«Αν έχουν φιρμάνι να το δείξουν τώρα» καλεί τους Βρετανούς μιλώντας στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» η αξιωματούχος της Τουρκίας Ζεϊνέπ Μποζ που έκανε αίσθηση με την παρέμβασή της στην Σύνοδο της UNESCO όπου συζητήθηκε το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Η Μποζ επισήμανε ότι ανυπομονεί να γιορτάσει την επιστροφή των Γλυπτών «καθώς πιστεύουμε ότι θα σηματοδοτήσει μια αλλαγή συμπεριφοράς προς την κατεύθυνση της προστασίας των πολιτιστικών αγαθών και θα είναι το ισχυρότερο μήνυμα που θα δοθεί παγκοσμίως».
Σε ερώτηση για την ιταλική μετάφραση του φιρμανιού που διαθέτει το Βρετανικό Μουσείο για να υποστηρίξει τη νομιμότητα της πώλησης των Γλυπτών του Παρθενώνα από τον Έλγιν στην βρετανική κυβέρνηση του 1816, η Τουρκάλα αξιωματούχος αναφέρει ότι θα περίμενε ένα τέτοιο έγγραφο να έχει ορισμένα διακριτικά.
«Φανταστείτε να γράφατε εσείς κάτι αντίστοιχο σήμερα και μετά από 200 χρόνια να έπρεπε κάποιος να υποστηρίξει τη γνησιότητά του. Θα περίμενα να έχει σφραγίδες επάνω στο έγγραφο» ανέφερε χαρακτηριστικά η Ζεϊνέπ Μποζ.
Υπενθυμίζεται ότι χθες η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη δήλωσε ότι «δεν υπήρξε ποτέ φιρμάνι οθωμανικό το οποίο έδωσε στον Έλγιν τη δυνατότητα να φερθεί με τη βαρβαρότητα που φέρθηκε στα Γλυπτά του Παρθενώνα» και πως η «Ελλάδα είναι πάντα ανοιχτή στο διάλογο».
Την ίδια ώρα, το Βρετανικό Μουσείο σε μια πρώτη αντίδραση έκανε λόγο για «ρεαλιστικές λύσεις» στο θέμα των Γλυπτών. Κληθείς από τον ΣΚΑΪ να σχολιάσει την τουρκική θέση, εκπρόσωπος του βρετανικού μουσείου δήλωσε:
«Το Βρετανικό Μουσείο αναγνωρίζει την ισχυρή επιθυμία της Ελλάδας τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Λονδίνο να επιστραφούν στην Αθήνα. Πρόκειται για ζήτημα με πολύ μακριά ιστορία, και κατανοούμε και σεβόμαστε τα δυνατά συναισθήματα που επιτάσσει αυτή η συζήτηση.
«Επιθυμούμε να αναπτύξουμε μία νέα σχέση με την Ελλάδα - μία ‘συνεργασία για τον Παρθενώνα’ - και να εξερευνήσουμε την πιθανότητα καινοτόμων τρόπων συνεργασίας με τους Έλληνες φίλους μας, με την ελπίδα ότι η κατανόηση των Γλυπτών του Παρθενώνα θα βαθύνει και θα συνεχίσει να εμπνέει ανθρώπους ανά τον κόσμο.
«Το Βρετανικό Μουσείο έχει φροντίσει τα γλυπτά του Παρθενώνα για πάνω από δύο αιώνες και η βαθιά επένδυση στα γλυπτά είναι κάτι που έχουμε κοινό με τους Έλληνες εταίρους μας. Ελπίζουμε ότι αυτό μπορεί να διαμορφώσει τη βάση για μία νέα σχέση και για τις ρεαλιστικές λύσεις στις οποίες προσβλέπουμε».
Ελληνοτουρκικό χαστούκι στη Βρετανία, γράφουν τα τουρκικά ΜΜΕ -Κατερρίφθη το βασικό επιχείρημα του Λονδίνου για τα Γλυπτά
Έναν ανέλπιστο σύμμαχο στην προσπάθειά της για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα βρήκε η Ελλάδα στο πρόσωπο της εκπροσώπου της Τουρκίας στην UNESCO.
Ήταν εκείνη που προσέβαλε το βρετανικό επιχείρημα ότι υπήρχε φιρμάνι που έδινε άδεια στον λόρδο Έλγιν να αρπάξει τα μάρμαρα από τον Παρθενώνα.
Η Ζεϊνέπ Μποζ, η οποία είναι επικεφαλής του τμήματος του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού για την καταπολέμηση της εμπορίας αρχαιοτήτων, μιλώντας στην επιτροπή της UNESCO είπε ουσιαστικά ότι ο Έλγιν δεν είχε άδεια από την Οθωμανική Αυτοκρατορία για να πάρει τα μάρμαρα.
«Δεν γνωρίζουμε κανένα έγγραφο που να νομιμοποιεί αυτή την αγορά», είπε η Ζεϊνέπ Μποζ.
Ο Έλγιν υποστήριξε ότι είχε λάβει άδεια με φιρμάνι για να πάρει τα μάρμαρα στις αρχές του 19ου αιώνα, το οποίο έλεγε πως του επέτρεπε «να αφαιρεί κάθε κομμάτι πέτρας με παλιές επιγραφές ή φιγούρες πάνω τους».
Το έγγραφο, μεταφρασμένο στα ιταλικά από τη βρετανική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη εκείνη την εποχή, βρίσκεται τώρα στα χέρια του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο το χρησιμοποιεί για να διεκδικήσει την κυριότητα των μαρμάρων που αγόρασε από τον Έλγιν όταν βρέθηκε σε οικονομικά προβλήματα.
Αυτό το επιχείρημα της Βρετανίας ωστόσο καταρρίπτεται με επίσημο τρόπο, ενώ καταρρέουν οι ισχυρισμοί τους περί νόμιμης απόκτησης των μαρμάρων που εκλάπησαν από τον Παρθενώνα μεταξύ 1801 και 1812.
Η Μποζ ανέφερε, ακόμη, ότι «ανυπομονούμε ολόψυχα να γιορτάσουμε την επιστροφή των Γλυπτών, καθώς πιστεύουμε ότι θα σηματοδοτήσει μια αλλαγή συμπεριφοράς για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών και θα είναι το ισχυρότερο μήνυμα που δίνεται παγκοσμίως», πρόσθεσε η εκπρόσωπος της Τουρκίας στην επιτροπή της UNESCO.
Ποια είναι η Τουρκάλα Μποζ
Η Ζεϊνέπ Μποζ είναι αρχαιολόγος και εργάζεται στον τομέα της καταπολέμησης της λαθρεμπορίας πολιτιστικών αγαθών στο εξωτερικό εδώ και 17 χρόνια. Είναι υπεύθυνη για την πρόληψη των παράνομων ανασκαφών, την επιστροφή αντικειμένων που απήχθησαν ή μεταφέρθηκαν παράνομα από την Τουρκία και την ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτό το θέμα.
Τι γράφουν οι τουρκικές εφημερίδες
«Υποστήριξη στον γείτονα, η κυρία Ζεϊνέπ έκανε την Αθήνα ευτυχισμένη», γράφει η Hurriyet.
Η τουρκική εφημερίδα αναφέρει ότι η Τουρκία στηρίζει το ελληνικό αίτημα για επιστροφή των Γλυπτών και σημειώνει πως η Ζεϊνέπ Μποζ έγινε το πρόσωπο της ημέρας στην Ελλάδα όταν ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν τον ισχυρισμό ότι τα μάρμαρα μεταφέρθηκαν νόμιμα στην Αγγλία κατά την οθωμανική περίοδο.
Η ομιλία της, γράφει η Hurriyet, «θεωρήθηκε ως ένα εξαιρετικά σημαντικό ατού και ένα μεγάλο στήριγμα στον αγώνα της Ελλάδας για την επιστροφή των Μαρμάρων από την Αγγλία για σχεδόν 40 χρόνια». Στην ομιλία της, η Μποζ είπε για τα μάρμαρα Έλγιν: «Δεν γνωρίζουμε την ύπαρξη εγγράφου που θα νομιμοποιούσε αυτή την αγορά που έκαναν οι Βρετανοί αποικιοκράτες εκείνη την εποχή. Επομένως, ακόμη και αν λάβουμε υπόψη τη νομοθεσία εκείνης της περιόδου, δεν νομίζω ότι χρειάζεται να συζητήσουμε τη νομιμότητα αυτού. Ανυπομονούμε να γιορτάσουμε την επιστροφή αυτών των αγαλμάτων (στην Ελλάδα) με όλη μας την καρδιά. Επειδή πιστεύουμε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα σηματοδοτήσει μια αλλαγή στη στάση απέναντι στην προστασία των πολιτιστικών αγαθών και θα είναι το ισχυρότερο μήνυμα που θα σταλεί παγκοσμίως».
«Οθωμανικό χαστούκι από την Τουρκία και την Ελλάδα στους Βρετανούς… Κατέρρευσε το ψέμα δύο αιώνων», γράφει η τουρκική Haber.
«Η Τουρκία κατέρριψε το κόλπο των Βρετανών, οι οποίοι κρατούν τα αγάλματα του Παρθενώνα της Ελλάδας, επικαλούμενοι οθωμανικό διάταγμα. Η Τουρκάλα εκπρόσωπος στην UNESCO, Ζεϊνέπ Μποζ, η οποία δήλωσε ότι το διάταγμα που φέρεται να δόθηκε στον τότε Βρετανό πρέσβη λόρδο Έλγιν δεν υπήρξε ποτέ, έκανε την Αθήνα χαρούμενη. Δεν απομένει κανένα εμπόδιο για την επιστροφή των αγαλμάτων», γράφει το τουρκικό μέσο.