Μαθητές των μειονοτικών σχολείων της Ιμβρου επισκέφθηκαν την Κρήτη, ενώ υποδέχθηκαν και συνομηλίκους τους από τη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο δράσεων που στοχεύουν στην ενίσχυση του ελληνικού σχολικού πληθυσμού του νησιού
Ηταν ένα ταξίδι που αποτυπώθηκε έντονα στο μυαλό τους. Πριν από λίγες ημέρες, 15 μαθήτριες και μαθητές της Α΄ και Β΄ Λυκείου από την Ιμβρο επισκέφτηκαν το Ρέθυμνο, στο πλαίσιο του συμφώνου συνεργασίας που υπέγραψε το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου της Κρήτης με τα ελληνικά μειονοτικά σχολεία Ιμβρου.
Συνοδευόμενοι από τις εκπαιδευτικούς τους και τον μητροπολίτη Ιμβρου και Τένεδου κ. Κύριλλο, οι μαθητές παρακολούθησαν μια σειρά από εργαστήρια και δράσεις. Στόχος των δράσεων, να συμβάλουν στο χτίσιμο των σχέσεων ανάμεσα στα δύο νησιά και στην ενίσχυση του μαθητικού πληθυσμού της Ιμβρου, η οποία ανήκει στον νομό Τσανάκαλε της Τουρκίας. Εκεί κατοικούν σήμερα 10.000 άνθρωποι, από τους οποίους οι 500 είναι Ρωμιοί. Φέτος, το Ελληνικό Σχολείο στο χωριό Αγιοι Θεόδωροι στην Ιμβρο έχει συνολικά στις τέσσερίς του βαθμίδες (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) 51 μαθητές.
Μαθητές στο Ελληνικό Δημοτικό Σχολείο Ιμβρου.
«Πριν από 11 μήνες περίπου, επικοινώνησαν μαζί μας εκπαιδευτικοί από τα ελληνικά σχολεία της Ιμβρου ζητώντας την αρωγή μας και την τεχνογνωσία μας σε θέματα διδακτικής μεθοδολογίας», λέει στην «Κ» η υπεύθυνη του εγχειρήματος και καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ελένη Βασιλάκη.
Μια τετραμελής επιστημονική ομάδα από το τμήμα της στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ταξίδεψε τον Μάιο στην Ιμβρο. «Διερευνήσαμε όλα όσα απασχολούν τη σχολική κοινότητα και προτείναμε λύσεις. Υποσχεθήκαμε ότι θα τους φέρουμε στην Κρήτη».
«Πριν από 11 μήνες περίπου, επικοινώνησαν μαζί μας εκπαιδευτικοί από τα ελληνικά σχολεία της Ιμβρου ζητώντας την αρωγή μας και την τεχνογνωσία μας σε θέματα διδακτικής μεθοδολογίας», λέει στην «Κ» η υπεύθυνη του εγχειρήματος και καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ελένη Βασιλάκη.
Μια τετραμελής επιστημονική ομάδα από το τμήμα της στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ταξίδεψε τον Μάιο στην Ιμβρο. «Διερευνήσαμε όλα όσα απασχολούν τη σχολική κοινότητα και προτείναμε λύσεις. Υποσχεθήκαμε ότι θα τους φέρουμε στην Κρήτη».
Κατά την παραμονή τους στο Ρέθυμνο, οι μαθητές συμμετείχαν σε εργαστήριο ψυχοεκπαίδευσης με τίτλο «Εξερευνώντας τον εαυτό μας μέσα από τον μύθο του Μινώταυρου», το οποίο πραγματεύεται τις στρατηγικές αντιμετώπισης αντίξοων καταστάσεων. Οι «μουσαφίρηδες» από την Ιμβρο επισκέφτηκαν, μεταξύ άλλων, το Μουσείο της Εκπαίδευσης και το Εργαστήριο Science in the City, ενώ ήταν για πρώτη φορά παρόντες σε εκδήλωση για την επέτειο του Πολυτεχνείου που διοργάνωσε το 2ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου.
«Η κοινωνία τους είναι μικρή, οπότε δεν έχουν πολλά ερεθίσματα στο νησί. Τα παιδιά μεγαλώνουν αποκομμένα από το κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο της Ελλάδας και αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα, στην καταπολέμηση των οποίων τους βοηθάμε», εξηγεί η κ. Βασιλάκη.
Η παραπάνω επίσκεψη μοιάζει να είναι μόνο η αρχή μιας πολλά υποσχόμενης διμερούς συνεργασίας. Μετά την επιστροφή των μαθητών στο μειονοτικό νησί, ξεκίνησαν οι συζητήσεις για περαιτέρω δράσεις, όπως ένα πιλοτικό θερινό σχολείο που ετοιμάζεται στην Κρήτη για γονείς και παιδιά της Ιμβρου, καθώς και πρόγραμμα Erasmus. «Εκείνο που μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα είναι οι απόφοιτοι του πανεπιστημιακού μου τμήματος να μπορέσουν να διδάξουν για τρεις μήνες στο ελληνικό σχολείο εκεί».
Στη Θεσσαλονίκη
Εκτός από την Κρήτη, ακόμα μία πόλη έχει «αγκαλιάσει» το μειονοτικό νησί. Μέσα από το θεματικό δίκτυο «Κωνσταντινούπολη – Θεσσαλονίκη», σχολεία της Θεσσαλονίκης προσφέρουν απλόχερα γνώση και διασκέδαση στα παιδιά της άγονης γραμμής.
«Η κοινωνία τους είναι μικρή, οπότε δεν έχουν πολλά ερεθίσματα στο νησί. Τα παιδιά μεγαλώνουν αποκομμένα από το κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο της Ελλάδας και αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα, στην καταπολέμηση των οποίων τους βοηθάμε», εξηγεί η κ. Βασιλάκη.
Η παραπάνω επίσκεψη μοιάζει να είναι μόνο η αρχή μιας πολλά υποσχόμενης διμερούς συνεργασίας. Μετά την επιστροφή των μαθητών στο μειονοτικό νησί, ξεκίνησαν οι συζητήσεις για περαιτέρω δράσεις, όπως ένα πιλοτικό θερινό σχολείο που ετοιμάζεται στην Κρήτη για γονείς και παιδιά της Ιμβρου, καθώς και πρόγραμμα Erasmus. «Εκείνο που μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα είναι οι απόφοιτοι του πανεπιστημιακού μου τμήματος να μπορέσουν να διδάξουν για τρεις μήνες στο ελληνικό σχολείο εκεί».
Στη Θεσσαλονίκη
Εκτός από την Κρήτη, ακόμα μία πόλη έχει «αγκαλιάσει» το μειονοτικό νησί. Μέσα από το θεματικό δίκτυο «Κωνσταντινούπολη – Θεσσαλονίκη», σχολεία της Θεσσαλονίκης προσφέρουν απλόχερα γνώση και διασκέδαση στα παιδιά της άγονης γραμμής.
«Οταν ξεκίνησε η καινούργια χρονιά, ήρθε στο σχολείο μία πρόσκληση για το δίκτυο που απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου», λέει η εκπαιδευτικός σε παιδιά δημοτικού σχολείου στους Αμπελοκήπους Θεσσαλονίκης, Στέλλα Καλλέ.
Το πρόγραμμα του δικτύου αφορούσε την αειφορία, το περιβάλλον, την προβολή του τόπου, τα μνημεία. «Σκέφτηκα ότι θα είχε νόημα να υπάρχει μια άμεση σύνδεση με τους μαθητές, να κάνουμε κάτι όλοι μαζί. Επικοινώνησα με γνωστούς μου από την Κωνσταντινούπολη, μου σύστησαν μια δασκάλα, την Αρίστη Κουκουρίκου».
Μετά από συνεννόηση, οι δυο τους αποφάσισαν για τους βασικούς άξονες στους οποίους ήθελαν να κινηθούν. «Μέσα στα θέματα ήταν και η τοπική ιστορία, αντικείμενο που με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Ηθελα να γνωρίσω στους μαθητές μου την Ιμβρο, καθώς μιλάμε τόσο λίγο για αυτήν. Το νησί αναφέρεται σε βιβλίο της έκτης δημοτικού για τη Συνθήκη της Λωζάνης και πουθενά αλλού», σημειώνει η κ. Καλλέ.
Το πρόγραμμα του δικτύου αφορούσε την αειφορία, το περιβάλλον, την προβολή του τόπου, τα μνημεία. «Σκέφτηκα ότι θα είχε νόημα να υπάρχει μια άμεση σύνδεση με τους μαθητές, να κάνουμε κάτι όλοι μαζί. Επικοινώνησα με γνωστούς μου από την Κωνσταντινούπολη, μου σύστησαν μια δασκάλα, την Αρίστη Κουκουρίκου».
Μετά από συνεννόηση, οι δυο τους αποφάσισαν για τους βασικούς άξονες στους οποίους ήθελαν να κινηθούν. «Μέσα στα θέματα ήταν και η τοπική ιστορία, αντικείμενο που με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Ηθελα να γνωρίσω στους μαθητές μου την Ιμβρο, καθώς μιλάμε τόσο λίγο για αυτήν. Το νησί αναφέρεται σε βιβλίο της έκτης δημοτικού για τη Συνθήκη της Λωζάνης και πουθενά αλλού», σημειώνει η κ. Καλλέ.
Τα παιδιά μπαίνοντας στον ρόλο του ιστορικού είδαν με άλλη ματιά την πόλη τους και την παρουσίασαν στην αντίστοιχη τάξη της Ιμβρου μέσα από βίντεο που γύρισαν. Από την άλλη, οι μαθητές της Ιμβρου παρουσίασαν στα παιδιά της Θεσσαλονίκης το καφενείο των γονιών του Οικουμενικού Πατριάρχη, που κατάγεται από το χωριό των Αγίων Θεοδώρων.
«Κάνουμε εικαστικά, βλέπουμε συγκεκριμένες ταινίες από το υπουργείο σχετικά με την αποδοχή του άλλου. Μέσα στον Δεκέμβριο, θα καταπιαστούμε με χριστουγεννιάτικη θεματολογία», λέει η Αρίστη Κουκουρίκου.
Η κ. Κουκουρίκου διορίστηκε στην Ιμβρο πέρυσι, αποσπασμένη, και είναι δασκάλα στο Δημοτικό Σχολείο. «Εχουμε μαθητές που οι γονείς τους κατάγονται από την Ιμβρο, μαθητές που ζουν μόνιμα στο νησί και άλλους που είναι παιδιά των Ελλήνων εκπαιδευτικών εδώ», λέει η ίδια.
Οι προκλήσεις
Ο θεμέλιος λίθος του κτιρίου του Δημοτικού Σχολείου στους Αγίους Θεοδώρους μπήκε το 1930 και ο αγιασμός έγινε στις 13 Δεκεμβρίου του 1931. Η λειτουργία του άρχισε τη σχολική χρονιά 1931-1932. Λειτούργησε μέχρι το 1964, μετά απαγορεύτηκε η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και έκλεισαν όλα τα ελληνικά σχολεία. Επανιδρύθηκε, αρχικά, μόνο το Δημοτικό το 2013-2014. «Τον Σεπτέμβριο, δέκα χρόνια μετά την επανίδρυση, μας περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Το κτίριο του σχολείου κρίθηκε ακατάλληλο από την καθίζηση του εδάφους. Ετσι, μεταφερθήκαμε στο χωριό Αγρίδια και λειτουργούμε στον χώρο του Γυμνασίου».
«Κάνουμε εικαστικά, βλέπουμε συγκεκριμένες ταινίες από το υπουργείο σχετικά με την αποδοχή του άλλου. Μέσα στον Δεκέμβριο, θα καταπιαστούμε με χριστουγεννιάτικη θεματολογία», λέει η Αρίστη Κουκουρίκου.
Η κ. Κουκουρίκου διορίστηκε στην Ιμβρο πέρυσι, αποσπασμένη, και είναι δασκάλα στο Δημοτικό Σχολείο. «Εχουμε μαθητές που οι γονείς τους κατάγονται από την Ιμβρο, μαθητές που ζουν μόνιμα στο νησί και άλλους που είναι παιδιά των Ελλήνων εκπαιδευτικών εδώ», λέει η ίδια.
Οι προκλήσεις
Ο θεμέλιος λίθος του κτιρίου του Δημοτικού Σχολείου στους Αγίους Θεοδώρους μπήκε το 1930 και ο αγιασμός έγινε στις 13 Δεκεμβρίου του 1931. Η λειτουργία του άρχισε τη σχολική χρονιά 1931-1932. Λειτούργησε μέχρι το 1964, μετά απαγορεύτηκε η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και έκλεισαν όλα τα ελληνικά σχολεία. Επανιδρύθηκε, αρχικά, μόνο το Δημοτικό το 2013-2014. «Τον Σεπτέμβριο, δέκα χρόνια μετά την επανίδρυση, μας περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Το κτίριο του σχολείου κρίθηκε ακατάλληλο από την καθίζηση του εδάφους. Ετσι, μεταφερθήκαμε στο χωριό Αγρίδια και λειτουργούμε στον χώρο του Γυμνασίου».
Το Ελληνικό Γυμνάσιο – Λύκειο στα Αγρίδια της Ιμβρου.
Το Γυμνάσιο – Λύκειο άνοιξε τις πύλες του το 2015. «Βασικός παράγοντας για το άνοιγμα των σχολείων ήταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Οπότε υπήρχε ενδιαφέρον και στήριξη από πολλούς ανθρώπους», συμπληρώνει ο διευθυντής του Ελληνικού Γυμνασίου και Λυκείου της Ιμβρου Νίκος Λαιμόπουλος. «Στο μειονοτικό σχολείο μας έχουμε ομογενείς μόνιμους και Τούρκους συναδέλφους. Το 80% των μαθημάτων διδάσκεται στα ελληνικά. Οι μαθητές όσες ώρες έχουν ελληνικά, άλλες τόσες έχουν και τουρκικά. Είναι σαν ένα Γενικό Λύκειο, απλώς έχουμε και την τουρκική γλώσσα. Η γεωγραφία και η ιστορία διδάσκονται στα τουρκικά».
Το σχολείο υπάγεται στο τουρκικό υπουργείο Παιδείας και ακολουθεί το τουρκικό πρόγραμμα σπουδών. «Η κάθε βαθμίδα είναι τετραετής, έχουμε οκτώ τάξεις: τα πρώτα τέσσερα χρόνια είναι το Δημοτικό, η αντίστοιχη πέμπτη και η έκτη τάξη δημοτικού εδώ θεωρείται Γυμνάσιο», εξηγεί ο κ Λαιμόπουλος.
Επειδή το σχολείο θεωρείται ιδιωτικό, δεν έχει διασφαλισμένη χρηματοδότηση. «Δεν υπάρχει μια πάγια πηγή εσόδων. Βασιζόμαστε σε δωρεές και προχωράμε κατά αυτόν τον τρόπο». Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Λαιμόπουλο, είναι ένα σοβαρό εμπόδιο. «Και μετά, έχουμε το δημογραφικό πρόβλημα: έχουμε αρκετά παιδιά για ένα μειονοτικό ελληνικό σχολείο. Ομως, μετά την αποφοίτηση, πολλά γυρίζουν στην Ελλάδα. Αυτό μας προβληματίζει».
Στόχος είναι οι απόφοιτοι του Ελληνικού Σχολείου να «ριζώνουν» στο νησί, να εργάζονται και να κάνουν οικογένεια εκεί, μπολιάζοντας έτσι την ισχνή ελληνική κοινότητα. Κι όμως, υπάρχει ελπίδα, καθώς, όπως αναφέρει από την Κρήτη η κ. Βασιλάκη, «τα παιδιά που μας επισκέφτηκαν, ακόμα και αυτά που δεν έχουν καταγωγή από την Ιμβρο, έδειξαν ενδιαφέρον να σπουδάσουν και να επιστρέψουν στον νησί τους».
Το Γυμνάσιο – Λύκειο άνοιξε τις πύλες του το 2015. «Βασικός παράγοντας για το άνοιγμα των σχολείων ήταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Οπότε υπήρχε ενδιαφέρον και στήριξη από πολλούς ανθρώπους», συμπληρώνει ο διευθυντής του Ελληνικού Γυμνασίου και Λυκείου της Ιμβρου Νίκος Λαιμόπουλος. «Στο μειονοτικό σχολείο μας έχουμε ομογενείς μόνιμους και Τούρκους συναδέλφους. Το 80% των μαθημάτων διδάσκεται στα ελληνικά. Οι μαθητές όσες ώρες έχουν ελληνικά, άλλες τόσες έχουν και τουρκικά. Είναι σαν ένα Γενικό Λύκειο, απλώς έχουμε και την τουρκική γλώσσα. Η γεωγραφία και η ιστορία διδάσκονται στα τουρκικά».
Το σχολείο υπάγεται στο τουρκικό υπουργείο Παιδείας και ακολουθεί το τουρκικό πρόγραμμα σπουδών. «Η κάθε βαθμίδα είναι τετραετής, έχουμε οκτώ τάξεις: τα πρώτα τέσσερα χρόνια είναι το Δημοτικό, η αντίστοιχη πέμπτη και η έκτη τάξη δημοτικού εδώ θεωρείται Γυμνάσιο», εξηγεί ο κ Λαιμόπουλος.
Επειδή το σχολείο θεωρείται ιδιωτικό, δεν έχει διασφαλισμένη χρηματοδότηση. «Δεν υπάρχει μια πάγια πηγή εσόδων. Βασιζόμαστε σε δωρεές και προχωράμε κατά αυτόν τον τρόπο». Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Λαιμόπουλο, είναι ένα σοβαρό εμπόδιο. «Και μετά, έχουμε το δημογραφικό πρόβλημα: έχουμε αρκετά παιδιά για ένα μειονοτικό ελληνικό σχολείο. Ομως, μετά την αποφοίτηση, πολλά γυρίζουν στην Ελλάδα. Αυτό μας προβληματίζει».
Στόχος είναι οι απόφοιτοι του Ελληνικού Σχολείου να «ριζώνουν» στο νησί, να εργάζονται και να κάνουν οικογένεια εκεί, μπολιάζοντας έτσι την ισχνή ελληνική κοινότητα. Κι όμως, υπάρχει ελπίδα, καθώς, όπως αναφέρει από την Κρήτη η κ. Βασιλάκη, «τα παιδιά που μας επισκέφτηκαν, ακόμα και αυτά που δεν έχουν καταγωγή από την Ιμβρο, έδειξαν ενδιαφέρον να σπουδάσουν και να επιστρέψουν στον νησί τους».
Αλεξάνδρα Σκαράκη
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ