Τα άγνωστα παρασκήνια της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τις δραματικές στιγμές του 2015, που απείλησαν να οδηγήσουν την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης, αποκαλύπτουν τα κορυφαία τότε κυβερνητικά στελέχη Δημήτρης Παπαδημούλης και Νίκος Βούτσης, καθώς επίσης ο τότε αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, ενώ ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της επιβολής των capital controls.
Από τις συνεντεύξεις τους, που μεταδόθηκαν από το Πρώτο Πρόγραμμα στην εκπομπή «Η Μεταπολίτευση σε πρώτο πρόσωπο», του Φοίβου Καρζή, προκύπτει μια εικόνα χάους.
Βούτσης, Παπαδημούλης και Χουλιαράκης με τις διηγήσεις τους αποτυπώνουν μια εφιαλτική κατάσταση και σκιαγραφούν έναν πρωθυπουργό, τον Αλέξη Τσίπρα, που δεν κατανοούσε τα γεγονότα, βρισκόταν σε κατάσταση σύγχυσης και αποφάσιζε χωρίς κανένα σχέδιο. Επίσης παρουσιάζουν έναν μοιραίο υπουργό Οικονομικών, τον Γιάνη Βαρουφάκη, πρόσωπο που επέλεξε ο πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος εν πλήρη αφελεία θεωρούσε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει σαν πυρηνικό όπλο της Ελλάδας την απειλή ενός Grexit, τη στιγμή που το Grexit αποτελούσε τη βασική επιδίωξη των «σκληρών» της Ευρώπης, με ενορχηστρωτή τον τότε υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Άλλωστε, η Ευρώπη ήταν ήδη προετοιμασμένη για χρεοκοπία και έξοδο της Ελλάδας, παρά τις απειλές Τσίπρα-Καμμένου-Βαρουφάκη, όπως αποκαλύπτουν τα ίδια τα πρώην κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Τσίπρας ήξερε ότι Ρωσία και Κίνα δεν θα μας δώσουν χρήματα
Σύμφωνα με τον Δημήτρη Παπαδημούλη, η Ρωσία, η Κίνα αλλά και οι χώρες του αραβικού κόσμου είχαν κάνει σαφές στον Αλέξη Τσίπρα από την αρχή ότι δεν πρόκειται να δώσουν χρήματα στην Ελλάδα, ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ καλλιεργούσε σκόπιμα αυτόν τον μύθο στους πολίτες. Παράλληλα, ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, υπογραμμίζει πως η κυβέρνηση είχε ενημερωθεί από καιρό ότι τα capital controls θα ήταν αναπόφευκτα αν δεν υπήρχε συμφωνία με τους Ευρωπαίους.
Από τις μαρτυρίες των πρωταγωνιστών αποκαλύπτεται ότι:
- Είχε μεταφερθεί με σαφήνεια στον Αλέξη Τσίπρα πριν τις εκλογές του 2015 το μήνυμα από Ρωσία, Κίνα και χώρες του αραβικού κόσμου ότι δεν υπάρχει καμία διάθεση να χρηματοδοτήσουν την Ελλάδα (Δ. Παπαδημούλης).
- Παρά τα σαφή αυτά μηνύματα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να ανοίξει κανάλι δανεισμού από την Κίνα, ενώ απευθύνθηκε και στους BRICS χωρίς επιτυχία (Ν. Βούτσης).
- Διαφωνίες εντός ΣΥΡΙΖΑ για την τοποθέτηση Βαρουφάκη ως υπουργού Οικονομικών. Επιλογή του Αλέξη Τσίπρα που πλήρωσε ακριβά η χώρα (Δ. Παπαδημούλης).
- Πλήρης απομόνωση της Ελλάδας στα Eurogroup. Ο Βαρουφάκης επιδείνωνε την κατάσταση. Η έξοδος από το ευρώ που σχεδίαζε ο Σόιμπλε θα πήγαινε τη χώρα 50 χρόνια πίσω και θα έστελνε τον Τσίπρα στο ειδικό δικαστήριο (Δ. Παπαδημούλης).
- Οι μεταρρυθμίσεις έπρεπε να είναι στην προμετωπίδα της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα και όχι η αυταπάτη ότι μπορούμε να καταργήσουμε το μνημόνιο με έναν νόμο και ένα άρθρο (Δ. Παπαδημούλης).
- Άστοχη η απειλή άτακτης χρεοκοπίας και εξόδου από το ευρώ, αφού η Ευρώπη είχε πλήρως θωρακιστεί από το 2012 (Γ. Χουλιαράκης).
- Το πυρηνικό όπλο της ελληνικής πλευράς, η άτακτη χρεοκοπία, στην πραγματικότητα ήταν το σχέδιο και η επιθυμία Σόιμπλε (Δ. Παπαδημούλης).
- Το υπουργείο Εσωτερικών προετοιμαζόταν για δημοψήφισμα το Πάσχα του 2015. Τα είχαν όλα έτοιμα, εκτός από φακέλους (Ν. Βούτσης).
- Μη αναμενόμενο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος (Ν. Βούτσης).
- Η κυβέρνηση γνώριζε εξαρχής ότι θα ήταν αναγκαία τα capital controls χωρίς συμφωνία με τους Ευρωπαίους. Ο Στουρνάρας είχε παραδώσει στον Δραγασάκη και στον Χουλιαράκη ακόμη και το manual που περιέγραφε το σχέδιο για τα capital controls (Γ. Στουρνάρας).
- Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν θα επέτρεπε τη λειτουργία των εμπορικών τραπεζών, μετά την προκήρυξη του δημοψηφίσματος, ακόμη και αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν επέβαλλε capital controls. Σε αυτή την περίπτωση είχε σχεδιαστεί να αφαιρεθούν οι άδειες των τραπεζών για να μην ανοίξουν, καθώς υπήρχαν φόβοι για αιματοχυσία (Γ. Στουρνάρας).
- Αντίθετος στα capital controls ο Βαρουφάκης, ο Τσακαλώτος μετέφερε στην ΤτΕ ότι θα μπουν κεφαλαιακοί περιορισμοί, με σύμφωνη γνώμη Τσίπρα, παρά την αντίθεση Βαρουφάκη (Γ. Στουρνάρας).
- Μετά το δημοψήφισμα και τη στροφή Τσίπρα, ο Σόιμπλε προσπάθησε να μπλοκάρει τη συμφωνία και να ενεργοποιηθεί το δικό του σχέδιο για time-out - Grexit. Έστειλε σχετικό non paper σε όλες τις κυβερνήσεις, χωρίς να το κοινοποιήσει και στην Ελλάδα (Γ. Χουλιαράκης).
Δημήτρης Παπαδημούλης: Διαφωνία για τον Βαρουφάκη
«Τον Δεκέμβριο του 2014, έναν μήνα πριν τις εκλογές που κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ στις 25 Ιανουαρίου, είχα την ευκαιρία σε μια εκ βαθέων συζήτηση με τον Αλέξη Τσίπρα να του εκφράσω τη διαφωνία μου με τη σκέψη του, την οποία μου εκμυστηρεύτηκε, να κάνει τον Γιάννη Βαρουφάκη υπουργό Οικονομικών. Η δική μου πρόταση, βέβαια, όπως είχε την ευθύνη -και σωστά- της επιλογής των υπουργών του, ήταν να γινόταν υπουργός Οικονομικών ένας άνθρωπος όπως για παράδειγμα ο Γιάννης Δραγασάκης, από το οικονομικό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ με καλή γνώση των πραγμάτων, με εμπειρία. Η εικόνα που είχα για τον Γιάννη Βαρουφάκη, με βάση όσα ήξερα για αυτόν, ήταν ότι δεν θα μπορούσε να υπηρετήσει τις ανάγκες αυτού του ρόλου, έχοντας μια καλή σχέση εμπιστοσύνης με τον πρωθυπουργό της χώρας...», σημείωσε ο πρώην ευρωβουλευτής, προσθέτοντας: «Η διαπραγμάτευση δεν ήταν εύκολη γιατί δεν θέλανε μια εύκολη διαπραγμάτευση, αλλά η γνώμη μου είναι ότι, έχοντας απουσία εναλλακτικής για τη δανειοδότηση της χώρας από άλλες πηγές, πέραν των Ευρωπαίων δανειστών και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, χρησιμοποιώντας τη δύναμη που μας έδωσε ο ελληνικός λαός έπρεπε να επιδιώξουμε μια όσο το δυνατό καλύτερη βελτίωση αυτής της συμφωνίας χωρίς μεγάλες καθυστερήσεις, οι οποίες είχαν και οικονομικό και κοινωνικό και πολιτικό κόστος για τη χώρα».
Νίκος Βούτσης: Προσπάθεια για χρηματοδότηση από άλλες πηγές
«Γινόταν κάθε προσπάθεια, επίσης έχουν καταγραφεί αυτά, ώστε να υπάρξει μια ενίσχυση της χώρας για ένα μεταβατικό διάστημα έξω, σε άλλες πηγές, δηλαδή στην πρωτογενή αγορά ομολόγων από την Κίνα - τότε διαμορφωνόταν η τράπεζα των BRICS και αν δεχόταν μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή γίνονταν συζητήσεις οι οποίες θα έδιναν μια ανάσα ελευθερίας μέσα από απολύτως νόμιμες διεθνείς οικονομικές πράξεις στην προσπάθεια η οποία εξελισσόταν. Αυτό το γνώριζα, είναι προφανές ότι δεν απέδωσε καρπούς σε καμία περίπτωση από όλες τις διερευνήσεις που γίνανε», ανέφερε ο Νίκος Βούτσης, πρώην πρόεδρος της Βουλής.
Γιώργος Χουλιαράκης: Δεν υπήρχε στρατηγική
Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, στη δεύτερη κυβέρνηση Τσίπρα, σημείωσε: «Δεν υπήρχε μια ενιαία στρατηγική. Έχουμε ουσιαστικά δύο στρατηγικές. Η μια στρατηγική είναι η στρατηγική που εκφράζει κατ' εξοχήν ο υπουργός Οικονομικών, αλλά όχι μόνο ο ίδιος. Προφανώς, υπάρχουν αρκετά στελέχη του Υπουργικού Συμβουλίου που τη συμμερίζονται. Στόχος της οποίας είναι η αναδιάρθρωση του χρέους, το ονομαστικό κούρεμα του χρέους και μέσο για να το πετύχει είναι η απειλή της χρεοκοπίας της χώρας».
Γιάννης Στουρνάρας: Θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί τα capital controls
«Βεβαίως θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί τα capital controls», τόνισε ο διοικητής της ΤτΕ. «Δεν ήταν το βασικό μας σενάριο. Το είχαμε βέβαια, αλλά δεν ήταν όμως και το βασικό σενάριο. Κάτι τελευταίο. Ελπίζαμε όταν συναντηθήκαμε με τον κύριο Δραγασάκη -είχε έρθει στο γραφείο μου ο κύριος Χουλιαράκης τότε μαζί με μια άλλη κυρία σύμβουλο του κυρίου Τσίπρα- τους είχα εξηγήσει ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία στο Eurogroup θα μπουν capital controls και μάλιστα τους έδωσα και ένα σχετικό manual. Το είχαμε ετοιμάσει… Δώσαμε το manual και τους λέμε "εάν δεν υπάρχει συμφωνία στο Eurogroup, επειδή προβλέπουμε σοβαρές εκροές κεφαλαίων θα πρέπει να μπουν capital controls και θα γίνουν με αυτόν τον τρόπο. Και θα έχουν αυτές τις συνέπειες". Το πήρε ο κ. Δραγασάκης, δεν μου είπε κάτι, μάλιστα κάτω κάναμε δηλώσεις μαζί, αισιόδοξες για την ελληνική οικονομία, γιατί πίστευα ότι μετά από αυτή την επίσκεψη και μετά την ενημέρωση που είχα κάνει ότι θα το αποφεύγαμε τελικά, ότι θα υπήρχε συμφωνία στο Eurogroup. Δεν υπήρξε όμως».