Στην πρώτη κατάσχεση κρυπτονομισμάτων στη χώρα, συνολικού ποσού 273.000,00 USDT (Tether), από ψηφιακό πορτοφόλι σε «κυβερνητικό πορτοφόλι», όπως το αποκαλούν, (ή αλλιώς cold / hardware wallet) στο πλαίσιο ποινικής έρευνας, προχώρησαν πρόσφατα οι Αρχές, όπως αποκάλυψαν ερευνητές του ελληνικού CSI, οι οποίοι μίλησαν στο skai.gr.
Η συγκεκριμένη επιτόπια κατάσχεση των ψηφιακών νομισμάτων πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο, με την παρουσία, εποπτεία και καθοδήγηση της αρμόδιας Εισαγγελέως του Ελληνικού Γραφείου Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, στο πλαίσιο ποινικής έρευνας που διενεργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) με τη συνεργασία του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, καθώς και του Τμήματος Προστασίας Δημόσιας Περιουσίας και Ευρωπαϊκών πόρων της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος.
Τι σηματοδοτεί για το ψηφιακό έγκλημα
Οι αρμόδιοι αξιωματικοί της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, τονίζουν στο Skai.gr πως πρόκειται για μια σημαντική στιγμή που σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής για την ελληνική δικαιοσύνη.
Υπογραμμίζουν, πως το επίτευγμα αυτό δεν αποτελεί απλώς μια τεχνολογική καινοτομία, αλλά και μια επιβεβαίωση της συστηματικής προσέγγισης και της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας που έχει αναπτυχθεί στον τομέα της ψηφιακής εγκληματολογίας στη χώρα μας. «Με σύγχρονες μεθόδους και εργαλεία αιχμής, η επιτυχία αυτή σηματοδοτεί την ωρίμανση των εθνικών δυνατοτήτων στην αντιμετώπιση του κυβερνοεγκλήματος», επισημαίνεται ενδεικτικά.
Η πρόκληση του ψηφιακού εγκλήματος - Τα blockchains και η κρυπτογραφία
Όπως δηλώνουν τα στελέχη του ελληνικού CSI, η συγκεκριμένη υπόθεση, η οποία αποτελεί συνέχεια της επιχείρησης “Admiral”, εκτός από την σπουδαιότητα και την προφανή νομική της βαρύτητα, καταδεικνύει την επιτακτική ανάγκη προσαρμογής των διωκτικών Αρχών στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις. Οι ίδιοι εξηγούν πως τα κρυπτονομίσματα, με τη δυνατότητά τους να προσφέρουν ανωνυμία και ασφάλεια, χρησιμοποιούνται συχνά για εγκληματικές ενέργειες, όπως απάτες, διαδικασίες νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή ακόμα και τη χρηματοδότηση οργανωμένου εγκλήματος. Σημειώνουν πως μία λάθος ενέργεια κατά τη διαδικασία μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια όλων των ψηφιακών νομισμάτων.
«Η επιτυχής κατάσχεσή τους απαιτεί ακρίβεια, εξειδίκευση και μια βαθιά κατανόηση των προηγμένων τεχνολογιών που διέπουν τα blockchains και την κρυπτογραφία…μια λάθος ενέργεια θα οδηγήσει σε μη αναστρέψιμα αποτελέσματα, την πλήρη απώλεια των ψηφιακών νομισμάτων» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Αλέξανδρος Βασιλαράς, επικεφαλής του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών.
Παράλληλα, εξηγεί πως «η τύχη των δεσμευμένων - κατασχεθέντων ψηφιακών νομισμάτων θα εξαρτηθεί στο επόμενο στάδιο της ακροαματικής διαδικασίας. Για παράδειγμα, σε κάποιες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης αποφασίζεται η διαχείριση τους και η ρευστοποίηση (μετατροπή σε χρήμα) την κατάλληλη στιγμή, με στόχο τη μεγιστοποίηση του οφέλους για τον κρατικό μηχανισμό.»
Ο μηχανισμός διασφάλισης και κατάσχεσης: Ο οδηγός του ελληνικού CSI παρουσιάζεται στο skai.gr
«Η διαδικασία κατάσχεσης κρυπτονομισμάτων συνιστά μια πολυσύνθετη πρόκληση, που δεν αφήνει περιθώρια σφάλματος. Ξεκινά με την ταυτοποίηση και την ασφαλή εξαγωγή δεδομένων από τα ψηφιακά πορτοφόλια, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα εγκληματολογικά εργαλεία. Στη συνέχεια, τα κρυπτονομίσματα μεταφέρονται και αποθηκεύονται σε ειδικά σχεδιασμένα "cold wallets", υπό κρατική διαχείριση, τα οποία εξασφαλίζουν το υψηλότερο επίπεδο προστασίας από κάθε απόπειρα παραβίασης. Κάθε βήμα τεκμηριώνεται με σχολαστική ακρίβεια, ώστε να διασφαλίζεται η νομιμότητα και η αξιοπιστία της έρευνας,» όπως εξηγεί ο κ. Βασιλαράς στο Skai.gr.
Για την αντιμετώπιση αυτής της πολύπλοκης πρόκλησης, το Τμήμα Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, όπως δηλώνει ο Επικεφαλής του, εκπόνησε έναν εξειδικευμένο Οδηγό Κατάσχεσης Ψηφιακών Νομισμάτων, προϊόν διεθνούς τεχνογνωσίας και εμπειρίας. Το εγχειρίδιο αυτό, αποτέλεσμα συστηματικής εργασίας πιστοποιημένων Εξεταστών - Πραγματογνωμόνων ψηφιακών πειστηρίων, παρέχει ένα ολοκληρωμένο μεθοδολογικό πλαίσιο για τη διαχείριση κρυπτονομισμάτων στο πλαίσιο ποινικών ερευνών. Το περιεχόμενο του Οδηγού περιλαμβάνει εμπεριστατωμένες τεχνικές πληροφορίες για τη φύση των κρυπτονομισμάτων, καθώς και κατευθυντήριες οδηγίες που ανταποκρίνονται στα υψηλότερα πρότυπα της ψηφιακής εγκληματολογίας. Η μεθοδολογία που αναπτύχθηκε εστιάζει στην αποτελεσματική πρόσβαση σε ψηφιακά πορτοφόλια και τη διασφάλιση των αποδεικτικών στοιχείων, βασισμένη σε διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και συσσωρευμένη εμπειρία από παρόμοιες υποθέσεις παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, το εγχειρίδιο παρέχει λεπτομερείς οδηγίες για κάθε στάδιο της διαδικασίας, από την αρχική ταυτοποίηση έως την ασφαλή αποθήκευση και τεκμηρίωση των ψηφιακών στοιχείων.
- Εντοπισμός--> Πρόσβαση - Ταυτοποίηση (είδος ψηφιακών νομισμάτων) --> Αποθήκευση – Μεταφορά στο cold wallet --> Επαλήθευση βημάτων (τεκμηρίωση)
Επιπροσθέτως, περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των κατασχεθέντων κεφαλαίων, καθώς και εξειδικευμένα μέτρα για την πρόληψη τεχνικών σφαλμάτων και την αποτροπή απώλειας δεδομένων κατά τη διάρκεια των διαδικασιών. «Η συνεχής επικαιροποίηση του περιεχομένου και η προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας, διασφαλίζοντας ότι ο Οδηγός παραμένει ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τις διωκτικές και δικαστικές Αρχές στην αντιμετώπιση του ψηφιακού εγκλήματος», υπογραμμίζει ενδεικτικά.
Αναλυτικά οι επιμέρους φάσεις σε εικόνες:
1. Προετοιμασία "cold wallet" για την αποθήκευση ψηφιακών νομισμάτων - κρυπτονομισμάτων
2. Δημιουργία και Έλεγχος ψηφιακού (κυβερνητικού) πορτοφολιού με τεχνικές ψηφιακής εγκληματολογικής ανάλυσης
3. Επιβεβαίωση ακεραιότητας ψηφιακών πορτοφολιών βάσει εγκληματολογικών πρωτοκόλλων
Ο επικεφαλής του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων του ελληνικού CSI, δηλώνει πως η στρατηγική που ακολουθείται ενσωματώνει τεχνολογικά πρότυπα τελευταίας γενιάς που διασφαλίζουν ότι κάθε στάδιο ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις τόσο της εθνικής όσο και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
«Αυτή η προσέγγιση τοποθετεί τη χώρα μας στον χάρτη των κρατών που υιοθετούν και εφαρμόζουν τις πιο προηγμένες πρακτικές, ενώ παράλληλα αποδεικνύει τη σημασία ενός συστηματικού και εκσυγχρονισμένου πλαισίου δράσης», τονίζει στο Skai.gr ο κ. Βασιλαράς.
Η μυστική κωδική φράση
Σύμφωνα με τους ερευνητές του ελληνικού CSI, στο χαρτάκι το λεγόμενο ''seed phrase'' που απεικονίζεται στις εικόνες, είναι οι φράσεις που χρησιμοποιούνται για την ανάκτηση του κωδικού σε περίπτωση απώλειας του cold wallet και όπως αναφέρουν, οι ίδιοι, αυτές χαράσσονται συνήθως σε μεταλλικές πλάκες.
Το μάθημα από τη διεθνή εμπειρία
Η παγκόσμια εμπειρία έχει καταδείξει με σαφήνεια τους κινδύνους που ενέχει η διαχείριση ψηφιακών νομισμάτων. Ο επικεφαλής του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων του ελληνικού CSI αναφέρει χαρακτηριστικά την υπόθεση Silk Road στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η κατάχρηση εξουσίας από δύο πράκτορες της DEA οδήγησε στην υπεξαίρεση κατασχεθέντων Bitcoins. Το περιστατικό αυτό ανέδειξε την ανάγκη για αδιάβλητα συστήματα ελέγχου και λογοδοσίας.
«Αξιοποιώντας αυτά τα διδάγματα, η ελληνική προσέγγιση ενσωματώνει πολλαπλά επίπεδα ελέγχου και διαφάνειας, με κάθε ενέργεια να καταγράφεται και να τεκμηριώνεται με σχολαστική ακρίβεια. Η μεθοδολογία αυτή όχι μόνο διασφαλίζει την ακεραιότητα των διαδικασιών αλλά ενισχύει και την εμπιστοσύνη στους θεσμούς της δικαιοσύνης», σημειώνει ο κ. Βασιλαράς.
Οι πυλώνες της επιτυχίας
Η υιοθέτηση καινοτόμων εργαλείων αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων της ψηφιακής εποχής, όπως υπογραμμίζει ο κ. Βασιλαράς. Προσθέτει πως τα προηγμένα συστήματα ανάλυσης blockchain που διαθέτει η χώρα μας επιτρέπουν την ανίχνευση και παρακολούθηση σύνθετων συναλλαγών με εξαιρετική ακρίβεια και ταχύτητα. «Αυτή η τεχνολογική υπεροχή συνδυάζεται με συστηματική εκπαίδευση των στελεχών μας, τα οποία εκπαιδεύονται διαρκώς στις τελευταίες εξελίξεις της ψηφιακής εγκληματολογίας και συμμετέχουν σε διεθνή συνέδρια, όπου ενημερώνονται αλλά και συνεισφέρουν στην πρόοδο του πεδίου», αναφέρει ο ίδιος.
Κεντρική θέση στη στρατηγική του ελληνικού CSI κατέχει η διεθνής συνεργασία όπως τονίζουν τα αρμόδια στελέχη. «Μέσω συνεργασιών με κορυφαίους οργανισμούς και αρχές του εξωτερικού, διασφαλίζουμε την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών και την πρόσβαση σε καινοτόμες τεχνολογίες. Αυτή η ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων ενισχύει τη δυνατότητά μας να ανταποκρινόμαστε με επιτυχία στις σύγχρονες προκλήσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του δημόσιου συμφέροντος και την απονομή δικαιοσύνης σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο περιβάλλον», υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά.
Χαράσσοντας το μέλλον της ψηφιακής δικαιοσύνης
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών η πρώτη κατάσχεση κρυπτονομισμάτων στη χώρα μας είναι μόνο η αρχή.
«Καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις επιταχύνονται, η Υπηρεσία μας παραμένει προσηλωμένη στο όραμά της για μια δικαιοσύνη που συμβαδίζει με τις ανάγκες της ψηφιακής εποχής. Η επένδυση στην καινοτομία, η ενίσχυση της τεχνογνωσίας και η διαρκής αναβάθμιση των εργαλείων μας αποτελούν τα θεμέλια της αποστολής μας. Στοχεύουμε σε μια ελληνική δικαιοσύνη που θα συνεχίσει να πρωτοπορεί, διασφαλίζοντας ότι η χώρα μας παραμένει ένα βήμα μπροστά στην παγκόσμια μάχη κατά του ψηφιακού εγκλήματος», τονίζει ο κ. Βασιλαράς και προσθέτει πως:
«Τα κρυπτονομίσματα έχουν αναδειχθεί σε ένα ισχυρό εργαλείο για εγκληματικές δραστηριότητες, από απλές απάτες μέχρι τη χρηματοδότηση του οργανωμένου εγκλήματος. Η επιτυχής κατάσχεσή τους απαιτεί βαθιά κατανόηση των τεχνολογιών blockchain και της προηγμένης κρυπτογραφίας.»