Η Συνθηκολόγηση της Γερμανίας και το ξέφρενο γλέντι των Συμμάχων - Λεηλασίες, βιασμοί, σωματική βία και άλλα - Συγκλονιστικές περιγραφές του κορυφαίου ιστορικού Antony Beevor
H κατάληψη του Βερολίνου από τους Συμμάχους τον Μάιο του 1945 σήμανε ουσιαστικά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη. Βέβαια στην Ασία και στον Ειρηνικό οι Ιάπωνες συνέχισαν να μάχονται. Η ρίψη των δύο ατομικών βομβών σε Χιροσίμα (6 Αυγούστου1945) και Ναγκασάκι (9 Αυγούστου 1945) συνέβαλε στην παράδοσή τους ουσιαστικά λίγες μέρες αργότερα. Αυτή σφραγίστηκε με τη συνθηκολόγηση της χώρας του ανατέλλοντος Ηλίου στις 3 Σεπτεμβρίου 1945, που θεωρείται ως μέρα λήξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Φυσικά η κατάληψη του Βερολίνου και η συνθηκολόγηση των Ναζί ήταν καθοριστικής σημασίας για τη συνέχεια. Δεν θα ασχοληθούμε σήμερα ιδιαίτερα με την κατάληψη της πρωτεύουσας του Γ’ Ράιχ, αλλά με τη συνθηκολόγηση των Γερμανών, αφού ο Χίτλερ είχε αυτοκτονήσει και όσα ακολούθησαν. Για τα εγκλήματα των Γερμανών στο Ανατολικό Μέτωπο σε βάρος των Σοβιετικών έχουμε αναφερθεί εκτενώς σε άρθρο μας στις 16/07/2024. Με το σημερινό άρθρο, επειδή δυστυχώς δημιουργούνται παρανοήσεις, δεν θέλουμε να κάνουμε συμψηφισμούς, ούτε να αθωώσουμε τους Ναζί, τη βαρβαρότητα των οποίων έχουμε καταδείξει και μάλιστα με αποκαλύψεις για εγκλήματα στην Ελλάδα που παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό άγνωστα, αλλά να δείξουμε τις ολέθριες συνέπειες του πολέμου, την κτηνωδία και τα άγρια ένστικτα που κυριεύουν τους ανθρώπους και ότι πολύ σπάνια υπάρχουν εγκλήματα μόνο από την μια πλευρά σε μια πολεμική σύρραξη…
Σοβιετικοί στρατιώτες μπροστά από το Ράιχσταγκ στις 3 Μαϊου 1945
Η πολιορκία και η κατάληψη του Βερολίνου και η συνθηκολόγηση των Ναζί
Στις 16 Απριλίου 1945 ξεκίνησε η επίθεση του Κόκκινου Στρατού κατά του Βερολίνου. Για το πώς έφτασε ως εκεί, δείτε σχετικό άρθρο μας στις 16/09/2023. Αρχικά οι σοβιετικές δυνάμεις δεν συνάντησαν ιδιαίτερη αντίσταση, κάτι που έρχεται τις επόμενες ημέρες. Ο Στρατάρχης Ζούκοφ σε επιστολή του προς τον Στάλιν στις 30 Απριλίου 1945 αναφέρεται στην αντίσταση αυτή. Ο Ζούκοφ ήταν διοικητής του 1ου Λευκορωσικού Μετώπου, ενώ από τα νότια πολιορκούσε το Βερολίνο το 1ο Ουκρανικό Μέτωπο με επικεφαλής τον Στρατάρχη Κόνιεφ. 23 Απριλίου την υπεράσπιση του Βερολίνου ανέλαβε ο στρατηγός Χέλμουτ Βάιντλινγκ. Οι υπερασπιστές της γερμανικής πρωτεύουσας ήταν 90.000 άνδρες και γυναίκες. Επρόκειτο για απομεινάρια από διάφορες μεραρχίες της Βέρμαχτ και των SS, ελλιπώς εκπαιδευμένες μονάδες των Φόλκσντρουμ (ειδικό σώμα ενόπλων πολιτών που είχε συγκροτηθεί στις 25 Σεπτεμβρίου 1944 με εντολή του Χίτλερ) και της Νεολαίας του Χίτλερ. Στις 30 Απριλίου 1945 ο Χίτλερ και η Εύα Μπράουν αυτοκτόνησαν. Στις 2 Μαΐου η Κόκκινη Σημαία («Σημαία ή Λάβαρο της Νίκης») υψώθηκε στο Ράιχσταγκ. Την ίδια μέρα ο Βάιντλινγκ εξέδωσε διαταγή με την οποία παραδέχεται ότι είναι μάταια κάθε προσπάθεια αντίστασης και απαιτεί την άμεση κατάπαυση του πυρός, αφού, όπως γράφει έχει έρθει σε συμφωνία με την Ανώτατη Διοίκηση των Σοβιετικών Στρατευμάτων. Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Κόκκινου Στρατού στο Βερολίνο συνεχίστηκαν ως τις 8 Μαΐου 1945, οπότε εξαλείφθηκαν και οι τελευταίες αντιστάσεις στην πόλη. Ο Τσόρτσιλ στις 8 Μαΐου ανακοίνωσε την κατάληψη του Βερολίνου. Ο Στάλιν, αν και συμβιβάστηκε με το γεγονός αυτό ήθελε να γίνει η ανακοίνωση μετά την πλήρη παράδοση της πόλης.
Η πολιορκία και η κατάληψη του Βερολίνου και η συνθηκολόγηση των Ναζί
Στις 16 Απριλίου 1945 ξεκίνησε η επίθεση του Κόκκινου Στρατού κατά του Βερολίνου. Για το πώς έφτασε ως εκεί, δείτε σχετικό άρθρο μας στις 16/09/2023. Αρχικά οι σοβιετικές δυνάμεις δεν συνάντησαν ιδιαίτερη αντίσταση, κάτι που έρχεται τις επόμενες ημέρες. Ο Στρατάρχης Ζούκοφ σε επιστολή του προς τον Στάλιν στις 30 Απριλίου 1945 αναφέρεται στην αντίσταση αυτή. Ο Ζούκοφ ήταν διοικητής του 1ου Λευκορωσικού Μετώπου, ενώ από τα νότια πολιορκούσε το Βερολίνο το 1ο Ουκρανικό Μέτωπο με επικεφαλής τον Στρατάρχη Κόνιεφ. 23 Απριλίου την υπεράσπιση του Βερολίνου ανέλαβε ο στρατηγός Χέλμουτ Βάιντλινγκ. Οι υπερασπιστές της γερμανικής πρωτεύουσας ήταν 90.000 άνδρες και γυναίκες. Επρόκειτο για απομεινάρια από διάφορες μεραρχίες της Βέρμαχτ και των SS, ελλιπώς εκπαιδευμένες μονάδες των Φόλκσντρουμ (ειδικό σώμα ενόπλων πολιτών που είχε συγκροτηθεί στις 25 Σεπτεμβρίου 1944 με εντολή του Χίτλερ) και της Νεολαίας του Χίτλερ. Στις 30 Απριλίου 1945 ο Χίτλερ και η Εύα Μπράουν αυτοκτόνησαν. Στις 2 Μαΐου η Κόκκινη Σημαία («Σημαία ή Λάβαρο της Νίκης») υψώθηκε στο Ράιχσταγκ. Την ίδια μέρα ο Βάιντλινγκ εξέδωσε διαταγή με την οποία παραδέχεται ότι είναι μάταια κάθε προσπάθεια αντίστασης και απαιτεί την άμεση κατάπαυση του πυρός, αφού, όπως γράφει έχει έρθει σε συμφωνία με την Ανώτατη Διοίκηση των Σοβιετικών Στρατευμάτων. Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Κόκκινου Στρατού στο Βερολίνο συνεχίστηκαν ως τις 8 Μαΐου 1945, οπότε εξαλείφθηκαν και οι τελευταίες αντιστάσεις στην πόλη. Ο Τσόρτσιλ στις 8 Μαΐου ανακοίνωσε την κατάληψη του Βερολίνου. Ο Στάλιν, αν και συμβιβάστηκε με το γεγονός αυτό ήθελε να γίνει η ανακοίνωση μετά την πλήρη παράδοση της πόλης.
H σημαία της ΕΣΣΔ στο Ράιχσταγκ
Τελικά, λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 8ης Μαΐου 1945 οι εκπρόσωποι των Συμμάχων μπήκαν στην αίθουσα «ενός διώροφου κτιρίου στην πρώην καντίνα της Σχολής Μηχανικού του Γερμανικού Στρατού στο Karlshorts». Ο διοικητής της 2ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς Φρουρών, Στρατηγός Bοdganov και ένας άλλος Σοβιετικός Στρατηγός κάθονταν κατά λάθος στις θέσεις που προορίζονταν για τη γερμανική αποστολή. Ένας αξιωματικός τους ενημέρωσε ψιθυριστά για το λάθος και εκείνοι «τινάχτηκαν σαν να τους είχε τσιμπήσει φίδι» και πήγαν να καθίσουν σ’ ένα άλλο τραπέζι. Οι Δυτικοί ρεπόρτερ και εικονολήπτες σπρώχνονταν, κι έσπρωχναν και τους Στρατηγούς σε μια προσπάθειά τους να αποθανατίσουν καλύτερα τις σημαντικές στιγμές που θα ακολουθούσαν. Τελικά, ο Στρατάρχης Ζούκοφ κάθισε στη θέση του. Ο Βρετανός Tedder κάθισε δεξιά του και οι άλλοι δύο, ο Αμερικανός Spaatz και ο Γάλλος de Lattre de Tassigny, στα αριστερά του. Η γερμανική αποστολή οδηγήθηκε στην αίθουσα. Ο Wilhelm Keitel, Στρατάρχης και αρχηγός του Γ’ Ράιχ προσπαθούσε να φανεί «αυτοκρατορικός» ρίχνοντας πού και πού περιφρονητικές ματιές προς τον Ζούκοφ. Οι άλλοι δύο της γερμανικής αντιπροσωπείας Friedeburg και Stumpff έδειχναν παραιτημένοι. Είχαν εξουσιοδοτηθεί από τον Ντένιτς, τον οποίο είχε ορίσει ως πρωθυπουργό ο Χίτλερ λίγο πριν πεθάνει, να υπογράψουν τη συνθηκολόγηση. Ο Σοβιετικός συγγραφέας Konstantin Simonov που ήταν παρών στην αίθουσα υπέθεσε ότι o Keitel θα έπρεπε να ήταν έξαλλος. Το ίδιο σκέφτηκε και ο Ζούκοφ, ο οποίος όμως παρατήρησε ότι το πρόσωπό του Keitel ήταν γεμάτο κόκκινες κηλίδες. Τα έγγραφα παράδοσης τοποθετήθηκαν στο μεγάλο τραπέζι. Πρώτα υπέγραψε ο Ζούκοφ, έπειτα ο Tedder, ακολούθησε ο Spaatz και τελευταίος ο Στρατηγός de Lattre.
Τελικά, λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 8ης Μαΐου 1945 οι εκπρόσωποι των Συμμάχων μπήκαν στην αίθουσα «ενός διώροφου κτιρίου στην πρώην καντίνα της Σχολής Μηχανικού του Γερμανικού Στρατού στο Karlshorts». Ο διοικητής της 2ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς Φρουρών, Στρατηγός Bοdganov και ένας άλλος Σοβιετικός Στρατηγός κάθονταν κατά λάθος στις θέσεις που προορίζονταν για τη γερμανική αποστολή. Ένας αξιωματικός τους ενημέρωσε ψιθυριστά για το λάθος και εκείνοι «τινάχτηκαν σαν να τους είχε τσιμπήσει φίδι» και πήγαν να καθίσουν σ’ ένα άλλο τραπέζι. Οι Δυτικοί ρεπόρτερ και εικονολήπτες σπρώχνονταν, κι έσπρωχναν και τους Στρατηγούς σε μια προσπάθειά τους να αποθανατίσουν καλύτερα τις σημαντικές στιγμές που θα ακολουθούσαν. Τελικά, ο Στρατάρχης Ζούκοφ κάθισε στη θέση του. Ο Βρετανός Tedder κάθισε δεξιά του και οι άλλοι δύο, ο Αμερικανός Spaatz και ο Γάλλος de Lattre de Tassigny, στα αριστερά του. Η γερμανική αποστολή οδηγήθηκε στην αίθουσα. Ο Wilhelm Keitel, Στρατάρχης και αρχηγός του Γ’ Ράιχ προσπαθούσε να φανεί «αυτοκρατορικός» ρίχνοντας πού και πού περιφρονητικές ματιές προς τον Ζούκοφ. Οι άλλοι δύο της γερμανικής αντιπροσωπείας Friedeburg και Stumpff έδειχναν παραιτημένοι. Είχαν εξουσιοδοτηθεί από τον Ντένιτς, τον οποίο είχε ορίσει ως πρωθυπουργό ο Χίτλερ λίγο πριν πεθάνει, να υπογράψουν τη συνθηκολόγηση. Ο Σοβιετικός συγγραφέας Konstantin Simonov που ήταν παρών στην αίθουσα υπέθεσε ότι o Keitel θα έπρεπε να ήταν έξαλλος. Το ίδιο σκέφτηκε και ο Ζούκοφ, ο οποίος όμως παρατήρησε ότι το πρόσωπό του Keitel ήταν γεμάτο κόκκινες κηλίδες. Τα έγγραφα παράδοσης τοποθετήθηκαν στο μεγάλο τραπέζι. Πρώτα υπέγραψε ο Ζούκοφ, έπειτα ο Tedder, ακολούθησε ο Spaatz και τελευταίος ο Στρατηγός de Lattre.
Nikolai Berzarin
Ο Keitel καθόταν στην καρέκλα ευθυτενής με σφιγμένες γροθιές. Έριχνε το κεφάλι του όλο και πιο πίσω. Πίσω του ένας ψηλός Γερμανός επιτελικός αξιωματικός στεκόταν προσοχή και έκλαιγε «χωρίς να κουνιέται ούτε ένας μυς του προσώπου του». Ο Ζούκοφ σηκώθηκε όρθιος και είπε στα ρωσικά ότι «καλούμε τη γερμανική αποστολή να υπογράψει την πράξη συνθηκολόγησης». Ο διερμηνέας μετέφρασε, αλλά ο Keitel που είχε καταλάβει και έδειχνε μεγάλη ανυπομονησία να «τελειώνει» από αυτό το μαρτύριο για εκείνον, ζήτησε να του φέρουν τα χαρτιά. Ο Ζούκοφ έδειξε την άκρη του τραπεζιού λέγοντας: «Πες τους να έρθουν εδώ για να υπογράψουν».
Ο Κάιτελ κατά την υπογραφή της συνθηκολόγησης
Ο Ζhukov υπογράφει την αποδοχή της συνθηκολόγησης των Ναζί
Ο Keitel σηκώθηκε και πήγε προς το μέρος του. Έβγαλε το γάντι του, έπιασε την πένα και υπέγραψε. Δεν γνώριζε σίγουρα ότι ο ανώτερος Σοβιετικός αξιωματικός που ήταν πάνω από τον ώμο του την ώρα που υπέγραφε, ήταν ο εκπρόσωπος του Λαβρέντι Μπέρια, Στρατηγός Serov! Ο Keitel φόρεσε πάλι το γάντι του και επέστρεψε στη θέση του. Ακολούθως υπέγραψε ο Stumpff και τελευταίος ο Friedeburg…
Ο Keitel σηκώθηκε και πήγε προς το μέρος του. Έβγαλε το γάντι του, έπιασε την πένα και υπέγραψε. Δεν γνώριζε σίγουρα ότι ο ανώτερος Σοβιετικός αξιωματικός που ήταν πάνω από τον ώμο του την ώρα που υπέγραφε, ήταν ο εκπρόσωπος του Λαβρέντι Μπέρια, Στρατηγός Serov! Ο Keitel φόρεσε πάλι το γάντι του και επέστρεψε στη θέση του. Ακολούθως υπέγραψε ο Stumpff και τελευταίος ο Friedeburg…
Ο Ζούκοφ λίγο έξω από το Βερολίνο
«Η γερμανική αποστολή μπορεί να αποχωρήσει από την αίθουσα», είπε ο Ζούκοφ. Οι Γερμανοί σηκώθηκαν. Ο Keitel σώσε τη στρατιωτική του ράβδο σε ένδειξη χαιρετισμού, έκανε επιτόπου μεταβολή και αποχώρησε, μαζί με τους άλλους δύο. Όταν έκλεισε η πόρτα πίσω τους η ένταση και το άγχος που είχαν οι εκπρόσωποι των Συμμάχων εξαφανίστηκαν! Ο Ζούκοφ και ο Tedder χαμογελούσαν. Όλοι άρχισαν να μιλούν ζωηρά και να δίνουν τα χέρια. Οι Σοβιετικοί αξιωματικοί αγκαλιάζονταν και χτυπούσαν ο ένας στην πλάτη του άλλου. Ακολούθησε ένα ξέφρενο πάρτι με τραγούδια και χορούς που κράτησε σχεδόν ως το πρωί. Ο Ζούκοφ χόρεψε μια Russkaya (ρωσικός παραδοσιακός χορός), με τη συνοδεία δυνατών χειροκροτημάτων από τους Στρατηγούς του!
Σοβιετικοί στρατιώτες μπροστά από το Κarlshorst όπου υπογράφηκε η συνθηκολόγηση των Γερμανών
Λεηλασίες, βιασμοί και άλλα εγκλήματα στο κατεχόμενο Βερολίνο
Ο Στάλιν θεώρησε την κατάληψη του Βερολίνου δίκαια ανταμοιβή για την ΕΣΣΔ και περίμενε μεγάλα κέρδη από τη λεηλασία της περιουσίας του Ράιχ. Βασικός στόχος ήταν η Τράπεζα του Ράιχ. Σύμφωνα με τον Serov, άνθρωπο του Μπέρια, όπως αναφέραμε, υπήρχαν εκεί 2.389 κιλά χρυσού, 12 τόνοι ασημένιων νομισμάτων και εκατομμύρια σε χαρτονομίσματα από χώρες που είχαν καταληφθεί από τον Άξονα. Όμως ο κύριος όγκος των αποθεμάτων του χρυσού των Ναζί είχε μεταφερθεί δυτικά. Ο Serov πάντως κατηγορήθηκε αργότερα ότι «παρακράτησε» ένα μέρος των λαφύρων για «λειτουργικά έξοδα της NKVD» (η NKVD ήταν η μυστική υπηρεσία της ΕΣΣΔ, «πρόδρομος» της KGB).
Λεηλασίες, βιασμοί και άλλα εγκλήματα στο κατεχόμενο Βερολίνο
Ο Στάλιν θεώρησε την κατάληψη του Βερολίνου δίκαια ανταμοιβή για την ΕΣΣΔ και περίμενε μεγάλα κέρδη από τη λεηλασία της περιουσίας του Ράιχ. Βασικός στόχος ήταν η Τράπεζα του Ράιχ. Σύμφωνα με τον Serov, άνθρωπο του Μπέρια, όπως αναφέραμε, υπήρχαν εκεί 2.389 κιλά χρυσού, 12 τόνοι ασημένιων νομισμάτων και εκατομμύρια σε χαρτονομίσματα από χώρες που είχαν καταληφθεί από τον Άξονα. Όμως ο κύριος όγκος των αποθεμάτων του χρυσού των Ναζί είχε μεταφερθεί δυτικά. Ο Serov πάντως κατηγορήθηκε αργότερα ότι «παρακράτησε» ένα μέρος των λαφύρων για «λειτουργικά έξοδα της NKVD» (η NKVD ήταν η μυστική υπηρεσία της ΕΣΣΔ, «πρόδρομος» της KGB).
Γερμανοί περιμένουν στην ουρά για νερό
Άλλος σημαντικός στόχος των Σοβιετικών ήταν τα τεχνολογικά και επιστημονικά εργοστάσια και εργαστήρια της Γερμανίας. Ακόμα και η NKVD είχε δώσει μια λίστα με αντικείμενα που θα μπορούσαν να βρεθούν σε εγκληματολογικά εργαστήρια της Γερμανικής Αστυνομίας. Υψίστης προτεραιότητας ήταν το ατομικό πρόγραμμα της ΕΣΣΔ, γνωστό και ως επιχείρηση BORODINO. Περιζήτητοι ήταν επίσης οι επιστήμονες με ειδίκευση στους πυραύλους V-2, οι μηχανικοί της Siemens και άλλοι εξειδικευμένοι τεχνικοί που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τη σοβιετική πολεμική βιομηχανία να φτάσει αυτή των Η.Π.Α. Η πίεση των Σοβιετικών απέφερε καρπούς, καθώς πολλοί δέχτηκαν να μεταβούν με τις οικογένειές τους και σχετικά προνομιακές συνθήκες διαβίωσης στην ΕΣΣΔ. Υπήρχαν όμως και άλλοι, όπως ο καθηγητής Jung και η ομάδα του, με σημαντικές έρευνες στον τομέα των νευροπαραλυτικών αερίων, που αρνήθηκαν τη φυγή από τη Γερμανία.
Άλλος σημαντικός στόχος των Σοβιετικών ήταν τα τεχνολογικά και επιστημονικά εργοστάσια και εργαστήρια της Γερμανίας. Ακόμα και η NKVD είχε δώσει μια λίστα με αντικείμενα που θα μπορούσαν να βρεθούν σε εγκληματολογικά εργαστήρια της Γερμανικής Αστυνομίας. Υψίστης προτεραιότητας ήταν το ατομικό πρόγραμμα της ΕΣΣΔ, γνωστό και ως επιχείρηση BORODINO. Περιζήτητοι ήταν επίσης οι επιστήμονες με ειδίκευση στους πυραύλους V-2, οι μηχανικοί της Siemens και άλλοι εξειδικευμένοι τεχνικοί που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τη σοβιετική πολεμική βιομηχανία να φτάσει αυτή των Η.Π.Α. Η πίεση των Σοβιετικών απέφερε καρπούς, καθώς πολλοί δέχτηκαν να μεταβούν με τις οικογένειές τους και σχετικά προνομιακές συνθήκες διαβίωσης στην ΕΣΣΔ. Υπήρχαν όμως και άλλοι, όπως ο καθηγητής Jung και η ομάδα του, με σημαντικές έρευνες στον τομέα των νευροπαραλυτικών αερίων, που αρνήθηκαν τη φυγή από τη Γερμανία.
Γερμανοί στα σοβιετικά μαγειρεία
Η θεωρία της «βιομηχανικής απαλλοτρίωσης» του Στάλιν δεν μπόρεσε τελικά να γίνει πράξη. Τα περισσότερα όργανα και εργαλεία ήταν άχρηστα, επειδή το περιβάλλον της Μόσχας όπου μεταφέρονταν και οι πρώτες ύλες δεν ήταν κατάλληλο για εφαρμογές ακριβείας. Στα εργαστήρια που λεηλατήθηκαν επικράτησαν χάος και καταστροφές. Όταν οι άνδρες του κόκκινου στρατού ανακάλυπταν μεθυλική αλκοόλη (μεθυλαλκοόλη), 25 γραμμάρια ποτό της οποίας μπορούν να προκαλέσουν τύφλωση στους ανθρώπους, τη μοιράζονταν με τους συναδέλφους τους και την έπιναν. Ο εξοπλισμός των εργαστηρίων αποσυναρμολογήθηκε από Γερμανίδες που εργάζονταν καταναγκαστικά και μεταφέρθηκε σε εξωτερικούς χώρους, όπου σκούριασε, καθώς μόνο ένα μικρό μέρος του χρησιμοποιήθηκε… Τελικά, οι Σοβιετικοί καταδίκασαν μ’ αυτό τον τρόπο τη Γερμανία σε μια τεράστια και ανώφελη γι’ αυτούς σπατάλη πόρων που προκάλεσε μεγάλο οπισθοδρόμησης στη χώρα. «Ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να ωφεληθεί, ακόμα κι αν πάρει ο ολόκληρη την τεχνική υποδομή μιας χώρας», παρατήρησε ένας Σοβιετικός επιστήμονας που συμμετείχε στις λεηλασίες του Βερολίνου…
Η θεωρία της «βιομηχανικής απαλλοτρίωσης» του Στάλιν δεν μπόρεσε τελικά να γίνει πράξη. Τα περισσότερα όργανα και εργαλεία ήταν άχρηστα, επειδή το περιβάλλον της Μόσχας όπου μεταφέρονταν και οι πρώτες ύλες δεν ήταν κατάλληλο για εφαρμογές ακριβείας. Στα εργαστήρια που λεηλατήθηκαν επικράτησαν χάος και καταστροφές. Όταν οι άνδρες του κόκκινου στρατού ανακάλυπταν μεθυλική αλκοόλη (μεθυλαλκοόλη), 25 γραμμάρια ποτό της οποίας μπορούν να προκαλέσουν τύφλωση στους ανθρώπους, τη μοιράζονταν με τους συναδέλφους τους και την έπιναν. Ο εξοπλισμός των εργαστηρίων αποσυναρμολογήθηκε από Γερμανίδες που εργάζονταν καταναγκαστικά και μεταφέρθηκε σε εξωτερικούς χώρους, όπου σκούριασε, καθώς μόνο ένα μικρό μέρος του χρησιμοποιήθηκε… Τελικά, οι Σοβιετικοί καταδίκασαν μ’ αυτό τον τρόπο τη Γερμανία σε μια τεράστια και ανώφελη γι’ αυτούς σπατάλη πόρων που προκάλεσε μεγάλο οπισθοδρόμησης στη χώρα. «Ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να ωφεληθεί, ακόμα κι αν πάρει ο ολόκληρη την τεχνική υποδομή μιας χώρας», παρατήρησε ένας Σοβιετικός επιστήμονας που συμμετείχε στις λεηλασίες του Βερολίνου…
Γερμανός μέλος της Volkssturm μάχεται με ένα Panzerabwehrwaffe έξω από το Βερολίνο τον Απρίλιο του 1945
Οι Σοβιετικοί στρατιωτικοί είχαν ιδιαίτερη προτίμηση, απ’ ό,τι φαίνεται σε ακριβά και ασυνήθιστα «δώρα» ή «λάφυρα». Ο Vasily Grossman γράφει για ένα Στρατηγό του Σώματός του Chuikov που κυκλοφορούσε μαζί με «δύο σκυλιά ντάσχαουντ, έναν παπαγάλο, μια φραγκόκοτα και ένα παγόνι!». Ο Ζούκοφ απέκτησε δύο σπάνια κυνηγετικά όπλα Holland & Holland, τα οποία όμως παραλίγο να του στοιχίσουν πολύ ακριβά, καθώς τα χρησιμοποίησε αργότερα ο Victor Abakumov, Υπουργός Κρατικής Ασφάλειας της ΕΣΣΔ από το 1946 ως το 1951, πιθανότατα μετά από οδηγίες του Στάλιν, για να τον συκοφαντήσει. Καθώς ο Στάλιν είχε τη γνωστή τάση να πολλαπλασιάζει τα πάντα σε βάρος όσων τελούσαν υπό κατηγορία, τα δύο όπλα έγιναν «είκοσι μοναδικά κυνηγετικά όπλα της Golland & Golland».
Η λέξη Golland στα ρωσικά σημαίνει «Ολλανδία», αλλά ο Abaknmov ή μάλλον ο Στάλιν, προτίμησε να χρησιμοποιήσει αυτή τη λέξη παρά τη λέξη Holland… Πάντως η ευθύνη για τις αρπαγές πολύτιμων αντικειμένων δεν ήταν αποκλειστικά των υψηλόβαθμων Σοβιετικών στρατιωτικών, αλλά και των κατώτερων διοικητών τους που όταν καταλάμβαναν ένα κάστρο ή ένα πλούσιο σπίτι άρπαξαν γρήγορα τα καλύτερα αντικείμενα για να τα χαρίσουν στους ανωτέρους τους.
Οι Σοβιετικοί στρατιωτικοί είχαν ιδιαίτερη προτίμηση, απ’ ό,τι φαίνεται σε ακριβά και ασυνήθιστα «δώρα» ή «λάφυρα». Ο Vasily Grossman γράφει για ένα Στρατηγό του Σώματός του Chuikov που κυκλοφορούσε μαζί με «δύο σκυλιά ντάσχαουντ, έναν παπαγάλο, μια φραγκόκοτα και ένα παγόνι!». Ο Ζούκοφ απέκτησε δύο σπάνια κυνηγετικά όπλα Holland & Holland, τα οποία όμως παραλίγο να του στοιχίσουν πολύ ακριβά, καθώς τα χρησιμοποίησε αργότερα ο Victor Abakumov, Υπουργός Κρατικής Ασφάλειας της ΕΣΣΔ από το 1946 ως το 1951, πιθανότατα μετά από οδηγίες του Στάλιν, για να τον συκοφαντήσει. Καθώς ο Στάλιν είχε τη γνωστή τάση να πολλαπλασιάζει τα πάντα σε βάρος όσων τελούσαν υπό κατηγορία, τα δύο όπλα έγιναν «είκοσι μοναδικά κυνηγετικά όπλα της Golland & Golland».
Η λέξη Golland στα ρωσικά σημαίνει «Ολλανδία», αλλά ο Abaknmov ή μάλλον ο Στάλιν, προτίμησε να χρησιμοποιήσει αυτή τη λέξη παρά τη λέξη Holland… Πάντως η ευθύνη για τις αρπαγές πολύτιμων αντικειμένων δεν ήταν αποκλειστικά των υψηλόβαθμων Σοβιετικών στρατιωτικών, αλλά και των κατώτερων διοικητών τους που όταν καταλάμβαναν ένα κάστρο ή ένα πλούσιο σπίτι άρπαξαν γρήγορα τα καλύτερα αντικείμενα για να τα χαρίσουν στους ανωτέρους τους.
Σοβιετικός στρατιώτης περιποιείται τραυματισμένο Γερμανό
Οι άνδρες και οι γυναίκες του Κόκκινου Στρατού είχαν άλλα ενδιαφέροντα. Οι γυναίκες συγκέντρωναν πράγματα για την «προίκα» τους, ελπίζοντας ότι θα βρουν έναν… καλό γαμπρό στην ΕΣΣΔ της λειψανδρίας. Αντίθετα, οι άνδρες συγκέντρωναν υφάσματα, αλλά και γυναικεία εσώρουχα για τις συζύγους τους, οι οποίες όταν τα λάμβαναν, θεωρούσαν ότι οι Γερμανίδες είχαν αποπλανήσει τους άνδρες τους! Υπήρχαν όμως και άλλοι με πιο… ευφάνταστες αποστολές. Κάποιοι έβγαζαν τα τζάμια από τα παράθυρα και αφού τα τοποθετούσαν ανάμεσα σε δύο σανίδες, τα ταχυδρομούσαν! Άλλοι έστελναν σάκους με καρφιά (!) και άλλοι πριόνια (Beevor, σελ. 545). Πολλοί μάλιστα έδιναν ένα κομμάτι ψωμί σε Γερμανίδες για να τους ράψουν ένα σάκο από σεντόνια όπου θα έβαζαν τη λεία τους. Άλλοι έστελναν καπέλα και ρολόγια, με τα οποία οι Σοβιετικοί είχαν εμμονή. Σχεδόν όλοι φορούσαν πολλά ρολόγια μαζί, ένα από τα οποία έδειχνε την ώρα Μόσχας και ένα την ώρα Βερολίνου. Ακόμα και αρκετό καιρό μετά την παράδοση του Βερολίνου, Σοβιετικοί έβαζαν τα αυτόματα τους στο στομάχι Γερμανών πολιτών λέγοντας «Uri! Uri!». Η Γερμανοί στη… σοβιετική εκδοχή των γερμανικών απαντούσαν: «Uhr schon Kamerad» («Έδωσα ρολόι σύντροφε»)…Ανάμεσα σε όσους προέβαιναν σε λεηλασίες υπήρχαν και μικρά αγόρια που είχαν έρθει από τη Ρωσία, ανάμεσά τους και κάποια μόλις 12 ετών (!) για «πλιάτσικο». Δύο από τα αγόρια αυτά όταν συνελήφθησαν παραδέχτηκαν ότι είχαν έρθει από τη Vologda, μια περιοχή αρκετά βορειότερα από τη Μόσχα!
Οι άνδρες και οι γυναίκες του Κόκκινου Στρατού είχαν άλλα ενδιαφέροντα. Οι γυναίκες συγκέντρωναν πράγματα για την «προίκα» τους, ελπίζοντας ότι θα βρουν έναν… καλό γαμπρό στην ΕΣΣΔ της λειψανδρίας. Αντίθετα, οι άνδρες συγκέντρωναν υφάσματα, αλλά και γυναικεία εσώρουχα για τις συζύγους τους, οι οποίες όταν τα λάμβαναν, θεωρούσαν ότι οι Γερμανίδες είχαν αποπλανήσει τους άνδρες τους! Υπήρχαν όμως και άλλοι με πιο… ευφάνταστες αποστολές. Κάποιοι έβγαζαν τα τζάμια από τα παράθυρα και αφού τα τοποθετούσαν ανάμεσα σε δύο σανίδες, τα ταχυδρομούσαν! Άλλοι έστελναν σάκους με καρφιά (!) και άλλοι πριόνια (Beevor, σελ. 545). Πολλοί μάλιστα έδιναν ένα κομμάτι ψωμί σε Γερμανίδες για να τους ράψουν ένα σάκο από σεντόνια όπου θα έβαζαν τη λεία τους. Άλλοι έστελναν καπέλα και ρολόγια, με τα οποία οι Σοβιετικοί είχαν εμμονή. Σχεδόν όλοι φορούσαν πολλά ρολόγια μαζί, ένα από τα οποία έδειχνε την ώρα Μόσχας και ένα την ώρα Βερολίνου. Ακόμα και αρκετό καιρό μετά την παράδοση του Βερολίνου, Σοβιετικοί έβαζαν τα αυτόματα τους στο στομάχι Γερμανών πολιτών λέγοντας «Uri! Uri!». Η Γερμανοί στη… σοβιετική εκδοχή των γερμανικών απαντούσαν: «Uhr schon Kamerad» («Έδωσα ρολόι σύντροφε»)…Ανάμεσα σε όσους προέβαιναν σε λεηλασίες υπήρχαν και μικρά αγόρια που είχαν έρθει από τη Ρωσία, ανάμεσά τους και κάποια μόλις 12 ετών (!) για «πλιάτσικο». Δύο από τα αγόρια αυτά όταν συνελήφθησαν παραδέχτηκαν ότι είχαν έρθει από τη Vologda, μια περιοχή αρκετά βορειότερα από τη Μόσχα!
Σοβιετικός στρατιώτης με μια νεαρή Γερμανίδα
Υπήρχε όμως και κάτι πολύ ευχάριστο για τους Γερμανούς: οι μεγάλες προσπάθειες των Σοβιετικών για τη σίτισή τους. Η γκεμπελική προπαγάνδα τους είχε κάνει να πιστεύουν ότι ο Κόκκινος Στρατός θα τους άφηνε να λιμοκτονήσουν. Ο Στρατηγός Berzarin που συνομιλούσε με τους Βερολινέζους οι οποίοι σχημάτιζαν ουρές στα σοβιετικά μαγειρεία, θεωρούνταν ήρωας από τους Γερμανούς αλλά κι από τους στρατιώτες του. Ο θάνατος του στις 16/6/1945 κοντά στο γραφείο του στο Βερολίνο σκόρπισε θλίψη σε όλους. Ο Berzarin οδηγούσε μεθυσμένος τη μοτοσικλέτα του και έπεσε πάνω σ’ ένα κομβόι φορτηγών. Φήμες μεταξύ των Γερμανών πάντως έλεγαν ότι ο μόλις 41 ετών Στρατηγός δολοφονήθηκε από την NKVD. Μια άλλη συνήθεια των Σοβιετικών στρατιωτών που εξέπληξε τους Βερολινέζους ήταν ότι έμπαιναν συχνά σε σπίτια με κομμάτια κρέας κι έλεγαν στις νοικοκυρές να το μαγειρέψουν με αντάλλαγμα μια μερίδα! Είχαν την ανάγκη να καθίσουν σε ένα τραπέζι, μια πραγματική κουζίνα, ένα πραγματικό σπίτι. Είχαν πάντοτε μαζί τους αλκοόλ. Στο τέλος του γεύματος όλοι έπιναν με επισημότητα για την ειρήνη και έπειτα οι Σοβιετικοί επέμεναν να κάνουν μια πρόποση «για τις κυρίες». Δεν ήταν όμως όλα τόσο ωραία στο Βερολίνο. Οι βιασμοί ήταν πολύ συχνό φαινόμενο στο κατεχόμενο Βερολίνο. Δεκάδες χιλιάδες Βερολινέζες έπεσαν θύματα βιασμών από Σοβιετικούς.
Ο Άντονι Μπίβορ γράφει ότι: «Η αφροδισιακή επίδραση του κινδύνου θανάτου είναι σύνηθες φαινόμενο στην Ιστορία». Όταν στα τέλη Απριλίου 1945 οι Σοβιετικοί βρίσκονταν προ των πυλών του Βερολίνου, πολλές νεαρές Βερολινέζες, γνωρίζοντας ότι με την πτώση της πόλης υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να πέσουν θύματα βιασμού, προτιμούσαν να δοθούν για πρώτη φορά σε κάποιον νεαρό Γερμανό παρά σε κάποιον μεθυσμένο και πιθανότατα βίαιο Σοβιετικό. Στον ραδιοφωνικό σταθμό του Grossdeutscher Rundfunk στη Masurenallee τα 2/3 από τα 500 άτομα του προσωπικού ήταν νεαρές κοπέλες, πολλές από τις οποίες είχαν μόλις κλείσει τα 18 τους χρόνια. Την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου 1945 επικρατούσε ένα «αίσθημα αποσύνθεσης» με πολύ πιοτό και έρωτα στις αίθουσες του ηχητικού αρχείου. Η σεξουαλική δραστηριότητα ήταν έντονη μεταξύ ανθρώπων κάθε ηλικίας στα υπόγεια και τα καταφύγια (Beevor, σελ. 389). Ανάλογη ήταν η κατάσταση και γύρω από το καταφύγιο του σταθμού του Ζωολογικού Κήπου αλλά και πίσω από τα ροδόδεντρα που μόλις είχαν αρχίσει να ανθίζουν. Τέλος, πολλοί αρκούνταν σε αγκαλιές παρηγοριάς για να καθησυχάσουν τις φοβίες τους.
Υπήρχε όμως και κάτι πολύ ευχάριστο για τους Γερμανούς: οι μεγάλες προσπάθειες των Σοβιετικών για τη σίτισή τους. Η γκεμπελική προπαγάνδα τους είχε κάνει να πιστεύουν ότι ο Κόκκινος Στρατός θα τους άφηνε να λιμοκτονήσουν. Ο Στρατηγός Berzarin που συνομιλούσε με τους Βερολινέζους οι οποίοι σχημάτιζαν ουρές στα σοβιετικά μαγειρεία, θεωρούνταν ήρωας από τους Γερμανούς αλλά κι από τους στρατιώτες του. Ο θάνατος του στις 16/6/1945 κοντά στο γραφείο του στο Βερολίνο σκόρπισε θλίψη σε όλους. Ο Berzarin οδηγούσε μεθυσμένος τη μοτοσικλέτα του και έπεσε πάνω σ’ ένα κομβόι φορτηγών. Φήμες μεταξύ των Γερμανών πάντως έλεγαν ότι ο μόλις 41 ετών Στρατηγός δολοφονήθηκε από την NKVD. Μια άλλη συνήθεια των Σοβιετικών στρατιωτών που εξέπληξε τους Βερολινέζους ήταν ότι έμπαιναν συχνά σε σπίτια με κομμάτια κρέας κι έλεγαν στις νοικοκυρές να το μαγειρέψουν με αντάλλαγμα μια μερίδα! Είχαν την ανάγκη να καθίσουν σε ένα τραπέζι, μια πραγματική κουζίνα, ένα πραγματικό σπίτι. Είχαν πάντοτε μαζί τους αλκοόλ. Στο τέλος του γεύματος όλοι έπιναν με επισημότητα για την ειρήνη και έπειτα οι Σοβιετικοί επέμεναν να κάνουν μια πρόποση «για τις κυρίες». Δεν ήταν όμως όλα τόσο ωραία στο Βερολίνο. Οι βιασμοί ήταν πολύ συχνό φαινόμενο στο κατεχόμενο Βερολίνο. Δεκάδες χιλιάδες Βερολινέζες έπεσαν θύματα βιασμών από Σοβιετικούς.
Ο Άντονι Μπίβορ γράφει ότι: «Η αφροδισιακή επίδραση του κινδύνου θανάτου είναι σύνηθες φαινόμενο στην Ιστορία». Όταν στα τέλη Απριλίου 1945 οι Σοβιετικοί βρίσκονταν προ των πυλών του Βερολίνου, πολλές νεαρές Βερολινέζες, γνωρίζοντας ότι με την πτώση της πόλης υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να πέσουν θύματα βιασμού, προτιμούσαν να δοθούν για πρώτη φορά σε κάποιον νεαρό Γερμανό παρά σε κάποιον μεθυσμένο και πιθανότατα βίαιο Σοβιετικό. Στον ραδιοφωνικό σταθμό του Grossdeutscher Rundfunk στη Masurenallee τα 2/3 από τα 500 άτομα του προσωπικού ήταν νεαρές κοπέλες, πολλές από τις οποίες είχαν μόλις κλείσει τα 18 τους χρόνια. Την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου 1945 επικρατούσε ένα «αίσθημα αποσύνθεσης» με πολύ πιοτό και έρωτα στις αίθουσες του ηχητικού αρχείου. Η σεξουαλική δραστηριότητα ήταν έντονη μεταξύ ανθρώπων κάθε ηλικίας στα υπόγεια και τα καταφύγια (Beevor, σελ. 389). Ανάλογη ήταν η κατάσταση και γύρω από το καταφύγιο του σταθμού του Ζωολογικού Κήπου αλλά και πίσω από τα ροδόδεντρα που μόλις είχαν αρχίσει να ανθίζουν. Τέλος, πολλοί αρκούνταν σε αγκαλιές παρηγοριάς για να καθησυχάσουν τις φοβίες τους.
Σοβιετικός στρατιώτης αγκαλιά με μια Γερμανίδα υπό τα βλέμματα Αμερικανών στρατιωτών
Επανερχόμαστε όμως στην κατάσταση στο Βερολίνο μετά την πτώση του. Οι γερμανικές στρατιωτικές αρχές έκαναν ένα τεράστιο λάθος. Δεν κατέστρεψαν τα αποθέματα αλκοόλ που βρίσκονταν στα σημεία προέλασης του Κόκκινου Στρατού θεωρώντας ότι ένας μεθυσμένος εχθρός δεν θα μπορούσε να πολεμήσει. Το τραγικό όμως για τον γυναικείο πληθυσμό του Βερολίνου είναι ότι οι άνδρες του Κόκκινου Στρατού χρειάζονταν το αλκοόλ είτε για να επιδοθούν σε βιασμούς είτε για να γιορτάσουν το τέλος αυτού του φρικτού πολέμου. Οι παρατεταμένοι εορτασμοί είχαν οδυνηρές συνέπειες για πολλές Γερμανίδες που έπεσαν θύματα βιασμού. Όσα περιγράφει ο Antony Beevor στο βιβλίο του «ΒΕΡΟΛΙΝΟ Η ΠΤΩΣΗ 1945» είναι συγκλονιστικά. Δεν θα αναφερθούμε σε κάποια περιστατικά που αναφέρει. Θα αρκεστούμε σε αριθμούς και μια γενική περιγραφή της κατάστασης στο κατεχόμενο Βερολίνο.
Πόσες όμως γυναίκες έπεσαν θύματα βιασμού στο Βερολίνο από άνδρες του Κόκκινου Στρατού; Υπολογίζεται ότι αυτές ήταν τουλάχιστον 95.000-130.000 καθώς τόσες νοσηλεύτηκαν στα δύο μεγάλα νοσοκομεία του Βερολίνου. Ένας γιατρός υπολόγισε ότι από τις 100.000 Βερολινέζες που βιάστηκαν, γύρω στις 10.000 πέθαναν, οι περισσότερες από αυτές αυτοκτόνησαν. Τα ποσοστά των θανάτων ήταν πολύ μεγαλύτερα ανάμεσα στις 1.400.000 γυναίκες που έπεσαν θύματα βιασμού στην Ανατολική Πρωσία, Πομερανία και Σιλεσία. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 2.000.000 Γερμανίδες βιάστηκαν. Οι περισσότερες από αυτές πολλές φορές. Ακραία περίπτωση αυτή της Schulze-Boysen που βιάστηκε από «είκοσι τρεις στρατιώτες διαδοχικά». Χρειάστηκε να μεταφερθεί σε νοσοκομείο όπου της έγιναν πολλαπλά ράμματα.
Επανερχόμαστε όμως στην κατάσταση στο Βερολίνο μετά την πτώση του. Οι γερμανικές στρατιωτικές αρχές έκαναν ένα τεράστιο λάθος. Δεν κατέστρεψαν τα αποθέματα αλκοόλ που βρίσκονταν στα σημεία προέλασης του Κόκκινου Στρατού θεωρώντας ότι ένας μεθυσμένος εχθρός δεν θα μπορούσε να πολεμήσει. Το τραγικό όμως για τον γυναικείο πληθυσμό του Βερολίνου είναι ότι οι άνδρες του Κόκκινου Στρατού χρειάζονταν το αλκοόλ είτε για να επιδοθούν σε βιασμούς είτε για να γιορτάσουν το τέλος αυτού του φρικτού πολέμου. Οι παρατεταμένοι εορτασμοί είχαν οδυνηρές συνέπειες για πολλές Γερμανίδες που έπεσαν θύματα βιασμού. Όσα περιγράφει ο Antony Beevor στο βιβλίο του «ΒΕΡΟΛΙΝΟ Η ΠΤΩΣΗ 1945» είναι συγκλονιστικά. Δεν θα αναφερθούμε σε κάποια περιστατικά που αναφέρει. Θα αρκεστούμε σε αριθμούς και μια γενική περιγραφή της κατάστασης στο κατεχόμενο Βερολίνο.
Πόσες όμως γυναίκες έπεσαν θύματα βιασμού στο Βερολίνο από άνδρες του Κόκκινου Στρατού; Υπολογίζεται ότι αυτές ήταν τουλάχιστον 95.000-130.000 καθώς τόσες νοσηλεύτηκαν στα δύο μεγάλα νοσοκομεία του Βερολίνου. Ένας γιατρός υπολόγισε ότι από τις 100.000 Βερολινέζες που βιάστηκαν, γύρω στις 10.000 πέθαναν, οι περισσότερες από αυτές αυτοκτόνησαν. Τα ποσοστά των θανάτων ήταν πολύ μεγαλύτερα ανάμεσα στις 1.400.000 γυναίκες που έπεσαν θύματα βιασμού στην Ανατολική Πρωσία, Πομερανία και Σιλεσία. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 2.000.000 Γερμανίδες βιάστηκαν. Οι περισσότερες από αυτές πολλές φορές. Ακραία περίπτωση αυτή της Schulze-Boysen που βιάστηκε από «είκοσι τρεις στρατιώτες διαδοχικά». Χρειάστηκε να μεταφερθεί σε νοσοκομείο όπου της έγιναν πολλαπλά ράμματα.
Σοβιετικοί στρατιώτες στο Βερολίνο το 1945
Όπως είναι λογικό ο βιασμός ήταν για τις Γερμανίδες μια τραυματική εμπειρία που τις «συνόδευε» για όλη τους τη ζωή. Η οικογενειακή τους ζωή διαταράχτηκε. Πολλοί από τους συζύγους ή τους αρραβωνιαστικούς τους, όταν επέστρεψαν από τον πόλεμο τις εγκατέλειψαν αφού έμαθαν τι είχε συμβεί. Κάποιες Γερμανίδες πάλι είχαν μια περίεργη μορφή συμβίωσης με Σοβιετικούς αξιωματικούς. Πολλοί συγκατοικούσαν με τις Γερμανίδες «συζύγους κατοχής» που αντικατέστησαν τις Σοβιετικές «συζύγους εκστρατείας». Οι πραγματικές τους γυναίκες στην ΕΣΣΔ ήταν ήδη οργισμένες με τον όρο «σύζυγοι εκστρατείας» αλλά η οργή τους ξεπέρασε κάθε όριο όταν έμαθαν τι ακριβώς συνέβαινε με τους άντρες τους.
Αλλά και οι σοβιετικές Αρχές κυριεύτηκαν από απέχθεια και οργή όταν κάποιοι αξιωματικοί του Κόκκινου Στρατού προτίμησαν να παραμείνουν με τις Γερμανίδες ερωμένες τους εγκαταλείποντας τον Στρατό, όταν ήρθε η ώρα να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Ακόμα πιο απαράδεκτο είναι το γεγονός ότι η σοβιετική προπαγάνδα επιχειρούσε να διαστρεβλώσει τα γεγονότα διαδίδοντας ότι «… οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες άφησαν πολλές γυναίκες στο Βερολίνο με αφροδίσια νοσήματα με στόχο να μολύνουν τους αξιωματικούς του Κόκκινου Στρατού». Μια άλλη αναφορά της NKVD απέδιδε το σχέδιο αυτό στη Werwolf (μυστική οργάνωση αντίστασης): «Κάποια μέλη της μυστικής οργάνωσης Werwolf, κυρίως γυναίκες, ανέλαβαν από τους αρχηγούς τους την αποστολή να βλάψουν τους Σοβιετικούς αξιωματικούς και να τους καταστήσουν ανίκανους για δράση». Ακόμα και πριν την επίθεση από τον ποταμό Όντερ οι σοβιετικές Αρχές ερμήνευσαν την αύξηση των πασχόντων από αφροδίσια νοσήματα με το «επιχείρημα» ότι «ο εχθρός ήταν διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε μέθοδο για να μας εξασθενήσει και να βγάλει τους στρατιώτες και τους αξιωματικούς μας εκτός δράσης». Η αλήθεια βέβαια ήταν διαφορετική. Χιλιάδες γυναίκες σχημάτιζαν ουρές έξω από τα ιατρικά κέντρα. Η μόνη τους «παρηγοριά» ήταν ότι έβλεπαν και άλλες να βρίσκονται στην ίδια τραγική κατάσταση με αυτές. Η πενικιλίνη έγινε το πιο περιζήτητο αγαθό στη μαύρη αγορά. Αυξήθηκε επίσης σημαντικά και ο αριθμός των εκτρώσεων. Υπολογίζεται ότι έως και 90% των Γερμανίδων που έμειναν έγκυες από βιασμούς έκαναν έκτρωση. Αλλά και οι περισσότερες από όσες γέννησαν, άφησαν τα μωρά στα νοσοκομεία, καθώς ήταν βέβαιες ότι οι σύζυγοι ή οι αρραβωνιαστικοί τους δεν θα τα δέχονταν στο σπίτι τους.
Όπως είναι λογικό ο βιασμός ήταν για τις Γερμανίδες μια τραυματική εμπειρία που τις «συνόδευε» για όλη τους τη ζωή. Η οικογενειακή τους ζωή διαταράχτηκε. Πολλοί από τους συζύγους ή τους αρραβωνιαστικούς τους, όταν επέστρεψαν από τον πόλεμο τις εγκατέλειψαν αφού έμαθαν τι είχε συμβεί. Κάποιες Γερμανίδες πάλι είχαν μια περίεργη μορφή συμβίωσης με Σοβιετικούς αξιωματικούς. Πολλοί συγκατοικούσαν με τις Γερμανίδες «συζύγους κατοχής» που αντικατέστησαν τις Σοβιετικές «συζύγους εκστρατείας». Οι πραγματικές τους γυναίκες στην ΕΣΣΔ ήταν ήδη οργισμένες με τον όρο «σύζυγοι εκστρατείας» αλλά η οργή τους ξεπέρασε κάθε όριο όταν έμαθαν τι ακριβώς συνέβαινε με τους άντρες τους.
Αλλά και οι σοβιετικές Αρχές κυριεύτηκαν από απέχθεια και οργή όταν κάποιοι αξιωματικοί του Κόκκινου Στρατού προτίμησαν να παραμείνουν με τις Γερμανίδες ερωμένες τους εγκαταλείποντας τον Στρατό, όταν ήρθε η ώρα να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Ακόμα πιο απαράδεκτο είναι το γεγονός ότι η σοβιετική προπαγάνδα επιχειρούσε να διαστρεβλώσει τα γεγονότα διαδίδοντας ότι «… οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες άφησαν πολλές γυναίκες στο Βερολίνο με αφροδίσια νοσήματα με στόχο να μολύνουν τους αξιωματικούς του Κόκκινου Στρατού». Μια άλλη αναφορά της NKVD απέδιδε το σχέδιο αυτό στη Werwolf (μυστική οργάνωση αντίστασης): «Κάποια μέλη της μυστικής οργάνωσης Werwolf, κυρίως γυναίκες, ανέλαβαν από τους αρχηγούς τους την αποστολή να βλάψουν τους Σοβιετικούς αξιωματικούς και να τους καταστήσουν ανίκανους για δράση». Ακόμα και πριν την επίθεση από τον ποταμό Όντερ οι σοβιετικές Αρχές ερμήνευσαν την αύξηση των πασχόντων από αφροδίσια νοσήματα με το «επιχείρημα» ότι «ο εχθρός ήταν διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε μέθοδο για να μας εξασθενήσει και να βγάλει τους στρατιώτες και τους αξιωματικούς μας εκτός δράσης». Η αλήθεια βέβαια ήταν διαφορετική. Χιλιάδες γυναίκες σχημάτιζαν ουρές έξω από τα ιατρικά κέντρα. Η μόνη τους «παρηγοριά» ήταν ότι έβλεπαν και άλλες να βρίσκονται στην ίδια τραγική κατάσταση με αυτές. Η πενικιλίνη έγινε το πιο περιζήτητο αγαθό στη μαύρη αγορά. Αυξήθηκε επίσης σημαντικά και ο αριθμός των εκτρώσεων. Υπολογίζεται ότι έως και 90% των Γερμανίδων που έμειναν έγκυες από βιασμούς έκαναν έκτρωση. Αλλά και οι περισσότερες από όσες γέννησαν, άφησαν τα μωρά στα νοσοκομεία, καθώς ήταν βέβαιες ότι οι σύζυγοι ή οι αρραβωνιαστικοί τους δεν θα τα δέχονταν στο σπίτι τους.
Σοβιετικοί στρατιώτες 165 χιλιόμετρα από το Βερολίνο τον Απρίλιο του 1945
Οι Σοβιετικοί ήταν αδίστακτοι. Όταν κάποιος Γερμανός προσπαθούσε να σώσει μια γυναίκα που έπεφτε θύμα βιασμού, τον σκότωναν αμέσως. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο δεκατριάχρονος Dieter Sahl που επιτέθηκε με υψωμένες γροθιές σε έναν Σοβιετικό που βίαζε τη μητέρα του και εκτελέστηκε εν ψυχρώ…Και ένα ακόμα: ο γνωστός τότε Γερμανός ηθοποιός Harry Liebke επιχείρησε να σώσει μια κοπέλα που είχε καταφύγει στο διαμέρισμά του. Κάποιος του έσπασε ένα μπουκάλι στο κεφάλι και ο Liebke πέθανε…
Οι Σοβιετικοί αξιωματικοί και στρατιώτες αγνόησαν εντολή του Στάλιν που είχε δοθεί στις 20 Απριλίου, να αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στους Γερμανούς και να τους φέρονται καλύτερα. Μόνο όταν τα «κατορθώματα» του Κόκκινου Στρατού έγιναν γνωστά διεθνώς, οι Σοβιετικοί αποφάσισαν να λάβουν αυστηρότερα μέτρα. Στις 3 Αυγούστου 1945, τρεις μήνες μετά την πτώση του Βερολίνου, ο Ζούκοφ εξέδωσε ακόμα πιο αυστηρούς κανονισμούς για τον έλεγχο των «ληστειών», της «σωματικής βίας» και των «σκανδαλωδών γεγονότων». Και οι γυναίκες των Γερμανών κομμουνιστών είχαν την ίδια τύχη με τις υπόλοιπες Γερμανίδες. Αλλά και οι ίδιοι οι Γερμανοί κομμουνιστές που είχαν επιστρέψει από τη «μετανάστευση στη Μόσχα» έμειναν άναυδοι με όσα αντίκρισαν στην πατρίδα τους. Ο Μπέρια χαρακτήριζε τα ηγετικά στελέχη των Γερμανών κομμουνιστών «ηλίθιους» και «καριερίστες». Εξαίρεση αποτελούσε ο βετεράνος Wilhelm Pieck.
Οι Σοβιετικοί ήταν αδίστακτοι. Όταν κάποιος Γερμανός προσπαθούσε να σώσει μια γυναίκα που έπεφτε θύμα βιασμού, τον σκότωναν αμέσως. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο δεκατριάχρονος Dieter Sahl που επιτέθηκε με υψωμένες γροθιές σε έναν Σοβιετικό που βίαζε τη μητέρα του και εκτελέστηκε εν ψυχρώ…Και ένα ακόμα: ο γνωστός τότε Γερμανός ηθοποιός Harry Liebke επιχείρησε να σώσει μια κοπέλα που είχε καταφύγει στο διαμέρισμά του. Κάποιος του έσπασε ένα μπουκάλι στο κεφάλι και ο Liebke πέθανε…
Οι Σοβιετικοί αξιωματικοί και στρατιώτες αγνόησαν εντολή του Στάλιν που είχε δοθεί στις 20 Απριλίου, να αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στους Γερμανούς και να τους φέρονται καλύτερα. Μόνο όταν τα «κατορθώματα» του Κόκκινου Στρατού έγιναν γνωστά διεθνώς, οι Σοβιετικοί αποφάσισαν να λάβουν αυστηρότερα μέτρα. Στις 3 Αυγούστου 1945, τρεις μήνες μετά την πτώση του Βερολίνου, ο Ζούκοφ εξέδωσε ακόμα πιο αυστηρούς κανονισμούς για τον έλεγχο των «ληστειών», της «σωματικής βίας» και των «σκανδαλωδών γεγονότων». Και οι γυναίκες των Γερμανών κομμουνιστών είχαν την ίδια τύχη με τις υπόλοιπες Γερμανίδες. Αλλά και οι ίδιοι οι Γερμανοί κομμουνιστές που είχαν επιστρέψει από τη «μετανάστευση στη Μόσχα» έμειναν άναυδοι με όσα αντίκρισαν στην πατρίδα τους. Ο Μπέρια χαρακτήριζε τα ηγετικά στελέχη των Γερμανών κομμουνιστών «ηλίθιους» και «καριερίστες». Εξαίρεση αποτελούσε ο βετεράνος Wilhelm Pieck.
Ο Στρατάρχης Κόνιεφ
Επίλογος
Όσα αναφέραμε ήταν μόνο μερικά από αυτά που ακολούθησαν την πτώση του Βερολίνου. Πάντως, οι Σοβιετικοί είτε για λόγους προπαγάνδας είτε λόγω κυνισμού ή τυφλού ιδεαλισμού είχαν άλλη άποψη. Χαρακτηριστικά είναι όσα έγραφε ένας Σοβιετικός Υπολοχαγός: «Ο Κόκκινος Στρατός είναι ο πιο προηγμένος από ηθικής πλευράς στρατός του κόσμου. Οι στρατιώτες μας επιτίθονται μόνο κατά οπλισμένου εχθρού. Ανεξάρτητα από το πού βρισκόμαστε, δίνουμε πάντα παράδειγμα ανθρωπισμού στον τοπικό πληθυσμό και οποιαδήποτε πράξη βίας και λεηλασίας, μας είναι ξένη…».
Πηγή: Antony Beevοr, «ΒΕΡΟΛΙΝΟ Η ΠΤΩΣΗ 1945», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΟΒΟΣΤΗ, 2004
Επίλογος
Όσα αναφέραμε ήταν μόνο μερικά από αυτά που ακολούθησαν την πτώση του Βερολίνου. Πάντως, οι Σοβιετικοί είτε για λόγους προπαγάνδας είτε λόγω κυνισμού ή τυφλού ιδεαλισμού είχαν άλλη άποψη. Χαρακτηριστικά είναι όσα έγραφε ένας Σοβιετικός Υπολοχαγός: «Ο Κόκκινος Στρατός είναι ο πιο προηγμένος από ηθικής πλευράς στρατός του κόσμου. Οι στρατιώτες μας επιτίθονται μόνο κατά οπλισμένου εχθρού. Ανεξάρτητα από το πού βρισκόμαστε, δίνουμε πάντα παράδειγμα ανθρωπισμού στον τοπικό πληθυσμό και οποιαδήποτε πράξη βίας και λεηλασίας, μας είναι ξένη…».
Πηγή: Antony Beevοr, «ΒΕΡΟΛΙΝΟ Η ΠΤΩΣΗ 1945», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΟΒΟΣΤΗ, 2004
Μιχάλης Στούκας
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ