Έξι μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, το Σοσιαλιστικό Κόμμα του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ υπέστη εξαιρετικά βαριά ήττα τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή στην Ισπανία, αποτέλεσμα που χαρακτηρίζεται κακός οιωνός ως προς την παραμονή του στην εξουσία στα τέλη του χρόνου.
«Νέος πολιτικός κύκλος»
Ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος (PP), της δεξιάς αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, έκανε αμέσως λόγο για «νέο πολιτικό κύκλο». Το PP έκανε χθες «γιγαντιαίο βήμα» στον δρόμο που αναμένεται να οδηγήσει τον κ. Φεϊχό στον θώκο του πρωθυπουργού στα τέλη του 2023, πλειοδότησε ο πρόεδρος της κυβέρνησης της Ανδαλουσίας, ο Χουάν Μανουέλ Μορένο Μπονίγια, ηγετικό στέλεχος της ισπανικής δεξιάς.
Εκτός του PP, ο άλλος μεγάλος κερδισμένος είναι το ακροδεξιό κόμμα Vox, ήδη τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, που με πάνω από 1,5 εκατομμύριο ψήφους στις δημοτικές εκλογές (7,19%), διπλασίασε το ποσοστό του μέσα σε τέσσερα χρόνια κάνοντας θεαματικά είσοδο σε αρκετά τοπικά κοινοβούλια.
Οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν νίκη της δεξιάς στις διπλές χθεσινές εκλογές, κανένας όμως δεν περίμενε πως το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ισπανίας (PSOE) θα υφίστατο τέτοιες απώλειες.
«Τσουνάμι»
Ο επικεφαλής της απερχόμενης κυβέρνησης στην Καντάμπρια (βόρεια), ο Μιγκέλ Άνχελ Ρεβίγια, αρχηγός τοπικής παράταξης που έχει συμμαχήσει με τους σοσιαλιστές, μίλησε για «πλημμύρα της δεξιάς», τόσο του PP όσο και του Vox, ενώ ο επικεφαλής της κυβέρνησης του PSOE στην Αραγονία, αναφέρθηκε σε «τσουνάμι» που κατάπιε το «τείχος» των Σοσιαλιστών. Και οι δυο τους ηττήθηκαν.
«Το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ελπίζαμε», συνόψισε η εκπρόσωπος του PSOE, η Πιλάρ Αλεγρία, εμφανώς περίλυπη.
Το PP, που μετέτρεψε τις τοπικές και περιφερειακές εκλογές σε εθνικό δημοψήφισμα για την πολιτική του κ. Σάντσεθ, πρακτικά πέτυχε όλους τους στόχους που είχε θέσει.
Πάνω απ’ όλα συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις δημοτικές εκλογές, πάνω από 7 εκατ. (το 31,5%), ή δύο εκατ. περισσότερες από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, έναντι λιγότερων από 6,3 εκατ. (28,1%) που έλαβε το PSOE του κ. Σάντσεθ.
Έτσι, σύμφωνα με το ισπανικό δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο TVE και την εφημερίδα El Pais, το PP κυρίευσε τουλάχιστον έξι από τις δέκα από τις περιφέρειες όπου μέχρι χθες κυβερνούσε (μόνο ή χάρη σε συμμαχίες) το PSOE: τη Βαλένθια (ανατολικά), τέταρτη σε πληθυσμό σε όλη τη χώρα, την Αραγονία (κεντρικά), την Εξτρεμαδούρα (δυτικά), τις Βαλεαρίδες (ανατολικά), την Καντάμπρια και τη Ριόχα (βόρεια).
Ωστόσο η άλλη όψη του νομίσματος είναι πως στις περισσότερες από αυτές τις περιφέρειες, θα χρειαστεί την υποστήριξη του Vox για να κυβερνήσει, και το κόμμα της άκρας δεξιάς αναγγέλλεται πως θα είναι δύσκολος και βαρύς εταίρος για το PP, που θέλει να προβάλλει μετριοπαθή εικόνα. Αυτές οι δύο παρατάξεις κυβερνούν ήδη μαζί από πέρυσι μια περιφέρεια.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα ηττήθηκε από το PP στον δήμο της Σεβίλης, της μεγαλύτερης πόλης της Ανδαλουσίας (νότια) και παραδοσιακό οχυρό του, όπως και στη Βαλένθια. Και δεν είναι σίγουρο πως θα κερδίσει ούτε στη Βαρκελόνη, όπου ο υποψήφιός του δεν κατέλαβε παρά τη δεύτερη θέση, πίσω από αυτονομιστή.
Απόλυτη πλειοψηφία στη Μαδρίτη
Οι χθεσινές εκλογές αφορούσαν το σύνολο των 8.131 δήμων, με άλλα λόγια 35,5 εκατ. ψηφοφόρους, καθώς και τα κοινοβούλια των 12 από τις 17 «αυτονομίες» (περιφέρειες) της χώρας. Αυτή τη δεύτερη πτυχή των εκλογών αφορούσε 18,3 εκατ. ψηφοφόρους. Και είναι ακριβώς αυτή η δεύτερη ψηφοφορία που θεωρείτο γενική πρόβα των βουλευτικών εκλογών, η ημερομηνία που θα διεξαχθούν οι οποίες δεν είναι ακόμα γνωστή. Στις χθεσινές εκλογές δεν ήταν υποψήφιος ούτε ο κ. Σάντσεθ, ούτε ο κ. Φεϊχό.
Όμως το διακύβευμα ήταν πολύ σημαντικό για τους δυο πολιτικούς, που ενεπλάκησαν ενεργά στην προεκλογική εκστρατεία, σε βαθμό που αναλυτές χαρακτήρισαν αυτή την αναμέτρηση ανεμοδείκτη ενόψει των βουλευτικών εκλογών.
Ο κ. Σάντσεθ πρόβαλε στην εκστρατεία τον απολογισμό της κυβέρνησής του, κυρίως στην οικονομία. Ο κ. Φεϊχό ρίχτηκε επίσης ολόψυχα στην εκλογική μάχη, την πρώτη γι’ αυτόν αφότου ανέλαβε την ηγεσία του PP.