, τη μη περικοπή των συντάξεων, τη μείωση της ανεργίας, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και για όλα όσα ο ίδιος θεωρεί ότι είναι θετικά για την κυβέρνησή του και τον ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης, δεν πρέπει να αφίστανται της αλήθειας και οι πληροφορίες που θέλουν τους κυβερνητικούς χειρισμούς για την επίλυση του Μακεδονικού να σχετίζονται με τις γεωπολιτικές ισορροπίες και τα οικονομικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και φυσικά την επιθυμία της Ε.Ε. και των ΗΠΑ για ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια. Επομένως -και με βάση την κοινή λογική, αλλά και τον πολιτικό σχεδιασμό του Μαξίμου- είναι απίθανο να έχουμε εκλογές πριν από τον Μάιο, όταν μάλιστα και οι δημοσκοπήσεις επιμένουν να δίνουν σημαντικό προβάδισμα στη Ν.Δ.
Πότε θα στηθούν οι κάλπες
Η πιθανότητα να γίνουν εθνικές εκλογές στο τέλος της τετραετίας είναι επίσης μικρή, αν και το τελευταίο διάστημα συγκεντρώνει ολοένα περισσότερες προτιμήσεις σε κυβερνητικούς και κομματικούς κύκλους του ΣΥΡΙΖΑ. Διακεκριμένο στέλεχος της Κουμουνδούρου, του οποίου τη γνώμη σέβεται ο πρωθυπουργός, κατανέμει ως εξής τα ποσοστά για τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών: 5% τον Μάρτιο, 25% τον Οκτώβριο και 70% τον Μάιο. Πρώην υπουργός, ο οποίος στις επόμενες εκλογές θα είναι υποψήφιος για την Ευρωβουλή, υποστήριζε προ ημερών ότι ο ίδιος ο Τσίπρας τού έχει πει ότι οι εκλογές θα γίνουν τέλη Σεπτεμβρίου επειδή θέλει να έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος στην Ε.Ε. σχετικά με τη συγκρότηση της ηγεσίας της και τα χαρτοφυλάκια στην Κομισιόν. Επιπροσθέτως, είπε ότι τη θέση του Ελληνα επιτρόπου διεκδικούν ο Δημήτρης Παπαδημούλης και η Λούκα Κατσέλη. Μάλιστα πρόσθεσε ότι θα βρεθεί σε δύσκολη θέση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Εάν διαφωνεί και θέλει να είναι κοινής αποδοχής ο/η επίτροπος, θα πρέπει να φανερώσει τα χαρτιά του για το ποιος/ποια είναι η δική του επιλογή για το αξίωμα. Σημειώνουμε ότι η επιλογή του χαρτοφυλακίου που θα αναλάβει ο/η υποψήφιος/α θα γίνει τον Ιούνιο, δηλαδή τρεις μήνες νωρίτερα εάν οι εκλογές γίνουν στις 22 Σεπτεμβρίου, που είναι, όπως λέγεται, η επιθυμία του Τσίπρα ή, όπως έχει εισηγηθεί ο Αλέκος Φλαμπουράρης, στις 27 Οκτωβρίου.
Αντίθετα, άλλος συνομιλητής του Τσίπρα (υποψήφιος με τις ευλογίες του πρωθυπουργού για επικεφαλής μεγάλου και με σημαντική επιρροή επαγγελματικού φορέα) έχει τη γνώμη ότι στον ΣΥΡΙΖΑ «δεν μπορεί να είναι τόσο ανόητοι ώστε να μην ξέρουν ότι αν χάσουν ακόμη και με 3% στις ευρωεκλογές, μετά από τρεις μήνες στις εθνικές εκλογές η διαφορά θα είναι τουλάχιστον διπλάσια». Αυτός άλλωστε είναι και ο βασικός λόγος που οι περισσότεροι βουλευτές και τα περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στοιχηματίζουν ότι οι εκλογές θα γίνουν τον Μάιο. Σε αντίθεση με αυτούς που λένε ότι τον Σεπτέμβριο τα πράγματα θα είναι καλύτερα για την κυβέρνηση επειδή θα έχουν αποδώσει οι οικονομικές αλλαγές και θα έχει αλλάξει το κοινωνικό κλίμα, οι «μαγιοφύλακες» υποστηρίζουν πως ούτε η χώρα ούτε το πολιτικό σύστημα ούτε πρωτίστως ο Προϋπολογισμός, χωρίς συμπληρωματικά μέτρα, μπορούν να αντέξουν τόσο παρατεταμένη (σχεδόν δέκα μήνες) προεκλογική περίοδο. Η εκτίμησή τους είναι ότι θα αποβεί σε βάρος της κυβέρνησης και κατ’ επέκταση του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ εμφανίζονται και επιφυλακτικοί για τα μεγέθη της οικονομίας σε συνδυασμό με την κατάσταση των τραπεζών, τα κόκκινα δάνεια, τους πλειστηριασμούς, τη γεωπολιτική αταξία στην περιοχή, αλλά και τη διαφαινόμενη ευρωπαϊκή αστάθεια μετά τις ευρωεκλογές.
Φοβούνται ότι ακόμη και οι αναθέσεις έργων θα αρχίσουν να κολλάνε, αφού δύσκολα οι υπηρεσιακοί παράγοντες θα βάζουν υπογραφές όταν πιθανολογείται -και μάλιστα βασίμως- κυβερνητική αλλαγή. Ενδέχεται δηλαδή οι εκλογές όσο και αν ο πρωθυπουργός δεν τις θέλει να του επιβληθούν εκ των πραγμάτων. Μάλιστα, η αίσθηση του απερχόμενου και ιδιαίτερα ενός που παρά τα όσα αντίθετα έλεγε αποδείχθηκε «ίδιος με τους άλλους», σε συνδυασμό με την απώλεια του ηθικού πλεονεκτήματος λόγω των πολλών κυβιστήσεων, είναι ίσως η χειρότερη νάρκη που πρέπει να εξουδετερώσει ο Τσίπρας στον δρόμο προς τις εκλογές. Αν το καταφέρει, έχει ελπίδες, αν όχι, θα εκραγεί όπως και οι μνημονιακοί προκάτοχοί του.
Τι γίνεται με τον Πάνο Καμμένο
Πάντως, το γεγονός ότι πιθανότατα θα φύγουν από την κυβέρνηση ο Πάνος Καμμένος και η Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα τον πρωθυπουργό και τους στενούς συνεργάτες του. Εχοντας εξασφαλίσει, όπως λένε (και όπως αναλυτικά αναφέραμε κι εμείς στο κείμενό μας στο προηγούμενο φύλλο του «ΘΕΜΑτος»), την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά και την κυβερνητική πλειοψηφία, ο Αλέξης Τσίπρας θα προχωρήσει απλώς στην αντικατάσταση των δύο υπουργών. Παρά τα όσα λέγονται και γράφονται, ο υπουργός Αμυνας έχει συμφωνήσει να μην αναστατώσει την κυβέρνηση πριν από τον Μάρτιο, οπότε και προβλέπεται να έρθει προς κύρωση στη Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών. Ούτε άλλωστε και το θέλει, καταπώς αναφέρουν πληροφορίες από το περιβάλλον του στο Πεντάγωνο. Τούτων δοθέντων, τον Ιανουάριο ο Τσίπρας και ο Καμμένος θα αναλώσουν τις δυνάμεις τους περιγράφοντας τα κατορθώματά τους για την τετραετία που συμπλήρωσαν στα κυβερνητικά έδρανα από την 25η Ιανουαρίου 2015. Τον Φεβρουάριο και ενδεχομένως μέχρι και την Κυριακή της Ορθοδοξίας (16 Μαρτίου) θα πρέπει να έχουν ψηφιστεί τα νομοσχέδια για τις 15.000 προσλήψεις στην Παιδεία, τις αλλαγές στο Δημόσιο και τις επιπλέον 8.500 προσλήψεις, τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, τις 120 δόσεις για τα Ταμεία και τις εισφορές, την επέκταση του νόμου Κατσέλη και όσα άλλα θετικά μέτρα θα ληφθούν εν όψει και των εκλογών, ώστε μετά να εισαχθεί προς κύρωση από τη Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών και να ξεκινήσουν οι διαδικασίες κυβερνητικής ανασύνθεσης και προσφυγής στις κάλπες...
Νίκος Φελέκης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ