Πώς μπορεί το... παλιό F-16 να «κερδίσει» το σύγχρονο F-35
Σε μια σημαντική εξέλιξη που διαμορφώνει το μέλλον των αεροπορικών δυναμικών
στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, οι ΗΠΑ εγκρίνουν την πώληση προηγμένων
μαχητικών αεροσκαφών σε Ελλάδα και Τουρκία, με τη χώρα μας να αγοράζει
υπερσύγχρονα F-35 και την Άγκυρα να προσθέτει στο δυναμικό της μεγάλο αριθμό
εκσυγχρονισμένων F-16.
Σε κάθε περίπτωση η προσθήκη των συγκεκριμένων αεροσκαφών στα ιπτάμενα
οπλοστάσια των δύο χωρών είναι πολύ σημαντική και αναμένεται να αλλάξει τις
ισορροπίες στο Αιγαίο και στο πλαίσιο αυτό αξίζει να εμβαθύνουμε στις
ικανότητες και την ισχύ των δύο μαχητικών.
Οπλικά συστήματα
Το F-35, γνωστό για την ευελιξία του, είναι εξοπλισμένο με μια σειρά
προηγμένων όπλων. Έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει μια ποικιλία πυρομαχικών
αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους. Τα οπλικά συστήματα του αεροσκάφους
περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα AIM-120 AMRAAM, AIM-9 Sidewinder, Joint Direct
Attack Munition (JDAM) και το κατευθυνόμενο με ακρίβεια AIM-132 ASRAAM. Η
ικανότητα του F-35 να ενσωματώνει και να αναπτύσσει οπλισμό αιχμής το καθιστά
τρομερό πλεονέκτημα τόσο σε αποστολές αέρος-αέρος όσο και σε αποστολές
αέρος-εδάφους.
Το F-16, ένα σταθερό στέλεχος στις αερομαχίες, είναι οπλισμένο με μια σειρά
πυρομαχικών κατάλληλων για αποστολές πολλαπλού ρόλου. Το οπλοστάσιό του
περιλαμβάνει AIM-120 AMRAAM, AIM-9 Sidewinder, πύραυλο υψηλής ταχύτητας κατά
της ακτινοβολίας (HARM) AGM-88 και βόμβες καθοδηγούμενες με λέιζερ. Ενώ το
οπλικό σύστημα του F-16 είναι εντυπωσιακό, μπορεί να μην προσφέρει το ίδιο
επίπεδο ολοκλήρωσης και δυνατοτήτων stealth με το F-35.
Ταχύτητα και ευελιξία
Το F-35 διαθέτει εντυπωσιακή ταχύτητα και ευελιξία. Με τελική ταχύτητα που
ξεπερνά το 1,6 Mach, μπορεί να εκτελεί ελιγμούς με υψηλά επίπεδα G και να
εκτελεί «αόρατες» επιχειρήσεις. Η προηγμένη αεροηλεκτρονική και αεροδυναμική
του αεροσκάφους συμβάλλουν στην ευελιξία του, επιτρέποντάς του να διαπρέπει σε
διάφορα σενάρια μάχης.
Γνωστό για την ευελιξία του, το F-16 διαθέτει τελική ταχύτητα περίπου 2 Mach.
Αν και είναι ελαφρώς ταχύτερο από το F-35, το F-16 μπορεί να μην φτάσει το
αντίστοιχο αεροσκάφος από πλευράς δυνατοτήτων stealth. Η ευελιξία του F-16,
ωστόσο, παραμένει βασικό πλεονέκτημα σε αερομαχίες και δυναμικές καταστάσεις
μάχης.
Αεροναυπηγική και τεχνολογίες
Το F-35 ενσωματώνει συστήματα ηλεκτρονικών και αισθητήρων τελευταίας
τεχνολογίας. Η σύνθεση των αισθητήρων του περιλαμβάνει το ραντάρ AN/APG-81
AESA, το Σύστημα Κατανεμημένου Ανοίγματος (DAS) και το Ηλεκτροοπτικό Σύστημα
Στόχευσης (EOTS). Τα συστήματα αυτά ενισχύουν την επίγνωση της κατάστασης, την
απόκτηση στόχων και τη συνολική αποτελεσματικότητα της αποστολής.
Εξοπλισμένο με προηγμένα για την εποχή του ηλεκτρονικά συστήματα, το F-16
διαθέτει συστήματα ραντάρ όπως το ραντάρ AN/APG-83 AESA. Παρόλο που μπορεί να
μην διαθέτει κάποιες από τις τεχνολογίες αισθητήρων που υπάρχουν στο F-35, το
F-16 παραμένει μια αξιόπιστη και ικανή πλατφόρμα με αποτελεσματικές
δυνατότητες ραντάρ.
Δυνατότητες Stealth
Ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά του F-35 είναι η τεχνολογία stealth. Ο
σχεδιασμός του αεροσκάφους ελαχιστοποιεί τη διατομή του ραντάρ, καθιστώντας το
λιγότερο ανιχνεύσιμο από τα εχθρικά συστήματα ραντάρ. Αυτή η ικανότητα
ενισχύει την επιβίωσή του και επιτρέπει την αποτελεσματική διείσδυση σε
αμφισβητούμενο εναέριο χώρο.
Ενώ το F-16 δεν διαθέτει το ίδιο επίπεδο stealth με το F-35, βασίζεται στην
ταχύτητα και την ευελιξία του για να αποφύγει τις απειλές. Ο σχεδιασμός του
F-16 δίνει προτεραιότητα στην αεροδυναμική και την ευελιξία έναντι της
stealth, καθιστώντας το μια διαφορετική στρατηγική επιλογή σε ορισμένα σενάρια
αποστολών.
Πού υπερέχει το F-35
Οι προηγμένες δυνατότητες stealth του F-35 του δίνουν σημαντικό πλεονέκτημα
στην αποφυγή εντοπισμού από τα εχθρικά ραντάρ. Αυτό το χαρακτηριστικό ενισχύει
την επιβιωσιμότητά του σε αμφισβητούμενα περιβάλλοντα, επιτρέποντας την
αποτελεσματική διείσδυση και εμπλοκή.
Το F-35 είναι σχεδιασμένο ως μαχητικό πολλαπλού ρόλου, ικανό να εκτελεί ένα
ευρύ φάσμα αποστολών, όπως μάχη αέρος-αέρος, πλήγματα αέρος-εδάφους και
πληροφορίες, επιτήρηση και αναγνώριση (ISR). Η ευελιξία του το καθιστά
πολύτιμο πλεονέκτημα για ποικίλα επιχειρησιακά σενάρια.
Η σύνθεση αισθητήρων του F-35, που περιλαμβάνει το ραντάρ AN/APG-81 AESA, το
DAS και το EOTS, παρέχει εξαιρετική επίγνωση της κατάστασης. Η ενσωμάτωση
αυτών των προηγμένων αισθητήρων ενισχύει την ικανότητα του πιλότου να
εντοπίζει και να παρακολουθεί στόχους, συμβάλλοντας στην επιτυχία της
αποστολής.
Πού «κερδίζει» το F-16
Το F-16 είναι γνωστό για την αποδοτικότητά του, γεγονός που το καθιστά
ελκυστική επιλογή για έθνη με περιορισμένο προϋπολογισμό. Προσφέροντας
αξιόπιστες επιδόσεις, το F-16 παρέχει μια οικονομικά αποδοτική λύση για τις
αεροπορικές δυνάμεις που αναζητούν ικανά μαχητικά αεροσκάφη.
Με τελική ταχύτητα περίπου 2 Mach, το F-16 παρουσιάζει εντυπωσιακή ταχύτητα
και ευελιξία. Σε σενάρια όπου οι ελιγμοί υψηλής ταχύτητας και η ταχεία
αντίδραση είναι ζωτικής σημασίας, το F-16 μπορεί να έχει προβάδισμα έναντι του
F-35, το οποίο δίνει προτεραιότητα στην αόρατότητα και την ενσωμάτωση
αισθητήρων.
Το F-16 έχει μακρά και επιτυχημένη επιχειρησιακή ιστορία, αποδεικνύοντας την
αποτελεσματικότητά του σε διάφορες συγκρούσεις. Το δοκιμασμένο ιστορικό μάχης
και η καθιερωμένη υποδομή συντήρησης και υποστήριξης συμβάλλουν στην προτίμησή
του για τις αεροπορικές δυνάμεις που αναζητούν μια αξιόπιστη και δοκιμασμένη
πλατφόρμα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η επιλογή μεταξύ του F-35 και του σύγχρονου
F-16 εξαρτάται από τις συγκεκριμένες απαιτήσεις της αποστολής, τις
επιχειρησιακές προτεραιότητες και τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού. Κάθε
αεροσκάφος έχει τα δυνατά του σημεία και η επιλογή θα πρέπει να
ευθυγραμμίζεται με τους στρατηγικούς στόχους της πολεμικής αεροπορίας που τα
χρησιμοποιεί.
Τι αγοράζει η Ελλάδα
Η κυβέρνηση της Ελλάδας ζήτησε να αγοράσει έως και 40 αεροσκάφη F-35 Joint
Strike Fighter Συμβατικής Απογείωσης και Προσγείωσης (CTOL) και 42 κινητήρες
Pratt & Whitney F135-PW-100 (40 εγκατεστημένοι, 2 ανταλλακτικά).
Περιλαμβάνονται επίσης AN/PYQ-10 Simple Key Loaders, KGV-135A ενσωματωμένες
συσκευές ασφαλούς επικοινωνίας. Συσκευές που ενεργοποιούνται με
φυσίγγιο/συσκευές ενεργοποιούμενες με προωθητικό (CAD/PAD), φυσίγγια ώθησης,
και φωτοβολίδες. Πλήρεις προσομοιωτές αποστολής και εκπαιδευτές συστημάτων,
συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και υποστήριξη εργαστηρίου
επαναπρογραμματισμού, συστήματα διαχείρισης logistics και υποστήριξης,
συστήματα ανίχνευσης, παρακολούθησης και στόχευσης απειλών, Contractor
Logistics Support (CLS), διαβαθμισμένο λογισμικό και υποστήριξη ανάπτυξης,
παράδοσης και ενοποίησης, υποστήριξη μεταφοράς και ανεφοδιασμού. Υποστήριξη
προγράμματος βελτίωσης εξαρτημάτων κινητήρα αεροσκαφών (CIP), ασφαλείς
επικοινωνίες, πλοήγηση ακριβείας και κρυπτογραφικά συστήματα και εξοπλισμό.
Εξοπλισμό αναγνώρισης φίλου ή εχθρού (IFF). ανταλλακτικά και επισκευαστικά
ανταλλακτικά, αναλώσιμα και αξεσουάρ και υποστήριξη επισκευής και επιστροφής,
μικρές τροποποιήσεις, συντήρηση και υποστήριξη συντήρησης, εξοπλισμό
εκπαίδευσης και εκπαίδευσης προσωπικού. Διαβαθμισμένες και μη διαβαθμισμένες
δημοσιεύσεις και τεχνικά έγγραφα. Υπηρεσίες, μελέτες και έρευνες υποστήριξης
της κυβέρνησης και της μηχανικής, τεχνικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης των
Η.Π.Α. και άλλα συναφή στοιχεία εφοδιαστικής και υποστήριξης προγραμμάτων.
Τι αγοράζει η Τουρκία
Το αίτημα περιλαμβάνει: τριάντα δύο (32) αεροσκάφη F-16 C Block 70, οκτώ (8)
αεροσκάφη F-16 D Block 70, σαράντα οκτώ (48) κινητήρες F110-GE-129D (40
εγκατεστημένοι, 8 ανταλλακτικά), εκατόν σαράντα εννέα (149) Βελτιωμένες
Προγραμματιζόμενες Γεννήτριες Οθόνης (iPDG) (40 εγκατεστημένες, 10
ανταλλακτικά, 99 για πρόγραμμα εκσυγχρονισμού (79 εγκατεστημένες, 20
ανταλλακτικά)), εκατόν σαράντα εννέα (149) AN/APG-83 Active Electronically
Scanned Array (AESA) Scalable Agile Beam Radar (SABR) (40 εγκατεστημένα, 10
ανταλλακτικά, 99 για πρόγραμμα εκσυγχρονισμού (79 εγκατεστημένα, 20
ανταλλακτικά)), εκατόν εξήντα εννέα (169) Modular Mission Computers (MMC)
7000AHC (ή διαθέσιμος υπολογιστής αποστολής) (40 εγκατεστημένοι, 10
ανταλλακτικά, 119 για πρόγραμμα εκσυγχρονισμού (79 εγκατεστημένα, 40
ανταλλακτικά)), εκατόν πενήντα εννέα (159) Ενσωματωμένα συστήματα παγκόσμιου
εντοπισμού θέσης (GPS) συστήματα αδρανειακής πλοήγησης (INS) (EGI) με
δυνατότητα επιλεκτικής διαθεσιμότητας κατά της πλαστογράφησης (SAASM) ή
δυνατότητα M-Code και υπηρεσία ακριβούς εντοπισμού θέσης (PPS) (40
εγκατεστημένα, 8 ανταλλακτικά, 111 για πρόγραμμα εκσυγχρονισμού (79
εγκατεστημένα, 32 ανταλλακτικά)), εκατόν εξήντα οκτώ (168) ολοκληρωμένα Viper
Electronic Warfare Suite (IVEWS) ή ισοδύναμα συστήματα Electronic Warfare (EW)
(40 εγκατεστημένα, 10 ανταλλακτικά, 118 για πρόγραμμα εκσυγχρονισμού (79
εγκατεστημένα, 39 ανταλλακτικά)), οκτακόσιους πενήντα οκτώ (858) εκτοξευτές
κατευθυνόμενων βλημάτων LAU-129, σαράντα τέσσερα (44) πυροβόλα M61 Vulcan (40
εγκατεστημένα, 4 ανταλλακτικά), δεκαέξι (16) AN/AAQ-33 Sniper Advanced
Targeting Pods (ATP), εκατόν πενήντα ένα (151) Πολυλειτουργικά Συστήματά
Διανομής Πληροφοριών-Κοινά Τακτικά Ραδιοφωνικά Συστήματα (MIDS-JTRS),
εννιακόσιους πενήντα δύο (952) Προηγμένους πύραυλους αέρος-αέρος μέσου
βεληνεκούς (AMRAAM) AIM-120C-8, ενενήντα έξι (96) τμήματα καθοδήγησης AMRAAM,
οκτακόσιες εξήντα τέσσερις (864) Βόμβες μικρής διαμέτρου GBU-39/B Αύξηση 1
(SDB-1), δύο (2) κατευθυνόμενα δοκιμαστικά οχήματα GBU-39(T-1)/B SDB-1, δύο
(2) βόμβες πρακτικής GBU-39(T-1)/B SDB-1, ενενήντα έξι (96) AGM-88B High-Speed
Anti-Radiation Missiles (HARM), ενενήντα έξι (96) AGM-88E Advanced
Anti-Radiation Guided Missiles (AARGM), δέκα (10) AARGM Captive Air Training
Missiles (CATM), έντεκα (11) τμήματα ελέγχου AARGM, δώδεκα (12) τμήματα
καθοδήγησης AARGM, τετρακόσιους έναν (401) πύραυλους AIM-9X Block II
Sidewinder, δώδεκα (12) AIM-9X Block II, σαράντα (40) μονάδες τακτικής
καθοδήγησης AIM-9X Block II Sidewinder, δώδεκα (12) μονάδες καθοδήγησης AIM-9X
Block II Sidewinder CATM, δώδεκα (12) βόμβες γενικής χρήσης MK82 Inert Filled,
Οκτακόσια πενήντα (850) κιτ Joint Direct Attack Munition (JDAM) KMU-556 για
GBU-31,διακόσια (200) κιτ JDAM KMU-557 για GBU-31v3, τριακόσια ογδόντα τέσσερα
(384) κιτ JDAM KMU-559 για GBU-32, τρία (3) κιτ JDAM KMU-572 για GBU-38 ή
Laser JDAM GBU-54, χίλιες πενήντα (1.050) ασφάλειες FMU-152. Περιλαμβάνονται
επίσης AMRAAM CATM. Εκπαιδευτικοί πύραυλοι AIM-9X Sidewinder και Active
Optical Target Detectors (AOTD). Τμήματα ελέγχου HARM, κινητήρες πυραύλων και
ανταλλακτικά κεφαλών. FMU-139 Joint Programmable Fuzes; Σετ καθοδήγησης λέιζερ
DSU-38 για GBU-54. δοχεία πυραύλων. Ραδιόφωνα AN/ARC-238. AN/APX-127 ή
ισοδύναμο Advanced Identification Friend or Foe (AIFF) Combined Interrogator
Transponders (CIT) με λειτουργία. Οθόνες που είναι τοποθετημένες σε κράνος με
συστήματα συναρμολόγησης με κοινό κράνος (JHMCS) II ή Scorpion Hybrid
Optical-based Inertial Tracker (HObIT). Υπέρυθρες ακτίνες αναζήτησης και
παρακολούθησης (IRST). AN/ALE-47 Συστήματα διανομής αντιμέτρων (CMDS).
Κρυπτογραφικές συσκευές KY-58 και KIV-78. Simple Key Loaders (SKLs), πρόσθετες
ασφαλείς επικοινωνίες, πλοήγηση ακριβείας και κρυπτογραφικός εξοπλισμός.
Συστήματα Σχεδιασμού Αποστολών Πτήσεων (FMPS). Βελτιωμένοι δέκτες βίντεο με
τηλεχειρισμό (ROVER) 6i/6Sis, Κιτ Tactical Network ROVER και κεραίες STINGER
Multi-Bi-Directional (MBI). Ενσωματωμένος εξοπλισμός επαναπρογραμματισμού
κοινών πυρομαχικών (CMBRE). Rackmount Improved Avionics Intermediate Shop
(RIAIS). Συσκευές ενεργοποιούμενες με προωθητικό (CAD/PAD). Τριπλοί
προσαρμογείς εκτοξευτών πυραύλων (TMLA). Τριπλοί προσαρμογείς εκτοξευτών
πυραύλων (TMLA). Κιτ αναβάθμισης σημαντικού εκσυγχρονισμού για αεροσκάφη F-16
Block 40 και Block 50+ και τροποποιήσεις του Προγράμματος Επέκτασης Ζωής
Υπηρεσιών (SLEP).
Επισκευή και ανακαίνιση αεροσκάφους και κινητήρα μετά τη συντήρηση,
ανταλλακτικά, αναλώσιμα και εξαρτήματα κινητήρων και αεροσκαφών και επισκευή
και υποστήριξη επισκευής και επιστροφής, εξοπλισμός υποστήριξης αεροσκαφών,
κινητήρα, εδάφους και πιλότων. Ταξινομημένα/Μη ταξινομημένα συστήματα Αριθμού
Αναγνώρισης Προγράμματος Υπολογιστών (CPIN), υποστήριξη βάσης δεδομένων
ηλεκτρονικού πολέμου. Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος είναι 23 δισεκατομμύρια
δολάρια.
Γιάννης Κούσουλας
ΕΘΝΟΣ