Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το «μεγάλο παζάρι» του Ερντογάν με τις ΗΠΑ για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και την προμήθεια μαχητικών F – 16 από την Τουρκία.
Την Τρίτη (26/12) η επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων της τουρκικής βουλής έδωσε το «πράσινο φως» για τη Σουηδία και μπορεί, μέσα στις επόμενες να πει το οριστικό «ναι» και η Ολομέλεια. Όμως, θα χρειαστεί χρόνος μέχρι να καταφέρει ο Μπάιντεν να πάρει την έγκριση της πώλησης των F – 16 στην Τουρκία και, όπως λέει μάλιστα στο OPEN και στην Έφη Κουτσοκώστα ο πολύ γνωστός Αμερικανός αναλυτής, Ίαν Λέσσερ, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ακόμη και ότι θα δοθεί η έγκριση.
«Πρόκειται για μια απόφαση που πρέπει να ληφθεί στο Κογκρέσο - Δεν μπορούν να εγγυηθούν»
Τελικά η Τουρκία έφερε τη Σουηδία ένα βήμα πιο κοντά στην ένταξη στο ΝΑΤΟ. Αυτό σημαίνει ότι η Άγκυρα περιμένει τώρα από το Κογκρέσο να δώσει το πράσινο φως για την πώληση των F-16 για να ολοκληρώσει τη διαδικασία;
Είναι σαφές ότι ο Ερντογάν και η Άγκυρα θέλουν τη συμφωνία για τα F-16 από τις Ηνωμένες Πολιτείες και η αμερικανική κυβέρνηση το πιέζει, αλλά τελικά πρόκειται για μια απόφαση που πρέπει να ληφθεί στο Κογκρέσο και δεν μπορούν να το εγγυηθούν. Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο για το Κογκρέσο να το εγγυηθεί. Και αυτή μπορεί να είναι μια πολύ μακρά διαδικασία. Μπορεί να υπάρξουν κάποιες ενδείξεις από τις αρμόδιες επιτροπές, αλλά ακόμα κι αν υπάρχει θετική διάθεση από την Ουάσιγκτον να το προχωρήσει, θα χρειαστεί λίγος χρόνος. Επομένως, γίνεται η καλύτερη δυνατή προσπάθεια για αυτό, αλλά θεωρώ ότι η Τουρκία σε αυτό το σημείο έχει ίσως τη δική της λογική όσον αφορά το πώς θα προχωρήσει η ένταξη της Σουηδίας.
Την ίδια στιγμή, Ελλάδα και Τουρκία δεσμεύτηκαν για πρώτη φορά σε «ήρεμα νερά». Αυτό το νέο κλίμα ανάμεσα στους δύο, μπορεί να έχει κάποια επίδραση στην τελική απόφαση του Κογκρέσου;
Αυτό ήταν ένα από τα κομβικά ζητήματα, κυρίως στο Καπιτώλιο (Κογκρέσο) για όλους τους πιθανούς λόγους. Αυτή η διμερής σχέση με την Ελλάδα είναι πολύ ισχυρή για τις ΗΠΑ και πιστεύω ότι υπήρχε έντονη ανησυχία για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, για τις κινήσεις της Τουρκίας εκεί, για τους κινδύνους της επιθετικότητας και ακόμη και αν καμία πλευρά δεν επεδίωκε μία σύγκρουση υπήρχε πάντα ο κίνδυνος, απλώς να πάει κάτι λάθος. Οπότε, σίγουρα βοηθάει, είναι ένα θετικό πράγμα απέναντι σε πολλά αρνητικά από την οπτική της Ουάσιγκτον.
Θα μπορούσε μία συμφωνία ή μη συμφωνία για τα F-16 να επηρεάσει αυτή τη βελτιωμένη σχέση;
Όλα είναι πιθανά. Η δική μου αίσθηση είναι ότι υπάρχουν ξεχωριστοί ανεξάρτητοι λόγοι για να θέλει η Τουρκία να μειώσει την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Κατά μία έννοια έχει πάρα πολλά προβλήματα ασφαλείας αυτή τη στιγμή και ταυτόχρονα πολλά να κερδίσει από τη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και με το ΝΑΤΟ και τις εγγυήσεις του ΝΑΤΟ και ακόμη και από μία κάπως βελτιωμένη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλα αυτά ενισχύονται από την «εκτόνωση» της έντασης με την Αθήνα. Έτσι, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να συνεχιστεί αυτό, εφόσον κάτι δεν πάει στραβά, ανεξάρτητα από την απόφαση για τα F-16.