Η κίνηση της Φον ντερ Λάιεν φαίνεται πως όχι μόνο αιφνιδίασε ορισμένα κράτη μέλη, αλλά και δίχασε.
Η επιβολή πλαφόν στην τιμή χονδρικής του ρωσικού φυσικού αερίου περιλαμβάνεται στην πρόταση πέντε σημείων της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, όπως ανακοίνωσε επίσημα χθες η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου.
Η κίνηση της Φον ντερ Λάιεν φαίνεται πως όχι μόνο αιφνιδίασε ορισμένα κράτη μέλη, αλλά και δίχασε, ειδικά ως προς το σκέλος του πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο, όπως αναφέρεται και σε ρεπορτάζ του Politico.
Στην Αθήνα, κυβερνητικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα Η Καθημερινή ανέφεραν ότι η Ελλάδα δεν είναι ικανοποιημένη με την πρόθεση της Κομισιόν για πλαφόν που θα αφορά αποκλειστικά το ρωσικό φυσικό αέριο.
Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι η ελληνική πλευρά θεωρεί πως η επιθυμητή λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει πλαφόν και σε τιμές που αφορούν και τις υπόλοιπες μεγάλες αγορές ενέργειας, όπως των ΗΠΑ και της Ασίας, καθώς το παρόν σύστημα είναι εύκολα χειραγωγήσιμο από τους πιο ισχυρούς παίκτες και ιδιαίτερα από την Gazprom, η οποία ως κυρίαρχος επηρεάζει την αγορά.
Εξάλλου, χθες ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εκτόξευσε νέες απειλές λέγοντας ότι αν επιβληθεί πλαφόν στις ρωσικές ενεργειακές πηγές, τότε οι στρόφιγγες θα κλείσουν εντελώς σε όσες χώρες υιοθετήσουν την πρόταση.
Πέντε μέτρα
Σε δηλώσεις της προς τον Τύπο στις Βρυξέλλες, η πρόεδρος της Επιτροπής ανέπτυξε συνοπτικά το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών της ενέργειας, το οποίο θα παρουσιαστεί στους υπουργούς Ενέργειας των χωρών της ΕΕ αύριο, Παρασκευή.
Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή θα προτείνει προς τα κράτη-μέλη έναν υποχρεωτικό στόχο για τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής, ενόψει του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της 9ης Σεπτεμβρίου.
«Αντιμετωπίζουμε μια εξαιρετική κατάσταση, επειδή η Ρωσία είναι αναξιόπιστος προμηθευτής και χειραγωγεί τις ενεργειακές μας αγορές. Με ενότητα και αλληλεγγύη θα επικρατήσουμε!», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η αποθήκευση φυσικού αερίου, συνολικά στην ΕΕ, έχει φτάσει το 82%.
«Μέσω της διαφοροποίησης έχουμε αυξήσει τις παραδόσεις LNG ή φυσικού αερίου αγωγών από τις ΗΠΑ, τη Νορβηγία, την Αλγερία, το Αζερμπαϊτζάν και άλλες χώρες. Για παράδειγμα, η Νορβηγία παραδίδει τώρα περισσότερο αέριο στην ΕΕ από τη Ρωσία. Και πραγματοποιούμε τεράστιες επενδύσεις σε εγχώριες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσω του RePowerEU», πρόσθεσε.
Συνεχίζοντας η Ούρσουλα φον ντερ Λάιν τόνισε ότι η χειραγώγηση των αγορών φυσικού αερίου έχει δευτερογενή επίδραση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αστρονομικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και με τεράστια αστάθεια της αγοράς», είπε , παρουσιάζοντας μια σειρά «άμεσων μέτρων» που προτείνει η Επιτροπή για να προστατευθούν οι ευάλωτοι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις:
Πρώτον, η Επιτροπή προτείνει μια «έξυπνη εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας», δηλαδή «έναν υποχρεωτικό στόχο για τη μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στις ώρες αιχμής». «Θα συνεργαστούμε στενά με τα κράτη μέλη για να το πετύχουμε αυτό», σημείωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Δεύτερον, η Επιτροπή προτείνει ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλό κόστος. Οι πηγές ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα αποφέρουν απροσδόκητα έσοδα, τα οποία δεν αντικατοπτρίζουν το κόστος παραγωγής τους. «Θα προτείνουμε την εκ νέου διοχέτευση αυτών των απροσδόκητων κερδών για να υποστηρίξουμε ευάλωτα άτομα και εταιρείες να προσαρμοστούν», τόνισε η Πρόεδρος της Επιτροπής.
Τρίτον, το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τα απροσδόκητα κέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων. Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν επίσης τεράστια κέρδη. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα προτείνει συνεισφορά αλληλεγγύης για τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επενδύσουν αυτά τα έσοδα για να στηρίξουν τα ευάλωτα νοικοκυριά και να επενδύσουν σε καθαρές εγχώριες πηγές ενέργειας.
Τέταρτον, η Επιτροπή προτείνει τη διευκόλυνση της ρευστότητας από τα κράτη-μέλη για τις εταιρείες ενέργειας. Οι ενεργειακές εταιρείες κοινής ωφέλειας πρέπει να υποστηριχθούν για να αντιμετωπίσουν την αστάθεια των αγορών. Ζητείται επί του παρόντος να παράσχουν απροσδόκητα μεγάλα ποσά κεφαλαίων, τα οποία απειλούν την ικανότητά τους να συναλλάσσονται και τη σταθερότητα των μελλοντικών αγορών. Επιπλέον, η Επιτροπή θα παρατείνει το νομικό πλαίσιο που επιτρέπει την ταχεία χορήγηση κρατικών εγγυήσεων.
Πέμπτον, η Επιτροπή προτείνει ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου. «Ο στόχος εδώ είναι πολύ σαφής. Πρέπει να περικόψουμε τα έσοδα της Ρωσίας που χρησιμοποιεί ο Πούτιν για να χρηματοδοτήσει αυτό τον φρικτό πόλεμο κατά της Ουκρανίας», τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Καταλήγοντας, η Πρόεδρος της Επιτροπής επισήμανε ότι στην αρχή του πολέμου, οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγού από τη Ρωσία ήταν στο 40% του συνόλου του εισαγόμενου αερίου και σήμερα έχει μειωθεί στο 9%. «Είναι δύσκολοι καιροί. Αλλά είμαι πεπεισμένη ότι οι Ευρωπαίοι έχουν την οικονομική δύναμη, την πολιτική βούληση και την ενότητα για να διατηρήσουν το πάνω χέρι», πρόσθεσε.