Στην υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για την ηλεκτρική διασύνδεση Eλλάδας-Κύπρου προχώρησαν οι δύο πλευρές δίνοντας το πράσινο φως για την επανεκκίνηση του έργου.
Oπως ανακοινώθηκε σε συνέχεια των αποφάσεων που ελήφθησαν κατά την πρόσφατη συνάντηση στην Αθήνα, μεταξύ του πρωθυπουργού της Ελλάδος, Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, υπεγράφη χθες το βράδυ, (Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου ) Πλαίσιο Κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών, για την προώθηση της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κύπρου–Κρήτης, μεταξύ του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδος Θόδωρου Σκυλακάκη και του υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργου Παπαναστασίου, σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των υπουργείων Ενέργειας των δυο χωρών.
Στη βάση του Πλαισίου αυτού και σε συνέχεια των σχετικών αποφάσεων των Ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών που προβλέπονται σ’ αυτό, το έργο αναμένεται να επανεκκινήσει στις αμέσως επόμενες μέρες.
Όπως αναφέρεται στο Πλαίσιο Κατανόησης, η Ηλεκτρική Διασύνδεση Κύπρου–Κρήτης θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, διασυνδέοντας το εθνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με τα αντίστοιχα διευρωπαϊκά σύστημα.
Πρόκειται δε για ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο, την Ελλάδα, αλλά και για όλη την Ε.Ε., καθώς το έργο αυτό όχι μόνο θα συνδέσει την Κύπρο με το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης, διευκολύνοντας την ενεργειακή της μετάβαση, αλλά παράλληλα θα προωθήσει και τον στόχο της Ελλάδας να καταστεί διάδρομος μεταφοράς καθαρής ενέργειας.
Το ελληνικό κοινοβούλιο θα κληθεί να επικυρώσει με νόμο την τροποποίηση της συμφωνίας για την κατανομή του γεωπολιτικού ρίσκου στο ηλεκτρικό καλώδιο Κρήτης- Κύπρου που θα ανέβει για την χώρα μας στο 50%.
Με αυτή τη συμφωνία ακόμη και στο δυσμενές σενάριο που κάτι δεν πάει καλά με το έργο, η ζημιά θα καλυφθεί σε ποσοστό 37% από τα ρυθμιστικά έσοδα και κατά 13% από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το γεωπολιτικό ρίσκο συνδέεται με την ανάκτηση των δαπανών του καλωδίου από τον ΑΔΜΗΕ, σε περίπτωση εμπλοκής του έργου, λόγω ανωτέρας βίας και χωρίς δική του υπαιτιότητα, θέμα το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο και της προχθεσινής συνάντησης στο Μέγαρο Μαξίμου καθώς εξετάστηκαν όλα τα σενάρια.
Ωστόσο, παρά τον θετικό βηματισμό των τελευταίων ωρών για το καλώδιο, η Κυπριακή πλευρά δεν έχει κλείσει ακόμη όλα τα μέτωπα. Από χθες το πρωί το ΥΠΕΝ έχει ξεκινήσει ένα αγώνα δρόμου σε συνεργασία με την ΡΑΑΕΥ για να κλείσουν άλλη μια εκκρεμότητα που είναι αναγκαία για να μην καταβληθεί πέναλτι ύψους 9,5 εκ. στην Nexans που κατασκευάζει το καλώδιο. Η εκκρεμότητα αυτή αφορά την απόφαση που θα καθορίσει ποιο θα είναι το έσοδο και με ποιο τρόπο θα επιβαρυνθούν οι λογαριασμοί ρεύματος των κυπρίων καταναλωτών. Η απόφαση αυτή θα εγκρίνει τις δαπάνες που έχει στείλει ο ΑΔΜΗΕ στην ΡΑΕΚ και οι οποίες μαζί με το WACC και τη μεθοδολογία για το έσοδο που ενέκρινε χθες η ΡΑΕΚ, θα προκύψει το τελικό έσοδο και η ακριβής κατανομή του στους καταναλωτές.
Η ΡΑΕΚ εμφανίζεται να τρενάρει τις διαδικασίες με το ΥΠΕΝ να πασχίζει να κλείσει μέσα στα επόμενα 24ωρα και αυτή την εκκρεμότητα ώστε μέχρι την Δευτέρα το θέμα να έχει επιλυθεί και να μην χρειαστεί να πληρωθούν ρήτρες στους Γάλλους, οι οποίοι περιμένουν εν αγωνίως το «Final Notice to Proceed» για το έργο.
Το επόμενο μεγάλο βήμα για το «ξεκλείδωμα» της συμφωνίας είναι η εκταμίευση των 100 εκ. ευρώ για την συμμετοχή της κυπριακής πλευράς στην εταιρεία ειδικού σκοπού που θα συσταθεί για τις ανάγκες του έργου, ζήτημα για το οποίο δεσμεύτηκε προχθές ο κ. Χριστοδουλίδης ότι θα επιταχύνει. Επί του παρόντος η άλλη πλευρά δείχνει να έχει αποδεχτεί ότι δεν θα χρειαστεί να προχωρήσει σε αξιολόγηση της μελέτης κόστους οφέλους για το έργο που ‘έχει υποβάλλει ο ΑΔΜΗΕ. Η είσοδος στην εταιρεία ειδικού σκοπού φαίνεται ότι έχει αποφασιστεί να γίνει με due diligence ώστε η διαδικασία να έχει περαιωθεί την περίοδο Οκτωβρίου –Νοεμβρίου. Την αισιοδοξία ότι το έργο αρχίζει να εκπέμπει θετικά μηνύματα καλλιεργεί και η χθεσινή έγκριση (αν και όχι κατά πλειοψηφία αλλά με αρνητική ψήφο του Αντιπροέδρου της ΡΑΕΚ) της συμφωνίας για την καταβολή 25 εκατομμυρίων το χρόνο στον φορέα υλοποίησης του ηλεκτρικού καλωδίου για την ανάκτηση των εξόδων του έργου κατά την κατασκευαστική περίοδο (2025-2029). Στα θέματα που διευθετήθηκαν προστέθηκε επίσης και η έγκριση του ποσοστού απόδοσης κεφαλαίου (premium Wacc) αντί για περίοδο 12 ετών σε διάσημα 17 χρόνων.
Από το τραπέζι των διαβουλεύσεων έχουν απομακρυνθεί πάντως οι απαιτήσεις των Κυπρίων για ισόποσο επιμερισμό της ζημίας σε περίπτωση εκτροχιασμού του κόστους του έργου πάνω από 1,94 δις. Αντί αυτή της απαίτησης στην χθεσινή ανακοίνωση της ΡΑΕΚ αναφέρεται ότι το συνολικό κόστος του έργου δεν αναμένεται να αυξηθεί πέραν του 5% του υφιστάμενου προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με την απόφαση, οι δύο συμφωνίες για την ανάκτηση εσόδου και επέκταση του WACC, «παρέχονται και στο πλαίσιο των δηλώσεων και στη βάση των αναφορών και διαβεβαιώσεων του Φορέα Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ και της εταιρείας Nexans Norway AS ότι το συνολικό κόστος του έργου, που έχει καθορισθεί στα 1,939.200 εκατ. ευρώ, δεν θα αυξηθεί πέραν του 5% με την ολοκλήρωση της μελέτης βυθογράφησης που διεξάγει η εταιρεία Nexans Norway AS παράλληλα με την κατασκευή του καλωδίου ούτε και με την ολοκλήρωση της τελικής προσφοράς από την ανάδοχο εταιρεία για την κατασκευή των σταθμών μετατροπής».