03 Οκτωβρίου 2019

Ο συνδικαλισμός όπως τον ξέραμε, τελείωσε

Του Γιάννη Σιδέρη

Η χθεσινή μίζερη αριθμητικά και ράθυμη «αγωνιστικά» πορεία, δείχνει, περισσότερο και από τις αλλαγές στην κορυφή του πολιτικού σκηνικού, ότι έχουμε εισέλθει σε νέα εποχή. Από τις ρωμαλέες μαζικές και ανυποχώρητες απεργίες του ιδιωτικού τομέα την δεκαετία του 70, περάσαμε σταδιακά στις μαζικές και εύκολες του ευρύτερου δημοσίου των δεκαετιών του 80 και του 90, με το ΠΑΣΟΚ να κυριαρχεί. Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα σίγησαν ηττημένοι, αφού ανεπαίσθητα μέσα από την πορεία αποβιομηχάνισης της χώρας από εργαζόμενοι έγιναν απασχολήσιμοι, με τον κίνδυνο της ανεργίας να επικρέμεται επί της κεφαλής τους, ακόμη και στις εποχές της δανεικής ευημερίας.

Τα «αδιαπραγμάτευτα» αιτήματα του ευρύτερου δημοσίου ήταν πάντα οι αυξήσεις, και ποτέ οι ποιοτικές στοχεύσεις. Αυτές κοσμούσαν τις ανακοινώσεις ως κερασάκι στην τούρτα για να σώσουν τα προσχήματα. Σταδιακά επήλθε η αναξιοπιστία και φτάσαμε στη χθεσινή καρικατούρα απεργίας που κήρυξαν οι συνδικαλιστές, αλλά ο λαός δεν ήταν εκεί -εξαιρέσει του ΠΑΜΕ αλλά η μαζικότητα του ΠΑΜΕ δεν αντικαθιστά την «ερημία του πλήθους».

Ο νόμος του 50+1 δεν είναι κατ’ ανάγκη δεξιός, ανεξαρτήτως όποιας σκοπιμότητας και αν τον έφερε η κυβέρνηση. Είναι η εφηρμοσμένη δημοκρατία στη λήψη αποφάσεων. Άλλωστε από παλιά ένα τμήμα της «νέας αριστεράς» ήταν υπέρ των εργασιακών σωματείων όπου οι αποφάσεις λαμβάνονταν στον χώρο εργασίας με την συμμετοχή των εργαζόμενων και με τη δημοκρατική αρχή της πλειοψηφίας δια ψηφοφορίας.

Επίσης δεν είναι η πρώτη φορά που θεσπίζεται κάτι παρόμοιο. Το μακρινό 1985 ο Γεράσιμος Αρσένης, απηυδισμένος από τις εκ του ασφαλούς συνεχείς απεργίες στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, με αιχμή τα μέσα μαζικής μεταφοράς, θέσπισε το περίφημο άρθρο 4 (νόμος 1365) που προέβλεπε την αυξημένη πλειοψηφία του 50+1 προκειμένου τα πρωτοβάθμια σωματεία των ΔΕΚΟ να λαμβάνουν απόφαση για απεργία. Βέβαια Ελλάδα είναι εδώ, όχι μόνο δεν πέρασε, αλλά ο συνδικαλιστικός εκφυλισμός έφτασε στο σημείο να ακινητοποιεί τα μέσα μεταφοράς σε ώρες αιχμής, να ταλαιπωρείται ο κοσμάκης που κυρίως τα χρησιμοποιεί, γιατί οι εργαζόμενοι έχουν συνέλευση εν ώρα εργασίας!

Μ’ αυτά και μ’ αυτά, ή με τους διακόπτες της ΔΕΗ που κατέβαζε κατά βούληση ο κάθε Φωτόπουλος, λαμπρό μέλος της πασοκικής συνδικαλιστικής αριστοκρατίας, επήλθε ο σταδιακός εκφυλισμός του συνδικαλιστικού κινήματος και η απαξίωση των συνδικαλιστικών ηγετών. Τα αποτελέσματα έχουν φανεί από χρόνια, αλλά η χθεσινή αποχή ήταν εμβληματική.

Από την άλλη βέβαια δεν είναι συνετό οι ηγεσίες, και δη η κυβερνητική, να χαίρεται και να εργαλειοποιεί επικοινωνιακά την αποχή με δηλώσεις που φτάνουν σε πρωθυπουργικό επίπεδο. Ας μην παραγνωρίζεται ότι οι συνδικαλιστικοί φορείς, με όσα και να τους καταμαρτυρούνται, έστω και λειτουργώντας υπό τα πνεύμα κομματικών σκοπιμοτήτων, ήταν παράλληλα και τα κανάλια μέσα από τα οποία διοχετευόταν και εκτονωνόταν με ελεγχόμενο τρόπο η δυσαρέσκεια του πλήθους. Όταν απαξιωθούν πλήρως αυτοί οι «διαχυτήρες» της ελεγχόμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας, προκύπτουν ενίοτε «κίτρινα γιλέκα».

Δεν ήταν κατανοητός ο κυβερνητικός εκνευρισμός. Μέρα ήταν και πέρασε. Στην Ελλάδα που προ μνημονίου είχαμε πάνω από 900 διαδηλώσεις κάθε χρόνο στο κέντρο της Αθήνας και πάμπολλες απεργίες στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, μία ακόμη δεν αλλάζει τίποτα σε ποιοτική βάση. Το γεγονός ότι ταλαιπωρήθηκαν οι πολλοί, το κρίνουν οι ίδιοι και το ανταπέδωσαν δια της αποχής.

Η αλλαγή συνδικαλιστικού σκηνικού έχει επιπτώσεις και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Επηρεάζει αρνητικά πρωτίστως το ΚΙΝΑΛ, που ως ΠΑΣΟΚ ήταν η ηγεμονεύουσα δύναμη. Οι συνδικαλιστικές του οργανώσεις ήταν οι κατεξοχήν ιμάντες μεταφοράς ψήφων από τη βάση στις κάλπες των εθνικών εκλογών, και πρόσθεταν το δικό τους μερίδιο στην τεσσαρακονταετή ηγεμονία του στην πολιτική ζωή. Πλέον οι οργανώσεις αυτές είναι κελύφη άνευ περιεχομένου.

Όμως, καθώς ο πολιτικός προσανατολισμό τους είναι στην Κεντροαριστερά, αδυνατούν να αποτελέσουν μοχλό στήριξης και του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες να τον προσεγγίσουν, θα είναι μια προσέγγιση άνευ περιεχομένου καθώς δεν θα μπορέσουν να θέσουν στην υπηρεσία του τις ψήφους της συνδικαλιστικής βάσης.

Ο συνδικαλισμός όπως τον ξέραμε τελείωσε. Και τελείωσε άσχετα από τον νόμο Βρούτση.