Το παράρτημα Τραπεζούντας των Τουρκικών Εστιών προχώρησε σε μια δήλωση ενάντια στην επικείμενη ορθόδοξη λειτουργία στη Μονή της Παναγίας Σουμελά, στην οποία, όπως θεωρούν λανθασμένα, θα χοροστατήσει κι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος
Λίγο μετά την άρνηση των τουρκικών αρχών να χορηγήσουν άδεια στον Οικουμενικό Πατριάρχη να τελέσει τη θεία λειτουργία τον Δεκαπενταύγουστο στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα, σε μια νέα κλιμάκωση η υπερ-εθνικιστική οργάνωση Τουρκικές Εστίες ζητά τώρα την ακύρωση και της θείας λειτουργίας που έχει προγραμματιστεί να τελεστεί στις 23 Αυγούστου στην ιστορική μονή.
Παρά την έγκριση των τουρκικών αρχών για τη λειτουργία στις 23 Αυγούστου, οι Τουρκικές Εστίες, η οποία συγγενεύει ιδεολογικά με τους Γκρίζους Λύκους, αλλά αποτελεί διαφορετική δομή που ιδρύθηκε το 1910, χρησιμοποιώντας εθνικιστικά επιχειρήματα και ιστορικές αναφορές, απευθύνουν αίτημα στην κυβέρνηση να ακυρώσει και αυτή τη θεία λειτουργία, που θα πραγματοποιηθεί στην Παναγία Σουμελά.
Το παράρτημα Τραπεζούντας των Τουρκικών Εστιών προχώρησε σε μια δήλωση ενάντια στην επικείμενη ορθόδοξη λειτουργία στη Μονή της Παναγίας Σουμελά, στην οποία, όπως θεωρούν λανθασμένα, θα χοροστατήσει κι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Στη δήλωσή τους παρουσιάζουν τη λειτουργία ως «απειλή» για την τουρκική κυριαρχία και προσπαθούν να συνδέσουν την ορθόδοξη λειτουργία με τον «ποντιακό κίνδυνο» και τον «αρμενικό επεκτατισμό», επαναφέροντας μνήμες εθνοκαθάρσεων που έλαβαν χώρα στον Πόντο και τη Μικρά Ασία πριν από έναν αιώνα.
«Κατά τη διαδικασία ίδρυσης του εθνικού τουρκικού κράτους, οι Τούρκοι της ανατολικής Μαύρης Θάλασσας που ζουν εντός των συνόρων της επαρχίας Τραπεζούντας έδειξαν τα εθνικά τους αντανακλαστικά απέναντι στον ποντιακό κίνδυνο και τον αρμενικό επεκτατισμό- έχοντας ως βάση την ύπαρξη ενός ομοιογενούς πληθυσμού. Αυτή η επιμονή και η αποφασιστικότητα στα εθνικά θέματα εκδηλώνεται πάντοτε χωρίς ποτέ να μειωθεί».
«Απειλή» η θεία λειτουργία
Οι Τουρκικές Εστίες εκμεταλλευόμενες τα εθνικιστικά αντανακλαστικά της περιοχής, υπενθυμίζουν ότι η θεία λειτουργία συμπίπτει με την επέτειο της κατάκτησης της Τραπεζούντας και επιχειρούν να παρουσιάσουν τη θεία λειτουργία ως «απειλή» για την εθνική συνοχή και την ιστορική ταυτότητα της Τουρκίας.
«Οι Τούρκοι της ανατολικής Μαύρης Θάλασσας με μεγάλη αυτοπεποίθηση και διορατικότητα γνωρίζουν όλα όσα συμβαίνουν. Η σοφία αυτής της πατριωτικής δομής είναι ικανή να χαλάσει κάθε είδους υπολογισμούς. Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα. Θα θέλαμε να ενημερώσουμε την κοινή γνώμη ότι θεωρούμε ότι το ορθόδοξο τελετουργικό στη Σουμελά, το οποίο αναβλήθηκε για τις 23 Αυγούστου φέτος, καθώς συμπίπτει με την ημερομηνία κατάκτησης της Τραπεζούντας, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για εμάς».
Κλίμα μισαλλοδοξίας στην Τραπεζούντα
Υπό το πρόσχημα της υπεράσπισης της τουρκικής νομιμότητας και της αρχής της αμοιβαιότητας, οι Τούρκοι υπερ-εθνικιστές προσπαθούν να υπονομεύσουν τη διεθνή υπόσταση του Πατριάρχη και να τονίσουν τα «όρια» που πρέπει να σέβεται το Πατριαρχείο. Από την άλλη, κάνουν αναφορά σε δικαιώματα των ‘Τούρκων’ της δυτικής Θράκης.
«Το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος παρουσιάζεται ως "οικουμενικός" σε διεθνείς πλατφόρμες κατά παράβαση του νόμου της Λωζάνης και αγνοώντας τους νόμους της Τουρκικής Δημοκρατίας, θα χοροστατήσει σε αυτή τη λειτουργία και θα την κάνει παράδοση, αλλά δεν είναι κάτι που μπορεί να αποδεχθεί η τουρκική κοινή γνώμη. Σε αυτό το σημείο, θα θέλαμε οι αρχές να ακούσουν αυτή τη θαρραλέα φωνή της δημόσιας συνείδησης. Εμείς, που είμαστε ένα συμπαγές στολίδι του τουρκικού έθνους, περιμένουμε τα δικαιώματα των Τούρκων της Δυτικής Θράκης να μην παραβιάζονται, σύμφωνα με την αρχή της αμοιβαιότητας. Περιμένουμε από το Πατριαρχείο να σεβαστεί τις διατάξεις περί μειονοτήτων της Λωζάνης και να μην υπερβεί τα όριά του».
Η ιστορία ως όπλο εθνικισμού
Επικαλούμενη την κληρονομιά του Μωάμεθ του Πορθητή και του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, η οργάνωση προσπαθεί να παρουσιάσει την κυριαρχία της Τουρκίας στην περιοχή ως αδιαμφισβήτητη και αιώνια, φλερτάροντας επικίνδυνα με την αναβίωση παλαιών εντάσεων και συγκρούσεων.
«Με αυτά τα συναισθήματα και τις σκέψεις, αποτίουμε φόρο τιμής στον πρόγονό μας τον Μωάμεθ τον Πορθητή και τους ένδοξους στρατιώτες του, που κατέκτησαν αυτά τα εδάφη πριν από 563 χρόνια (15 Αυγούστου 1461) και τα έκαναν τουρκική πατρίδα, και μνημονεύουμε για άλλη μια φορά τα ακόλουθα λόγια του Μεγάλου Ηγέτη Ατατούρκ, στις 15 Σεπτεμβρίου 1924 στην Τραπεζούντα, ο οποίος εξασφάλισε τα εδάφη, στα οποία ζούμε, να παραμείνουν αιώνια τουρκική πατρίδα. «Φίλοι μου, δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι όταν πάτησα για πρώτη φορά το πόδι μου στη Σαμψούντα πριν από πέντε χρόνια, ο ηρωικός λαός της Τραπεζούντας ήταν στην πρώτη σειρά των πολιτών μου που μου έδωσαν δύναμη. Η πολύτιμη ανάμνηση των θυσιών που έκαναν οι γιοι της Τραπεζούντας, οι οποίοι πολέμησαν στη μάχη του Σαγγάριου με την τρίτη ταξιαρχία, θα παραμείνει πάντα χαραγμένη στο μυαλό μου. Πόσες απειλές δέχτηκε αυτή η πολύτιμη χώρα στο να γίνει γειτονιά της Αρμενίας ή γη ενός φανταστικού ποντιακού βασιλείου, μέχρι να γίνει πατρίδα αυτού του πατριωτικού λαού και αυτών των ηρωικών γιων».
Η αντιπαράθεση για την ορθόδοξη λειτουργία στη Σουμελά βγάζει πάλι στο προσκήνιο ένα υπό χειμερία νάρκη θρησκευτικό φανατισμό και η πίεση αυτή, αν και δεν έχει ακόμα οδηγήσει σε αναθεώρηση της απόφασης από τις τουρκικές αρχές, δείχνει την αυξανόμενη επιρροή των εθνικιστικών στοιχείων στην τουρκική πολιτική σκηνή, καθώς και την ένταση που επικρατεί ακόμη γύρω από την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά στην περιοχή του Πόντου.
Μαρία Ζαχαράκη
ΕΘΝΟΣ