Ο ενεργειακός χάρτης αλλάζει με ταχύτητες φωτός. Οι νέες τεχνολογίες που παράγει διαρκώς η επιστημονική κοινότητα φέρνουν στο προσκήνιο επαναστατικές αλλαγές αλλά και μεγάλες ευκαιρίες. Η Ελλάδα εκτός του τεράστιου ενεργειακού πλούτου μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στο μεγάλο στοίχημα με τη συλλογή, αποθήκευση και αξιοποίηση του Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2).
Ο πλεονεκτικός ρόλος της Ελλάδας
Η χημική ένωση CO2 που είναι και το βασικό προϊόν των καύσεων - αποτελείται από δύο άτομα οξυγόνου ενωμένα με ομοιοπολικό δεσμό με ένα άτομο άνθρακα - ενοχοποιείται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου αλλά και για αλυσιδωτών επιπτώσεων που οδηγούν τον πλανήτη στον θάνατο. Επομένως ο στόχος είναι να μειωθούν οι εκπομπές CO2. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα των προσεχών ετών. Η επιστημονική κοινότητα προτείνει τη συλλογή και αποθήκευση του CO2 σε φυσικές δεξαμενές και ειδικά πετρώματα τα οποία μάλιστα η Ελλάδα διαθέτει σε αφθονία και μάλιστα σε πολύ υψηλή ποιότητα.
Η χημική ένωση CO2 που είναι και το βασικό προϊόν των καύσεων - αποτελείται από δύο άτομα οξυγόνου ενωμένα με ομοιοπολικό δεσμό με ένα άτομο άνθρακα - ενοχοποιείται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου αλλά και για αλυσιδωτών επιπτώσεων που οδηγούν τον πλανήτη στον θάνατο. Επομένως ο στόχος είναι να μειωθούν οι εκπομπές CO2. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα των προσεχών ετών. Η επιστημονική κοινότητα προτείνει τη συλλογή και αποθήκευση του CO2 σε φυσικές δεξαμενές και ειδικά πετρώματα τα οποία μάλιστα η Ελλάδα διαθέτει σε αφθονία και μάλιστα σε πολύ υψηλή ποιότητα.
«Πρώτα δεσμεύουμε CO2, μετά το αξιοποιούμε»
Μεταξύ των πρωτοπόρων στον τομέα αποθήκευσης και αξιοποίησης του CO2 είναι σημαντικοί Έλληνες επιστήμονες με μπροστάρη τον Δρ. Νικόλαο Κούκουζα. Πρόκειται για τον διευθυντή Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) ο οποίος εξηγεί στο ethnos.gr με απλά λόγια: «Το CO2 ενοχοποιείται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά εάν συλλέγουμε το CO2 από τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας θα μπορούμε να το δεσμεύουμε και να το αποθηκεύουμε σε υπόγειους μεγάλους φυσικούς ταμιευτήρες περιορίζοντας τη μόλυνση. Ανοίγουμε νέους ορίζοντες και στη δημιουργία πρώτων υλών που θα προέλθουν από το CO2 αλλά πρώτα πρέπει να επενδύσουμε και να εστιάσουμε στη συλλογή η οποία γίνεται από ειδικούς ταμιευτήρες και μία σειρά τεχνολογιών που είμαστε σε θέση να εφαρμόσουμε».
Ο έλεγχος του CO2 θα αλλάξει τα δεδομένα στον πλανήτη
Η φύση μας έδωσε τη λύση
Για όσους ανησυχούν πως αυτό θα είναι επιζήμιο για το περιβάλλον η απάντηση είναι άμεση και εντυπωσιάζει θετικά: «Δεν υπάρχει πρόβλημα. Η φύση από μόνη της μας έχει δώσει απαντήσεις για όλα αυτά. Τα ηφαίστεια βγάζουν CO2 το οποίο μαζί με άλλα ιζήματα και πετρώματα θάβεται για εκατομμύρια χρόνια. Επομένως εάν μιμηθούμε τη φύση και επενδύσουμε στη συλλογή του CO2 από την ατμόσφαιρα θα έχουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα».
O Δρ. Νικόλαος Κούκουζας
Πρώτη μονάδα στην Κίνα
Η τεχνολογία δέσμευσης, αποθήκευσης και επαναχρησιμοποίησης διοξειδίου του άνθρακα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, ωστόσο πολλές χώρες όπως η Κίνα έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια σε μία προσπάθεια να περιοριστεί η μόλυνση του πλανήτη. Τον Αύγουστο του 2022 ξεκίνησε να λειτουργεί στην χώρα μονάδα που ανήκει στον κινεζικό πετρελαϊκό κολοσσό της Sinopec. Εκτιμούν πως οι εκπομπές ρύπων άνθρακα θα μειωθούν κατά 1 εκατ. τόνους ετησίως. Ήταν η πρώτη μονάδα που τίθεται σε λειτουργία και μέχρι το 2025 θα ακολουθήσουν άλλες δύο.
Πρώτη μονάδα στην Κίνα
Η τεχνολογία δέσμευσης, αποθήκευσης και επαναχρησιμοποίησης διοξειδίου του άνθρακα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, ωστόσο πολλές χώρες όπως η Κίνα έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια σε μία προσπάθεια να περιοριστεί η μόλυνση του πλανήτη. Τον Αύγουστο του 2022 ξεκίνησε να λειτουργεί στην χώρα μονάδα που ανήκει στον κινεζικό πετρελαϊκό κολοσσό της Sinopec. Εκτιμούν πως οι εκπομπές ρύπων άνθρακα θα μειωθούν κατά 1 εκατ. τόνους ετησίως. Ήταν η πρώτη μονάδα που τίθεται σε λειτουργία και μέχρι το 2025 θα ακολουθήσουν άλλες δύο.
Πρωταγωνιστικό ρόλο η Ελλάδα
Ο Δρ. Νικόλαος Κούκουζας ως διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) έχει βάλει την χώρα μας στη θέση του πρωταγωνιστή και εξηγεί: «Η Ελλάδα παίζει πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις και περιμένουμε θεαματικές εξελίξεις το προσεχές διάστημα. Η χώρα μας έχει πλεονεκτήματα και σε αυτόν τον τομέα αρκεί. Έχουμε προχωρήσει πολύ και προσωπικά είμαι πού ικανοποιημένος και αισιόδοξος. Η Ελλάδα λόγω του πλούσιου υπεδάφους της θα μπορούσε να γίνει πρωτοπόρος στην αποθήκευση CO2 το οποίο στη συνέχεια θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί ποικιλότροπα. Η συλλογή του CO2 γίνεται μέσα από ειδικούς συλλέκτες. Μελλοντικά το CO2 θα μπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως καύσιμο ή ως μεθανόλη ή για την παραγωγή υδρογόνου ή σε άλλες εφαρμογές όμως ακόμα εκεί είμαστε σε αρχικό στάδιο».
Πεντάλοφος και Επταχώρι
Στο πρόγραμμα «Strategy CCUS» συμμετείχε η Ελλάδα και σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν γίνει σε δύο περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, στο Πεντάλοφο της Κοζάνης και στο Επταχώρι Καστοριάς εντοπίζονται στο υπέδαφος μεγάλοι γεωλογικοί σχηματισμοί, με καταλληλότητα προσρόφησης μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 17 εταίροι από δέκα ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Σκωτία, Ισπανία, Κροατία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία) και συνέχεια αποτελεί το πρόγραμμα «Pilot Strategy» με διάρκεια έως το 2026.
Ο Δρ. Νικόλαος Κούκουζας ως διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) έχει βάλει την χώρα μας στη θέση του πρωταγωνιστή και εξηγεί: «Η Ελλάδα παίζει πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις και περιμένουμε θεαματικές εξελίξεις το προσεχές διάστημα. Η χώρα μας έχει πλεονεκτήματα και σε αυτόν τον τομέα αρκεί. Έχουμε προχωρήσει πολύ και προσωπικά είμαι πού ικανοποιημένος και αισιόδοξος. Η Ελλάδα λόγω του πλούσιου υπεδάφους της θα μπορούσε να γίνει πρωτοπόρος στην αποθήκευση CO2 το οποίο στη συνέχεια θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί ποικιλότροπα. Η συλλογή του CO2 γίνεται μέσα από ειδικούς συλλέκτες. Μελλοντικά το CO2 θα μπορούσε να αξιοποιηθεί είτε ως καύσιμο ή ως μεθανόλη ή για την παραγωγή υδρογόνου ή σε άλλες εφαρμογές όμως ακόμα εκεί είμαστε σε αρχικό στάδιο».
Πεντάλοφος και Επταχώρι
Στο πρόγραμμα «Strategy CCUS» συμμετείχε η Ελλάδα και σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν γίνει σε δύο περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, στο Πεντάλοφο της Κοζάνης και στο Επταχώρι Καστοριάς εντοπίζονται στο υπέδαφος μεγάλοι γεωλογικοί σχηματισμοί, με καταλληλότητα προσρόφησης μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 17 εταίροι από δέκα ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Σκωτία, Ισπανία, Κροατία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία) και συνέχεια αποτελεί το πρόγραμμα «Pilot Strategy» με διάρκεια έως το 2026.
Γεωτρήσεις στα 2 χιλιόμετρα
Σύμφωνα με τον Δρ. Νικόλαο Κούκουζα αυτοί οι γεωλογικοί σχηματισμοί στη Δυτική Μακεδονία σε Κοζάνη και Καστοριά εντοπίζονται σε μεγάλα βάθη που ξεκινούν από 850 μέτρα κατ΄ελάχιστο και φτάνουν έως και τα 2.000 μέτρα. Εντοπίζονται με σεισμικές έρευνες που έχουν γίνει και επομένως οι γεωτρήσεις στα 2.000 μέτρα δεν θα είναι μία απλή υπόθεση. Λαμβάνεται επίσης υπ΄όψη και η στεγανότητα για πιθανές διαρροές CO2 και φυσικά απαιτούνται νέες σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις που θα επιβεβαιώσουν τα αρχικά επιστημονικά ευρήματα.
Η κοιλότητα του Πρίνου
Η αποκάλυψη όμως αφορά το κοίτασμα πετρελαίου του Πρίνου στη Θάσο. Όπως είπε ο Δρ. Νικόλαος Κούκουζας στο ethnos.gr ο Πρίνος θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να γίνει η μεγαλύτερη φυσική αποθήκη στην Ευρώπη με πολλαπλά οφέλη και εξηγεί: «Ναι, επιβεβαιώνω πως η περίπτωση του Πρίνου έχει μπει στις προτεραιότητες των ερευνών μας. Και η κυβέρνηση το βλέπει το ζήτημα με μεγάλο ενδιαφέρον και το έχει θέσει σε προτεραιότητα. Εξετάζεται η πιθανότητα να μπει στις κοιλότητες του κοιτάσματος το CO2».
Αποθήκευση και πετρέλαιο
Σχετικά με τα οφέλη που θα έχει η αποθήκευση CO2 στην κοιλότητα του Πρίνου που κάποτε είχε πετρέλαιο τονίζει: «Tα οφέλη θα είναι τεράστια. Να τα πούμε όσο πιο απλά γίνεται. Πρώτα απ΄όλα θα κλείσουμε το τεράστιο κενό του παλιού ταμιευτήρα που περιείχε κάποτε πετρέλαιο αλλά έχει πλέον αντληθεί και καταναλωθεί. Με την είσοδο του CO2 θα σπρώξουμε με φυσικό τρόπο το πετρέλαιο που βρίσκεται εντός του ταμιευτήρα και θα μπορέσουμε να το αξιοποιήσουμε. Θα έχουμε στη διάθεση μας τη μεγαλύτερη αποθήκη CO2 φέρνοντας τη χώρα μας σε θέση ισχύος, τόσο στις εξελίξεις και στην ανάπτυξη ανθρακικών σταθμών, όσο αλλά και στη αξιοποίηση του CO2 στην παραγωγή πρώτων υλών όπως στην ενέργεια, στην τσιμεντοβιομηχανία κλπ».
Κώστας Ασημακόπουλος
ΕΘΝΟΣ