Οι ασφαλιστικές εταιρείες υπό τον φόβο κατάρρευσης ακύρωσαν μονομερώς εκατοντάδες χιλιάδες συμβόλαια κάλυψης για πυρκαγιά στις περιοχές όπου σαρώνει η πύρινη λαίλαπα - Ποιους κατηγορεί ο Τραμπ για την ασύλληπτη καταστροφή με τους 24 νεκρούς
Το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης καταστροφής εκτυλίσσεται τις τελευταίες ημέρες στην Καλιφόρνια, με τις φλόγες να μετατρέπουν σε στάχτη όχι απλώς κάποιες από τις ακριβότερες περιοχές των ΗΠΑ και του πλανήτη, αλλά, όπως φαίνεται, και ολόκληρο τον ασφαλιστικό κλάδο της Πολιτείας.
Οι πυρκαγιές -από τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις και εστίες- που έχουν κατακάψει τις τελευταίες ημέρες την Καλιφόρνια προκαλούν εντύπωση αλλά και σοβαρά ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο τόσο οι τοπικές όσο και οι ομοσπονδιακές αρχές της πιο ακριβής περιοχής των ΗΠΑ και μιας από τις ακριβότερες του κόσμου διαχειρίζονται τη συγκεκριμένη κρίση. Οι θυελλώδεις άνεμοι που πνέουν στην περιοχή, σε συνδυασμό με την αποδεδειγμένη πλέον έλλειψη σε νερό και πυροσβεστικά μέσα, έχουν παραδώσει στην καταστροφή ακόμη και το Μαλιμπού, με τις φλόγες να μην κάνουν διακρίσεις σε πλούσιους και φτωχούς.
Ειδικά το Λος Άντζελες προετοιμάζεται για την επιστροφή των θυελλωδών ανέμων, οι οποίοι ενδέχεται να ενισχύσουν την εξάπλωση των πυρκαγιών που έχουν ήδη προκαλέσει σκηνές ανείπωτης καταστροφής στα προάστιά του, αφήνοντας πίσω τους τουλάχιστον 24 νεκρούς, σύμφωνα με τον νεότερο απολογισμό που ανακοινώθηκε χθες, Κυριακή. Σε περιοχές όπου οι πυρκαγιές έχουν πλέον κατασβεστεί, το μόνο που παραμένει είναι στάχτες και ερείπια.
Έλλειψη νερού
Οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια δεν είναι ένα ασυνήθιστο φαινόμενο και όσο ακραίες και αν ήταν οι συνθήκες, με τους ξηρούς ανέμους να είναι τεράστιας ταχύτητας, υπάρχουν αρκετά θολά σημεία αναφορικά με την ετοιμότητα δήμου και Πολιτείας. Με τις φλόγες να καίνε για ημέρες στις περισσότερες περιοχές, υπάρχει ένα σοβαρό ερώτημα αναφορικά με τα αποθέματα νερού στην Πολιτεία και στον Δήμο του Λος Αντζελες.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έδειξε ξεκάθαρα προς την πλευρά του Δημοκρατικού κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ, τον οποίο κατηγόρησε πως επέλεξε «τη διάσωση ενός μικρού ψαριού από τη διάθεση εκατομμυρίων κυβικών βρόχινου νερού στην περιοχή του». Οι κατηγορίες Τραμπ μπορεί να μην τεκμηριώνονται και να μην υπάρχουν σήμερα στοιχεία για να τη στηρίξουν, αλλά και η άλλη πλευρά δεν μπορεί με ακλόνητα στοιχεία να αποδείξει ότι είχε επαρκείς ποσότητες νερού για να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες πυρόσβεσης που προέκυψαν.
Οι μαρτυρίες πυροσβεστών στα αμερικανικά δίκτυα ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν υπήρχαν οι ποσότητες που απαιτούσαν οι συνθήκες κατάσβεσης έχουν καταγραφεί αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι η έλλειψη προέρχεται από την αντίστοιχη έλλειψη υδάτινων πόρων ή την τεράστια -πρωτόγνωρη για την περιοχή- παράλληλη ζήτηση σε πολλές περιοχές.
Περικοπές στην Πυροσβεστική
Ακόμη ένα σημαντικό ερώτημα που προκύπτει και έρχεται όλο και πιο δυναμικά στο προσκήνιο είναι η στάση της δημάρχου του Λος Αντζελες η οποία, παρά τα αδιάσειστα στοιχεία αναφορικά με τους κινδύνους εκδήλωσης μιας mega πυρκαγιάς στην περιοχή και τις παραινέσεις του Πυροσβεστικού Σώματος για ενίσχυση, επέλεξε να προχωρήσει στον αρχικό σχεδιασμό του δήμου και να περικόψει τα κονδύλια του Σώματος - και μάλιστα κατά δεκάδες εκατομμύρια δολάρια ανά έτος.
Η δήμαρχος, η οποία έλειπε σε ταξίδι όταν ξέσπασε η φωτιά και επέστρεψε μόλις την περασμένη Πέμπτη στο Λος Αντζελες, δεν απάντησε σε καμία από τις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων, με τις επικρίσεις στο πρόσωπό της να πληθαίνουν.
Η επί ώρες αδυναμία των πτητικών μέσων της Καλιφόρνιας να επιχειρήσουν στα μεγάλα ορεινά τμήματα στα οποία η πυρκαγιά έδειχνε την πορεία που θα ακολουθούσε αποδόθηκε επίσημα στους πολύ ισχυρούς ανέμους που εξακολουθούσαν να πνέουν στην περιοχή. Είναι γεγονός ότι τα εναέρια πυροσβεστικά μέσα δεν είναι παντός καιρού, αλλά υπάρχουν φωνές οι οποίες επίσης πληθαίνουν και ζητούν να μάθουν γιατί δεν ζητήθηκε γρηγορότερα η συνδρομή της Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία διαθέτει μεγαλύτερα αεροσκάφη και κυρίως πτητικά μέσα τα οποία, όπως αποδείχθηκε, μπορούσαν να επιχειρήσουν υπό τις παρούσες συνθήκες.
Φωτιές στην Καλιφόρνια: Ποιος θα πληρώσει τις ζημιές των 57 δισεκατομμυρίων δολαρίων;
Ολόκληρες πόλεις έγιναν στάχτη στην περιοχή του Παλισέιντς αφήνοντας άστεγους χιλιάδες κατοίκους
Οι ασφαλιστικές
Πέρα από τις τεράστιες υλικές ζημιές, οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, που από το 2017 και μετά είναι πολύ συχνό φαινόμενο, απειλούν με αφανισμό και τον ασφαλιστικό κλάδο της επονομαζόμενης και Χρυσής Πολιτείας.
Δεκάδες είναι πλέον οι αναφορές των αγανακτισμένων πολιτών που λένε ότι εδώ και έξι μήνες οι ασφαλιστικοί τους πάροχοι ακύρωσαν μονομερώς τα συμβόλαια κάλυψης για καταστροφή από πυρκαγιά. Το θέμα φαίνεται ότι έχει διαστάσεις όμοιες με αυτές της φονικής λαίλαπας που κατακαίει την περιοχή. Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος θα κληθεί να δώσει απαντήσεις και σε αυτό το πρόβλημα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, έκανε ειδική αναφορά λέγοντας ότι η Καλιφόρνια αναμένεται να αντιμετωπίσει, εκτός από τα αποτελέσματα της πυρκαγιάς, και την οικονομική καταστροφή.
Η έρευνα αμερικανικών Μέσων έρχεται να αποκαλύψει ότι όντως οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Πολιτεία έχουν προχωρήσει στην ακύρωση χιλιάδων συμβολαίων, ειδικά στις περιοχές όπου έχει σαρώσει η πύρινη λαίλαπα. Οι εταιρείες τονίζουν ότι είναι αδύνατο να καλύψουν ασφαλιστικά τους πολίτες, καθώς κάτι τέτοιο απειλεί τη βιωσιμότητά τους και σημειώνουν ότι παρά τις πολύ μεγάλες αυξήσεις τις οποίες έχουν κάνει στα συμβόλαια των ιδιοκτητών ακινήτων ο ομοσπονδιακός νόμος και ο κόφτης στα ασφάλιστρα που αυτός επιβάλλει δεν επιτρέπουν την έκδοση νέων συμβολαίων και την εξυπηρέτηση των υπαρχουσών δεσμεύσεων.
Ποιες είναι όμως οι εταιρείες που έχουν προχωρήσει στη συγκεκριμένη κίνηση;
1/ Η State Farm, με το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην Πολιτεία, ανακοίνωσε το 2023 ότι δεν θα συνάψει νέα συμβόλαια κάλυψης για πυρκαγιά και παράλληλα προχώρησε σε αύξηση της τάξης του 20% στα υπάρχοντα συμβόλαια. Τον Απρίλιο του 2024, δηλαδή λίγους μήνες πριν, ακύρωσε περισσότερα από 72.000 συμβόλαια και τις καλύψεις πυρκαγιάς από τα οποία τα 30.000 αφορούν κατοικίες - και μάλιστα στις περιοχές που σήμερα έχουν γίνει στάχτη.
2/ Με τον ίδιο τρόπο κινήθηκε και η Travelers, η οποία προχώρησε σε αυξήσεις 15% στα υπάρχοντα συμβόλαια και σταμάτησε να εκδίδει νέα. Οι ανατιμήσεις της εταιρείας έχουν επηρεάσει περισσότερα από 300.000 αμερικανικά νοικοκυριά στις πληγείσες περιοχές.
3/ Η Tokio Marine Holdings και οι δύο θυγατρικές της στην Καλιφόρνια ανακοίνωσαν ότι δεν ανανεώνουν 13.000 συμβόλαια τον περασμένο Ιούλιο. Στα συγκεκριμένα συμβόλαια περιλαμβάνονται και αρκετές εκατοντάδες ακίνητα επαγγελματικής χρήσης.
4/ Από το 2023 έχει σταματήσει την έκδοση νέων συμβολαίων στην Καλιφόρνια η Nationwide, ενώ έχει ανακοινώσει πως θα εξετάσει το ενδεχόμενο να φύγει οριστικά από την αγορά μετά το τέλος του τρέχοντος μήνα.
5/ Η Farmers, δεύτερη μεγαλύτερη σε μερίδια αγοράς ασφαλιστική εταιρεία της Πολιτείας, ανακοίνωσε στο τέλος του 2023 ότι οι πολύ υψηλοί κίνδυνοι στην περιοχή τής επιβάλλουν πολιτική διατήρησης μόλις 7.000 συμβολαίων/μήνα, αριθμό που εντός του 2024 αναθεώρησε στα 9.000 συμβόλαια/μήνα αλλά με πολύ υψηλά ασφάλιστρα.
Πώς καλύπτονται οι πολίτες;
Στις ΗΠΑ υπάρχει ομοσπονδιακός μηχανισμός ασφάλισης που όμως χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως έσχατη ασφαλιστική λύση. Ο μηχανισμός με την ονομασία FAIR από τον περασμένο Σεπτέμβριο μόνο στην περιοχή Πασίφικ Παλισέιντς, που έχει υποστεί τις σημαντικότερες ζημιές, έχει χαρτοφυλάκιο που ξεπερνά τα 6 δισ. δολάρια σε ασφαλίσεις.
Σε ολόκληρη την Πολιτεία ο ομοσπονδιακός μηχανισμός ασφάλισης μετρά ασφάλειες που ξεπερνούν τα 450 δισ. δολάρια, ποσό που είναι τριπλάσιο από αυτό που είχε ως χαρτοφυλάκιο το 2020. Με βάση τα σημερινά στοιχεία, τα οποία αναμένεται να αλλάξουν σημαντικά καθώς κανένα από τα μέτωπα της πυρκαγιάς δεν έχει επαρκώς περιοριστεί, οι υλικές ζημιές στις περιοχές που έχουν πληγεί ξεπερνούν τα 57 δισ. δολάρια. Εκπρόσωπος του FAIR μιλώντας σε αμερικανικά Μέσα τόνισε ότι υπάρχουν τα κεφάλαια και οι ασφαλισμένοι θα αποζημιωθούν άμεσα, αλλά τα ερωτήματα αναφορικά με το τι μέλλει γενέσθαι με τις ασφάλειες παραμένουν...
Επείγων νόμος
Με την κατάσταση να είναι εκτός ελέγχου στα μέτωπα των πυρκαγιών, χιλιάδες πολίτες να έχουν εκκενώσει τα σπίτια τους, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν γίνει στάχτη, και το μπαλάκι των ευθυνών για τα όσα έχουν συμβεί να πηγαίνει από τον Τραμπ στον κυβερνήτη της Πολιτείας Νιούσομ, στη δήμαρχο του Λος Αντζελες μέχρι και τον απερχόμενο πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, η τοπική κυβέρνηση πήρε την πρωτοβουλία να περάσει με διαδικασία-εξπρές ένα νέο νομικό πλαίσιο ασφάλισης στην Καλιφόρνια.
Σύμφωνα με τον νέο νόμο που τέθηκε μάλιστα σε άμεση ισχύ και δίνει προτεραιότητα στους πληγέντες, οι ασφαλιστικές εταιρείες που θα παραμείνουν και θέλουν να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται και σε άλλους κλάδους σε μία από τις πλουσιότερες περιοχές των ΗΠΑ θα πρέπει να έχουν καλύψεις ενάντια στις πυρκαγιές, με τις επισφάλειές τους να φτάνουν έως το 85% των συνολικών κεφαλαίων που θα έχουν διαθέσιμα από τα ενεργά τους συμβόλαια.
Από τον νέο νόμο δεν έχει διαγραφεί η διάταξη για τον κόφτη αναφορικά με το ύψος των αυξήσεων στο οποίο μπορούν να ανεβάζουν τα επίπεδα των ασφαλίστρων οι εταιρείες. Αξίζει να σημειωθεί πως κι εδώ η Πολιτεία έχει αυστηροποιήσει το πλαίσιο προκειμένου να διασφαλίσει ότι όσες εταιρείες επιλέξουν να εμπλακούν εκ νέου στην ανοικοδόμηση της περιοχής δεν θα εμφανίσουν υπερκέρδη.
Η διάταξη που υπάρχει στον νέο τοπικό νόμο αναφέρει ότι οι μέγιστες αυξήσεις στις καλύψεις και τα συμβόλαια προστασίας από πυρκαγιά σε ολόκληρη την Καλιφόρνια δεν μπορούν να ξεπερνούν το 5% ανά δύο έτη. Όσες εταιρείες δεν συμμορφωθούν με το νέο πλαίσιο δεν θα έχουν δικαίωμα δραστηριοποίησης στην Πολιτεία, κάτι το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι θα χάσουν τις άδειές τους.
Έχοντας περάσει μερικές ημέρες από τις ανακοινώσεις του νέου νομοσχεδίου και καθώς τα επιτελεία των εταιρειών έχουν το νομικό πλαίσιο στα χέρια τους, φαίνεται πως από την αγορά της Καλιφόρνιας δεν υπάρχει πρόθεση να αποχωρήσουν κάποιες από αυτές που αναφέρονται στην παραπάνω λίστα με όσες περιέκοψαν ή δεν ανανέωσαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια καλύψεις για πυρκαγιά.
Το νομικό επιτελείο του κυβερνήτη της Καλιφόρνιας φαίνεται να προσανατολίζεται στο να κάνει η Πολιτεία αγωγές κατά συγκεκριμένων εταιρειών, ειδικά στις περιοχές του Μαλιμπού και του Παλισέιντς όπου οι καταστροφές είναι τεράστιες. Oσα από τα χρήματα επιδικαστούν ως αποζημιώσεις θα δημιουργήσουν ένα ειδικό ταμείο για τους πληγέντες, με την Πολιτεία να προσανατολίζεται να τα διανείμει αναλογικά.
Γιάννης Χαραμίδης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ