Η Ελισάβετ η Β’ ταξιδεύει συντροφιά με την Ιστορία και τα 70 χρόνια της βασιλείας της δεν ήταν μόνο ανθοστόλιστα, είχαν λερωθεί και από αίμα! Πολύ αίμα!
Μας έχει γίνει συνήθειο και συχνά την επικαλούμαστε τη φράση από το παραμύθι του Άντερσεν: «Ο βασιλιάς είναι γυμνός»· για να χαρακτηρίσουμε ένα ελλειμματικό ηγέτη ή έναν γλίσχρο άρχοντα…
Κι αν αυτές οι κουβέντες γράφονται από ταπεινούς δημοσιογράφους για να καλλωπίσουν ένα κείμενό τους ή λέγονται από αφελείς καφενόβιους, η ουσία είναι ότι οι δημοσιογράφοι παραμένουν δημοσιογράφοι - ανεπαρκώς μισθοδοτούμενοι - οι καφενόβιοι, καφενόβιοι ελαφρώς συζητούντες και οι «βασιλείς» – γυμνοί ή ενδεδυμένοι πάντα Βασιλείς!
Έτσι και η Ελισάβετ η Β’ που «έφυγε» να συναντήσει τους άλλους βασιλιάδες που λέρωσαν με το χνάρι τους τη Γη. Ήταν μια Βασίλισσα, όχι του παραμυθιού, αλλά της σκληρής πραγματικότητας. Από εκείνους τους βασιλείς που δεν έμαθαν τίποτα, λέρωσαν τα χέρια τους με αίμα και έφυγαν δίχως να ζητήσουν συγχώρεση για τις αμαρτίες τους, τουλάχιστον δημόσια…
Κι αν οι Βρετανοί κλαίνε από το απόβραδο της Πέμπτης για την αγαπημένη τους Βασίλισσα, Ιρλανδοί βγήκαν στους δρόμους και πανηγύρισαν, κάποιοι Σκωτσέζοι έπαιξαν χαρμόσυνους σκοπούς στις γκάιντες τους - μια ιδιοκτήτρια καταστήματος στη Σκωτία μάλιστα ανάρτησε επιγραφή όπου έγραφε «Lizard Liz Dead», δηλαδή Η σαύρα Λιζ είναι νεκρή. Στην Ινδία επίσης δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν ένα γέλιο τους…
Και όπως γίνεται στις μέρες μας, τις άρρηκτα αιχμάλωτες στο διαδίκτυο, τη σκυτάλη πήραν οι haters, που αυτή τη φορά σαν να μην είχαν κι άδικο.
Κάποιος Ιρλανδός έγραψε στο Twitter: Η βασίλισσα πέθανε. Ας εκμεταλλευτούμε αυτήν την ευκαιρία για να θυμηθούμε όλα εκείνα τα εκατομμύρια των ανθρώπων που πέθαναν ως αποτέλεσμα του βρετανικού ιμπεριαλισμού στην Αφρική, την Ινδία, την Ιρλανδία…»
Και κάποιος άλλος σχολίασε: «Υπενθύμιση, ότι η βασίλισσα Ελισάβετ δεν είναι κατάλοιπο της αποικιοκρατίας. Συμμετείχε ενεργά στην αποικιοκρατία. Προσπάθησε ενεργά να σταματήσει τα κινήματα ανεξαρτησίας Το κακό που έκανε ήταν μεγάλο»!
«Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο. Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ‘ναι το τελευταίο μου γράμμα.
Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί».
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης (1938-1957) απαγχονίστηκε στα 19 του χρόνια. Η βασίλισσα που πέθανε σήμερα (και που δεν επισκέφθηκε ποτέ την Ελλάδα) μπορούσε να τον σώσει. Τον δολοφόνησε δι’ απαγχονισμού».
Καλοί οι έμπλεοι δακρύων επικήδειοι, καλά τα … 10 πράγματα που μας άφησε η Ελισάβετ, αλλά ας θυμηθούμε και το αίμα που χύθηκε επί των 70 χρόνων της βασιλείας της. Γιατί ναι μεν οι πολιτικοί κάνουν το κουμάντο, αλλά οι μονάρχες υπογράφουν τις αποφάσεις, αυτοί τις θανατικές καταδίκες, αυτοί και τις χάρες, αυτοί τις διαταγές επίθεσης και τις ανακωχές… Για πάμε λοιπόν:
1956 Επέμβαση στο Σουέζ: Οι Αιγύπτιοι ήθελαν ανεξαρτησία. Άκου;
Όταν οι Αιγύπτιοι εθνικοποίησαν την αγγλο-γαλλική εταιρεία της Διώρυγας του Σουέζ, το Λονδίνο και το Παρίσι συνωμότησαν με το Ισραήλ για να επιτεθούν.
Η Επιχείρηση Σωματοφύλακας ήταν το αγγλο-γαλλικό σχέδιο εισβολής για την κατάληψη της Διώρυγας του Σουέζ κατά τη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ το 1956, τέσσερα μόλις χρόνια από την άνοδο στο θρόνο της βασίλισσας Ελισάβετ. Η Επιχείρηση διεξήχθη τον Νοέμβριο του 1956 σε συντονισμό με ισραηλινή εισβολή τεθωρακισμένων στη χερσόνησο του Σινά.
Η παγκόσμια αντίδραση κατά της Επιχείρησης Σωματοφύλακας ήταν έντονη και αρνητική. Η επιχείρηση Σωματοφύλακας ήταν μια αποτυχία από στρατηγική άποψη και ακούσια κάλυψε τη στρατιωτική επέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης στην Ουγγαρία στις 4 Νοεμβρίου. Οι απώλειες των Αιγυπτίων έφτασαν τους 1.650 νεκρούς, 4.900 τραυματίες και 6.185 αιχμάλωτους ή αγνοούμενους, οι περισσότεροι στις συγκρούσεις στο Σινά. Οι Βρετανοί με τους Γάλλους συνολικά, είχαν περίπου 23 έως 33 νεκρούς και 129 τραυματίες.
Στη διάρκεια της Κρίσης του Σουέζ (1955-1959) δεκάδες χιλιάδες βρετανικά στρατεύματα αντιμετώπισαν τρία χρόνια σποραδικών επιθέσεων από τον αιγυπτιακό στρατό και την αστυνομία Τελικά η Βρετανία συμφώνησε να αποσύρει τις δυνάμεις της. η αιγυπτιακή κυβέρνηση συμφώνησε ότι θα μπορούσαν να επιστρέψουν εάν το κανάλι απειλούνταν από εξωτερικό κίνδυνο.
1948 – 1960 Μαλαισία: Έφταιγαν οι κομουνισταί…
Η Κρίσης της Μαλαισίας κράτησε 12 χρόνια και οι Βρετανοί κόμπαζαν πως ήταν σίγουροι για την τελική νίκη: «Μακράν το πιο εύκολο πρόβλημα που έχω αντιμετωπίσει ποτέ», είπε ο Βρετανός διοικητής, όταν άρχισαν οι εχθροπραξίες. Οι κομμουνιστές αντίπαλοί ήταν σχεδόν όλοι Κινέζοι. Η Κρίση κατέληξε σε ήττα για τους κομμουνιστές. Χωριά πυρπολήθηκαν και άμαχοι σφαγιάστηκαν από βρετανικά στρατεύματα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 10.700 αντάρτες σκοτώθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ή παραδόθηκαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Περίπου 519 στρατιώτες των αποικιοκρατών και 1.346 αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους, μαζί με περισσότερους από 4.000 άμαχους.
1952 – 1960 Κένυα: Και το Άουσβιτς θα ντρεπόταν…
Μακράν ο πιο αιματηρός και αμφιλεγόμενος πόλεμος των αποικιοκρατών της Βρετανίας, η εξέγερση των Μάου Μάου στην Κένυα που χαρακτηρίστηκε από την φρικτή συμπεριφορά και των δύο αντιμαχόμενων πλευρών. Χιλιάδες άνθρωποι κρατήθηκαν σε στρατοπέδων αιχμαλώτων και οι κακουχίες και τα βασανιστήρια που υπέστησαν συγκρίνονται με εκείνα των γερμανικών στρατοπέδων του Ολοκαυτώματος!
Όταν μαθεύτηκε η σφαγή πολυμελούς ομάδας κρατουμένων προκλήθηκε δυσφορία και αποστροφή στη Βρετανία και η ανεξαρτησία της Κένυας ήρθε αναπόφευκτα. Οι αριθμοί των θυμάτων ακόμα αμφισβητούνται: οι βρετανικές και αφρικανικές δυνάμεις ασφαλείας μέτρησαν - λένε - περίπου 200 νεκρούς, ενώ οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των αμάχων και των μαχητών Μάου Μάου, που έχασαν τη ζωή τους ποικίλλουν από τον επίσημο αριθμό των 12.000 έως και τους 100.000!
Η βρετανική κυβέρνηση, το 2013, διευθέτησε την αξίωση μιας ομάδα ηλικιωμένων Κενυατών στο ανώτατο δικαστήριο του Λονδίνου, εκφράζοντας την «ειλικρινή της λύπη» για τη χρήση απάνθρωπων μεθόδων και βασανιστηρίων κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, καταβάλλοντας 19,9 εκατομμύρια λίρες σε 5.000 πρώην κρατούμενους!
1953 – 1954 Βρετανική Γουιάνα: Φωτιά και τσεκούρι...
Όταν το αριστερό Λαϊκό Προοδευτικό Κόμμα κέρδισε τις εκλογές το 1953, ο Τσόρτσιλ έγραψε στο υπουργείο Εξωτερικών λέγοντας ότι ήταν καιρός να ζητήσει τη βοήθεια των ΗΠΑ για την ανατροπή της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης. Τι, μόνο οι Αμερικάνοι τα κάνουν αυτά;
Πέντε μήνες αργότερα, βρετανικά στρατεύματα εκστράτευσαν με στόχο να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Το επόμενο έτος, εκατοντάδες διαμαρτυρόμενοι διαδηλωτές πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν. Ολόκληρες συνοικίες της Τζόρτζταουν πυρπολήθηκαν και ο απολογισμός ήταν εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες. Η Γουιάνα ανεξαρτητοποιήθηκε στις 26 Μαΐου του 1966.
1955 – 1959 Κύπρος: Κρεμάλες και πυρπολήσεις χωριών
Οι βρετανικές αποικιακές αρχές αιφνιδιάστηκαν όταν οι αντάρτες της Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ) εξαπέλυσαν την πρώτη τους επίθεση τον Απρίλιο του 1955· αρχικά θεωρήθηκαν ένοχοι οι συνήθεις ύποπτοι, οι κομμουνιστές.
Οι επαναστάτες δεν σταμάτησαν και μάχες συνεχίστηκαν μέχρι το 1959, όταν πια η Κύπρος κέρδισε την ανεξαρτησία την επόμενη χρονιά. Περίπου 370 Βρετανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν μαζί με περισσότερους από 40 αστυνομικούς, ενώ εκατοντάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι πολίτες έχασαν τη ζωή τους. Πολλοί από τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ άφησαν την τελευταία τους πνοή στην κρεμάλα.
Να θυμίσουμε ονόματα αγωνιστών που κατέληξαν στην αγχόνη: Μιχαλάκης Καραολής, Ανδρέας Δημητρίους, Ιάκωβος Πατάτσος, Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ, Μιχαήλ Κουτσόφτας, Στέλιος Μαυρομμάτης, Ανδρέας Παναγίδης και Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ενώ μαρτυρικός ήταν ο θάνατος του θρυλικού Γρηγόρη Αυξεντίου, που τον έκαψαν στο κρησφύγετό του με βενζίνη, κοντά στη Μονή Μαχαιρά, στο όρος Τρόοδος! Πολιτισμός από τους Βρετανούς!
1957 – 1959 Μασκάτ Ομάν: Συναγωνισμός με τη Λουφτβάφε!
Όταν μια εξέγερση, που υποστηριζόταν από τη Σαουδική Αραβία, απείλησε τον ευνοούμενο από το Ηνωμένο Βασίλειο σουλτάνο του πλούσιου σε πετρέλαιο Μασκάτ και Ομάν, βρετανικές δυνάμεις - συμπεριλαμβανομένων και στρατευμάτων της SAS - αποβιβάστηκαν στην περιοχή. Κατά τη διάρκεια των μόλις λίγων μηνών της εκστρατείας κατά των μαχητών των φυλών από τα χωριά και τις κορφές των βουνών, η RAF έριξε το διπλάσιο αριθμό βομβών που είχε ρίξει η Λουφτβάφε στο Κόβεντρι τον Νοέμβριο του 1940.
1960 – 1961 Καμερούν: Ποιο δημοψήφισμα;
Έπειτα από δημοψήφισμα στο οποίο οι κάτοικοι από το βόρειο τμήμα του Βρετανικού Καμερούν ψήφισαν υπέρ της προσχώρησης στη Νιγηρία, ενώ από το νότο ψήφισαν τη συγχώνευση με τη Δημοκρατία του Καμερούν, βρετανικά στρατεύματα επενέβησαν δύο φορές για να αντιμετωπίσουν αντάρτες του υποστηριζόμενου από την Κίνα Armee de Liberation Kamerounaise. Νεκροί κι εκεί και ο αριθμός τους άγνωστος!
1961 Κουβέιτ: Ούτε σφαίρα…
Όταν οι Ιρακινοί διεκδίκησαν το πρόσφατα ανεξαρτητοποιημένο Κουβέιτ, επενέβη μια βρετανική ομάδα ειδικών δυνάμεων που βρισκόταν πάνω σε ένα αεροπλανοφόρο, πολλά αντιτορπιλικά ρίχτηκαν στη μάχη και μισή ταξιαρχία πεζοναυτών στάλθηκε στη χώρα. Δεν έπεσε - λένε - πυροβολισμός. Κι άντε να τους πιστέψεις…
1963 – 1966 Βόρνεο: Στα κρυφά και φανερά...
Ο ακήρυκτος τετραετής πόλεμος στον οποίο η Βρετανία και οι σύμμαχοί της της Κοινοπολιτείας αντιμετώπισαν την Ινδονησία, ήταν μια από τις λιγότερο γνωστές συγκρούσεις των τελευταίων 50 ετών. Οι βρετανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν κρυφά επιθέσεις βαθιά μέσα στο έδαφος της Ινδονησίας. Οι απώλειες της Βρετανίας και της Κοινοπολιτείας ανήλθαν σε 114 άνδρες, ενώ οι Ινδονήσιοι μέτρησαν τουλάχιστον 600 θανάτους ανταρτών και εκατοντάδες αμάχων. Μια αλλαγή κυβέρνησης στην Τζακάρτα έφερε τον πόλεμο στο τέλος. Στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Βόρνεο είχε λάβει μέρος και ο αγαπητός μέντορας του (βασιλιά πλέον) Καρόλου, λόρδος Λούις Μαουντμπάτεν.
Κωμωδία για πολλά γέλια
Καθώς η Βρετανία προσπαθούσε να κρατήσει αποστάσεις από τις αποικίες της στο νησί Βόρνεο, μια τριμερής σύγκρουση για το μέλλον του Μπρουνέι – μεταξύ του σουλτάνου του, της Μαλαισίας και της Ινδονησίας – οδήγησε σε εξέγερση φιλοϊνδονησιακών πολιτοφυλακών. Παρωδία με… Mr Bean: Οι Βρετανοί αιφνιδιάστηκαν! Μια από τις στρατιωτικές μονάδες που στάλθηκαν για να καταστείλουν την εξέγερση διαπίστωσε ότι δεν είχε καν χάρτες του Μπρουνέι και αναγκάστηκε να εισβάλει σε αποθήκες πυρομαχικών της, καθώς ο στρατιώτης που είχε το κλειδί βρισκόταν σε διακοπές! Την εξέγερση ακολούθησε σύντομα πόλεμος με την Ινδονησία.
1963 – 1976 Ομάν: Έβαλαν στους αντάρτες τα… γυαλιά
Ο Said bin Taimur, ο σκληρός και καταπιεστικός ηγέτης του Ομάν, που είχε αλυσοδεμένους σκλάβους και απαγόρευε στους ανθρώπους του να φορούν γυαλιά ηλίου (!) ή να ακούνε ραδιόφωνο, είχε αντιμετωπίσει επανειλημμένες εξεγέρσεις στο νότο της χώρας, όμως δεν ανησυχούσε: μπορούσε να βασιστεί στη βρετανική υποστήριξη για να τις καταστείλει.
Στα τέλη της δεκαετίας του '60, οι σποραδικές επιθέσεις είχαν εξελιχθεί σε καλά οργανωμένες εξεγέρσεις, με την υποστήριξη τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Κίνα. Αποφασισμένοι να προστατεύσουν τα στενά του Ορμούζ, από τα οποία περνούσε ένα γιγάντιο πετρελαιοφόρο κάθε δέκα λεπτά, οι Βρετανοί έθεσαν τις ένοπλες δυνάμεις του Σουλτάνου υπό τη βρετανική διοίκηση και στρατολόγησαν νεαρούς βρετανούς αξιωματικούς.
Ένας από αυτούς ήταν ένας νεαρός Ράνουλφ Φάινς, ο οποίος αργότερα έγραψε: «Οι άνθρωποι ήταν καταπιεσμένοι και η φτώχεια τους ρημαζε. Ο Σουλτάνος δεν είχε φίλους εκτός από τους Βρετανούς».
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της εξέγερσης, υπό την ηγεσία των Βρετανών, διήρκεσαν περισσότερο από μια δεκαετία και διεξάγονταν με απόλυτη μυστικότητα. Μόλις 24 Βρετανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν (λένε…), μαζί με περίπου 900 Ιρανούς και ντόπιους. Πιστεύεται ότι υπήρξαν πολλές χιλιάδες θάνατοι ανταρτών και αμάχων, αλλά αυτούς ποιος να τους λογαριάσει;
Η εξέγερση κατά της βρετανικής κυριαρχίας στη νότια αραβική αποικία του Άντεν της Υεμένης άρχισε τον Δεκέμβριο του 1963, όταν μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε εναντίον μιας ομάδας Βρετανών διπλωματών στο αεροδρόμιο.
Τα επόμενα τρία χρόνια οι Βρετανοί πάλεψαν να καταστείλουν τις εξεγέρσεις. Δύο ανταρτικές ομάδες - το Μαρξιστικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο και το Αραβικό Εθνικιστικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Κατεχόμενης Νότιας Υεμένης - πολέμησαν τόσο τους Βρετανούς, αλλά και μεταξύ τους...
Το 1964 η Βρετανία βρέθηκε αντιμέτωπη με μια δεύτερη εξέγερση στα βουνά Ραντφάν κοντά στα σύνορα με την Υεμένη. Μέχρι το 1967, οι Βρετανοί υποχωρούσαν, ελέγχοντας τελικά μόνο το λιμάνι και το αεροδρόμιο. Όταν οι Βρετανοί υποχώρησαν τελικά, άφησαν πίσω τους 125 νεκρούς, συμπεριλαμβανομένων αρκετών βρετανών πολιτών που πυροβολήθηκαν στα σπίτια ή τα γραφεία τους. Δεκάδες στρατιώτες και αστυνομικοί πιστοί στους Βρετανούς σκοτώθηκαν επίσης, μαζί με περίπου 1.900 πολίτες και αντάρτες.
Ο βρετανικός στρατός αναπτύχθηκε στους δρόμους της Βόρειας Ιρλανδίας το 1969, αρχικά για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της τάξης εν μέσω εκτεταμένων ταραχών. Η επιχείρηση Banner, όπως αποκαλεί ο βρετανικός στρατός την εκστρατεία του στη Βόρεια Ιρλανδία, τελείωσε επίσημα το 2007, αν και οι αψιμαχίες μειώθηκαν με την υπογραφή της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής το 1998.
Η βρετανική επέμβαση διήρκεσε 38 χρόνια: η μεγαλύτερη αδιάλειπτη επιχείρηση που έγινε ποτέ από βρετανικές δυνάμεις! Περισσότεροι από 500 στρατιώτες σκοτώθηκαν μαζί με 509 αστυνομικούς και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, 562 παραστρατιωτικούς και 2.074 πολίτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Καθολικοί.
Περισσότεροι από 50.000 Βρετανοί στρατιώτες, 6.000 μέλη του προσωπικού της RAF, ένα αεροπλανοφόρο και πολλά αντιτορπιλικά αναπτύχθηκαν στον Περσικό Κόλπο μετά την ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ τον Αύγουστο του 1990, για να υπηρετήσουν πλάι σε δυνάμεις από 11 άλλα έθνη. Οι ειδικές δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου, εν τω μεταξύ, άρχισαν να επιχειρούν εντός του Κουβέιτ και της δυτικής ερήμου του Ιράκ λίγο μετά την εισβολή. 47 βρετανοί στρατιωτικοί ήταν μεταξύ των 400 και πλέον μελών του προσωπικού του συνασπισμού που έχασαν τη ζωή τους μαζί με χιλιάδες Ιρακινούς.
Οι βρετανικές δυνάμεις εντάχθηκαν στην ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ το 1992 όταν ξέσπασε πόλεμος μεταξύ των Βόσνιων - που διακήρυξαν την ανεξαρτησία τους μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας - και των Σερβοβόσνιων και Κροατών. Αν και η σύγκρουση έδειχνε να τελειώνει το 1995, τα βρετανικά στρατεύματα αποσύρθηκαν πλήρως το 2007. Μετρήθηκαν περίπου 60 νεκροί βρετανοί στρατιώτες. Για τους άλλους ούτε κουβέντα...
Κοσσυφοπέδιο: Ειρηνευτικά: Εν μέσω της συνεχιζόμενης δραματικής διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της δολοφονίας και μαζικής απέλασης Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο από σερβικές δυνάμεις, το Ηνωμένο Βασίλειο εντάχθηκε στην αεροπορική εκστρατεία των 78 ημερών του ΝΑΤΟ κατά της Σερβίας και στη συνέχεια συνέβαλε στην ειρηνευτική δύναμη που κατέλαβε τη χώρα.
Μια ειρηνευτική συμφωνία υπογράφηκε το 1999 μετά σχεδόν μια δεκαετία εμφυλίου πολέμου, αλλά ένα χρόνο αργότερα οι αντάρτες του Επαναστατικού Ενωμένου Μετώπου (RUF) άρχισαν ξανά τις μάχες και προχώρησαν προς το Φριτάουν. Τον Μάιο του 2000 βρετανικά στρατεύματα στάλθηκαν για να υποστηρίξουν τον Στρατό της Σιέρα Λεόνε ενάντια στο RUF. Ένας αλεξιπτωτιστής σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Barras, μιας αποστολής για τη διάσωση στρατιωτών που κρατούνταν όμηροι από την πολιτοφυλακή. Τον Νοέμβριο του 2000 κηρύχθηκε κατάπαυση του πυρός και τον Ιανουάριο του 2002 συμφωνήθηκε ειρήνη. Ένας μικρός αριθμός βρετανικών στρατευμάτων παραμένει στη χώρα για να εκπαιδεύσει τις δυνάμεις της Σιέρα Λεόνε...
Δεκατρία χρόνια πολέμου που άρχισαν με την αρωγή της Βρετανίας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις για την ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν που είχε δώσει στην Αλ Κάιντα το χώρο να σχεδιάσει τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, συμβάλλοντας, στη συνέχεια, στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις γύρω από την Καμπούλ. Το 2006, το Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι έστελνε 3.300 άτομα προσωπικό στην επαρχία Χελμάντ στα νότια της χώρας και 2.500 ακόμη απεστάλησαν τον επόμενο χρόνο. Μέχρι το τέλος του 2013, 447 Βρετανοί στρατιώτες και πολίτες είχαν σκοτωθεί και 2.171 τραυματίστηκαν στη μάχη. Οι θάνατοι αμάχων ανέρχονταν σε περισσότερους από 2.000 κάθε χρόνο σε όλο το Αφγανιστάν. Πέρυσι, (2021) στις 15 Αυγούστου, οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην Καμπούλ κι έκτοτε αγνοείται η τύχη του Αφγανιστάν…
Η απόφαση της Βρετανίας να συμμετάσχει στην υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εισβολή στο Ιράκ το 2003 έχει καταδικαστεί από πολλούς ως η χειρότερη απόφαση εξωτερικής πολιτικής της Βρετανίας μετά την Κρίση του Σουέζ. Κατά τη διάρκεια των έξι ετών που οι Βρετανοί ήταν παρόντες στα νοτιοανατολικά της χώρας, σκοτώθηκαν περίπου 179 βρετανοί στρατιωτικοί και γυναίκες. Ο αριθμός των νεκρών αμάχων στη Βασόρα υπολογίζεται μεταξύ 3.000 και 4.000!
Και πίσω από όλα αυτά τα γεγονότα η υπογραφή της Βασίλισσας, που απολάμβανε το τσάι της, συντροφιά με τα συμπαθητικά Κόργκι… Προς τι να πικραθούμε λοιπόν για την «φυγή»;
Και κάποιοι με ποιητική διάθεση - από την Πέμπτη το απόβραδο - στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θυμήθηκαν τον Κώστα Βάρναλη: «Όταν πεθαίνει βασιλιάς, μη χαίρεσαι λαουτζίκο. Μη λες πως θάν’ καλύτερος ο νυν από τον τέως. Πως θάναι το λυκόπουλο καλύτερο απ’ τον λύκο. Τότε μονάχα να χαρείς: αν θα ‘ναι ο τελευταίος.
Σοφέ Βάρναλη!
Και ως επίλογος: Αν δεν υπήρχαν αυλικοί κι υποτελείς, δεν θα υπήρχαν και βασιλιάδες. Ψέματα;
Ο Said bin Taimur, ο σκληρός και καταπιεστικός ηγέτης του Ομάν, που είχε αλυσοδεμένους σκλάβους και απαγόρευε στους ανθρώπους του να φορούν γυαλιά ηλίου (!) ή να ακούνε ραδιόφωνο, είχε αντιμετωπίσει επανειλημμένες εξεγέρσεις στο νότο της χώρας, όμως δεν ανησυχούσε: μπορούσε να βασιστεί στη βρετανική υποστήριξη για να τις καταστείλει.
Στα τέλη της δεκαετίας του '60, οι σποραδικές επιθέσεις είχαν εξελιχθεί σε καλά οργανωμένες εξεγέρσεις, με την υποστήριξη τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Κίνα. Αποφασισμένοι να προστατεύσουν τα στενά του Ορμούζ, από τα οποία περνούσε ένα γιγάντιο πετρελαιοφόρο κάθε δέκα λεπτά, οι Βρετανοί έθεσαν τις ένοπλες δυνάμεις του Σουλτάνου υπό τη βρετανική διοίκηση και στρατολόγησαν νεαρούς βρετανούς αξιωματικούς.
Ένας από αυτούς ήταν ένας νεαρός Ράνουλφ Φάινς, ο οποίος αργότερα έγραψε: «Οι άνθρωποι ήταν καταπιεσμένοι και η φτώχεια τους ρημαζε. Ο Σουλτάνος δεν είχε φίλους εκτός από τους Βρετανούς».
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της εξέγερσης, υπό την ηγεσία των Βρετανών, διήρκεσαν περισσότερο από μια δεκαετία και διεξάγονταν με απόλυτη μυστικότητα. Μόλις 24 Βρετανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν (λένε…), μαζί με περίπου 900 Ιρανούς και ντόπιους. Πιστεύεται ότι υπήρξαν πολλές χιλιάδες θάνατοι ανταρτών και αμάχων, αλλά αυτούς ποιος να τους λογαριάσει;
1963 – 1967 Άντεν: Ακόμα μια βρετανική ήττα
Η εξέγερση κατά της βρετανικής κυριαρχίας στη νότια αραβική αποικία του Άντεν της Υεμένης άρχισε τον Δεκέμβριο του 1963, όταν μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε εναντίον μιας ομάδας Βρετανών διπλωματών στο αεροδρόμιο.
Τα επόμενα τρία χρόνια οι Βρετανοί πάλεψαν να καταστείλουν τις εξεγέρσεις. Δύο ανταρτικές ομάδες - το Μαρξιστικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο και το Αραβικό Εθνικιστικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Κατεχόμενης Νότιας Υεμένης - πολέμησαν τόσο τους Βρετανούς, αλλά και μεταξύ τους...
Το 1964 η Βρετανία βρέθηκε αντιμέτωπη με μια δεύτερη εξέγερση στα βουνά Ραντφάν κοντά στα σύνορα με την Υεμένη. Μέχρι το 1967, οι Βρετανοί υποχωρούσαν, ελέγχοντας τελικά μόνο το λιμάνι και το αεροδρόμιο. Όταν οι Βρετανοί υποχώρησαν τελικά, άφησαν πίσω τους 125 νεκρούς, συμπεριλαμβανομένων αρκετών βρετανών πολιτών που πυροβολήθηκαν στα σπίτια ή τα γραφεία τους. Δεκάδες στρατιώτες και αστυνομικοί πιστοί στους Βρετανούς σκοτώθηκαν επίσης, μαζί με περίπου 1.900 πολίτες και αντάρτες.
1969 – 1998 Βόρεια Ιρλανδία: Ακόμα τους μισούν!
Ο βρετανικός στρατός αναπτύχθηκε στους δρόμους της Βόρειας Ιρλανδίας το 1969, αρχικά για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της τάξης εν μέσω εκτεταμένων ταραχών. Η επιχείρηση Banner, όπως αποκαλεί ο βρετανικός στρατός την εκστρατεία του στη Βόρεια Ιρλανδία, τελείωσε επίσημα το 2007, αν και οι αψιμαχίες μειώθηκαν με την υπογραφή της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής το 1998.
Η βρετανική επέμβαση διήρκεσε 38 χρόνια: η μεγαλύτερη αδιάλειπτη επιχείρηση που έγινε ποτέ από βρετανικές δυνάμεις! Περισσότεροι από 500 στρατιώτες σκοτώθηκαν μαζί με 509 αστυνομικούς και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, 562 παραστρατιωτικούς και 2.074 πολίτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Καθολικοί.
1982 Φώκλαντς: Η ρεβάνς ήρθε από τον Μαραντόνα
Ο πόλεμος των δέκα εβδομάδων μεταξύ Βρετανίας και Αργεντινής για τον έλεγχο των επί μακρό αμφισβητούμενων Νήσων Φώκλαντ και της Νότιας Γεωργίας είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 255 Βρετανών στρατιωτικών, 649 Αργεντινών και τριών αμάχων. Περισσότεροι από 2.400 τραυματίστηκαν. Τέσσερα χρόνια μετά, ο Ντιέγκο Μαραντόνα πήρε το αίμα των συμπατριωτών του πίσω με το Χέρι του Θεού…
1990 – 1991 Πρώτος πόλεμος του Κόλπου: Η μια ακόμα Σταυροφορία…
Περισσότεροι από 50.000 Βρετανοί στρατιώτες, 6.000 μέλη του προσωπικού της RAF, ένα αεροπλανοφόρο και πολλά αντιτορπιλικά αναπτύχθηκαν στον Περσικό Κόλπο μετά την ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ τον Αύγουστο του 1990, για να υπηρετήσουν πλάι σε δυνάμεις από 11 άλλα έθνη. Οι ειδικές δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου, εν τω μεταξύ, άρχισαν να επιχειρούν εντός του Κουβέιτ και της δυτικής ερήμου του Ιράκ λίγο μετά την εισβολή. 47 βρετανοί στρατιωτικοί ήταν μεταξύ των 400 και πλέον μελών του προσωπικού του συνασπισμού που έχασαν τη ζωή τους μαζί με χιλιάδες Ιρακινούς.
1992 Βοσνία: Κι άλλη Σταυροφορία...
Οι βρετανικές δυνάμεις εντάχθηκαν στην ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ το 1992 όταν ξέσπασε πόλεμος μεταξύ των Βόσνιων - που διακήρυξαν την ανεξαρτησία τους μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας - και των Σερβοβόσνιων και Κροατών. Αν και η σύγκρουση έδειχνε να τελειώνει το 1995, τα βρετανικά στρατεύματα αποσύρθηκαν πλήρως το 2007. Μετρήθηκαν περίπου 60 νεκροί βρετανοί στρατιώτες. Για τους άλλους ούτε κουβέντα...
Κοσσυφοπέδιο: Ειρηνευτικά: Εν μέσω της συνεχιζόμενης δραματικής διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της δολοφονίας και μαζικής απέλασης Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο από σερβικές δυνάμεις, το Ηνωμένο Βασίλειο εντάχθηκε στην αεροπορική εκστρατεία των 78 ημερών του ΝΑΤΟ κατά της Σερβίας και στη συνέχεια συνέβαλε στην ειρηνευτική δύναμη που κατέλαβε τη χώρα.
2000 Σιέρρα Λεόνε: Γι να τους εκπαιδεύσουν…
Μια ειρηνευτική συμφωνία υπογράφηκε το 1999 μετά σχεδόν μια δεκαετία εμφυλίου πολέμου, αλλά ένα χρόνο αργότερα οι αντάρτες του Επαναστατικού Ενωμένου Μετώπου (RUF) άρχισαν ξανά τις μάχες και προχώρησαν προς το Φριτάουν. Τον Μάιο του 2000 βρετανικά στρατεύματα στάλθηκαν για να υποστηρίξουν τον Στρατό της Σιέρα Λεόνε ενάντια στο RUF. Ένας αλεξιπτωτιστής σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Barras, μιας αποστολής για τη διάσωση στρατιωτών που κρατούνταν όμηροι από την πολιτοφυλακή. Τον Νοέμβριο του 2000 κηρύχθηκε κατάπαυση του πυρός και τον Ιανουάριο του 2002 συμφωνήθηκε ειρήνη. Ένας μικρός αριθμός βρετανικών στρατευμάτων παραμένει στη χώρα για να εκπαιδεύσει τις δυνάμεις της Σιέρα Λεόνε...
2001 Αφγανιστάν: Για τους Ταλιμπάν ρε γαμώτο…
Δεκατρία χρόνια πολέμου που άρχισαν με την αρωγή της Βρετανίας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις για την ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν που είχε δώσει στην Αλ Κάιντα το χώρο να σχεδιάσει τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, συμβάλλοντας, στη συνέχεια, στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις γύρω από την Καμπούλ. Το 2006, το Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι έστελνε 3.300 άτομα προσωπικό στην επαρχία Χελμάντ στα νότια της χώρας και 2.500 ακόμη απεστάλησαν τον επόμενο χρόνο. Μέχρι το τέλος του 2013, 447 Βρετανοί στρατιώτες και πολίτες είχαν σκοτωθεί και 2.171 τραυματίστηκαν στη μάχη. Οι θάνατοι αμάχων ανέρχονταν σε περισσότερους από 2.000 κάθε χρόνο σε όλο το Αφγανιστάν. Πέρυσι, (2021) στις 15 Αυγούστου, οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην Καμπούλ κι έκτοτε αγνοείται η τύχη του Αφγανιστάν…
2003 – 2008 Ιράκ: Οι άμαχοι δεν προσμετρώνται…
Η απόφαση της Βρετανίας να συμμετάσχει στην υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εισβολή στο Ιράκ το 2003 έχει καταδικαστεί από πολλούς ως η χειρότερη απόφαση εξωτερικής πολιτικής της Βρετανίας μετά την Κρίση του Σουέζ. Κατά τη διάρκεια των έξι ετών που οι Βρετανοί ήταν παρόντες στα νοτιοανατολικά της χώρας, σκοτώθηκαν περίπου 179 βρετανοί στρατιωτικοί και γυναίκες. Ο αριθμός των νεκρών αμάχων στη Βασόρα υπολογίζεται μεταξύ 3.000 και 4.000!
2011 Λιβύη: Για τον Καντάφι ρε γαμώτο…
Η Βρετανία συμμετείχε σε διεθνείς στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των δυνάμεων του Μουαμάρ Καντάφι, με τη RAF και το Πολεμικό Ναυτικό να παίρνουν μέρος στις επιδρομές του ΝΑΤΟ. Οι ειδικές δυνάμεις παρείχαν επίσης - λαθραία - επιτόπια εκπαίδευση και υποστήριξη στους αντάρτες της αντιπολίτευσης. Ο Καντάφι συνελήφθη και σκοτώθηκε στις 20 Οκτωβρίου του 2011 και οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ αποχώρησαν στα τέλη του ίδιου μήνα.
Και κάποιοι με ποιητική διάθεση - από την Πέμπτη το απόβραδο - στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θυμήθηκαν τον Κώστα Βάρναλη: «Όταν πεθαίνει βασιλιάς, μη χαίρεσαι λαουτζίκο. Μη λες πως θάν’ καλύτερος ο νυν από τον τέως. Πως θάναι το λυκόπουλο καλύτερο απ’ τον λύκο. Τότε μονάχα να χαρείς: αν θα ‘ναι ο τελευταίος.
Σοφέ Βάρναλη!
Και ως επίλογος: Αν δεν υπήρχαν αυλικοί κι υποτελείς, δεν θα υπήρχαν και βασιλιάδες. Ψέματα;
Νίκος Τζιανίδης
EΘΝΟΣ