Η άμεση αποκατάσταση της γονιμότητας στις πλημμυρισμένες εκτάσεις, μετά την αποστράγγισή τους, αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης με τον Πρόεδρο του Οργανισμού, Σέρκο Χαρουτουνιάν και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, Παναγιώτη Χατζηνικολάου σε μεταξύ τους σύσκεψη προχώρησαν στην εκπόνηση ειδικού σχεδίου για τη αποκατάσταση των ζημιών στη Θεσσαλία.
Όπως ανέφερε η διοίκηση του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ «Στόχος μας είναι η έγκαιρη και συνεχής υποστήριξη και συνεργασία με τους παραγωγούς, δίνοντας προτεραιότητα στην αξιοπιστία και την επιστημονική ακρίβεια».
Το σχέδιο του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:
- Επιτόπιες επισκέψεις και αρχική μακροσκοπική εκτίμηση της έκτασης των ζημιών του πλημμυρικού φαινομένου δίνοντας έμφαση στην απώλεια επιφανειακού εδάφους (ειδικά σε επικλινή εδάφη) και την πιθανή αλλαγή της κοκκομετρίας και δομής των εδαφών (λόγω φερτών υλικών).
- Συμβουλευτική υποστήριξη για τις άμεσες ενέργειες που θα πρέπει να ληφθούν ή να αποφευχθούν, προκειμένου να μην επιτείνονται τα προβλήματα της διάβρωσης και της συμπίεσης του εδάφους.
- Εδαφολογικές αναλύσεις για τη μέτρηση της γονιμότητας των εδαφών από τα διαπιστευμένα εργαστήρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και κινητή μονάδα για άμεσες δειγματοληψίες και αναλύσεις σε όλα τα πλημμυρισμένα χωράφια.
- Μέτρα αποκατάστασης βασισμένα στις εδαφολογικές αναλύσεις για τη βελτίωση της γονιμότητας των εδαφών, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου διαχείρισης μακροχρόνιας διάρκειας σε βάθος 3ετίας ή 5ετίας.
- Συνεχής συμβουλευτική υποστήριξη προς τους παραγωγούς για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέτρων αποκατάστασης.
Σε ό,τι αφορά τις εκτάσεις που έχουν απλά πλημμυριστεί θα μπορέσουν να καλλιεργηθούν άμεσα μετά την αποστράγγισή τους και οι εκτάσεις που αναμείχθηκαν με φερτά υλικά (ιδιαίτερα σε επίπεδες ζώνες) θα είναι καλλιεργήσιμες υπό προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ, με επίκεντρο το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας και σε συνεργασία με άλλα Ινστιτούτα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ (Ινστ. Εδαφοϋδατικών Πόρων και Ινστ. Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων), έχουν εκκινήσει ήδη οι εργασίες που βασίζονται και στους ψηφιοποιημένους εδαφολογικούς χάρτες που διαθέτουν.
Χάρτες που σύμφωνα με τη διοίκηση του οργανισμοί αποτελούν ζωτικό εργαλείο για την ακριβή κατανόηση και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που προκαλούνται από τα πλημμυρικά φαινόμενα στη γονιμότητα των εδαφών της περιοχής.
Τέλος, επισημαίνεται ότι το κινητό εδαφολογικό/υδρολογικό εργαστήριο του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας είναι σε ετοιμότητα και, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, θα ξεκινήσει τις εργασίες του στο Θεσσαλικό κάμπο άμεσα.
Θεσσαλικός κάμπος: Σε καμία περίπτωση δεν θα γίνουν ανενεργά τα εδάφη -Ποιες καλλιέργειες επηρεάζονται, ειδικός εξηγεί
«Εδάφη στη Θεσσαλία όπου τα φερτά υλικά έχουν πάχος μικρότερο του βάθους άροσης (20-30 εκ.) δεν θα επηρεαστούν καθότι όταν αποτραβηχτούν τα νερά και η υγρασία του εδάφους μειωθεί σε βαθμό που επιτρέπει την εδαφοκατεργασία (ρώγος), θα γίνει άροση και ανάμιξη με το γόνιμο υπόστρωμα».
Καθηγητής Δαναλάτος για τα εδάφη στον Θεσσαλικό κάμπο
Αυτά τονίζει στο Αθηναϊκό -Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Νίκος Δαναλάτος, αναφερόμενος στο κατά πόσο η κακοκαιρία Daniel επηρέασε τα εδάφη του θεσσαλικού κάμπου.
Ο ίδιος δεν παραλείπει να τονίσει πως «σε περιοχές όπου το βάθος των φερτών υλικών είναι πάχους μεγαλύτερο των 50-60 εκ., ανάλογα και με τα φερτά υλικά θα είναι δύσκολη η καλλιέργεια και το σχηματισθέν νέο εδαφικό υπόστρωμα θα είναι στρωσιγενές (stratified), θα έχει μικρό πορώδες, θα συμπιέζεται εύκολα, θα ταρατσώνει (λόγω της ιλύος) και γενικά θα έχει για μερικά χρόνια υποβαθμισμένες φυσικές ιδιότητες έτσι ώστε αναμένεται μείωση της παραγωγικότητας που σύμφωνα με προηγούμενες παρατηρήσεις πεδίου θα κυμαίνεται από 10-30% ίσως και παραπάνω».
Επίσης, σημειώνει πως σε λίγα χρόνια (2-5) σταδιακά θα δημιουργηθεί και σε αυτά τα υποστρώματα, εδαφική δομή και πορώδες, θα γίνει ανάμιξη με το υπέδαφος και θα επανέλθει σταδιακά η παραγωγικότητα στα αρχικά επίπεδα.
Πού βρίσκεται το πρόβλημα
Στα εδάφη όπου τα φερτά υλικά έχουν ενδιάμεσο πάχος αναμένεται και αναλογικά ενδιάμεση επίδραση ως προς την παραγωγικότητα. Μιλώντας στη συνέχεια για τα εδάφη που θα έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα, ο κ. Δαναλάτος τονίζει πως «συνήθως το μεγαλύτερο πρόβλημα θα έχουν τα εδάφη στο πεδίο πλημμυρών του ποταμού (π.χ. σε μια ακτίνα περί το 1 χλμ από τις κοίτες του ποταμού και κατά μήκος αυτού και των παραποτάμων και χειμάρρων). Σε μεγαλύτερη απόσταση βρίσκεται το μαιανδρικό πεδίο με αποθέσεις μικρότερου πάχους και λεπτότερης υφής (π.χ. αργίλου) και εκεί το πρόβλημα θα είναι αρκετά μικρότερο». «Σε καμία περίπτωση όμως η πλημμύρα, εξηγεί, δεν θα ακυρώσει ή θα κάνει ανενεργά τα εδάφη, πέρα από μια προσωρινή υποβάθμιση κάποιου βαθμού της παραγωγικότητας όπως προανέφερα».
«Βεβαίως αύξηση των εισροών υπό την μορφή της προσθήκης οργανικής ουσίας και οργανικών λιπασμάτων μπορεί να ανασχέσει σε μεγάλο βαθμό τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις. Επίσης, εισηγούμαστε μειωμένη κατεργασία λόγω του κινδύνου συμπίεσης, ταρατσώματος και καταστροφής της δομής, έως και τη χρήση μηχανών ακαλλιέργειας (σποράς κατευθείαν στο χωράφι)», προσθέτει επίσης ο καθηγητής. Για να καταλήξει τονίζοντας ο κ. Δαναλάτος:
«Κυρίως επηρεάζονται οι ετήσιες αροτραίες καλλιέργειες (βαμβάκι, αραβόσιτος, σιτηρά, λαχανικά, κλπ). Θα επηρεαστούν σε πολύ μικρότερο βαθμό οι βαθύριζες δενδρώδεις καλλιέργειες».