Ερωτήματα προκαλεί ο λόγος που η Ελλάδα καθυστερεί την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της έναντι της Ε.Ε. για την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σχετικά με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και το αν σχετίζεται με την ανησυχία για ενδεχόμενη αντίδραση της Τουρκίας, όπως έγινε στην περίπτωση της Κύπρου. Η Κομισιόν μάλιστα ανακοίνωσε ότι παραπέμπει την Ελλάδα για την υπόθεση αυτή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, ειδικά για την Ελλάδα, δεν είναι μια απλή τεχνική διαδικασία, αλλά έχει βαθύτατο πολιτικό περιεχόμενο καθώς σε αυτόν θα πρέπει να καταγραφούν οι θαλάσσιες ζώνες της Ελλάδας και φυσικά όλοι οι νησιωτικοί σχηματισμοί ,νησίδες και βραχονησίδες.
Η οδηγία καθορίζει κοινή προσέγγιση για τα κράτη μέλη της ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών τους. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποσκοπεί στην οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται διάφοροι οικολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι, μεταξύ των οποίων η ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και βιοποικιλότητας.
Η προθεσμία υποβολής των θαλασσίων χωροταξικών σχεδίων έχει λήξει από τις 31 Μαρτίου του 2021...
Για την Ελλάδα αποτελεί σημαντική πρόκληση το να συντάξει τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, περιορίζοντας και αποδεχόμενη το εύρος των χωρικών υδάτων στα 6 ν.μ. ενώ είναι δεδομένο ότι θα καταγράψει στον σχεδιασμό αυτό, ο οποίος θα έχει και την ευρωπαϊκή σφραγίδα, και όλες τις νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου, πολλές από τις οποίες αμφισβητούνται από την Τουρκία.
Θεωρείται δεδομένο ότι ένας τέτοιος χάρτης θα προκαλούσε τις αντιδράσεις της Τουρκίας και έτσι υπάρχουν εύλογα ερωτήματα εάν υπάρχει κάποιος τεχνικός λόγος (για τον οποίο πάντως δεν έχει υπάρξει η οποιαδήποτε αναφορά) που η Αθήνα δεν εκπληρώνει την κοινοτική υποχρέωση ή εάν η καθυστέρηση αποσκοπεί στο να λειτουργήσει κατευναστικά σε ενδεχόμενες αντιδράσεις της Άγκυρας. Συγχρόνως όμως, όσο καθυστερεί η κατάθεση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, χάνεται η ευκαιρία να επιβεβαιωθεί ακόμη μια φορά από την Ε.Ε. ότι όλοι αυτοί οι νησιωτικοί σχηματισμοί αποτελούν ευρωπαϊκό έδαφος, ως μέρος της Ελληνικής Κυριαρχίας.
Η Κύπρος ολοκλήρωσε τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, τον οποίο ενέκρινε το κυπριακό υπουργικό συμβούλιο την Τετάρτη. Σε επισυναπτόμενους χάρτες καταγράφεται και η Κυπριακή ΑΟΖ όπως έχει οριοθετηθεί στις Συμφωνίες με Αίγυπτο και Ισραήλ και συγχρόνως αποτυπώνεται και η ΑΟΖ του νησιού που δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία όχι μόνο δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή ΑΟΖ και επιχειρεί να την επικαλύψει με το εφεύρημα της Γαλάζιας Πατρίδας, αλλά επιμένει στην νομιμότητα της οριοθέτησης που η ίδια έχει κάνει με το ψευδοκράτος η οποία φυσικά δεν έχει καμιά νομική ισχύ.
Η εκπλήρωση της κοινοτικής υποχρέωσης της Κύπρου με την υποβολή του Σχεδιασμού και των χαρτών που τον συνοδεύουν ήταν αυτές που προκάλεσαν την αντίδραση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών το βράδυ της Παρασκευής.
Ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Ονσού Κετσελί δήλωσε ότι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός παραβιάζει τα «δικαιώματα τόσο της Τουρκίας όσο και της “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου”» καθώς η Τουρκία «έχει καταχωρίσει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της στη Μεσόγειο στα Ηνωμένα Έθνη ήδη από το 2004 και πιο πρόσφατα το 2020». Με τις επιστολές αυτές η Τουρκία θεμελίωσε ουσιαστικά την «Γαλάζια Πατρίδα».
Το τουρκικό ΥΠΕΞ προειδοποιεί ότι «μονομερείς ενέργειες της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης, όσον αφορά περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας δεν θα γίνουν αποδεκτές και οι πρακτικές της Τουρκίας στο πεδίο συνεχίζονται σε αυτό το πλαίσιο» και χαρακτηρίζει την «προσπάθεια της ελληνοκυπριακής πλευράς να αξιοποιήσει την Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό θεωρείται ως την τελευταία μάταιη προσπάθεια».
Ο Ο.Κετσελί επαναλαμβάνει επίσης την θέση ότι η Τουρκία έχει «νόμιμα δικαιώματα και δικαιοδοσία στις θαλάσσιες περιοχές στα δυτικά του νησιού της Κύπρου και οι Τουρκοκύπριοι έχουν νόμιμα δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές γύρω από το νησί» Και κατηγορεί την Λευκωσία ότι επιχειρεί «τετελεσμένα» που υπονομεύουν την λύση του Κυπριακού η οποία όπως λέει πρέπει να γίνει στην βάση της πραγματικότητας στο νησί» (σ.σ. των δυο κρατών).
Νίκος Μελέτης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ