Η πρώτη απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αφορά δημόσια υπηρεσία
Ηευρωπαϊκή δικαιοσύνη έκρινε σήμερα ότι μία δημόσια υπηρεσία δύναται να αποφασίσει την επιβολή απαγόρευσης της χρήσης θρησκευτικών συμβόλων στο σύνολο των εργαζομένων, περιλαμβανομένων και όσων δεν έρχονται σε επαφή με το κοινό, εκδικάζοντας προσφυγή για την ισλαμική μαντίλα.
«Για την δημιουργία ενός τελείως ουδέτερου διοικητικού περιβάλλοντος, μία δημόσια υπηρεσία μπορεί να απαγορεύσει την εμφανή χρήση στους χώρους εργασίας οποιουδήποτε συμβόλου που αποκαλύπτει φιλοσοφικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις», αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η ευρωπαϊκή δικαιοσύνη έχει αποφανθεί επανειλημμένως για περιπτώσεις απαγόρευσης της ισλαμικής μαντίλας σε ιδιωτικούς χώρους εργασίας, αλλά είναι η πρώτη απόφαση που αφορά δημόσια υπηρεσία.
Η υπόθεση
Η κοινότητα της Ανς στο Βέλγιο απαγόρευσε το 2021 σε μία από τις υπαλλήλους της, η οποία εργάζεται κυρίως χωρίς να έρχεται σε επαφή με το κοινό, να φορά ισλαμική μαντίλα στο χώρο εργασίας της.
Η κοινότητα τροποποίησε τον κανονισμό της για να επιβάλει στους εργαζομένους της την υποχρέωση τήρησης απόλυτης ουδετερότητας, απαγορεύοντας «κάθε μορφή προσηλυτισμού» και απαγορεύοντας «την επίδειξη οποιουδήποτε εμφανούς συμβόλου» ιδεολογικού ή θρησκευτικού δεσμού. Η απαγόρευση αφορά και τους εργαζόμενους που δεν έρχονται σε επαφή με το κοινό.
Η υπάλληλος προσέφυγε στην δικαιοσύνη υποστηρίζοντας την θέση ότι η απαγόρευση είναι διακριτικού χαρακτήρα και παραβιάζει την θρησκευτική της ελευθερία.
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο οποίο προσέφυγε εργατικό δικαστήριο της Λιέγης, έκρινε ότι «η πολιτική αυστηρής ουδετερότητας που μία δημόσια υπηρεσία επιβάλλει στους εργαζομένους της (...) μπορεί να θεωρηθεί αντικειμενικά δικαιολογημένη βάσει νόμιμου σκοπού».
Το Δικαστήριο κρίνει «επίσης θεμιτή την επιλογή άλλης δημόσιας υπηρεσίας υπέρ μίας πολιτικής που επιτρέπει κατά γενικό και αδιαφοροποίητο τρόπο την χρήση εμφανών συμβόλων φιλοσοφικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων, και στις περιπτώσεις επαφής με το κοινό, αλλά και απαγόρευσης της χρήσης τέτοιων συμβόλων μόνο σε καταστάσεις που αφορούν τέτοιες επαφές (με το κοινό)».
«Κάθε κράτος μέλος και κάθε υποκρατικός οργανισμός στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του διαθέτουν διακριτική ευχέρεια στον προσδιορισμό της έννοιας της ουδετερότητας της δημόσιας υπηρεσίας που επιθυμούν να προωθήσουν στον χώρο εργασίας, αναλόγως του συγκεκριμένου πλαισίου εκάστης», αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου.
Στην απόφαση διευκρινίζεται ότι ο στόχος αυτός «θα πρέπει να επιδιώκεται κατά τρόπο συνεπή και συστηματικό και τα υιοθετούμενα μέτρα για την επίτευξή του θα πρέπει να περιορίζονται στο αυστηρά απαραίτητο», καθώς επίσης και ότι «επαφίεται στις εθνικές δικαστικές αρχές να επαληθεύουν την τήρηση αυτών των όρων».
Τον Μάρτιο 2017, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης είχε αποφανθεί για δύο υποθέσεις μουσουλμάνων γυναικών στο Βέλγιο και την Γαλλία αντίστοιχα που είχαν απολυθεί διότι αρνήθηκαν να αφαιρέσουν την ισλαμική μαντίλα. Το Δικαστήριο είχε κρίνει τότε ότι ο εσωτερικός κανονισμός μίας επιχείρησης μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να προβλέπει την απαγόρευση εμφανούς χρήσης θρησκευτικών ή πολιτικών συμβόλων.