Δεν είναι η πρώτη φορά, που μια βαριά σκιά θαμπώνει το εορταστικό φως. Η πορεία της ανθρωπότητας είναι μακρά και αλίμονο αν ήταν ανέφελη. Οι αυγές έρχονται πάντα μετά το σκοτεινότερο μέρος της νύχτας. Αλλά έρχονται. Ο άνθρωπος είναι δυνατότερος όλων. Γι αυτό επιβιώνει. Ο Οράτιος έγραφε: «προσπαθώ να υποτάξω τις περιστάσεις στον εαυτό μου και όχι τον εαυτό μου στις περιστάσεις». Όλα είναι θέμα δύναμης και ματιάς.Ο 20ος αι. επεφύλαξε για τον άνθρωπο πολλές δυσκολίες και ασφαλώς, ο 21ος δεν θα διαφέρει. ‘Αλλωστε, στη σοφή φύση, μία γερή θύελλα είναι πάντα και χρήσιμη. Καθαρίζει την ατμόσφαιρα. Τέτοιες «θύελλες» η ιστορία κατέγραψε κάμποσες σε περιόδους, κατά τις οποίες μόνον για γιορτή θα έπρεπε να προετοιμάζονται οι άνθρωποι. ‘Αλλοτε αφορούσαν έθνη κι άλλοτε, πόλεις ή ομάδες ανθρώπων. Πάντως, ουδείς άνωθεν (θεός, μοίρα, φύση) έκανε συμφωνία με την ανθρωπότητα να βιώνει εν συνόλω και ειρηνικά τις εορταστικές της περιόδους…
Η ιστορία του 20ου αι. έχει πολλά να δείξει…
* Γιορτές του 1907. Παραμονή πρωτοχρονιάς. Η πρώτη βαριά σκιά του αιώνα πέφτει στον Πειραιά. Οι πολίτες δέχονται το νέο έτος κλειδαμπαρωμένοι. Καταπλέοντα ατμόπλοια μεταφέρουν τη χολέρα στο ελληνικό λιμάνι. Πλοία και επιβάτες οδηγούνται στο λοιμοκαθαρτήριο για απολύμανση. Οι Πειραιώτες αλλάζουν τον χρόνο προσευχόμενοι υπέρ υγείας και σωτηρίας.
* Πέντε μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1913. Ο πληθυσμός της Αττικής αριθμεί κάτι παραπάνω από 300.000 κατοίκους. Στη δε Αθήνα οι κάτοικοι δεν είναι περισσότεροι από 100.000. Ξαφνικά ενσκήπτει επιδημία τύφου. Το νερό του δημοτικού υδραγωγείου, που τροφοδοτεί τα σπιτικά των Αθηναίων, έχει μολυνθεί. Στις 20 Δεκεμβρίου οι θάνατοι έχουν ξεπεράσει τους 300! Η απολύμανση του δικτύου απαιτεί χρόνο και οι κάτοικοι της πόλης κάνουν Χριστούγεννα με την ψυχή στο στόμα…
* Το Πάσχα του 1917 «πέφτει» 15 Απριλίου. Η έλλειψη τροφίμων στη Σμύρνη προκαλεί αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των κατοίκων. Στις 13 Απριλίου, οι νεκροί είναι περισσότεροι από 100. Η πόλη στρατοκρατείται. Το Πάσχα περνά χωρίς ν΄ αφήσει γεύση και μυρωδιές…
* Το 1930, οι Έλληνες θα γιορτάσουν το Πάσχα στις 20 Απριλίου. Στις 19, ένας ισχυρός σεισμός στην Κόρινθο προκαλεί τον σοβαρό τραυματισμό 15 κατοίκων και αφήνει άστεγους άλλους 500. Η Ανάσταση του Κυρίου τον ίδιο βράδυ, δεν φαίνεται αρκετή για ν΄ αναστήσει το ηθικό μιας ολόκληρης πόλης, που θρηνεί στα χαλάσματα…
* Το 1940 είναι έτος βαρύ για όλο τον πλανήτη. Στην Ελλάδα, μία έντονη μυρωδιά θανάτου από ελονοσία απλώνεται από τις αρχές του Απριλίου. Στις 12 του μήνα αρχίζει έντονος «ανθελονοσιακός αγώνας» δημοσιεύουν οι εφημερίδες. Ιδρύονται νέες επιθεωρήσεις υγείας και πειραματικοί σταθμοί ανά τη χώρα. Στις 28 Απριλίου είναι το Πάσχα, αλλά η απειλή της νόσου ταυτόχρονα με τη σκιά του πολέμου, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια εορτασμού. Εκείνη η Ανάσταση, όπως και τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους, οπότε έχει πλέον κηρυχθεί ο πόλεμος, μένουν στα… αζήτητα της εθνικής -και όχι μόνον- ιστορίας. Καθ΄ όλη τη διάρκεια του πολέμου, οι μεγάλες γιορτές δεν αποτελούν ευκαιρία για ξεφάντωμα, αλλά ανάγκη για εμψύχωση του πληττόμενου πληθυσμού. Και ασφαλώς, δεν είναι η πληθώρα των εδεσμάτων, που κάνει το τραπέζι γιορτινό στα ελληνικά σπιτικά. ‘Αλλωστε, τις περισσότερες φορές, αυτό το τραπέζι συνοδεύεται από τον αποκρουστικό ήχο των εχθρικών βομβαρδιστικών. Είναι η γενναιότητα της ψυχής, που «επιστρατεύει» τη γιορτή για να κρατηθεί ζωντανή η ελπίδα…
* Το 1965 η μυρωδιά των απελάσεων στην Τουρκία είναι έντονη. Στις 29 Δεκεμβρίου 5.000 Έλληνες τουρκικής ιθαγένειας καλούνται να εγκαταλείψουν τα σπιτικά τους στην Κωνσταντινούπολη. Θα είναι η πρώτη και η δυσκολότερη πρωτοχρονιά τους στην Ελλάδα…
* Στις 21 Απριλίου του 1967 οι ερπύστριες των τανκς στην άσφαλτο των κεντρικών δρόμων της ελληνικής πρωτεύουσας προκαλούν ανατριχίλα και κλονίζουν την ισορροπία της χώρας. Είναι μόλις 9 ημέρες πριν το Πάσχα και η Ελλάδα καλείται να διαχειριστεί μία νέα πραγματικότητα, μία δικτατορία. Ανήμερα του Πάσχα, η Χούντα των συνταγματαρχών επιδίδεται σε εθνικούς χορούς και οινοποσίες μετά σουβλιστού οβελία στα στρατόπεδα της χώρας και σε κάποια άλλα στρατόπεδα, σε εκείνα της Γυάρου, της Μακρονήσου, του ‘Αη Στράτη, χιλιάδες δημοκρατικοί πολίτες βιώνουν τα δικά τους πάθη… Για επτά χρόνια μετά, οι μεγάλες γιορτές θα υπαχθούν σε ένα από τα ζοφερότερα κεφάλαια της ιστορίας του ελληνισμού.
* Στις 7 Απριλίου του 1991, ανήμερα Πάσχα, 34 Έλληνες ταξιδιώτες στην Κωνσταντινούπολη επιβιβάζονται στο λεωφορείο ξενάγησης, που του περιμένει έξω από το ξενοδοχείο τους στο κέντρο της Πόλης. Λίγο πριν κλείσουν οι πόρτες, άγνωστος άνδρας εισβάλλει στο όχημα, αδειάζει στο δάπεδο έναν πλαστικό ασκό με υποκίτρινο υγρό και πετάει αναμμένο τον αναπτήρα του. Η φωτιά εξαπλώνεται αμέσως. Οι άτυχοι εκδρομείς βρίσκουν τραγικό θάνατο στην πύρινη κόλαση. Οι τουρκικές Αρχές αποδίδουν το δυστύχημα σε ανάφλεξη γκαζιού, στη μικρή κουζίνα του πούλμαν. Μόνο που στο πούλμαν δεν υπήρχε τέτοια κουζίνα… Για 34 οικογένειες στην Ελλάδα εκείνο το Πάσχα δεν ήρθε ποτέ.