Η Δανία επιχείρησε να ελέγξει το μεγαλύτερο νησί του πλανήτη με απάνθρωπες μεθόδους - Πήραν παιδιά για να τα αναθρέψουν να γίνουν η ντόπια ελίτ - Έβαλαν σε χιλιάδες γυναίκες συσκευές που τις καθιστούσαν στείρες για να μην αυξάνεται ο πληθυσμός των Ινουίτ
Η Γροιλανδία εσχάτως έχει «εισβάλει» στη συζήτηση για τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Η στρατηγική της θέση στη Βόρεια Αμερική έχει ωθήσει τον Ντόναλντ Τραμπ, να δηλώνει επισήμως πως θέλει την ενσωμάτωσή της στις ΗΠΑ.
Η Γροιλανδία ωστόσο ανήκει στη Δανία και η Κοπεγχάγη δεν εμφανίζεται έτοιμη να αποχωριστεί μία τόσο μεγάλη έκταση και μάλιστα με τόσο σημαντικά οφέλη όπως η εγγύτητά της στην Αρκτική.
Όμως οι σχέσεις Δανίας και Γροιλανδίας δεν είναι τόσο «αθώες» αφού η σκανδιναβική χώρα έχει στο ιστορικό της πολλά σκάνδαλα και μαύρες σελίδες στην προσπάθειά της να ελέγξει το μεγαλύτερο νησί της Γης και τους Ινουίτ, τον γηγενή πληθυσμό που κατοικεί εκεί επί χιλιάδες χρόνια.
Το «παιδομάζωμα» και η πλύση εγκεφάλου
Τη δεκαετία του 1950, περίπου 20 παιδιά Ινουίτ ηλικίας 4-9 ετών από διάφορα
χωριά της Γροιλανδίας, ηλικίας πέντε έως εννέα ετών, απομακρύνθηκαν από τις
οικογένειές τους και στάλθηκαν στην Κοπεγχάγη. Ο στόχος ήταν όχι μόνο να
μάθουν τη δανέζικη γλώσσα, αλλά να διαμορφωθεί μια μελλοντική ελίτ ικανή να
ηγηθεί του εκσυγχρονισμού της Γροιλανδίας.
Επιλέχθηκαν τα πιο ταλαντούχα παιδιά, τα οποία πέρασαν δύο χρόνια στη Δανία. Όταν επέστρεψαν, πολλά είχαν ξεχάσει τη μητρική τους γλώσσα και αδυνατούσαν να επικοινωνήσουν με τους γονείς τους. Αντί να επιστρέψουν στα χωριά τους, τοποθετήθηκαν σε ένα κέντρο επανεκπαίδευσης για αρκετά ακόμα χρόνια.
Οι συνέπειες ήταν καταστροφικές για πολλά από αυτά τα παιδιά. Ορισμένα οδηγήθηκαν στον αλκοολισμό ή κατέληξαν να ζητιανεύουν στους δρόμους του Νουούκ. Άλλα παντρεύτηκαν Δανούς πολίτες.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, ζήτησε δημόσια συγγνώμη από έξι επιζώντες, αναγνωρίζοντας το τραύμα που υπέστησαν και χαρακτηρίζοντας τις πράξεις «τρομερές, απάνθρωπες, άδικες και σκληρές».
Επιλέχθηκαν τα πιο ταλαντούχα παιδιά, τα οποία πέρασαν δύο χρόνια στη Δανία. Όταν επέστρεψαν, πολλά είχαν ξεχάσει τη μητρική τους γλώσσα και αδυνατούσαν να επικοινωνήσουν με τους γονείς τους. Αντί να επιστρέψουν στα χωριά τους, τοποθετήθηκαν σε ένα κέντρο επανεκπαίδευσης για αρκετά ακόμα χρόνια.
Οι συνέπειες ήταν καταστροφικές για πολλά από αυτά τα παιδιά. Ορισμένα οδηγήθηκαν στον αλκοολισμό ή κατέληξαν να ζητιανεύουν στους δρόμους του Νουούκ. Άλλα παντρεύτηκαν Δανούς πολίτες.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, ζήτησε δημόσια συγγνώμη από έξι επιζώντες, αναγνωρίζοντας το τραύμα που υπέστησαν και χαρακτηρίζοντας τις πράξεις «τρομερές, απάνθρωπες, άδικες και σκληρές».
Η Δανέζα πρωθυπουργός, Μέττε Φρεντέρικσεν
«Οι ιστορίες σας μας συγκίνησαν βαθύτατα και για τον λόγο αυτόν η Δανία λέει σήμερα τη μοναδική λέξη που είναι σωστό να πει: Συγγνώμη!», δήλωσε η πρωθυπουργός Μέτε Φρεντέρικσεν ενώπιον ακροατηρίου σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας. «Εκτεθήκατε σε κάτι το οποίο ήταν λάθος. Ήταν απάνθρωπο, παράλογο και άκαρδο», τόνισε.
Έλεγχος γεννήσεων
«Οι ιστορίες σας μας συγκίνησαν βαθύτατα και για τον λόγο αυτόν η Δανία λέει σήμερα τη μοναδική λέξη που είναι σωστό να πει: Συγγνώμη!», δήλωσε η πρωθυπουργός Μέτε Φρεντέρικσεν ενώπιον ακροατηρίου σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας. «Εκτεθήκατε σε κάτι το οποίο ήταν λάθος. Ήταν απάνθρωπο, παράλογο και άκαρδο», τόνισε.
Έλεγχος γεννήσεων
Σε μία άλλη ανατριχιαστική ιστορία, κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970,
χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια Ινουίτ υποβλήθηκαν σε ιατρικές παρεμβάσεις
χωρίς τη συγκατάθεσή τους από Δανούς γιατρούς, τοποθετώντας τους ενδομήτριες
συσκευές (IUDs) χωρίς γνώση ή συναίνεση. Η συγκεκριμένη υπόθεση ονομάζεται και
«Σκάνδαλο Σπιράλ».
Μερικά από τα θύματα ήταν κάτω των 12 ετών. Ο στόχος, σύμφωνα με μεταγενέστερες μελέτες, ήταν ο περιορισμός της πληθυσμιακής ανάπτυξης στη Γροιλανδία για τη μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης της Δανίας. Οι συσκευές, που συχνά προκαλούσαν πόνο και παρέμεναν για χρόνια, άφησαν πολλές γυναίκες στείρες, χωρίς να κατανοούν τον λόγο.
Ορισμένα περιστατικά συνέβησαν ακόμη και μετά τη μεταφορά της αρμοδιότητας του συστήματος υγείας στην κυβέρνηση της Γροιλανδίας το 1991.
Μερικά από τα θύματα ήταν κάτω των 12 ετών. Ο στόχος, σύμφωνα με μεταγενέστερες μελέτες, ήταν ο περιορισμός της πληθυσμιακής ανάπτυξης στη Γροιλανδία για τη μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης της Δανίας. Οι συσκευές, που συχνά προκαλούσαν πόνο και παρέμεναν για χρόνια, άφησαν πολλές γυναίκες στείρες, χωρίς να κατανοούν τον λόγο.
Ορισμένα περιστατικά συνέβησαν ακόμη και μετά τη μεταφορά της αρμοδιότητας του συστήματος υγείας στην κυβέρνηση της Γροιλανδίας το 1991.
Παιδιά Ινουίτ στη Γροιλανδία, το 1975 - Πηγή: AFP
Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων παραμένει άγνωστος, αλλά τον Σεπτέμβριο του 2022 συστάθηκε κοινή επιτροπή Δανών και Γροιλανδών ερευνητών για να εξετάσει την υπόθεση. Γροιλανδοί πολιτικοί έχουν καταδικάσει το πρόγραμμα, χαρακτηρίζοντάς το ως γενοκτονία. Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Γροιλανδίας κατήγγειλε επίσης την καμπάνια, επισημαίνοντας παραβιάσεις της ιδιωτικότητας.
Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων παραμένει άγνωστος, αλλά τον Σεπτέμβριο του 2022 συστάθηκε κοινή επιτροπή Δανών και Γροιλανδών ερευνητών για να εξετάσει την υπόθεση. Γροιλανδοί πολιτικοί έχουν καταδικάσει το πρόγραμμα, χαρακτηρίζοντάς το ως γενοκτονία. Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Γροιλανδίας κατήγγειλε επίσης την καμπάνια, επισημαίνοντας παραβιάσεις της ιδιωτικότητας.
Ανοιχτές πληγές στη Γροιλανδία
Αυτές οι ιστορικές αδικίες είναι ευρέως γνωστές στη Γροιλανδία. Οι κάτοικοι
θυμούνται επίσης τη βίαιη μετεγκατάσταση των παράκτιων ψαράδων τη δεκαετία του
1970, όταν οι τοπικές οικονομίες κατέρρευσαν. Πολλοί μεταφέρθηκαν σε
συγκροτήματα διαμερισμάτων στα περίχωρα του Νουούκ σε μια προσπάθεια
αναδιοργάνωσης της αλιείας, αλλά το αποτέλεσμα ήταν η κοινωνική αποξένωση και
η αύξηση της κατάθλιψης και του αλκοολισμού.
Το καθεστώς της Γροιλανδίας και η σχέση με τη Δανία
Το καθεστώς της Γροιλανδίας και η σχέση με τη Δανία
Η σχέση Γροιλανδίας-Δανίας χαρακτηρίζεται από αποικιοκρατική κληρονομιά και
συνεχιζόμενες ανισότητες. Έως το 1953, η Γροιλανδία ήταν δανέζικη αποικία,
πριν γίνει επαρχία της Δανίας. Το 1979 απέκτησε αυτονομία και το 2009
επεκτάθηκε η αυτοδιοίκησή της σε όλους τους τομείς, εκτός της εξωτερικής
πολιτικής και της άμυνας.
Ωστόσο, οι εντάσεις παραμένουν, ιδίως μετά από δηλώσεις του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που πρότεινε τον έλεγχο της Γροιλανδίας για στρατηγικούς λόγους, κάτι που ερμηνεύθηκε από τους κατοίκους ως απειλή αλλά και ευκαιρία για απελευθέρωση από τη δανέζικη κυριαρχία.
Όπως αναφέρει η El Pais, η κοινωνιολόγος Ρίκε Όστεργκααρντ, που ζει στη Γροιλανδία από παιδί, περιέγραψε τη σχέση μεταξύ Δανών και Γροιλανδών ως «ταυτόχρονα καλή και κακή». Αν και ο επίσημος διαχωρισμός στις σχολικές αίθουσες έχει τερματιστεί, οι οικονομικές ανισότητες επιμένουν, με πολλούς Δανούς να επιλέγουν ιδιωτικά σχολεία για τα παιδιά τους, αναπαράγοντας παλιές διακρίσεις.
Παρά τα ιστορικά τραύματα, λίγοι Γροιλανδοί επιθυμούν την άμεση ανεξαρτησία, καθώς η Δανία παρέχει περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τη στήριξη των κοινωνικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα της υγειονομικής περίθαλψης.
Η απομακρυσμένη γεωγραφία της χώρας, με 57.000 κατοίκους σε μια έκταση τέσσερις φορές μεγαλύτερη της Ισπανίας, καθιστά δύσκολη την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Υπάρχει μόνο ένα μεγάλο νοσοκομείο στο Νουούκ, ενώ οι σοβαρά ασθενείς συχνά διακομίζονται στην Κοπεγχάγη με έξοδα της Δανίας.
Η οικονομική εξάρτηση παραμένει σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας για την πλήρη ανεξαρτησία. Παρόλο που η Γροιλανδία διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους, όπως πετρέλαιο, αέριο και σπάνιες γαίες, δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς για να αντικαταστήσουν τη δανική χρηματοδότηση. Εν τω μεταξύ το 95% των εξαγωγών προέρχεται από την αλιεία.
Ωστόσο, οι εντάσεις παραμένουν, ιδίως μετά από δηλώσεις του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που πρότεινε τον έλεγχο της Γροιλανδίας για στρατηγικούς λόγους, κάτι που ερμηνεύθηκε από τους κατοίκους ως απειλή αλλά και ευκαιρία για απελευθέρωση από τη δανέζικη κυριαρχία.
Όπως αναφέρει η El Pais, η κοινωνιολόγος Ρίκε Όστεργκααρντ, που ζει στη Γροιλανδία από παιδί, περιέγραψε τη σχέση μεταξύ Δανών και Γροιλανδών ως «ταυτόχρονα καλή και κακή». Αν και ο επίσημος διαχωρισμός στις σχολικές αίθουσες έχει τερματιστεί, οι οικονομικές ανισότητες επιμένουν, με πολλούς Δανούς να επιλέγουν ιδιωτικά σχολεία για τα παιδιά τους, αναπαράγοντας παλιές διακρίσεις.
Παρά τα ιστορικά τραύματα, λίγοι Γροιλανδοί επιθυμούν την άμεση ανεξαρτησία, καθώς η Δανία παρέχει περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τη στήριξη των κοινωνικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα της υγειονομικής περίθαλψης.
Η απομακρυσμένη γεωγραφία της χώρας, με 57.000 κατοίκους σε μια έκταση τέσσερις φορές μεγαλύτερη της Ισπανίας, καθιστά δύσκολη την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Υπάρχει μόνο ένα μεγάλο νοσοκομείο στο Νουούκ, ενώ οι σοβαρά ασθενείς συχνά διακομίζονται στην Κοπεγχάγη με έξοδα της Δανίας.
Η οικονομική εξάρτηση παραμένει σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας για την πλήρη ανεξαρτησία. Παρόλο που η Γροιλανδία διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους, όπως πετρέλαιο, αέριο και σπάνιες γαίες, δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς για να αντικαταστήσουν τη δανική χρηματοδότηση. Εν τω μεταξύ το 95% των εξαγωγών προέρχεται από την αλιεία.
Από την πρόσφατη επίσκεψη του Τραμπ JR στην Γροιλανδία
Ωστόσο, η ώθηση για μεγαλύτερη αυτοδιάθεση συνεχίζεται. Πρόσφατα, ο Αμερικανός επενδυτής Τόμας Εμάνουελ Ντανς επισκέφθηκε τη Γροιλανδία για συναντήσεις σχετικά με εξορύξεις, αλιεία και τουρισμό, επισημαίνοντας τις οικονομικές δυνατότητες της περιοχής.
Η Γροιλανδία και οι Ινουίτ
Ωστόσο, η ώθηση για μεγαλύτερη αυτοδιάθεση συνεχίζεται. Πρόσφατα, ο Αμερικανός επενδυτής Τόμας Εμάνουελ Ντανς επισκέφθηκε τη Γροιλανδία για συναντήσεις σχετικά με εξορύξεις, αλιεία και τουρισμό, επισημαίνοντας τις οικονομικές δυνατότητες της περιοχής.
Η Γροιλανδία και οι Ινουίτ
Η Γροιλανδία είναι το μεγαλύτερο νησί της Γης (αν θεωρήσουμε ότι η Αυστραλία
αποτελεί το ηπειρωτικό τμήμα της Ωκεανίας και δεν την προσμετρήσουμε ως νησί)
και η μεγαλύτερη εξαρτώμενη περιοχή του κόσμου, με βάση την έκταση. Περίπου το
81% της έκτασής της καλύπτεται από πάγο.
Η Γροιλανδία ανακαλύφθηκε το 982 μ.Χ. από τον Νορβηγό Ερρίκο τον Ερυθρό, ο οποίος μετά από τέσσερα χρόνια έφερε στο νησί και άλλους αποίκους. Μετά το 1000, οι Εσκιμώοι του νησιού άρχισαν να γίνονται χριστιανοί, από ιεραπόστολους που έφτασαν εκεί. Το 1814, που χωρίστηκε η Νορβηγία από τη Δανία, η Γροιλανδία παρέμεινε στη Δανία. Χάρη στην προστατευτική πολιτική της Δανίας, ο πληθυσμός αυξήθηκε και δημιουργήθηκαν πολλοί οικισμοί.
Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Γροιλανδίας έχει ρίζες στην κοινότητα των Ινουίτ. Οι περίπου 57.000 κάτοικοι είναι διασκορπισμένοι στο τεράστιο νησί του Βόρειου Ατλαντικού, που έχει έκταση όσο το 1/4 των Ηνωμένων Πολιτειών.
Νοτιοανατολικά της Γροιλανδίας βρίσκονται ο Ατλαντικός Ωκεανός και η Ισλανδία, ανατολικά η Γροιλανδική Θάλασσα, βόρεια ο Αρκτικός Ωκεανός και δυτικά ο Κόλπος Μπάφιν και ο Καναδάς.
Η οικονομική αξία της Γροιλανδίας εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 1,7 τρισεκατομμύριο δολάρια, λαμβάνοντας υπόψη τους φυσικούς πόρους και τις υποδομές της. Αυτό καθιστά την πιθανότητα εξαγοράς από τις ΗΠΑ εξαιρετικά περίπλοκη, ειδικά δεδομένων των πολιτικών και ιστορικών σχέσεων της Δανίας με το νησί.
Βασικά στοιχεία για τη Γροιλανδία όπως αποτυπώνονται στον παραπάνω χάρτη:
Βασικά στοιχεία:
Αυτόνομη περιοχή της Δανίας στην Αρκτική
Κατά κύριο λόγο καλυμμένη με πάγους
Έκταση: 2,16 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα
Πληθυσμός: περίπου 57.000 κάτοικοι
Γιατί η Γροιλανδία είναι σημαντική για τις ΗΠΑ;
Φιλοξενεί τη στρατιωτική βάση Thule των ΗΠΑ, επιτρέποντας την παρακολούθηση δραστηριοτήτων στην Αρκτική και τον Ατλαντικό.
Διαθέτει πολύτιμους πόρους όπως ουράνιο, πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Θεωρείται «στρατηγικό πλεονέκτημα» στον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με τη Ρωσία και την Κίνα.
Η Γροιλανδία ανακαλύφθηκε το 982 μ.Χ. από τον Νορβηγό Ερρίκο τον Ερυθρό, ο οποίος μετά από τέσσερα χρόνια έφερε στο νησί και άλλους αποίκους. Μετά το 1000, οι Εσκιμώοι του νησιού άρχισαν να γίνονται χριστιανοί, από ιεραπόστολους που έφτασαν εκεί. Το 1814, που χωρίστηκε η Νορβηγία από τη Δανία, η Γροιλανδία παρέμεινε στη Δανία. Χάρη στην προστατευτική πολιτική της Δανίας, ο πληθυσμός αυξήθηκε και δημιουργήθηκαν πολλοί οικισμοί.
Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Γροιλανδίας έχει ρίζες στην κοινότητα των Ινουίτ. Οι περίπου 57.000 κάτοικοι είναι διασκορπισμένοι στο τεράστιο νησί του Βόρειου Ατλαντικού, που έχει έκταση όσο το 1/4 των Ηνωμένων Πολιτειών.
Νοτιοανατολικά της Γροιλανδίας βρίσκονται ο Ατλαντικός Ωκεανός και η Ισλανδία, ανατολικά η Γροιλανδική Θάλασσα, βόρεια ο Αρκτικός Ωκεανός και δυτικά ο Κόλπος Μπάφιν και ο Καναδάς.
Η οικονομική αξία της Γροιλανδίας εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 1,7 τρισεκατομμύριο δολάρια, λαμβάνοντας υπόψη τους φυσικούς πόρους και τις υποδομές της. Αυτό καθιστά την πιθανότητα εξαγοράς από τις ΗΠΑ εξαιρετικά περίπλοκη, ειδικά δεδομένων των πολιτικών και ιστορικών σχέσεων της Δανίας με το νησί.
Βασικά στοιχεία για τη Γροιλανδία όπως αποτυπώνονται στον παραπάνω χάρτη:
Βασικά στοιχεία:
Αυτόνομη περιοχή της Δανίας στην Αρκτική
Κατά κύριο λόγο καλυμμένη με πάγους
Έκταση: 2,16 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα
Πληθυσμός: περίπου 57.000 κάτοικοι
Γιατί η Γροιλανδία είναι σημαντική για τις ΗΠΑ;
Φιλοξενεί τη στρατιωτική βάση Thule των ΗΠΑ, επιτρέποντας την παρακολούθηση δραστηριοτήτων στην Αρκτική και τον Ατλαντικό.
Διαθέτει πολύτιμους πόρους όπως ουράνιο, πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Θεωρείται «στρατηγικό πλεονέκτημα» στον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με τη Ρωσία και την Κίνα.