Τι θα γίνει με την «ψαλίδα» επιτοκίων καταθέσεων – χορηγήσεων - Γιατί δεν μπαίνουν δάνεια στην αγορά
Του Βαγγέλη Δουράκη
Μπορεί από τις 15 Ιανουαρίου και μετά να «ψαλιδίζονται» ως και μηδενίζονται οι προμήθειες που επιβάλλουν τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα σε μια σειρά από συναλλαγές, εντούτοις το «καυτό» ζήτημα της διαφοράς επιτοκίων καταθέσεων- χορηγήσεων έμεινε εκτός «κάδρου» των κυβερνητικών παρεμβάσεων. Η όποια «παρέμβαση» περιορίζεται στην «ενημέρωση» που θα μπορούν να έχουν οι πολίτες από την ΤτΕ για την «ψαλίδα» που υπάρχει ανάμεσα στα δύο αυτά μεγέθη.
Με άλλα λόγια τα επιτόκια των δανείων θα παραμείνουν «ακριβά», την ώρα που τα επιτόκια καταθέσεων προσεγγίζουν το... μηδέν, με τους πολίτες να αποκτούν πρόσβαση σε μια πληροφορία που έτσι και αλλιώς δίνει μέσω της ιστοσελίδας της η Τράπεζα της Ελλάδας.
Η «ψαλίδα» ανάμεσα στα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων
Μάλιστα, τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για τον περασμένο Οκτώβριο έδειξαν πως το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων διαμορφωνόταν στο 0,53%, όταν το αντίστοιχο επιτόκιο των νέων δανείων μειώθηκε στο 5,41%! Με άλλα λόγια η «ψαλίδα» ανάμεσα σε επιτόκια νέων καταθέσεων και δανείων διαμορφωνόταν στο 4,88 εκατοστιαίες μονάδες. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων παρέμεινε ήταν στο 0,51%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των δανείων στο 5,83%.
Η πληροφόρηση λοιπόν επί της ουσίας ήδη υπάρχει δεν έχει βοηθήσει όμως μέχρι σήμερα στο να κλείσει η «ψαλίδα» μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων και είναι αμφίβολο αν η πρόσβαση περισσότερων πολιτών σε αυτή την πληροφορία βοηθήσει και στο μέλλον.
Άλλο ένα «καυτό» μέτωπο για το οποίο οι όποιες παρεμβάσεις περιορίστηκαν στην «ενίσχυση του ανταγωνισμού» είναι εκείνο των χορηγήσεων, με άλλα λόγια των δανείων. Το ζητούμενο είναι να χορηγούνται περισσότερα δάνεια και ει δυνατόν φθηνά.
Η Κυβέρνηση θεωρεί πως η αγορά θα «ανοίξει» βάζοντας στο «παιχνίδι» μη τραπεζικά ιδρύματα που θα μπορούν να χορηγούν δάνεια και κάθε είδους πιστώσεις: Ο ίδιος ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας απεύθυνε πρόσκληση σε επιχειρήσεις είτε εσωτερικού ή εξωτερικού να έρθουν και να ασκήσουν τέτοιες δραστηριότητες και να δίνουν δάνεια, καταναλωτικά, στεγαστικά και κάθε μορφής επιχειρηματικά.
Γιατί οι τράπεζες δεν χορηγούν δάνεια
Πόσο εύκολο όμως να «πέσουν» περισσότερα δάνεια και μάλιστα «φθηνά» στην αγορά; Πηγές προσκείμενες στα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα επικαλούνται το προφανές, κατά την άποψή τους. Δεν υπάρχει η αγορά που θα επιτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο. Με άλλα λόγια εκείνοι που μπορούν να δανειστούν είναι μετρημένοι στον αριθμό.
Όπως λένε δεν χρειάζεται να πάει κανείς μακριά για να διαπιστώσει κάτι τέτοιο. Αρκεί να δει τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων που δείχνουν πως το 2023 περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες (53%) δήλωσαν εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ, κάτι που πρακτικά σημαίνει πως είναι εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να εξυπηρετήσουν κάποιο δάνειο.
Επιπλέον, τα σχετικά στοιχεία δείχνουν πως το διαθέσιμο εισόδημα συνεχίζει να συρρικνώνεται. Για αυτό και οι τράπεζες είναι φειδωλές στις εγκρίσεις χρηματοδοτήσεων.
Και εδώ βεβαίως κατά τις ίδιες πηγές προκύπτει ένα ακόμη ερώτημα: Αφού σχεδόν οι μισοί έλληνες πληρούν κριτήρια που πλησιάζουν εκείνα των ευάλωτων νοικοκυριών γιατί δεν εντάσσονται στο σχετικό πλαίσιο προστασίας για τον πλειστηριασμό α’ κατοικίας ή δεν δηλώνουν την συμμετοχή τους στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων;
Μόλις 280 άτομα δηλώνουν «ευάλωτοι» οφειλέτες
Είναι χαρακτηριστικό πως η Κυβέρνηση «υποχρεώνει» τις Τράπεζες να διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για την δημιουργία του εν λόγω Φορέα, ώστε να καταστεί ενεργός τους επόμενους μήνες. Ο Φορέας εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες ευάλωτων οφειλετών που οδηγούνται σε πτώχευση ή σε αναγκαστική εκτέλεση πράξης.
Ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων είναι ένας μηχανισμός προστασίας της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων οφειλετών ο οποίος είναι … υπό ίδρυση εδώ και χρόνια.
Δίνει όμως εντωμεταξύ την δυνατότητα σε δανειολήπτες να ενταχθούν σε αυτόν προκειμένου να προστατέψουν την κατοικία τους και να λάβουν και επίδομα στέγασης, με την προϋπόθεση όμως να πιστοποιηθούν ως «ευάλωτοι».
Τα στοιχεία όμως που έδωσε πρόσφατα η Θεώνη Αλαμπάση, γενική γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, αποκαλύπτουν ότι, ενώ υπάρχει η γενική εντύπωση ότι μεγάλος αριθμός δανειοληπτών βρίσκονται σε οριακή οικονομική κατάσταση, τελικά λιγότεροι από 300 είναι αυτοί που έχουν πιστοποιηθεί επίσημα ως «ευάλωτοι».
Συγκεκριμένα, ο αριθμός τους περιορίζεται σε μόλις 280 ευάλωτους δανειολήπτες!
Γιατί τα μέτρα της κυβέρνησης είναι αποσπασματικά
Θα έλεγε κανείς πως ο πήχης των εισοδηματικών κριτηρίων είναι αυτός που δεν επιτρέπει σε ευάλωτους να ενταχθούν στον φορέα και από την μια να προστατέψουν την κατοικία τους από πλειστηριασμούς και ταυτόχρονα να πάρουν και επίδομα στέγασης.
Όταν όμως ένας στους 2 Έλληνες δηλώνει ποσά κάτω των 10.000 ευρώ, τότε το όριο στο οποίο έχει τεθεί ο πήχης των εισοδηματικών κριτηρίων για ένταξη στον Φορέα -7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως τα 21.000 ευρώ ετησίως- δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως υπερβολικά χαμηλό.
Αντίθετα, αυτό που μοιάζει να λειτουργεί αποτρεπτικά στο να «πιστοποιηθούν» ως «ευάλωτα» κάποια νοικοκυριά είναι το γεγονός ότι θα πρέπει να αρθεί το τραπεζικό τους απόρρητο.
Όπως λένε λοιπόν στελέχη του τραπεζικού συστήματος, οι όποιες παρεμβάσεις έγιναν ήταν μάλλον αποσπασματικές και δεν αντιμετωπίζουν δομικά ζητήματα που θα τα … βρούμε μπροστά μας.
Πηγή: skai.gr