Τα πάνω κάτω θα φέρει στο οικονομικό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μία πιθανή διεύρυνση αφού θα κόστιζε στα υφιστάμενα μέλη της περισσότερα από 256 δισ. ευρώ όπως προκύπτει από εσωτερικούς υπολογισμούς που αποκάλυψαν οι Financial Times.
Συγκεκριμένα, ένα από τα βασικότερα προβλήματα για πολλές χώρες που πιθανόν να αντιταχθούν και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι ότι αναμένεται να γίνουν από παραλήπτες χρηματοδοτήσεων σε χρηματοδότες των νέων χωρών, κάτι που θα στερήσει πολλά κεφάλαια από αυτές τις χώρες.
Το τεράστιο κόστος της διεύρυνσης αποκαλύφθηκε καθώς 51 Ευρωπαίοι ηγέτες βρέθηκαν στη Γρανάδα της Ισπανίας για τη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας και για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα για τις εννέα γειτονικές χώρες που περιμένουν στην ουρά για να ενταχθούν στην ΕΕ.
«Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να πληρώνουν περισσότερα στον προϋπολογισμό της ΕΕ και να λαμβάνουν λιγότερα από αυτόν- πολλά κράτη μέλη που σήμερα είναι καθαροί αποδέκτες θα γίνουν καθαροί συνεισφέροντες», αναφέρεται στο έγγραφο της γραμματείας του Συμβουλίου της ΕΕ, το οποίο διέρρευσε στους Financial Times.
Η Ουκρανία, μακράν η μεγαλύτερη από τις εννέα χώρες που έχουν γίνει δεκτές ως δυνητικές υποψήφιες, θα δικαιούται 186 δισ. ευρώ για επτά χρόνια, σύμφωνα με το έγγραφο. Το ποσό αυτό θα ερχόταν επιπλέον των σημερινών χαμηλότερων εκτιμήσεων για το κόστος της ανασυγκρότησης της Ουκρανίας, το οποίο η Παγκόσμια Τράπεζα τοποθετούσε φέτος σε περίπου 400 δισ. ευρώ.
Η διεύρυνση έχει καταστεί ένα από τα πιο επείγοντα θέματα για την ΕΕ, με τους ηγέτες να συναντώνται την Παρασκευή για να συζητήσουν πώς θα κατευθύνουν τη συζήτηση που θα ακολουθήσει για βασικά ζητήματα όπως ο προϋπολογισμός, ο αριθμός των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το μέλλον της κοινής γεωργικής πολιτικής και το κατά πόσον ένα διευρυμένο μπλοκ θα μπορούσε να συνεχίσει να ψηφίζει ομόφωνα σε ορισμένους τομείς.
Επίσης, θα συζητηθεί αν η ΕΕ θα πρέπει να προχωρήσει με μια διαδικασία δύο ταχυτήτων, επιτρέποντας σταδιακά την είσοδο των κρατών μελών στο μπλοκ, ή αν θα πρέπει να είναι όλα ή τίποτα. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ωστόσο ο επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε ότι αντιτίθεται σε όσους τάσσονται υπέρ μιας σταδιακής διαδικασίας ένταξης, λέγοντας ότι θα ήταν αδύνατο να εφαρμοστεί. «Η ένταξη είναι ένταξη. Τελεία και παύλα» δήλωσε σε συνάντηση στην Ουκρανία.
Ένας ανώτερος διπλωμάτης δήλωσε στον Guardian ότι ο προϋπολογισμός αναμένεται να είναι το πιο αμφιλεγόμενο θέμα και ότι πρέπει να διευθετηθεί μέχρι το 2027, όταν θα αρχίσει ο επόμενος οικονομικός κύκλος. Με αυτόν τον τρόπο η ΕΕ θα μπορούσε να δείξει ότι ήταν έτοιμη, αφαιρώντας κάθε δικαιολογία για να καθυστερήσουν περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με το αν και πόσο γρήγορα θα μπορούσαν να ενταχθούν η Ουκρανία, η Μολδαβία και τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων.
Το έγγραφο που διέρρευσε εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός θα αυξηθεί κατά 21% σε 1,47 τρισ. ευρώ, εάν προσχωρήσουν και οι εννέα χώρες. Αυτό θα συνεπαγόταν σημαντική αύξηση των συνεισφορών για τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες, με μεταβατικές περιόδους που θα ήταν απαραίτητες για την κλιμάκωση της χρηματοδότησης.
Το ποσό που δαπανάται για τη γεωργία θα μετατοπιστεί επίσης, με την Ουκρανία να δικαιούται 95 δισ. ευρώ για επτά χρόνια, ένα άλλο κόστος που θα πρέπει να εξετάσουν τα κράτη μέλη. Η Ουκρανία έχει υποστηρίξει ότι, ως παγκόσμιος ηγέτης στις αγορές σιτηρών, ηλιέλαιου και πουλερικών, η συμμετοχή της θα ενίσχυε την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ.
Ένα άλλο βασικό ταμείο, γνωστό ως Ταμείο Συνοχής, το οποίο παρέχει χρήματα για υποδομές σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, θα επηρεαστεί επίσης σημαντικά από τη διεύρυνση. Σύμφωνα με τον τρέχοντα χρηματοδοτικό τύπο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Εσθονία, η Σλοβενία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Λιθουανία δεν θα είναι πλέον επιλέξιμες για τα ταμεία.
Τον περασμένο μήνα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να προετοιμαστεί άμεσα για τις ριζικές αλλαγές που απαιτούνται για να γίνουν η Ουκρανία και άλλες χώρες μέλη του μπλοκ.
Υπάρχουν ανησυχίες ότι ενώ η ΕΕ έχει θέσει μεταρρυθμιστικούς στόχους για την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τις επτά άλλες χώρες που περιμένουν στην ουρά για να ενταχθούν στο μπλοκ, δεν έχει ακόμη υποβάλει λεπτομερείς προτάσεις για τις αλλαγές που απαιτούνται στα κράτη μέλη.