Ο Διονύσης Αρβανιτάκης, φούρναρης από την Κω, έγινε γνωστός και μάλιστα τιμήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη, επειδή προσέφερε ανιδιοτελώς στους συνανθρώπους του μία από τις βασικές προϋποθέσεις της ζωής: τους έδωσε ψωμί όταν εκείνοι ήσαν πεινασμένοι. Ο Διονύσης Αρβανιτάκης, που είχε κάνει ο ίδιος μετανάστης στην Αυστραλία, έψηνε σχεδόν κάθε μέρα το ψωμί στον φούρνο του και το μοίραζε δωρεάν στους πρόσφυγες, όταν άρχισαν να καταφθάνουν κατά κύματα και προτού δημιουργηθούν οι περιβόητες «κρατικές δομές» για την υποδοχή τους.Την περασμένη εβδομάδα, αυτός ο καλός άνθρωπος πέθανε σε ηλικία 77 ετών και η πολιτική ηγεσία του τόπου τον κατευόδωσε με εγκώμια. Φυσικά, άκουσα με ιδιαίτερη προσοχή, όπως πάντα, τη δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία είχε ως εξής: «Ο Διονύσης Αρβανιτάκης μπόλιασε τον πολιτισμό της Ευρώπης με τον αξιακό κώδικα του ελληνικού πολιτισμού, μέσ’ από τις εμβληματικές αρχές του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης». Ισχυρισμός αβάσιμος και στο βάθος κωμικός, αν αναλογισθούμε τι σημαίνει το ρήμα που χρησιμοποιεί ο πρόεδρος.
Το μπόλιασμα (εμβολιασμός στην καθαρεύουσα) είναι η γνωστή φυτοκομική μέθοδος, κατά την οποία μέρος ενός φυτού μεταμοσχεύεται σε ένα άλλο φυτό. Αυτό γίνεται προκειμένου οι ιδιότητες του πρώτου φυτού να περάσουν στο δεύτερο και να το βελτιώσουν. Το μπόλιασμα, δηλαδή, προσθέτει κάτι σε εκείνον που δέχεται το μπόλι, κάτι που δεν υπήρχε προηγουμένως. Σωστά; Επομένως, δεν είναι λίγο υπερβολικός, για να μην πω ανισόρροπος, ο ισχυρισμός ότι μέχρι να γνωρίσουμε τον καλό άνθρωπο από την Κω και το παράδειγμά του ο ευρωπαϊκός πολιτισμός δεν ήξερε τι πάει να πει ανθρωπισμός και αλληλεγγύη; Είμαστε καλά;
Αντιλαμβάνομαι, βέβαια, και το έχω δεχθεί ως στοιχείο της πραγματικότητας που δύσκολα αλλάζει, ότι μια κατηγορία Ελλήνων ταλαιπωρείται από ένα μόνιμο και βασανιστικό αίσθημα κατωτερότητας έναντι των Ευρωπαίων, από τους οποίους αισθάνονται διαφορετικοί. Οταν όμως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκφράζει αυτό ακριβώς το αίσθημα κατωτερότητας μέσω των δηλώσεών του, ουσιαστικά ενθαρρύνει την αντίληψη ότι διαφέρουμε από την Ευρώπη, ότι δεν ανήκουμε εκεί. Με τους όρους τουλάχιστον του οράματος των Σουμάν και Μονέ, τέτοια γλώσσα χωρίζει, δεν ενώνει.
Πέραν του αντιευρωπαϊσμού που υφέρπει σε κούφιες καυχησιολογίες αυτού του είδους, το γεγονός ότι ως αφορμή για τη διατύπωσή τους χρησιμοποιείται ο θάνατος ενός ανθρώπου όπως ο Διονύσης Αρβανιτάκης, είναι το άκρον άωτον της «εργαλειοποίησης», όπως λέμε στις μέρες μας – δηλαδή, της αδίστακτης και αήθους εκμετάλλευσης, που λέμε στα κανονικά ελληνικά.
Και στο κάτω κάτω, ποια δύναμη μπορεί να έχουν τέτοιες κουβέντες, μπροστά στην έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που δικαίως διασύρει τη χώρα μας; Την έκθεση συνέταξε η Επιτροπή του Συμβουλίου για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Εξευτελιστικής Μεταχείρισης, έπειτα από αυτοψίες που διεξήγαγαν τα μέλη της στους χώρους κράτησης. Σε αυτή διαπιστώνεται η εκτεταμένη κακομεταχείριση των κρατουμένων παράτυπων μεταναστών και υποψήφιων προσφύγων από την αστυνομία στα κέντρα κράτησης. Ιδίως τα κέντρα κράτησης του Εβρου και της Μόριας κρίνονται εντελώς ακατάλληλα.
Εμείς λοιπόν μπολιάζουμε τους Ευρωπαίους με ανθρωπισμό και αλληλεγγύη, αλλά εκείνοι δεν έχουν στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου οι αδύναμοι υφίστανται την εκμετάλλευση των μαφιών και οι γυναίκες δεν τολμούν να πλησιάσουν τις τουαλέτες τη νύκτα για να μην τις βιάσουν. Ευτυχώς, με τον αξιακό κώδικα της Μόριας δεν μπολιάσαμε τον ευρωπαϊκό πολιτισμό! Κάποιοι θα αντιτείνουν δολίως ότι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι ευρωπαϊκή επινόηση. Σωστά, το ζητούμενο όμως είναι τι μας δίδαξαν και τι μάθαμε από τις διάφορες μορφές οργανωμένης φρικαλεότητας που επινοήσαμε στην Ευρώπη· και αυτό μας το δείχνει η πραγματικότητα σήμερα, την οποία δεν γίνεται να τη σκεπάσουμε με αρλούμπες.
Η σαφήνεια και η απλότητα είναι πάντα προτιμότερες από τη φανφάρα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, π.χ., εγκωμίασε τον μακαρίτη ως «φωτεινό παράδειγμα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης». Είναι μικρό πράγμα να το λες αυτό για τον εκλιπόντα; Είναι φτηνές και τετριμμένες οι συγκεκριμένες λέξεις, ώστε χρειαζόταν κάτι πιο ηχηρό και ταρατατζούμ; Οχι, βέβαια. Το έθεσε όπως ακριβώς έπρεπε.
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ