Πέθανε ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Θεόδωρος Πάγκαλος, σε ηλικία 84 ετών, όπως ανακοίνωσε η οικογένειά του με ανάρτηση στο Twitter.
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος αντιμετώπιζε προβλήματα με την υγεία του, που επιδεινώθηκαν το τελευταίο διάστημα. Πέθανε σήμερα το μεσημέρι στο σπίτι του, έχοντας στο πλευρό του την οικογένεια και τους στενούς του συνεργάτες.
«Ο αγαπημένος μας Θόδωρος Πάγκαλος έφυγε σήμερα από κοντά μας, ήσυχα στο σπίτι του, έχοντας δίπλα του την οικογένειά του και τους στενούς του συνεργάτες. Καλό ταξίδι λατρεμένε μας. Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη», αναφέρεται στην σχετική ανάρτηση στον λογαριασμό του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ στο Twitter:
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος ήταν πρώην βουλευτής και υπουργός, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης επί πρωθυπουργίας Γ. Παπανδρέου (7 Οκτωβρίου 2009 – 17 Μαΐου 2012) και αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ελλάδας την ίδια περίοδο, ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, στο οποίο μετείχε από την ίδρυσή του.
Γεννήθηκε στην Ελευσίνα στις 17 Αυγούστου 1938, αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυμνάσιο Αθηνών, ενώ στη συνέχεια σπούδασε Νομική και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης ανακηρύχθηκε το 1973 διδάκτορας των Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Παρισιού 1 (Πάνθεον-Σορβόννη). Από το 1969 έως το 1978 εργάστηκε ως ερευνητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο και κατόπιν ορίστηκε Διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου. Συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα και το 1968 το δικτατορικό καθεστώς του αφαίρεσε την ελληνική ιθαγένεια, την οποία επανέκτησε μετά τη Μεταπολίτευση.
Σε νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τον φοιτητικό συνδικαλισμό, συμμετέχοντας σε διάφορες φοιτητικές ομάδες. Υπήρξε επίσης ιδρυτικό μέλος της Δημοκρατικής Κίνησης Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης», που μετονομάστηκε σε Νεολαία «Γρηγόρης Λαμπράκης», καθώς και της αριστερής οργάνωσης «Δημοκρατική Αντίσταση Σπουδαστών».
Το 1978 έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος στην Ελευσίνα και κατετάγη τρίτος. Επίσης σε νεαρή ηλικία είχε δραστηριοποιηθεί και στο ΚΚΕ. Στη διάρκεια της μεταπολίτευσης υπήρξε ηγετικό στέλεχος της ευρύτερης κεντροαριστερής παράταξης με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Εξελέγη Βουλευτής Αττικής για πρώτη φορά το 1981 με το ΠΑΣΟΚ και έκτοτε εξελέγη σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες έθεσε υποψηφιότητα.
Διετέλεσε Υφυπουργός Εμπορίου από τον Ιούλιο 1982 μέχρι τον Ιανουάριο 1984, οπότε ανέλαβε Υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρωπαίκής Κοινότητας μέχρι το 1985. Τον Ιούλιο 1985 ορίστηκε Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών διατηρώντας το αξίωμα μέχρι τις εκλογές του 1989. Κατά την περίοδο 1989 μέχρι 1993 ορίστηκε Αντιπρόσωπος του Ελληνικού Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Τον Οκτώβριο 1993 ορίστηκε και πάλι Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, διατηρώντας το αξίωμα μέχρι τον Ιούλιο 1994, οπότε ανέλαβε Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών. Τον Ιανουάριο 1996 ορίστηκε Υπουργός Εξωτερικών διατηρώντας το αξίωμα μέχρι τον Φεβρουάριο 1999. Τον Απρίλιο 2000 ορίστηκε Υπουργός Πολιτισμού διατηρώντας το αξίωμα ως τον Νοέμβριο 2000. Τον Μάρτιο του 2004 επανεκλέχτηκε βουλευτής Αττικής.
Διατέλεσε συντονιστής της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ στον τομέα Οικονομικών Υποθέσεων και μετείχε στην αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βουλής στο Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση. Αποχώρησε από την ενεργό πολιτική δράση πριν από τις εκλογές του Μαΐου του 2012. Ήταν παντρεμένος με την Χριστίνα Χριστοφάκη και πατέρας πέντε παιδιών.
«Τη σημαία την πήρε ο αέρας» – Η απάντησή του όταν έδωσε εντολή να
κατέβει η σημαία στα Ίμια
Στις 31 Ιανουαρίου 1996, ζήσαμε μία μεγάλη κρίση που μας έφερε στα πρόθυρα
του πολέμου με την Τουρκία.
Ο λόγος για την κρίση στα Ίμια και τα γεγονότα που σημάδεψαν εκείνες τις
ημέρες. Υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος και πρωθυπουργός ο
Κώστας Σημίτης.
Όλα ξεκίνησαν όταν Τούρκοι «δημοσιογράφοι» – πράκτορες αποβιβάστηκαν στα
Ίμια, κατέβασαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική.
Με απόφαση του τότε Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Ναυάρχου Χρήστου Λυμπέρη, οι
βατραχάνθρωποι της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών αναλαμβάνουν τη φύλαξη της
ανατολικής Ίμιας, όπου υψωνόταν η ελληνική σημαία, ενώ η δυτική θα
επιτηρείτο από περιπολούντα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού.
Τα γεγονότα αυτά συνοδεύθηκαν, τις επόμενες ημέρες, από κωμικοτραγικές
καταστάσεις και άστοχες ενέργειες εκ μέρους της ελληνικής πλευράς.
Τα ξημερώματα, ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού εντοπίζει δέκα Τούρκους
βατραχανθρώπους πάνω στα Ίμια, αλλά κατά τη διάρκεια της επιστροφής του στην
ελληνική φρεγάτα «Ναυαρίνον» συντρίβεται, κάτω από αδιευκρίνιστες, με
αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρεις Έλληνες αξιωματικοί.
Σταδιακά, και μετά από αμερικανική παρέμβαση προς τις δύο πλευρές, αρχίζει η
απομάκρυνση όλων των δυνάμεων του στρατού και των δύο χωρών από τις
βραχονησίδες, με την ταυτόχρονη υποστολή τής ελληνικής σημαίας από τα Ίμια.
Όπως αποκάλυψε ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ αργότερα, όταν ρώτησε τον υπουργό Εξωτερικών,
Θεόδωρο Πάγκαλο, τι θα πουν στον ελληνικό λαό σχετικά με την απομάκρυνση της
σημαίας από τα ελληνικά Ίμια, ο Πάγκαλος απάντησε αφοπλιστικά:
«Θα πείτε ότι την σημαία την πήρε ο αέρας!».
Είχε αναφέρει ακόμη:
«Είναι αλήθεια ότι εγώ συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της σημαίας και είπα
ότι σημαία-σύμβολο δεν είναι οποιοδήποτε πανί με τα εθνικά χρώματα βάζει ο
καθένας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες όπου και όποτε του καπνίσει.
Σημαία-σύμβολο, και μάλιστα κάτω από τέτοιες περιστάσεις, είναι σημαία
επίσημη, με σταθερή βάση, γερά προσδεμένη, φρουρούμενη και επιτηρούμενη».
Υπόθεση Οτσαλάν
Στις αρχές του 1999 ο Θεόδωρος Πάγκαλος ως υπουργός Εξωτερικών κλήθηκε να χειριστεί την υπόθεση του Κούρδου Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο οποίος ήταν ιδρυτής και ηγέτης του PKK. Ο Οτσαλάν έχοντας καταφύγει στην Ελλάδα ενώ διωκόταν από την Τουρκία, μεταφέρθηκε, με την έγκριση του Πάγκαλου, στην ελληνική πρεσβεία της Κένυας και συνοδευόταν από τον αξιωματικό της ΕΥΠ Σάββα Καλεντερίδη, ο οποίος αργότερα δέχτηκε προφορικές εντολές αμφισβητούμενης προέλευσης να πετάξει τον Οτζαλάν έξω από την πρεσβεία.
Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι οι εντολές αυτές προέρχονταν από τον Πάγκαλο αν και ο ίδιος το αρνείτο. Επίσης, ο Πάγκαλος παρείχε διαβεβαιώσεις στον Έλληνα πρέσβη στην Κένυα ότι είχε εξασφαλίσει δίοδο για τον Οτσαλάν προς την Ολλανδία σε συνεργασία με τις κενυάτικες αρχές - ωστόσο ο Οτζααλάν συνελήφθη μετά από επιχείρηση της ΜΙΤ στο Ναϊρόμπι και οδηγήθηκε αεροπορικώς στην Τουρκία. Στην συνέχεια καταδικάστηκε από τουρκικό δικαστήριο και κρατείται.
Ο Πάγκαλος δέχτηκε κριτική και για το γεγονός ότι δεν εξασφαλίστηκαν εγγυήσεις από τους Κενυάτες για την ασφαλή μεταφορά του Οτζαλάν στην Ολλανδία αλλά ο ίδιος δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι απουσίαζε τρεις μέρες από την Αθήνα και δεν παρακολουθούσε την υπόθεση. Με την σύλληψη του Οτσαλάν από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, προκλήθηκε πολιτική κρίση στην Ελλάδα που οδήγησε στην παραίτηση τριών υπουργών, συμπεριλαμβανομένου και του Πάγκαλου.
«Μαζί τα φάγαμε»
Η Ελλάδα ήδη έχει μπει στο Μνημόνιο και ο Θεόδωρος Πάγκαλος ως μέλος της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στις 21 Σεπτεμβρίου 2010, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της «Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης» σχετικά με τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την κατάργηση και τη συγχώνευση υπηρεσιών, οργανισμών και φορέων του δημοσίου τομέα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος από το βήμα της Βουλής, είπε τη φράση που έμελλε να ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων από όλες τις κομματικές παρατάξεις, από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης αλλά και από τους ίδιους τους πολίτες.
«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας “πώς τα φάγατε τα λεφτά;”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: “Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής.”»
Το 2012 στο e-book του «Μαζί τα φάγαμε» αναλύει περαιτέρω το σκεπτικό του: «Η φράση «τα φάγαμε όλοι μαζί» σημαίνει ότι ένα μεγάλο τμήμα από εμάς -τον ελληνικό λαό- συμμετείχαμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μη ορθολογικές πρακτικές και συμπεριφορές, στην πορεία του χρόνου, σε σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους. Αυτό που λέμε «δημοσιονομική κρίση» είναι και δικό μας δημιούργημα... Οι πολίτες είτε με πράξεις, είτε με την εκπορευόμενη από την ενοχή απραξία τους, είτε απλά εκλέγοντας ακατάλληλα πολιτικά πρόσωπα για να διαχειριστούν τα κοινά, συμμετέχουν με συλλογικό τρόπο στη δημοκρατία και έχουν την ευθύνη των επιλογών τους...Φυσικά δεν έχουν όλοι το ίδιο μερίδιο ευθύνης, η ευθύνη ξεκινάει από πάνω προς τα κάτω». Συνεχίζει παρακάτω λέγοντας: «Η πλειοψηφία των βουλευτών της Αριστεράς όχι μόνο δεν πρότεινε και δεν βοήθησε στο πολιτικό και άρα κοινωνικό έργο αλλά αποτέλεσε φραγμό στις τεκμηριωμένες και σοβαρές προτάσεις των άλλων. Ολα αυτά τα χρόνια ουδέποτε εκπρόσωπος της Αριστεράς αντέδρασε σε προσλήψεις, σε αυξήσεις μισθών, σε θέσπιση επιδομάτων, σε αυξήσεις συντάξεων, σε κοινωνικοποιήσεις επιχειρήσεων, σε απεργιακές κινητοποιήσεις ή σε διαδηλώσεις...Αντίθετα, σε συζητήσεις και προτάσεις τους ήθελαν και άλλες, πιο πολλές ακόμα παροχές...»
Να σημειωθεί ότι στα νεανικά του χρόνια ήταν από τα ηγετικά στελέχη της
Νεολαίας Λαμπράκη και σύμφωνα με μαρτυρίες ήταν στην ομάδα που απέτρεψε την
κηδεία -εν κρυπτώ κι εσπευσμένα- του Σωτήρη Πέτρουλα από τις αρχές, πριν πάρει
το πτώμα του η οικογένειά του.
Παράλληλα συμμετείχε ως εκπρόσωπος των Οργανώσεων της Δυτικής Ευρώπης στην ιστορική 12η Ολομέλεια του ΚΚΕ, που οριστικοποίησε το ρήγμα και την οργανωτική διάσπαση με το λεγόμενο «ΚΚΕ Εσωτερικού».
Στιγμιότυπο από τα 60's. Απεικονίζεται η τότε σύζυγος του Θεόδωρου
Πάγκαλου, ο ίδιος, ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, η Μαρία Φαραντούρη και
ο γιος και η νύφη του μουσικοσυνθέτη Μιχάλη Σουγιούλ
Στο στιγμιότυπο απεικονίζονται μεταξύ άλλων ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ο
Γρηγόρης Γιάνναρος και ο Μίκης Θεοδωράκης
Η Κίνηση των «4»
Το φθινόπωρο του 1994 ο Θεόδωρος Πάγκαλος ήταν μεταξύ των προσώπων που συγκρότησαν την κίνηση των «4» (Παρασκευάς Αυγερινός, Βάσω Παπανδρέου, Κώστας Σημίτης οι άλλοι τρεις), με την εσωκομματική κίνηση εντός του Κινήματος να σκληραίνει ακόμα περισσότερο με τον Ανδρέα Παπανδρέου να βρίσκεται στο στόχαστρο. Η υγεία του ήταν επιβαρυμένη και 1,5 χρόνο αργότερα παραιτήθηκε από την την πρωθυπουργία - όχι όμως και από την προεδρία του κόμματος - με τον Κώστα Σημίτη να τον διαδέχεται στις 18 Ιανουαρίου 1996.
Το φθινόπωρο του 1994 ο Θεόδωρος Πάγκαλος ήταν μεταξύ των προσώπων που συγκρότησαν την κίνηση των «4» (Παρασκευάς Αυγερινός, Βάσω Παπανδρέου, Κώστας Σημίτης οι άλλοι τρεις), με την εσωκομματική κίνηση εντός του Κινήματος να σκληραίνει ακόμα περισσότερο με τον Ανδρέα Παπανδρέου να βρίσκεται στο στόχαστρο. Η υγεία του ήταν επιβαρυμένη και 1,5 χρόνο αργότερα παραιτήθηκε από την την πρωθυπουργία - όχι όμως και από την προεδρία του κόμματος - με τον Κώστα Σημίτη να τον διαδέχεται στις 18 Ιανουαρίου 1996.